هشدار حباب عیان به بازار سهام

هشدار حباب عیان به بازار سهام

داودی در رادیو گفت‌وگو عنوان كرد: رسانه‌های مقاومت برای اختلال در عملكرد جریان ضد مقاومت باید ضعف‌های بنیادین و چالش‌های اقتصادی آنها كه رسانه‌هایشان در صدد پوشاندن آن هستند را نمایان كنند.

مراقبت كید عرب‌ها باشید/ یمن همچنان مورد توجه ایران است

تحلیلگر حوزه غرب آسیا ضمن مصاحبه با رادیو گفت‌وگو، در خصوص تغییر موضع كنونی عربستان اظهار كرد: ما از اینگونه كِیدها بسیار دیده ایم و باید مراقب باشیم هول نكنیم.

امنیت اسرائیلی؛ خوابی با تعبیر وارونه

كارشناس مسائل سیاسی اشتباه امارات را در علنی‌سازی رابطه با اسرائیل، صرفا بدلیل تامین امنیت خواند كه به گواهِ رخدادهای منطقه‌ای، هیچگاه به چنین امنیتی دست نخواهد یافت.

حمله به نفكش سعودی؛ نشان از خشم ملت‌های منطقه دارد

تحلیلگر حوزه غرب آسیا حمله به نفكش های سعودی طبیعی را اقدامی طبیعی توصیف كرد كه ماحصل رفتارهای عربستان در غرب آسیا و برانگیختن خشم ملت های منطقه است.

طرح‌های سرمایه‌گذاری آل سعود در عراق شوی تبلیغاتی است

كارشناس حوزه غرب آسیا طرح‌های سرمایه گذاری آل سعود در عراق را تنها یك شوی تبلیغاتی و برای عربستان بسیار پر هزینه دانست.

بازار سرمایه حباب ندارد

به اعتقاد بسیاری از كارشناسان در حال حاضر كلیت بازار سرمایه حبابی ندارد و به تبع اتفاقات اقتصاد كلان كشور پیش می رود.

روی چین و روسیه حسابی باز نكردیم

كارشناس مسائل بین‌الملل، بااشاره به تلاش آمریكا برای ارائه قطعنامه جدید علیه ایران گفت: نمی توان روی مخالفت روسیه وچین حساب بازكرد.

تاثیر عدم توافق مسكو و ریاض و بازار جهانی نفت

یك كارشناس مسائل روسیه، گفت : عدم توافق مسكو و ریاض در مورد كاهش تولید نفت، باعث تشدید روند كاهش قیمت نفت طی روزهای اخیر در بازار جهانی شده.

مقاومت موازنه وحشت را در مقابل متجاوزان ایجاد كرده است

تحلیلگر مسائل منطقه با اشاره به دستیابی محور مقاومت به تكنولوژی های پدافندی اظهار كرد: مقاومت امروز موازنه وحشت را در مقابل متجاوزان ایجاد كرده است.

حمله یمنی ها ثابت كرد خیال دشمنان با ترور سردار سلیمانی راحت نخواهد شد

صدرالحسینی درباره اثرات حملات جدید یمنی ها بیان كرد: عملیات یمنی ها پس از شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی انجام شد و نشان داد ترور سردار سلمیانی نه تنها مقاومت را تضعیف نكرده است، بلكه مقاومت بیش از پیش با دشمنان مردم منطقه، مقابله خواهد كرد.

تلاش عربستان برای سوق دادن ایران پای میز مذاكره

یك كارشناس مسائل غرب آسیا، اظهار كرد :عربستانی‌ها و آمریكایی‌ها به دنبال این هستند كه با مطرح كردن برخی از ادعاهای غیرواقعی علیه تهران و اعمال فشار حداكثری ،ایران را به سمت میز مذاكره با آمریكا در موقعیت ضعف و انفعال بكشانند.

وام آرامكو دردی از عربستان دوا نمی كند

كارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینكه احتمالا با درخواست وام عربستان برای پروژه های آرامكو موافقت می شود، افزود: بدلیل بلندپروازی های محمدبن سلمان این مبالغ بعنوان یك مسكن برای مدتی برای بخشی از پروژه های آرامكو تسكین است.

عربستان با فروش سهام آرامكو خود را مستقل از امریكا نشان می دهد

مصطفی مصلح زاده گفت: از نظر سیاسی دولت سعودی با پذیره نویسی سهام آرامكو قصد دارد اعلام كند، دولت این كشور و نه كشوری دیگر در امر نفت، تصمیم گیرنده است و آرامكو كه یك شركت آمریكایی است، نقش اصلی را ندارد.

حمله تركیه به شمال سوریه غیرمنتظره نبود

مصطفی صادقی گفت: كردها به خوبی متوجه شدند، هم‌پیمان شدن با آمریكا چه عواقبی دارد، این موضوع درس خوبی به كسانی داد كه تمایلات عجیبی در داخل ایران و در منطقه به آمریكا دارند، چنان‌كه حمله تركیه به كردهای سوریه نتیجه سیاست‌های آمریكاست.

مانع صلح اعراب و اسرائیل چیست؟

مهدی شكیبایی بیان كرد: سابقه بسیار ناخوشایندی كه از طرح عدم تعرض در گذشته وجود دارد بدون تردید مانع ایجاد این پیمان میان كشورهای عربی و رژیم صهیونیستی خواهد شد.

كدام عوامل منجربه عقب نشینی عربستان از نبرد یمن شد؟!

كارشناس ارشد مسائل غرب آسیا بیان كرد: عوامل متعدد نظامی، سیاسی و اقتصادی باعث شد عربستان از غرور و خیره سری كه به آن دچار بود عقب نشینی كند و برای مذاكره با یمن و نماینده این كشور اعلام آمادگی كند.

از مشكلات معیشتی اقشار ضعیف تا حجتی كه بر امریكا و غرب تمام شد

درهفته گذشته دیدار رهبر معظم انقلاب با جمعی از مسئولان نظام پر بحث ترین خبر در محافل داخلی وخارجی بود. از اینرو اتمام حجت رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) با غربی ها برسر سپاه ومذاكره در سرخط خبرها بود.

"نصرمن الله" آرامكو را تكمیل كرد

كارشناس مسائل بین الملل ،با اشاره به انجام عملیات«نصرالله من الله» علیه سعودی ها، گفت : این عملیات مكمل عملیات آرامكو بود كه در چند روز گذشته توسط یمنی هاعلیه ائتلاف عربی به ویژه سعودی ها انجام شده بود.

یمن دنیا را تكان داد/ بن سلمان قصد درگیری با ایران را ندارد

كارشناس ارشد مسائل غرب آسیا اسارت شمار بالایی از افسران ارشد سعودی را دومین دستاورد بزرگ انصاراله بعد از قضیه آرامكو دانست و گفت: عملیات نصرمن الله دنیا را تكان داد.

محمد بن سلمان قربانی بعدی آل سعود است!؟

یك كارشناس مسائل خاورمیانه ، اظهار كرد : به نظر می رسد آمریكایی ها درصدد هستند كه «محمد بن سلمان» را برای حفظ قدرت خاندان ال سعود در عربستان، قربانی كنند.

اروپایی ها همچنان دنبال امتیازگیری از تهران هستند

یك دیپلمات باسابقه كشورمان، تاكید كرد: اروپایی ها در صدد هستند كه ایران را وارد پروسه ای كنند كه خود از قبل طراحی كرده اند تا در این مسیر از تهران امتیاز بگیرند.

آغاز جنگ علیه ایران به معنی شكست انتخاباتی ترامپ است

رضاخواه در پاسخ به این سوال كه آمریكا علیه ایران جنگ راه می اندازد یا خیر گفت: ترامپ نگران است با حمله به ایران در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری شكست بخورد زیرا وعده داده بود جنگ های خاورمیانه را كاهش می‌دهد.

