نحوه معامله در الگوی فنجان و دسته

آموزش تحلیل تکنیکال، الگوها (بخش ششم)+ فیلم

طوطیا: الگوها یکی از مهمترین مباحث پایه در یادگیری تحلیل تکنیکال هستند که از حرکات نامنظم قیمت بر روی نمودار به وجود می‌آیند. در این بخش از آموزش تحلیل تکنیکال به سراغ تعدادی از الگوهای متداول رفته‌ایم و ضمن معرفی و تشریح ویژگی‌ها هر یک، به نحوه معامله و استفاده از آن‌ها می‌پردازیم. برای بررسی دقیق تر این الگو ها در ادامه با ما همراه باشید.

معامله‌گران بسیاری در بازارهای مالی مانند بازار ارزهای دیجیتال حضور دارند که مجموع ارزش معاملات روزانه آن‌ها به میلیاردها دلار می‌رسد. خواندن فکر همه این معامله‌گران و درک انگیزه تک تک آن‌ها غیر ممکن است. با این حال برای پیش‌بینی رفتار آن‌ها، الگوها تصویری بزرگتر از بازار و معامله‌گران به ما ارائه می‌دهند و به ما در شناسایی سیگنال‌های ورود و خروج به معاملات یا پیش‌بینی حرکات آتی قیمت کمک می‌کنند.همانطور که در بخش اول آموزش تحلیل تکنیکال اشاره شد، یکی از سه پیش‌فرض اصلی، علاقه تاریخ به تکرار خودش است. با این حساب الگوهای مشخصی در طول زمان به وجود آمده‌اند که با بررسی آن‌ها می‌توان متوجه ایجاد نتایج مشابه شد.الگوهای نموداری تعریف دقیق و مشخصی دارند، اما هیچ الگویی در دنیای تحلیل تکنیکال وجود ندارد که با قاطعیت حرکت قیمت را در آینده مشخص کند. چرا که اگر یک فرمولی قطعی جهت پیش‌بینی بازار وجود داشت تریدرها ثروتمندترین افراد دنیا بودند و نه سرمایه‌گذاران! برای همین هم تحلیل تکنیکال تنها یک ابزار کمکی برای پیداکردن الگوها و آمادگی در برابر حرکات آینده بازار است.الگوهای مختلفی که در نمودارها با آن‌ها برخورد می‌کنیم به دو دسته در جهت روند (continuations) و برگشتی (reversals) تقسیم می‌شوند. الگوهای برگشتی به این معنی هستند که پس از کامل شدن الگو، روند جدید در خلاف جهت روند قبلی خواهد بود. به طور مثال اگر روند جاری یک روند صعودی است، پس از تکمیل موفقیت‌آمیز روندهای برگشتی شاهد روند نزولی خواهیم بود.در ادامه با برخی از الگوهای مهمی که اغلب در نمودارهای قیمتی تشکیل می‌شوند، آشنا خواهیم شد و آن‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

الگوی پرچم

الگوی پرچم یا Flag Pattern در یک نمودار قیمت زمانی به وجود می‌آید که حرکت نمودار قیمت برخلاف جهت روند طولانی‌مدت آن باشد. به عنوان مثال ممکن است یک سهم در تایم فریم طولانی در حال حرکت صعودی باشد؛ اما در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت در میانه راه حرکت صعودی تبدیل به نزولی شود و پس از پایان این روند، مجدداً حرکت صعودی سهم مشابه قبل ادامه پیدا کند. به این ترتیب یک الگوی پرچم در نمودار سهم به وقوع پیوسته است.

مشاهده الگوی پرچم در روندهای صعودی و نزولی قیمت یک مزیت بسیار عالی برای معامله‌گران به شمار می‌رود. با مشاهده این روند می‌توان نقطه مناسب برای ورود یا خروج از یک سهم را به خوبی تشخیص داد و برای کسب سودهای بزرگ یا جلوگیری از ضررهای هنگفت خود را آماده کرد.

الگوی پرچم صعودی مستطیل

گاهی اوقات سهم در بازار یک روند صعودی پرقدرت رو به بالا را طی می‌کند و پس از آن وارد یک محدوده نوسانی رنج یا کمی نزولی می‌شود. در انتهای این محدوده یکی از سطح حمایت یا مقاومت شکسته می‌شود و سهم مجدداً روند صعودی خود را که قبل از آن طی کرده بود، در پیش می‌گیرد. نکته مهم در خصوص این الگو آن است که در محدوده نوسانی اندازه حرکت قیمت به گونه‌ای است که از اتصال دره‌ها و قله‌های نمودار به یکدیگر دو لبه بالایی و پایینی پرچم به موازات یکدیگر قرار می‌گیرند. به این ترتیب الگوی پرچم صعودی مستطیل شکل می‌گیرد.

