یک همبستگی مثبت کامل چیست؟

همبستگی (Correlation) بین ارزها به‌ ما نشان می‌دهد که آیا رابطه‌ای میان دو جفت ارز مختلف در بازار فارکس وجود دارد یا خیر. در این مقاله توضیح می‌دهیم که همبستگی بین ارزها چیست و چطور می‌توانید از این همبستگی میان ارزها برای معاملات‌تان استفاده کنید.

توضیح همبستگی ارز ها

وقتی یک جفت ارز خاص افزایش می یابد، یک جفت ارز دیگر سقوط می کند

توضیح همبستگی ارز ها

آیا تا به حال به این نکته توجه کرده اید که وقتی یک جفت ارز خاص افزایش می یابد، یک جفت ارز دیگر سقوط می کند؟

یا این که زمانی که جفت ارز مشابه کاهش می یابد، به نظر می رسد که جفت ارز دیگری آن را کپی کرده و سقوط کند؟

اگر پاسخ “بله” است، شما شاهد همبستگی ارزها در عمل بوده اید!

اگر شما پاسخ “نه”، شما باید از انجام کارهایی که اهمیت کمترید دارند مانند خوابیدن، خوردن، بازی Super Mario Run یا Pokemon GO را متوقف کنید، و به جای آن زمان بیشتری را صرف تماشای نمودار ها کنید.

اما نگران نباش زیرا ما با اصول اولیه شروع می کنیم و آن را شکست می دهیم …

نیمه اول … آسان است واحد پول. هیچ توضیحی لازم نیست

نیمه دوم. هنوز آسان است. همبستگی: رابطه بین دو چیز.

همبستگی ارز چیست؟

در جهان مالی، همبستگی یک معیار آماری است که نشان می دهد چگونه دو اوراق بهادار در رابطه با یکدیگر حرکت می کنند.

همبستگی پولی به ما می گوید که آیا دو جفت ارز در یک دوره زمانی، در یک جهت، در مقابل یا کاملا تصادفی حرکت می کنند.

هنگام خرید ارز، این امر مهم است که به خاطر داشته باشید که از زمانی که ارزها به صورت جفت معامله می شوند، هیچ جفت ارزی واحدی تاکنون کاملا مجزا عمل نکرده است. (آیا ما شما را با نحوه ی پیجیده ی تعریف “ارزها” شما را گیج کرده ایم؟)

به غیر از زمانی که تنها بر روی یک جفت ارز واحد ترید کنید، بسیار مهم است درک کنید که چگونه جفت ارزهای مختلف در رابطه با یکدیگر حرکت می کنند.

به ویژه اگر شما با این که چگونه ارتباطات ارز ها می تواند بر میزان ریسک شما در سرمایه ی حساب معاملاتی تانتاثیر می گذارد، آشنایی نداشته باشید.

اگر شما نمی دانید که در طول معاملات چندین جفت به طور همزمان در حساب معاملاتی خود چه کاری انجام می دهید، می توانید کشته شوید!

مفقود شده! نابود! تنها با این کلمات نمی توانیم به اندازه کافی استرس را به شما تحمیل کنیم.

از همبستگی یک همبستگی مثبت کامل چیست؟ ارز ها دوری نکن.

ضریب همبستگی

همبستگی با آنچه که به عنوان ضریب همبستگی شناخته می شود محاسبه می شود که عددی بین -1 و +1 محدوده است.

همبستگی مثبت کامل (ضریب همبستگی +1) نشان می دهد که دو جفت ارزی در 100٪ زمان ها در یک جهت حرکت می کند.پ

همبستگی منفی کامل (ضریب همبستگی -1) بدین معنی است که دو جفت ارز در 100٪ زمان خلاف جهت هم حرکت می کنند.

اگر همبستگی 0 باشد، به حرکات بین دو جفت ارز یک همبستگی مثبت کامل چیست؟ صفر یا بدون همبستگی گفته می شود ، آنها کاملا مستقل و تصادفی از یکدیگر هستند. ما هیچ نظری نداریم که آن ها چگونه در رابطه با دیگر حرکت می کند.

در این بخش، شما یاد خواهید گرفت که چه رابطه ای بین ارز و نحوه استفاده از آن برای کمک به شما برای تبدیل شدن به یک معامله گرهوشمند و اتخاذ تصمیم هایی با مدیریت ریسک بیشتر وجود دارد.

چگونه قیمت سهام ایالات متحده با ارزش دلار آمریکا ارتباط دارد؟

مقایسه شاخص دلار آمریکا (USDX) که معیاری است برای سنجش ارزش دلار آمریکا در برابر شش سبد ارزی اصلی دیگر با ارزش میانگین صنعتی داو جونز (DJIA)، Nasdaq و S&P 500 طی یک دوره 20 ساله (از سال 2011) ضریب همبستگی به ترتیب 35/0، 39/0 و 38/0 است. توجه داشته باشید که همه ضرایب مثبت هستند، این بدان معناست که با افزایش ارزش دلار آمریکا، شاخص های سهام نیز افزایش می یابند، اما فقط با مقدار مشخصی . همچنین قابل توجه است که هر ضریب زیر 0.4 است، به این معنی که فقط حدود 35٪ تا 40٪ از حرکات شاخص های سهام با حرکات دلار آمریکا همراه است.