امریكا برای دلجویی از عربستان بانك مركزی را مجددا تحریم كرد

نماینده پیشین ایران در صندوق بین‌المللی پول، اقدام آمریكایی‌ها در تحریم مجدد بانك مركزی را اقدامی روانی و به منظور دلجویی از عربستان عنوان كرد.

عربستان بیش ازاین نمی تواند با كارت امریكا در منطقه بازی كند

یك كارشناس مسائل سیاسی، اظهار كرد: عربستانی‌ها متوجه شده‌اند كه دیگر بیش از این نمی‌توانند با كارت آمریكا در منطقه بازی كنند.

محور مقاومت، آمریكا را در منطقه به انفعال كشانده است

مهدی اقراریان گفت: عزت و افتخاری كه امروز داریم، نشات گرفته از فرهنگ مقاومت است. ضمن آنكه رهبری در بیانیه گام دوم، می‌فرمایند ما به هیچ كشوری تجاوز نمی‌كنیم و تا این لحظه هم چنین كاری نكردیم.

از جنجال مجلس تا بمباران عربستان.

بعد از سخنرانی جنجالی ‎حجت الاسلام پناهیان، واكنش های تندی از سوی برخی نماینده های مجلس شاهد بودیم. در حال حاضر كه تنور داغ انتقادات متقابل در قضیه شفافیت رای رو به سردی گذاشته و به نظر می رسد .

یمن با برخورداری از حق دفاع مشروع به عربستان پاسخ محكمی داده است

مدیركل امور بین‌الملل مجلس با رد جنگ نیابتی از سوی جمهوری‌اسلامی در منطقه گفت: یمن با برخورداری از حق دفاع مشروع به عربستان پاسخ محكمی داده است

ایجاد خط اشغال در ذهن مخاطب برای دوری از اصل خبر كار اصلی رسانه های بیگانه

علیرضا داوودی گفت: رسانه های بیگانه برای اینكه مخاطب به ضعف عربستان، آمریكا، كشورهای اروپایی و رژیم صهیونیستی رهنمون نشود و توجه نكند، ذهن مخاطب را منحرف می كنند و سوژه را ایران قرار داده اند.

حمله پهپادی انصارالله به آرامكو با اخطار قبلی انجام شد!

حسین امیرعبداللهیان گفت: انصارالله به عنوان یك گروه كه امروز معادلات را در یمن رقم می‌زند، چند هفته قبل اعلام می‌كند اگر سعودی‌ها دست از تجاوز برندارند، اهداف بعدی ما مراكز نفتی و استراتژیك عربستان سعودی است و بعد اقدام می‌كنند.

تعمیر بخش هایی از آرامكو سه الی شش ماه زمان می برد

یك كارشناس مسائل بین الملل، با اشاره به خسارات وارد شده به مجموعه "آرامكو" در پی حمله اخیر گروه انصارالله یمن به تاسیسات نفتی عربستان گفت: بنظر می‌رسد طی یك دوره سه الی شش ماهه عربستان بتواند بخش های آسیب دیده این مجموعه را تعمیر كند.

حمله پهپادی یمنی‌ها اقتصاد جهان را تكان داد

كارشناس مسائل سیاسی گفت: هریك از پهپادهای یمنی از 150 دلار تا پیشرفته‌ترین آنها كه نزدیك 15 هزار دلار هزینه در بر ‌دارد؛ هشدار حباب عیان به بازار سهام یمن با چنین هزینه اندكی در زمینه تولید پهپاد، اقتصاد جهانی را تحت تاثیر قرار داد.

دود این آتش در چشم عربستان و امارات می رود

مهمانپرست با اشاره به رویكرد آتی عربستان بعد از آخرین حمله پهپادی یمن به آرامكو گفت: عربستان و امارات می دانند كه با آتش بازی می كنند و این مسئله باعث می شود دست از تجاوزات خود بكشند و تغییر سیاست دهند.

یمنی ها در آستانه پیروزی قرار دارند

نبی الله رشنو گفت: یمن و مردم این كشور با پرچم داری حوثی ها در آستانه پیروزی قرار دارند و جریان مقابل یمن، با وجود حجم گسترده كمك های جهانی، در آستانه شكست و عقب نشینی است.

ضربه سوم انصارالله اقتصاد عربستان را فلج خواهد كرد

تحلیلگر مسائل غرب آسیا گفت: اقتصاد عربستان سعودی با ضربه سوم به طور كلی فلج خواهد شد.

سقوط پهپاد امریكا؛ آئینه عبرت امارات در جنگ یمن

كارشناس مسائل غرب آسیا گفت: در حال حاضر تبلیغات غربی به شكلی است كه گویی یمن هر چه تسلیحات دارد، از ایران دریافت كرده؛ اگرچه این تسلیحات در یمن وجود داشت و ارتش یمن آن را در اختیار انصارالله قرار داده.

انصاراله هشدار داد/ نقشه عربستان و آمریكا برای تجزیه یمن!

كارشناس مسائل راهبردی گفت: جبهه مقاومت در یمن، سوریه و لبنان توانسته معادلات را برهم بزند و این یك تحول راهبردی است و ترامپ با همه تبلیغات و بازی‌ها، نشان داد كه نمی‌تواند اقدام عملی در برابر آن انجام دهد.

پهپادهای انصاراله نشان داد، یمن قابل تصرف نیست

پژوهشگر مسائل سیاسی گفت: عربستان و متحدانش سعی می‌كنند جنگ را به شكل آبرومندانه تمام كنند، به طوری كه آنها رسما معترف شدند تنها می‌خواهند جنگ را به نحوی تمام كنند كه فقط حیثتی خود را حفظ كنند.

اهمیت حمله اخیر پهپادی یمنی ها به تاسیسات نفتی آرامكو چیست؟

گفت و گوی سیاسی رادیو گفت و گو سی ام مرداد به بررسی و تحلیل ابعاد حمله 10 فروند پهپاد یمنی به پالایشگاه آرامكو عربستان و اهمیت و تبعات آن می پردازد.

هكرهای ایرانی آرامكو را نزدند!

كارشناس فضای مجازی با انتقاد از مواضع ضعیف برخی رسانه های داخلی در قبال اخبار جعلی دشمن در حوزه تهاجم سایبری ایران اظهار كرد: دشمن با جعل خبر، هك شدن سایت آرامكو را به ایران نسبت می دهد.

عربستان توان بازی در شطرنج سیاسی یمن را ندارد

كارشناس ارشد مسائل سیاسی ائتلاف عربستان را در شرف فروپاشی دانست و افزود: عربستان قادر به تغییر شطرنج سیاسی یمن نیست.

ابتكار عمل میدانی در دست كمیته های انقلابی یمن

تحلیلگر ارشد مسائل غرب آسیا از فروپاشی قریب الوقوع ائتلاف عربستان خبر داد و افزود: ابتكار عمل میدانی در دست كمیته انقلابی یمن است.

مذاكرات پشت پرده برای حل بحران یمن در جریان است

یك كارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینكه برای حل بحران یمن مذاكراتی پشت پرده ای آغاز شده، گفت: عربستان هم متوجه شده این مذاكرات برای حل بحران یمن از بحران ایجاد شده است.

بن سلمان در تحولات عربستان مجری است نه بازیگر

یك كارشناس مسائل غرب اسیا گفت: عربستان باید در شرایطی قرار بگیرد تا با راه‌اندازی جنگ یمن، آمریكا و انگلیس را به سود سرشاری برساند.