الگوی پرچم نزولی مستطیل

گاهی اوقات سهم در بازار یک روند نزولی پرقدرت رو به پایین را طی می‌کند و پس از آن وارد یک محدوده نوسانی رنج یا کمی صعودی می‌شود. در انتهای این محدوده یکی از سطح حمایت یا مقاومت شکسته می‌شود و سهم مجدداً روند نزولی خود را که قبل از آن طی کرده بود، در پیش می‌گیرد. نکته مهم در خصوص این الگو آن است که در محدوده نوسانی اندازه حرکت قیمت به گونه‌ای است که از اتصال دره‌ها و قله‌های نمودار به یکدیگر دو لبه بالایی و پایینی پرچم به موازات یکدیگر قرار می‌گیرند. به این ترتیب الگوی پرچم نزولی مستطیل شکل می‌گیرد.

الگوی پرچم صعودی مثلثی

گاهی اوقات سهم در بازار یک روند صعودی پرقدرت رو به بالا را طی می‌کند و پس از آن وارد یک محدوده نوسانی رنج یا کمی نزولی می‌شود. اما تفاوت این الگو با الگوی پرچم صعودی مستطیلی در چیست؟ در محدوده نوسانی این الگو، نوسانات قیمت به یک اندازه رخ نمی‌دهد؛ بلکه بدنه پرچم به شکل یک مثلث در می‌آید. در نهایت قبل از برخورد دو ضلع پرچم به یکدیگر، این روند به سمت بالا شکسته می‌شود و مجدداً یک روند صعودی در قیمت سهم به وقوع می‌پیوندد.

الگوی پرچم نزولی مثلثی

گاهی اوقات سهم در بازار یک روند نزولی پرقدرت رو به پایین را طی می‌کند و پس از آن وارد یک محدوده نوسانی رنج یا کمی صعودی می‌شود. اما تفاوت این الگو با الگوی پرچم نزولی مستطیلی در چیست؟ در محدوده نوسانی این الگو، نوسانات قیمت به یک اندازه رخ نمی‌دهد؛ بلکه بدنه پرچم به شکل یک مثلث در می‌آید. در نهایت قبل از برخورد دو ضلع پرچم به یکدیگر، این روند به سمت بالا شکسته می‌شود و مجدداً یک روند نزولی در قیمت سهم به وقوع می‌پیوندد.

الگوی سر و شانه (Head and Shoulders)

سر و شانه یک الگوی برگشتی است که پس از شکل‌گیری، روند بازار را تغییر می‌دهد. این الگو از سه قله (سقف قیمتی) تشکیل شده و قله میانی نسبت به دو قله دیگر بیشترین ارتفاع را دارد. حالت ایده‌آل این الگو که اعتبار بیشتری هم دارد، به این شکل است که دو قله کناری از نظر بازه زمانی و تغییرات قیمتی مشابه یکدیگر باشند اما الزامی برای این مورد وجود ندارد.

حالت ایده‌آل این الگو در شکل بالا نشان داده شده است. پس از شکسته شدن خط گردن و تایید آن، هدفی که نمودار دنبال می‌کند به اندازه اختلاف بازه قیمتی خط گردن و قله میانی خواهد بود. تشکیل این الگو در روند صعودی انتظارات را برای آغاز روند نزولی افزایش می‌دهد.

نکته دیگر درباره الگوی سر و شانه این است که نحوه معامله در الگوی فنجان و دسته قبل و بعد از تشکیل قله میانی (Head) شانه‌های متعددی می‌توانند شکل بگیرند. همچنین خط گردن نیز می‌تواند زاویه داشته باشد (کج باشد) و لزومی ندارد که به‌صورت افقی کشیده شود؛ هر چند این موضوع از اعتبار الگو می‌کاهد.

الگوی سر و شانه معکوس

این الگو مشابه حالت سر و شانه است و تنها تفاوت آن پدیدار شدن در یک روند نزولی است که می‌تواند نشانه‌ای برای تغییر روند باشد.

الگوی سر و شانه بسیاری از تریدرها را اغلب اوقات به اشتباه می‌اندازد. مشخص کردن الگوی سر و شانه و تایید آن نسبت به الگوهای دیگر شاید کمی دشوارتر به نظر برسد. جهت سهولت این امر، می‌توان از حجم معاملات که یکی از ابزارهای تایید این الگو است، استفاده کرد.