ارزان‌ترین مناطق تهران کدام مناطق هستند؟

به گزارش ساختمان آنلاین: بررسی آمارهای اداره بررسی ها و سیاست های اقتصادی بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن شهر تهران در فروردین ۱۴۰۱ نشان می دهد: میانگین قیمت مسکن ۲.۴ درصد نسبت به اسفند ۱۴۰۰ افت کرده و به کانال ۳۴ میلیون برگشته است.

البته بازار مسکن در فروردین نیمه تعطیل است و آمارهای آن نمی تواند ملاک معتبری برای قضاوت در مورد تحولات این بازار باشد؛ اما آنچه عیان است، همچنان حوزه املاک و مستغلات در مسیر تخلیه حباب قیمتی از محل افزایش نیافتن قیمت متناسب با تورم عمومی حرکت می کند.

بازار سرگردان و کساد

در فروردین ماه سال ۱۴۰۱، تعداد آپارتمان های مسکونی معامله‌ شده در شهر تهران به سه هزار و ۴۲۷ مورد رسیده که این تعداد نسبت به ماه قبل ۴۹.۹ درصد کاهش نشان می دهد. همچنین از منظر قیمت، میانگین یک مترمربع زیربنای مسکونی شهر تهران در این ماه با کاهش ۲.۴ درصدی نسبت به اسفند سال قبل، به رقم ۳۴ میلیون و ۲۷۲ هزار تومان رسیده و توانسته بخشی از جهش ۶.۲ درصدی قیمت مسکن در اسفند گذشته را جبران کند.

از سوی دیگر، میانگین قیمت مسکن تهران در فروردین امسال نسبت به فروردین سال قبل ۱۶.۹درصد افزایش نشان می دهد که در مقایسه با تورم نقطه به نقطه ۳۵.۶ درصدی سبد مصرفی جامعه، میزان رشد آن ۱۸.۷ واحد درصد کمتر است و می توان گفت حباب قیمت مسکن تهران در فروردین امسال نسبت به فروردین سال قبل به همین میزان کمتر شده است.

این اتفاق در حالی رخ داده که تورم نقطه به نقطه مسکن در فروردین سال قبل نسبت به نقطه مشابه سال های قبل به بیش از ۹۰ درصد می رسید و عملا شتاب رشد تورم بازار مسکن حداقل ۲ برابر شتاب تورم مصرف کننده بود. به عبارتی بازار مسکن تاوان جهش های قیمتی در چهار سال گذشته را اینک با رشد کمتر از تورم عمومی می دهد و قیمت آن بدون اینکه کاهش پیدا کند در حال واقعی شدن است.

البته به دلیل تعطیلی بازار مسکن در فروردین ماه و کشف نشدن قیمت جدید در این ماه، عملا قراردادهای ثبت شده در این دوره زمانی حاصل مذاکرات قبلی خریداران و فروشندگان است و پایین بودن تعداد آنها نمی تواند ملاک رونق و رکود معاملات باشد؛ از اینرو افزایش ۶۳.۷ درصدی تعداد معاملات این ماه نسبت به فروردین پارسال نیز براساس همین معیار نشانه ای از اتمام کسادی این بازار نیست.

با وجود این، بررسی تعداد معاملات ماهانه مسکن تهران در دهه ۹۰ حاکی از این است که میانگین تعداد معاملات ماهانه در سال های اخیر نسبت به سال های ابتدایی دهه ۹۰ به حدود یک سوم کاهش پیدا کرده و از حوالی ۱۴ هزار مورد معامله در ماه به حوالی پنج هزار مورد معامله در ماه رسیده است.

نمای کلی بازار مسکن پایتخت

در فروردین امسال ۲۸.۷ درصد معاملات مسکن انجام شده به واحدهای نوساز و با عمر کمتر از پنج سال اختصاص داشته که نسبت به واحدهای قدیمی تر قیمت بالاتری دارند و به واسطه کاهش قدرت خرید متقاضیان، تقاضا برای آنها کاهش پیدا کرده است.

البته تضعیف تولید مسکن به واسطه جهش هزینه های تولید و افت تقاضای کلی بازار مسکن نیز از دلایل این اتفاق است که باعث شده سهم واحدهای با عمر کمتر از پنج سال از معاملات مسکن تهران نسبت به ابتدای دهه ۹۰ به نصف برسد.

همچنین در معاملات فروردین ماهی بازار مسکن تهران، ۵۶.۳ درصد از کل معاملات انجام شده به واحدهای با متراژ تا ۸۰ مترمربع زیربنا مربوط بوده است ضمن اینکه در این ماه، ۵۹.۳ درصد از کل واحدهای مسکونی معامله شده، با قیمت کمتر از قیمت میانگین شهر (۳۴.۲ میلیون تومان) معامله شده که هم نشان دهنده انتقال تقاضا به واحدهای با عمر بالا و ارزان تر است و هم از کسادی و رکود شدید معاملات مسکن لوکس و گرانقیمت مناطق شمالی شهر حکایت دارد؛ به خصوص که بررسی آمارها نشان می دهد تعداد معاملات منطقه یک به عنوان گرانترین منطقه تهران در فروردین ماه نسبت به ماه قبل ۶۷ درصد کاهش پیدا کرده است.

نکته دیگر اینکه با تداوم روند افزایشی قیمت مسکن و بالا رفتن ارزش ریالی آن، سهم معاملات با ارزش ۲ میلیاردتومان و کمتر به ۴۵.۳ درصد رسیده و معاملات بازار با سرعت به سمت میلیاردی شدن است.

در فروردین امسال که میانگین قیمت یک مترمربع زیربنای مسکونی ۳۴ میلیون و ۲۷۲ هزار تومان محاسبه شده، منطقه یک با میانگین قیمت ۷۵ میلیون و ۱۶۰ هزار تومان گران ترین منطقه پایتخت و منطقه ۱۸ با میانگین قیمت ۱۵ میلیون و ۷۷۰ هزار تومان ارزان ترین منطقه شهر لقب گرفته اند.

با این حساب، خرید یک آپارتمان ۷۵ متری متناسب با الگوی مصرف، به‌طور میانگین در شهر تهران به ۲ میلیارد و ۵۷۰ میلیون تومان هزینه نیاز دارد و این آپارتمان در منطقه یک به‌طور میانگین پنج میلیارد و ۶۳۷ میلیون تومان و در منطقه ۱۸ نیز یک میلیارد و ۱۸۲میلیون تومان خرج برمی دارد.

پیش لرزه در بازار اجاره

با وجود اینکه تورم بازار مسکن در مقایسه با چهار سال گذشته تا حدودی فروکش کرده و تورم نقطه به نقطه این بازار به کمتر از نصف تورم عمومی رسیده، بازار اجاره با شرایط کاملا متفاوتی روبه‌روست و در آستانه فصل نقل و انتقال مستأجران، تورم بسیار سنگینی را تجربه می کند.

مصوبه ۲سال اخیر ستاد مقابله با کرونا مبنی بر تمدید اجباری قراردادهای اجاره با نرخ ۱۵ تا ۲۰درصد در مناطق مختلف شهری، یکی از عواملی است که باعث شده قیمت اجاره در بخشی از قراردادهای موجود بازار در مقایسه با تورم واقعی بازار رشد نکند و حالا با منتفی شدن اجرای این مصوبه در کف بازار، عملا مستأجران با جهش چشمگیر نرخ های پیشنهادی اجاره روبه‌رو هستند.

طبق اعلام بانک مرکزی در فروردین امسال، تورم نقطه به نقطه شاخص اجاره بهای مسکن در شهر تهران ۴۵.۶ درصد و در کل مناطق شهری کشور ۵۰.۱ درصد محاسبه شده که به‌ترتیب ۲.۷ و سه برابر تورم نقطه به نقطه بازار مسکن است.

هشدار حباب عیان به بازار سهام

به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از دنیای اقتصاد، نسخه بومی رفع «تنگنای مالی» و «سرکوب تقاضا» به‌عنوان دو مانع اصلی رونق اقتصادی، با طراحی یک مدل عملیاتی برای جدایی حرفه مَلاکی از بانکداری، تدوین شد. بانک‌های آغشته به حجم انبوه املاک لوکس عمدتا مسکونی و تجاری، برای «تبدیل» این دارایی‌های سمی و منجمد به پول رونق‌ساز، با چهار روش «تصفیه» روبه‌رو هستند که انتخاب هر کدام از آنها ضمن آنکه قدرت تسهیلات‌دهی برای نظام بانکی به‌وجود می‌آورد، وضعیت منفی در ترازنامه‌ بانک‌ها را نیز ساماندهی می‌کند. نتایج بررسی‌ها درباره منشا توقف اقتصاد ایران در مسیر خروج از رکود، نشان می‌دهد انحراف منابع بانکی به بازار ملک در دوره پیشین رونق مسکن و سرمایه‌گذاری افراطی در ساخت‌وسازهای غیرمصرفی، بدون هدف و فاقد مشتری، باعث شده در حال حاضر منابع موردنیاز بخش‌های پیشرو، در این املاک حبس شود. نسخه رهایی از این وضعیت، با الگوبرداری از تجربه جهانی، شامل «فروش املاک به‌صورت مستقیم از جانب بانک‌ها یا شرکت‌های وابسته»، «فروش نقد و اقساط»، «اجاره بلندمدت بخشی از املاک» و همچنین «تغییر کاربری به هتل‌آپارتمان» است. حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان در این باره تاکید کرد: برای سم‌زدایی از نظام بانکی نباید منتظر «معجزه» ماند. حتی باید احتمال «زیان» در فروش این دارایی‌ها را هم در نظر گرفت.

گروه مسکن: یک اقتصاددان برای پاک‌سازی بانک‌های آلوده به «دارایی‌ سمی» که هم‌اکنون «پابند» اقتصاد ایران در مسیر خروج از رکود شده است، نسخه بومی ارائه کرد. «دارایی‌های سمی» نظام بانکی خرداد سال93 برای اولین بار به‌صورت جامع توسط وزیر راه و شهرسازی، شناسایی و معرفی شد که نشان می‌داد، مجموعه قابل توجهی ملک و ساختمان در اختیار بانک‌ها، باعث «مسمومیت اعتبارات» به دلیل تضعیف سریالی قدرت وام‌دهی به بخش‌های مولد شده است. طی دو سال اخیر، برخی صاحب‌نظران مالی و اقتصادی برای سم‌زدایی از بانک‌ها، استفاده از تجربه جهانی همچون آمریکا یا ژاپن را پیشنهاد دادند که در قالب آن، دولت در آن کشورها با تاسیس یک سازمان مستقل توانست نسبت به تسویه مطالبات بانک‌ها از طریق خرید دارایی‌های سنگین و در نتیجه تصفیه آنها از انواع دارایی‌های سمی، موفق عمل کند.

اما در حال حاضر حسین عبده‌تبریزی با تاکید بر «امکان‌پذیر نبودن استفاده از الگوی جهانی به همان شکل تجربه شده در کشورها برای تعیین تکلیف دارایی‌های سمی در وضعیت فعلی» نسخه‌ای پیشنهاد کرده است که ریشه در همان راهکار کشورهای مبتلا شده دارد؛ اما ترکیباتش کاملا براساس واقعیت فعلی اقتصاد ایران، بانک‌ها و بخش مسکن، طراحی و تدوین شده است. این اقتصاددان، تعلل بانک‌ها در چاره‌جویی برای انبوه دارایی‌های ساختمانی و تصور «معجزه» برای حل این چالش را باعث عمیق‌تر شدن بحران بانکی و رکود اقتصادی عنوان کرد و در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: با لحاظ سه واقعیت همچون «بضاعت بودجه دولت»، «شکاف بین ارزش اسمی دارایی‌های سمی در ترازنامه بانک‌ها و قیمت واقعی این املاک در حال حاضر» و «رکود نسبی مسکن» بعید است دولت برای خرید این دارایی‌ها از طریق تاسیس شرکت وارد میدان شود.

داروی سم‌زدا در نسخه عبده‌تبریزی، بر تبدیل «ساختمان‌های لوکس» تحت مالکیت و اختیار بانک‌ها به «جریان نقد» پایه‌ریزی شده است. این ساختمان‌های لوکس مسکونی و تجاری، «دارایی منجمد» و غیرقابل استفاده (در شرایط فعلی) محسوب می‌شوند که بانک‌های دچار، با عمل به محتوای نسخه می‌توانند از چهار روش شامل «فروش با قیمت زمان خرید یا ساخت»، «فروش نقد و اقساط» و «اجاره» و «تغییر کاربری‌به هتل‌آپارتمان»، خود را سبک کنند و به جریان نقد برای تسهیلات‌دهی مجهز شوند. عمل به نسخه پیشنهادی، مستلزم تغییر اساسی در نگاه بانک‌های مسموم به این بخش از دارایی‌ها است. نظام بانکی در مسیر تصفیه از املاک منجمد، باید فکر «سود» را کنار بگذارد و حتی احتمال «زیان به معنای فروش با قیمتی کمتر از خرید» را در محاسبات ببیند.

معجون زهرآلود چطور ساخته شد؟

حسین عبده تبریزی سرمنشأ رکود اقتصادی دو سه سال اخیر را «حباب اعتبارات» دوره گذشته (دهه منتهی به اوایل 92) و انحراف منابع بانکی از مسیرهای اصلی معرفی کرد که باعث شده ورود بخش‌های پیشرو اقتصاد به جاده رونق، با دو مانع «تضعیف تقاضا» و «تنگنای مالی» برخورد کند. عبده‌ تبریزی، اقتصاددان با نام بردن از ترکیبات چهارگانه «معجون زهرآلود» اقتصاد ایران که سبب شده بخش‌های مختلف اقتصادی در مارپیچ کاهشی رشد قرار بگیرند، اعلام کرد: با غفلت سیاست‌گذار پولی در دولت گذشته از بابت نظارت بر نحوه مصارف منابع سرشار بانکی که توسط بانک مرکزی و بانک‌ها خلق شده بود، عمده اعتبارات به جای آنکه در مسیر تولید و تقویت قدرت تقاضای مصرفی حرکت کند، صرف ساخت و خرید املاک لوکس مسکونی و تجاری شد و نهایتا به حباب قیمتی در بازار ملک به‌ویژه طی سال‌های 91 و 92 دامن زد.

تبعات این انحراف اعتباری، طی دو سال اخیر تحت تاثیر روند تدریجی تخلیه حباب قیمت ملک، ابتدا در بازار مسکن و بلافاصله در بازار پول و سایر بخش‌ها ظاهر شد؛ به‌طوری‌که در بازار مسکن، چرخه معاملات (خرید و فروش‌های مصرفی) تحت تاثیر کاهش قیمت از نقطه اوج بهار 92، به‌صورت نسبی متوقف شد و ساخت‌وساز نیز از صرفه افتاد و در بازار پول، ساختمان‌های لوکس به‌عنوان محصول سرمایه‌گذاری افراطی بانک‌ها، شرکت‌های وابسته و تسهیلات‌گیرنده‌ها، به کوهی از هشدار حباب عیان به بازار سهام دارایی‌های منجمد و غیرقابل نقدشدن برای بانک‌ها تبدیل شد.