در الگوی سر و شانه با نزدیک شدن به شانه سمت راست فشار فروش بیشتر می‌شود و میله‌های حجمی که با رنگ قرمز بسته می‌شوند بزرگتر و بیشتر از میله‌های سبز می‌شوند. در سر و شانه معکوس این قضیه کاملا برعکس است و در شانه سمت راست میله‌های حجمی که با رنگ سبز بسته می‌شوند بیشتر و بزرگتر از میله‌های قرمز هستند.

الگوی فنجان و دسته (Cup and Handle)

یکی از الگوهایی که در جهت روند است و توسط ویلیام اونیل در سال 1988 در کتاب «چگونه در سهام پول درآوریم» معرفی شد، الگوی فنجان و دسته است. همانطور که از نام این الگو نیز پیداست از دو قسمت فنجان و دسته تشکیل شده است.

قسمت فنجان (Cup) پس از شکل‌گیری با انحنای خاصی در نمودار که شبیه به حرف U انگلیسی است، نحوه معامله در الگوی فنجان و دسته خود را نشان می‌دهد. پس از تشکیل فنجان، قسمت دسته (Handle) نیز با فشار فروش و سپس تقاضای خرید در بازه قیمتی کوچکتری تشکیل می‌گردد. پس از شکست مقاومتی و تایید الگو، قیمت شروع به افزایش یافتن می‌کند.

می‌توان فنجان و دسته را اینگونه تفسیر کرد که معامله‌گران در کف قیمتی شروع به خرید می‌کنند و زمانی که قیمت به سقف تاریخی و جایی که از آن شروع به ریزش کرده می‌رسد، میزان عرضه بیشتر از تقاضا می‌شود. با ایجاد فشار فروش قیمت دوباره ریزش می‌کند اما این ریزش به اندازه‌ای نخواهد بود که از کف قبلی (کف تشکیل شده در فنجان) نیز عبور کند. پس از ریزش، قیمت دوباره برای تریدرها جذاب به نظر می‌رسد ولی هدفی که این بار آن‌ها دنبال خواهند کرد، شکستن خط مقاومتی و افزایش قیمت از این سطح خواهد بود.

چند نکته درباره این الگو وجود دارد:

هرچه طول فنجان بیشتر باشد و U شکل‌تر باشد، اعتبار الگو نیز بیشتر خواهد بود. همچنین این الگو نباید با حرکت تند قیمتی (حرکت شارپی) که الگوی V مانند را می‌سازد، اشتباه گرفته شود.

برای کسب اطمینان از صحت الگو، عمق دسته نحوه معامله در الگوی فنجان و دسته باید در یک سوم بالای عمق فنجان قرار داشته باشد. البته در مواردی هم دیده شده که اصلاح تا دو سوم عمق فنجان هم صورت گرفته است.

حجم معاملات هنگام ساخته شدن نیمه چپ فنجان باید کمتر شود به‌طوریکه با رسیدن به کف قیمتی حجم معاملات ثابت شده و با افزایش حجم، نیمه راست فنجان ساخته شود.

الگوی کف دوگانه و قله دوگانه

شناسایی الگوهای بازگشتی کف دوگانه (W Pattern) و قله دوگانه (M Pattern) به نسبت دیگر الگوها کار آسانتری است. این الگوها از برخورد دوباره‌ی قیمت با خطوط حمایت/مقاومت و عدم موفقیت در عبور از آن‌ها شکل می‌گیرند. در الگوی قله دوگانه تا زمانیکه خط حمایت شکسته نشده است، الگو تایید نمی‌شود. همچنین در الگوی کف دوگانه پس از شکسته شدن خط گردن که همان خط مقاومت است، افزایش قیمت تایید می‌شود.

باید دقت شود که خط حمایت و مقاومت لزومی ندارد به صورت افقی باشند (این خطوط می‌توانند به شرط موازی بودن اندکی زاویه‌ هم داشته باشند). برای درک بهتر و آشنایی بیشتر با این الگو به مثال‌های زیر توجه کنید. نکته دیگر این است که پس از شکست حمایتی/مقاومتی این احتمال وجود دارد که پولبک به خط حمایتی/مقاومتی اتفاق بیافتد. پولبک‌ها یکی از بهترین نقاط برای ورود به موقعیت‌های خرید یا فروش هستند.

الگوی M یا قله دوگانه

الگوی W یا کف دوگانه

برای نمونه در مثال‌های بالا دو الگوی سقف دوگانه و کف دوگانه را در نمودار قیمت بیت کوین می‌توانید مشاهده کنید.