این اقتصاددان با بیان اینکه طی سال‌های گذشته ارزش واقعی دارایی‌های ملکی بانک‌ها و تسهیلات‌گیرنده‌ها کاهش پیدا کرده، اما در مقابل، طبعا مانده‌ اعتبارات بانکی صرف‌شده برای خرید این املاک افزایش یافته، گفت: نتیجه این معادله، به‌عنوان عوارض ثانویه ناشی از «حباب مسکن در پی حباب اعتبارات»، هم اکنون باعث وخامت اوضاع بازپرداخت تسهیلات و در نتیجه بروز معوقات سنگین بانکی شده است. در حال حاضر، املاک لوکس تحت مالکیت بانک‌ها و همچنین ساختمان‌هایی که به‌عنوان وثیقه، نقش تضمین بازپرداخت منابع پرداخت‌شده برای ساخت املاک گران‌قیمت عمدتا تجاری را بازی می‌کند، ترکیبات اصلی معجون زهرآلود اقتصاد ایران را شکل داده است. این املاک همان دارایی سمی نظام بانکی به حساب می‌آید که قدرت وام‌دهی را از بانک‌ها گرفته و باعث سرکوب تقاضا و تنگنای مالی در کل اقتصاد شده است.

حسین عبده‌تبریزی در تشریح دیدگاه خود درباره سرمنشا رکود اقتصادی دوره کنونی، گفت:‌ در حال حاضر در شرایط رکودی املاک و مستغلات هستیم که حاصل دوره‌ رونق سفته‌بازانه‌ مسکن در دوره قبل، تشکیل حباب‌های قیمتی و مازاد سرمایه‌گذاری در این بخش است (هرچند اخیرا حجم معاملات خرید مصرفی نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده اما فعالیت‌های ساختمانی و مجموعه بازار مسکن هنوز کاملا از فضای رکود خارج نشده است). حباب املاک و مستغلات معمولا از گذر حباب اعتبارات چهره نشان می‌دهد و نهایتا به بحران اقتصادی منجر می‌شود. اقتصاد ایران همین مسیر را تجربه کرده است و حباب املاک و مستغلات آن مدتی است به بحران اعتباری و تضعیف موقعیت بانک‌ها هم انجامیده است. وی افزود: نظام بانکی کشور بخشی از ارزش دارایی‌های خود را از دست داده و با تضعیف آن دارایی‌ها، از اعطای تسهیلات جدید متناسب با نیاز بنگاه‌ها عاجز شده؛ «تنگنای اعتباری» حاصل این وضعیت هشدار حباب عیان به بازار سهام است. این پدیده‌ای است که همراه با «کاهش تقاضای کل» مانع از آن شده است که کشور بتواند از رکود اقتصادی جاری خارج شود.

پول آسان در طول چند سال در دو دولت قبل، به حباب قیمت دارایی‌ها (به‌ویژه املاک و مستغلات) انجامید و آن‌قدر ادامه یافت تا به ترکیدن حباب قیمت‌ها منتهی شد. نرخ رشد نقدینگی نزدیک به 30 درصد در سال‌های 91 و 92 و نرخ رشد بالای پول و شبه‌پول بیانگر این وضعیت است. پول بی‌حسابی که توسط بانک مرکزی و بانک‌ها خلق شد، به تولید کالاها و خدمات جدید نینجامید، بلکه گیر آدم‌هایی آمد که آن وجوه را روی قیمت املاک و مستغلات انعکاس دادند و به‌این‌ترتیب حباب قیمتی را ایجاد کردند. یعنی در دولت قبل با آن همه ظرفیت اضافی در صنایع، پول به سمت کارخانه و تجهیزات نرفت، بلکه به سمت ایجاد حباب جدید رفت. در آن دولت رشد بیشتر در دو حوزه پدیدار شد: صنعت به اصطلاح بانکداری و ساخت مجموعه‌های تجاری و مسکونی لوکس. بانک مرکزی آن دولت نه‌تنها هیچ‌یک از حباب‌های قیمتی را تشخیص نداد، بلکه نمی‌خواست از آنها حرفی بزند و عملا معتقد شد کاری در مورد آنها نمی‌تواند بکند.

این اقتصاددان تصریح کرد: با عادت‌دادن مردم به معاملات املاک و مستغلات، اتومبیل، ارز، سکه و طلا، مردم را به سفته‌بازان بدهکار روی دارایی‌های غیرمولد بدل کردند. وام دهی بی‌حساب‌وکتاب بخش مالی به حباب قیمتی املاک و مستغلات لوکس انجامید که نهایتا این حباب ترکید. ترکیدن حباب و تنگنای اعتباری نتایج غیرقابل‌اجتناب این وضعیت بود. وقتی مصرف‌کننده‌ها خرج نمی‌کنند، ورشکستگی‌ها غیرقابل ‌اجتناب می‌شود اما با فرورفتن اقتصاد به رکود در سال 1391، شرایط بخش‌ املاک‌ و مستغلات بد و بدتر شد، البته به دلیل نقدینگی کمتر املاک و مستغلات نسبت به سهام، حباب قیمتی املاک و مستغلات در مقایسه با سهام، دوره طولانی‌تری دارد. وقتی حباب می‌ترکد، ارزش املاک و مستغلات فرومی‌ریزد، اما ارزش اعتبارات دریافتی کاهش نمی‌یابد و این شرایط را برای وام‌گیرنده سخت و دشوار می‌کند. همین وضعیت را که امروز در ایران تجربه می‌کنیم، ژاپن در 1990 و اقتصاد چین (شانگهای) در 2005 تجربه کرده‌اند. بازار املاک نقدشوندگی کمتری دارد، پس قیمت‌ها آرام‌تر حرکت می‌کند و در مقایسه با بازار سهام، خالی‌شدن حباب این بخش طول می‌کشد.

عبده‌تبریزی با بیان اینکه به نظر می‌رسد حباب قیمتی در بخش‌های عمده‌ای از املاک و مستغلات (شاید هنوز به استثنای واحدهای تجاری) دیگر تخلیه شده باشد، گفت: می‌توانم توضیح دهم چرا اقتصاد به رکود افتاده است و چه سیاست‌ها یا احتمالا نهادهایی وجود دارد که ‌آن را از رکود خارج کند. البته جای بحث آن اینجا نیست که در مورد موضوع خاص دیگری صحبت می‌کنیم. همین‌قدر بگویم که باید بتوانیم مارپیچ کاهشی اقتصاد را کنترل کنیم. قیمت‌های حبابی زمین و ساختمان در دهه گذشته، نرخ بالای سود بانکی، معوقه‌های سنگین بانکی و نبود نقدینگی معجون زهرآلودی برای اقتصاد ایران ساخته است. البته اینکه رکود داریم و بیماری شناخته شده است کافی نیست، باید راه علاج را به‌درستی پیدا کنیم. رکود دلایل متعددی دارد و از آن جمله است که حاصل فراتر رفتن پس‌انداز از سرمایه‌گذاری است. اما تشخیص غالب آن است که رکود امروز اقتصاد ایران عمدتا حاصل تضعیف جدی «تقاضای کل» و وقوع «تنگنای مالی» درکشور است.

این اقتصاددان در پاسخ به اینکه بانک‌ها تا چه در شکل‌گیری حباب و نوسانات شدید در بازار مسکن سهم داشته‌اند، گفت: در مورد حباب مسکن لوکس و واحدهای تجاری خیلی‌ها هشدار داده بودند. آنان به خاطر داشتند که مثلا در اسپانیا دوره‌ رونق و مازاد عرضه‌ مشابهی وجود داشته است. فروریختن قیمت‌ها در املاک و مستغلات تجاری و لوکس مسکونی عیان کرد که تا چه حد گسترده‌ای بانک‌ها در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده بودند یا تسهیلات داده بودند. آنها به جای اعطای تسهیلات به خریداران مسکن ارزان و میان‌قیمت، منابع خود را در اختیار ساخت واحدهای گران‌قیمت و تجاری قرار داده بودند که حالا با ترکیدن حبا‌ب‌های قیمتی، سرمایه‌گذاران در آنها امکان بازپرداخت به بانک‌ها را ندارند. نظام بانکی به جای طراحی انواع تسهیلات خرید مسکن (تسهیلات رهنی) که به‌طور مداوم نرخ مالکیت خانه را بالا ببرد و نرخ سود آنها قابل‌تحمل باشد و به علاوه حمایتی هم از مردم در مقابل ریسک ارزش خانه‌ آنها بشود، فقط به دنبال اعطای تسهیلات ساخت به واحدهای مسکونی و تجاری لوکس بوده است. ظاهرا آن روند بازداشتنی نبود، و بازداشته هم نشد. بانک مرکزی تا مدت‌ها قبول نمی‌کرد که منابع بانک‌ها صرف خانه‌های لوکسی شده که فعلا خریدار ندارد.

وی افزود: بنای آن رشدهای بخش ساختمانی در دولت قبلی برپایه‌ سست بدهی‌های بانکی استوار شده بود. به علاوه، در نیمه‌ دوم دهه‌ 80 بانک‌ها و بسازوبفروش‌ها کماکان روی این فرض حرکت می‌کردند که قیمت‌های زمین و ساختمان کماکان بالا خواهد رفت. بحران واحدهای مسکونی و تجاری آنگاه آغاز شد که تقاضای سفته‌بازانه برای آن متوقف شد. مردم دریافتند که صرف سوداگری در این حوزه دیگر با سود همراه نیست. وقتی تقاضای سوداگرانه فروکش کرد، همه از رکود در بازار املاک و مستغلات سخن به میان آوردند؛ با فروکش‌‌کردن تقاضای سفته‌بازانه و بروز رکود، انبوه‌سازان از بازپرداخت بدهی‌های خود به بانک‌ها عاجز شدند. این ناتوانی خود یکی از دلایل افزایش معوقه‌های بانکی و «تنگنای اعتباری» سال 1394 و ماه‌های جاری است.

عبده تبریزی تصریح کرد:‌ وضع مورد اشاره به ناچار باید با کنترل تورم در دولت یازدهم و محدودشدن اعتبارات فرو می‌ریخت. با ریزش رونق ظاهری (بخوانید حباب) و قیمت‌های املاک و مستغلات تجاری و مسکونی و شکستن حباب قیمت‌ها در بازار سهام (فروریختن شاخص) بانک‌ها که اعتبارات مازاد به بازار با قیمت‌های حبابی داده بودند، صدمه دیدند. ساخت‌وسازهای لوکس مازادی که در تهران و شهرهای دیگر شکل گرفت، حاصلش رشد کوهی از بدهی به نظام بانکی بود. اما طبعا حباب دارایی‌های توثیق‌شده در بانک‌ها باید خالی می‌شد، همان‌طور که قیمت سهام بانک‌ها در بازار سرمایه خالی شده بود. به این ترتیب بحران به کل نظام بانکی گسترش یافت.

در این دوره، نظام بانکی بر اعطای تسهیلات به شرکت‌های کوچک و متوسط متمرکز نشد که مبنای خلق اشتغال در اقتصاد است، بلکه روی سرمایه‌گذاری در شرکت‌های خود بانک‌ها و پرداخت به پروژه‌های بزرگ ساختمانی غیراقتصادی متمرکز شد. در همه‌ این موارد، آنچه رخ داده، فروریختن ارزش طرف دارایی‌ها در ترازنامه‌ بانک‌ها است. این اقتصاددان درباره وضع نامناسب بانک‌ها گفت: حباب از اعطای تسهیلات بانکی بد شروع شد که به‌عنوان وثیقه، دارایی‌هایی (ساختمان‌هایی) را پذیرفته بودند که قیمت آنها به دلیل حباب بالا رفته بود. شرایط به بانک‌ها اجازه داد بیشتر وام‌دهی بد خود را مخفی کنند، در ترازنامه‌هایشان معوقه‌ها را نشان ندهند، از اهرم بالا استفاده کنند، و با این کار حباب را بیشتر و نتایج را وخیم‌تر کنند. نهایتا بانک‌ها مستقیم وارد قماربازی شدند. واسطه‌ مبادله‌ دارایی‌های ریسکی شدند و نهایتا آن دارایی‌ها که عمدتا ساختمان بود به خودشان رسید. آنها امیدوار بودند ریسک این دارایی‌ها را به دیگران منتقل کنند، اما وقتی نرخ تورم آرام گرفت و حباب زمین و ساختمان لوکس ترک برداشت، این دارایی‌های سمی برای بانک‌ها به یادگار ماندند.

ترکیب داروی سم‌زدا

حسین عبده تبریزی درباره نحوه پاکسازی نظام بانکی از سم ساختمان‌های لوکس گفت: برای حل مشکل دارایی‌های سمی یا حداقل کاهش مشکلاتی که برای بانک‌ها ایجاد کرده است، در شرایط فعلی نباید به دنبال معجزه‌گری گشت. مثلا اینکه دولت یا سرمایه‌گذاری بیاید، این دارایی‌های سمی را از بانک‌ها خریداری کند؛ دولت در حال حاضر چنین امکاناتی ندارد و اگر هم داشت به لحاظ ایجاد کژمنشی یا مخاطرات اخلاقی، نباید این کار را می‌کرد. کار فوری‌ای که بانک‌ها باید بکنند، راه‌اندازی نوعی جریان نقدی روی این دارایی‌ها است. اولا نباید سود جدید روی این دارایی‌ها محاسبه کنند، چرا که قیمت این دارایی‌ها در دفاتر بانک‌ها مدت‌ها است از قیمت واقعی بالاتر رفته است. ثانیا، در واگذاری این دارایی‌ها نگران سود و زیان آنها نباشند و سعی کنند روی این دارایی‌ها جریان نقدی ایجاد کنند؛ یعنی حتی اگر به زیان (کمتر از قیمت تمام‌شده) هم خریدار نقدی وجود دارد، آنها را واگذار کنند. ثالثا جریان اعتباری روی آنها ایجاد کنند تا خریداران جدید بتوانند آنها را نقد و نسیه بخرند. و بالاخره، با اجاره‌داری این دارایی‌ها، جریان نقدی به‌راه بیندازند، فارغ از کوچک یا بزرگ‌بودن این جریان نقدی. بانک‌ها به نقدینگی بیشتر نیازمندند و نگاه داشتن این دارایی‌ها در ترازنامه بدون چشم‌انداز روشنی از نقدشوندگی آنها، به مراتب کاری اشتباه‌تر از اجاره‌داری حتی با نرخ‌های پایین است.

تغییر کاربری در پاره‌ای از موارد می‌تواند جریان نقدی ایجاد کند، البته اگر خود این تغییر به معنای پرداخت نقدی به شهرداری‌ها نباشد. مثلا تبدیل مجموعه‌های مسکونی به هتل یا هتل - آپارتمان در شهرهای بزرگ جریان نقدی ریالی و ارزی ایجاد می‌کند. بانک‌ها در این مسیر هم قطعا می‌توانند حرکت کنند. البته آنچه در بالا گفته شد در عمل آسان نیست. راه‌حل، تشکیل شرکت‌هایی برای خرید دارایی‌های سمی توسط دولت‌ها (و بانک‌های مرکزی) در پاره‌ای کشورها دنبال شده است. هدف اصلی آن اقدامات ایجاد جریان نقدی برای بانک‌ها به قیمت‌های جاری بوده است. طبعا بانک‌ها ناچارند زیان دارایی‌ها را تقبل کنند و در مواردی هم دولت‌ها از بودجه عمومی به بانک‌ها کمک کرده‌اند. اما با توجه به مشکلات بودجه‌ای دولت و شکاف قیمتی عمده‌ی این دارایی‌ها از قیمت‌های جاری بازار (که منجر به زیان‌های عمده در ترازنامه بانک‌ها می‌شود) و نیز رکود نسبی بازار ساختمان، به نظر می‌رسد که دولت یا بانک مرکزی در این مرحله پا به میدان نخواهند گذاشت تا با تشکیل یا حمایت از تشکیل چنین شرکت‌هایی، نقدشوندگی دارایی‌های سمّی بانک‌ها را تسهیل کنند. بنابراین، بانک‌ها منتظر معجزه نشوند و خود برای افزایش نقدشوندگی این دارایی‌ها اقدام کنند و زیان‌های حاصله را نیز به تدریج شفاف کنند.

آغاز جنگ نفتی عربستان علیه ایران

عربستان در ماه گذشته میلادی (ژوئن ۲۰۱۸) حدود ۶۵۰ هزار بشکه در روز، بیشتر از سهمیه‌اش نفت خام تولید کرده است. در واقع، تنها ۱۲ روز پس از «اجماع» اوپک برای حفظ توافق نفتی، مشخص شده که عربستان هیچ اهمیتی برای اوپک قائل نبوده و در حالی پای به نشست اوپک در وین گذاشته که همزمان در حال نقض توافق نفتی و زیرپا گذاشتن اصول سازمان اوپک بوده است!

عربستان در ماه گذشته میلادی (ژوئن ۲۰۱۸) حدود ۶۵۰ هزار بشکه در روز، بیشتر از سهمیه‌اش نفت خام تولید کرده است. در واقع، تنها ۱۲ روز پس از «اجماع» اوپک برای حفظ توافق نفتی، مشخص شده که عربستان هیچ اهمیتی برای اوپک قائل نبوده و در حالی پای به نشست اوپک در وین گذاشته که همزمان در حال نقض توافق نفتی و زیرپا گذاشتن اصول سازمان اوپک بوده است!
به گزارش مردم سالاری آنلاین، عیان شدن فریب‌کاری عربستان در اوپک و اثبات این نکته که خاندان پادشاهی در ریاض مستقیماً از کاخ سفید دستور می‌گیرد، تنها کمتر از دو هفته زمان نیاز داشت. در اول تیر، اعضای اوپک در وین بر سر حفظ توافق نفتی تا پایان سال ۲۰۱۸ به توافق رسیدند؛ در این توافق برای تولید نفت کشورهای عضو اوپک سهمیه‌هایی در نظر گرفته شده بود و هر کشور تعهد کرده بود که بنا بر سهمیه خود، نفت خام تولید کند. اما گزارش رویترز از میزان تولید نفت اوپک در ماه ژوئن نشان می‌دهد که عربستان از پیش از نشست اوپک که در ۲۲ ژوئن در وین برگزار شد، مشغول افزایش تولید نفت خود بوده و تولید خود را در این ماه به‌طور متوسط به ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز رسانده است.
در واقع، عربستان تولید نفت خام خود را در ماه گذشته میلادی به بالاترین میزان آن در طول تاریخ این کشور نزدیک کرده است. رکورد تولید نفت خام عربستان، ۱۰ میلیون و ۷۲۰ هزار بشکه در روز بوده است. عربستان در ماه گذشته میلادی تنها ۲۰ هزار بشکه در روز کمتر از این رکورد، نفت تولید کرده است.

ملک سلمان گوش به فرمان ترامپ
ترامپ در هفته جاری عنوان کرد که طی تماس تلفنی از ملک سلمان پادشاه عربستان خواسته است تا به دلیل تحریم‌های ایران و کاهش تولید نفت ونزوئلا، این کشور تولید نفت خود را احتمالاً تا حدود ۲ میلیون بشکه در روز افزایش دهد. ترامپ مدعی شد که ملک سلمان با این درخواست وی موافقت کرده است.
پیش از این نیز خبرهای موثقی منتشر شده بود که بر طبق آن یک روز پیش از خروج آمریکا از برجام، یک مقام ارشد دولت آمریکا از محمد بن سلمان خواسته است که این کشور تولید نفت خود را افزایش دهد. هدف آمریکا این است که عربستان با افزایش تولید نفت، اثرات تحریم‌های نفتی اعمال‌شده علیه ایران را به حداقل برساند و مانع از افزایش قیمت نفت شود.
آمارهای منتشرشده از میزان تولید نفت خام عربستان در ماه ژوئن، اکنون نشان می‌دهد که فرامین ترامپ، نعل به نعل در ریاض اطاعت شده است. سهمیه عربستان طبق توافق نفتی که اجرای آن از ابتدای سال ۲۰۱۷ آغاز شد، ۱۰ میلیون و ۵۸ هزار بشکه در روز است. عربستان در آخرین نشست اوپک در وین متعهد شده که تا آخر سال ۲۰۱۸ به این توافق پایبند بماند. با این حال، این کشور در ماه گذشته حدود ۶۵۰ هزار بشکه در روز بیش از سهمیه‌اش نفت خام تولید کرده است. عربستان از آغاز اجرای توافق نفتی تا پیش از ماه ژوئن به این توافق وفادار بود و تنها پس از خروج آمریکا از برجام، نقض این توافق را آغاز کرد. در واقع، خروج آمریکا از برجام و درخواست‌های کاخ سفید از ریاض، تنها علت تغییر سیاست نفتی عربستان و پشت پا زدن این کشور به توافق نفتی و اصول سازمانیِ اوپک بوده است.

ابعاد افزایش صادرات نفت عربستان و متحدان‌اش
بررسی‌های رویترز نشان می‌دهد که عربستان در کنار افزایش تولید نفت خام، صادرات نفت خام خود را نیز در ماه گذشته افزایش داده است. عربستان در ماه ژوئن صادرات نفت خام خود را ۵۵۰ هزار بشکه در روز افزایش داده و آن را به ۷ میلیون و ۵۴۰ هزار بشکه در روز رسانده است. دو متحد دیگر عربستان در اوپک، یعنی امارات متحده عربی و کویت، در ماه گذشته تولید نفت خود را افزایش نداده‌اند و در واقع همچون عربستان، با دوز و کلک وارد میدان نبردِ دیپلماتیکِ نشست اوپک نشده‌اند. با این حال، صادرات نفت خام این دو نیز علی‌رغم ثابت ماندن تولید نفت‌شان افزایش پیدا کرده است. امارات متحده عربی، صادرات نفت خام خود را در ماه گذشته میلادی ۴۱۰ هزار بشکه در روز و کویت صادرات نفت خام خود را ۱۲۰ هزار بشکه در روز افزایش داده است.
این میزان از افزایش صادرات نفت خام، بدین معناست که عربستان و دو متحد آن در اوپک، هجوم به بازارهای نفت را از هم‌اکنون آغاز کرده‌اند. صادرات نفت لیبی، نیجریه و ونزوئلا به شدت کاهش یافته و این کشور با هجوم به بازارهای نفت، سعی کرده‌اند سهم آن‌ها را به تصرف خود درآورند. احتمالاً دو کشور کویت و امارت متحده عربی نیز همچون عربستان، از ماه جاری تولید نفت خود را افزایش داده و بیش از سهمیه‌شان دست به تولید نفت خام بزنند.

وضعیت صادرات نفت ایران و اوپک
رویترز میزان صادرات نفت خام ایران را در ماه ژوئن ۲ میلیون و ۲۸۰ هزار بشکه در روز اعلام کرده است. این میزان از صادرات نفت خام بدین معناست که هنوز تحریم های آمریکا تأثیر محسوسی بر مجموع فروش نفت توسط ایران نداشته است. کل صادرات نفت خام کشورهای عضو اوپک در ماه گذشته میلادی ۲۵.۵ میلیون بشکه در روز بوده است.
تولید نفت خام اوپک نیز ۳۲ میلیون و ۳۲۰ هزار بشکه در روز بوده است. با درنظر گرفتن اعضای جدیدی که به اوپک پیوسته‌اند و همچنین سهیمه لیبی و نیجریه که در سال ۲۰۱۷ از توافق نفتی معاف بوده‌اند، تولید نفت اوپک می‌بایست در مجموع طبق توافق نفتی ۳۲ میلیون و ۷۸۰ هزار بشکه در روز می‌بوده است. در واقع، اوپک همچنان ۴۶۰ هزار بشکه در روز پایین‌تر از میزان مقررشده در توافق نفتی، نفت خام تولید می‌کند و این بدان معناست که شرایط بازار نفت، طوری است که عربستان و آمریکا علی‌رغم تلاش‌های خود نمی‌توانند نفت ایران را از بازار حذف کنند. دلیل این امر کاهش ناخواسته تولید نفت در لیبی، نیجریه، آنگولا و ونزوئلا است.

خداحافظی با مردی که سریع حرف می‌زد

اگر شمایی که این متن را می‌خوانید از اهالی رسانه، خبرنگار، روزنامه‌نگار یا حتی پیگیر اخبار ارتباطی کشور باشید، بدون شک حتی در یک برخورد با وحید صدوقی، یا شنیدن و دیدن یک مصاحبه، متوجه شده‌اید مدیرعامل سابق همراه اول، بسیار سریع حرف می‌زند.

مهندس وحید صدوقی، پس از دوازده سال، از همراه اول رفت. در زمانه‌ای که مد روز، سردادن شعار مرده‌باد رییس برای مدیران پیشین و نوشتن شعار زنده‌باد رییس جدید بر دیوار است، دوست دارم سنت‌شکنی کنم و فقط برش کوچکی از برداشت بیرونی از ایشان را بنویسم. خاطره‌ای که همواره در تمام این ۱۲سالی که پنجره ارتباط شرکت ارتباطات سیار ایران با رسانه‌ها و جامعه بودم، کمی آمیخته به طنز، ذهنم را به بازی گرفته است.

اگر شمایی که این متن را می‌خوانید از اهالی رسانه، خبرنگار، روزنامه‌نگار یا حتی پیگیر اخبار ارتباطی کشور باشید، بدون شک حتی در یک برخورد با وحید صدوقی، یا شنیدن و دیدن یک مصاحبه، متوجه شده‌اید مدیرعامل سابق همراه اول، بسیار سریع حرف می‌زند. تعداد کلماتی که او در یک ثانیه تلفظ می‌کند، چندین برابر آنچه است که شما معمولا از دیگران می‌شنوید. حالا به این سرعت، تسلط خیره‌کننده صدوقی به صدر تا ذیل امور همراه اول را اضافه کنید، که همواره باعث می‌شد مصاحبه‌ها آمیخته با انبوه آمار و اطلاعاتی باشد که به صورت لحظه به لحظه در ذهن داشت و در کنار چند صد اصطلاح فنی ایرانی و فرنگی بیان می‌شد. نتیجه اینکه ما هر روز و حتی هر شب، پاسخگوی خبرنگارانی بودیم که از سایت گرفته تا کانال تلگرام و از صداوسیما گرفته تا توییتر، زنگ می‌‌زدند و می‌خواستند این یا آن بخش از حرف‌های مدیرعامل را برایشان روشن یا حتی گاهی ترجمه کنیم! از شما چه پنهان، که گاهی خود ما هم دو به شک می‌ماندیم و ناگزیر دست به دامان منبع اصلی می‌شدیم.

شاید فکر کنید این فقط یک اشاره کوچک به فن بیان وحید صدوقی است، ولی در حقیقت نمادی از ویژگی بزرگتر بود، چون لازم نبود شما کارشناس یا روان‌شناس باشید که بفهمید این اردستانی کهنه‌کار ارتباطی، بسیار سریع‌تر از آنکه حتی زبانش یاری کند، فکر و پردازش می‌کند. نتیجه‌اش را هم می‌شود طی این سال‌های اخیر، دیگر عیان دید.

در پی آن نیستم که سر شما را درد بیاورم که چه شد اپراتور اول کشور زیر نگین صدوقی پوست انداخت، سیم‌کارت را به مفهوم فراگیرش عرضه کرد، خصوصی‌سازی را از سر گذراند، برندش را خلق کرد، شبکه‌اش را از نو ساخت و برنده ترابردپذیری شد تا از وزارت‌خانه‌ای منتقد، چهار دوره متوالی، رتبه اول را در میان اپراتورها بگیرد و به جایگاه بهره‌ورترین مجموعه کشور در میان صد شرکت اول ایران و رتبه دوم پر سودترین برسد. همین حقیقت که همراه اول ایرانی، با همه موج‌هایی که سعی بر زمین زدنش داشته‌اند، توانسته همچنان با ۶۰ درصد سهم از بازار، بیشترین پوشش و بالاترین مصرف اینترنت در مقابل رقبای اجنبی و دولتی، همچنان صدرنشین باقی بماند، خودش بیانگر هنر مدیریتی صدوقی و کابینه مدیریتیش است.

میراثی که این مرد با سخنان سریعش بر جای گذاشته، اپراتوری است که در چهار سال اخیر، حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد و بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان سود داشته است که فقط در همین ۴ سال، بیش از ۱۹ هزار میلیارد تومان در قالب اشکال مختلف، از مالیات گرفته تا گمرک و رگولاتوری و سود سهام، به دولت پرداخت شده و زکاتش به مردم هم، شبکه‌ای است که فقط یکی از دستاوردهایش، تجهیز بیش از هزار و دویست شهرش(۹۹ درصد از شهرهای ایران) به اینترنت نسل چهارونیم یعنی آخرین فناوری تلفن همراه جهان است.

قضاوت در مورد اینکه در قالب این کار به ظاهر اقتصادی، چقدر از ایرانیان به عدالت اطلاعاتی و مردم‌سالاری ارتباطی، دسترسی پیدا کرده‌اند، بماند برای تاریخ. همراه اول را مرد اولش، اپراتور اول کرد و اگر در روز تودیع مدیران قدیم و معارفه مدیران جدید، شما هم سه بار تشویق ایستاده حضار از کارمند گرفته تا مدیر و از دولتمرد گرفته تا رسانه را در برابر بغضش برای خانواده همراه اول، می دیدید و یا می‌شنیدید، درک می‌کردید حتی آنها که معمار، موتور و مشوق این خروج بودند هم، خود می‌دانستند و معترف بودند که رفتن یک مدیر تراز اول فن‌سالار را آن شب جشن می گیرند.

تاریخ همیشه هم بی‌رحم نیست و همراه اول هم پایان کار صدوقی نخواهد بود، ولی بیایید برای اعتلای این میهن ایرانی و اسلامی هم شده، آرزو کنیم کمی این جامعه و این کشور، مردانی که سریع‌تر از حرف زدن، عمل می‌کنند را درک کنند. سرمایه حقیقی هر کشوری مردانی است که در یک قاعده برد برد، هم برای خود بازار می‌سازند و هم برای کشورشان آینده.