واحد پول یک کشور از دو طریق می تواند در رابطه با بقیه جهان ارزش بیشتری پیدا کند: هنگامی که مقدار واحدهای ارزی موجود در بازار جهانی کاهش می یابد (به عنوان مثال، هنگامی که بانک فدرال نرخ بهره را افزایش می دهد و باعث کاهش هزینه ها می شود) یا با افزایش تقاضا برای آن ارز خاص. این واقعیت که افزایش دلار آمریکا بر ارزش سهام آمریکا تأثیر می گذارد طبیعی به نظر می رسد، زیرا دلارهای آمریکایی برای خرید سهام مورد نیاز است.

تأثیر کاهش قابل توجه ارزش دلار آمریکا بر ارزش پورتفوی سرمایه گذاری که در ایالات متحده مستقر است، تابعی بسیار زیاد از محتویات آن پورتفو است. به عبارت دیگر، اگر ارزش دلار در برابر ارزهای دیگر به طور قابل توجهی کاهش یابد، ارزش پرتفوی شما ممکن است کمتر از قبل، بیشتر از قبل یا تقریباً مشابه گذشته باشد - این به نوع سهام موجود در پرتفوی شما بستگی دارد.

سناریوهای ارتباط دلار و سهام امریکا

سه مثال زیر تأثیرات مختلف بالقوه کاهش ارزش دلار در پرتفوی سرمایه گذار را نشان می دهد:

1. سناریوی بدترین حالت. سبد سهام شما از سهام هایی تشکیل شده است که برای درآمدزایی به شدت به مواد اولیه، انرژی یا کالاهای وارداتی متکی هستند. بخش قابل توجهی از بخش تولید اقتصاد ایالات متحده به مواد خام وارداتی برای ایجاد کالاهای نهایی بستگی دارد. اگر قدرت خرید دلار آمریکا کاهش یابد، هزینه بیشتری برای تولیدکنندگان برای خرید کالا هزینه می شود، که به حاشیه سود (Profit Margin) آنها و در نهایت کل درآمد (Bottom Line) فشار وارد می کند.

شرکت های موجود در سبد سهام شما که خودشان را به درستی در برابر اتکا به قیمت کالاهای وارداتی یا اثرات کاهش دلار محافظت نمی کنند، می توانند شما را در معرض خطرهای ارزی زیادی قرار دهند. به عنوان مثال، شرکتی که چوب بیس بال را با چوب وارداتی می سازد، در صورت کاهش دلار آمریکا، باید هزینه بیشتری برای چوب پرداخت کند. در این حالت، پایین آمدن دلار آمریکا مشکلی را برای این شرکت ایجاد می کند زیرا باید تصمیم بگیرد که آیا می خواهد در ازای فروش پول کمتری کسب کند یا قیمت ها را افزایش دهد (با ریسک از دست دادن مشتری هایش) تا هزینه بالاتر چوب را جبران کند.

1. سناریوی احتمالی. سبد سهام شما از مجموعه متنوعی از شرکت ها تشکیل شده است و در هیچ یک از بخش های اقتصادی Overweight (سرمایه گذاری با اضافه وزن یک بخش دارایی یا صنعت است که درصد بالاتر از حد طبیعی یک پرتفوی یا شاخص را تشکیل می دهد) ندارد. شما همچنین در سطح بین المللی تنوع ایجاد کرده اید و سهام شرکت هایی را دارید که در سراسر جهان فعالیت می کنند و به بازارهای مختلفی جنس می فروشند. در این شرایط، یک دلار کاهشی، هم تأثیرات مثبت و هم منفی بر روی پورتفوی خواهد داشت.

میزان وابستگی شرکت های متعلق به شما، فاکتوری برای درآمدزایی به دلار پایین یا بالای آمریکا خواهد بود، به همین دلیل تنوع پرتفو ضروری است. بسیاری از شرکت ها در یک پورتفوی معمولی، از خطر کاهش ارزش دلار آمریکا بر روی تجارت خود محافظت می کنند به این شکل که باید تاثیرات مثبت و منفی تغییرات اسکناس پشت سبز (دلار) را تراز کنند (Balance out).

1. سناریوی بهترین حالت. پورتفوی شما از شرکت هایی تشکیل شده است که کالاهای تولیدی ایالات متحده را در سراسر جهان صادر می کنند. شرکتهایی که اساساً به درآمد خارجی و صادرات بین المللی اعتماد می کنند و اگر ارزش دلار آمریکا کاهش یابد بسیار خوب عمل می کنند زیرا وقتی ارزهای دیگر جهان را تبدیل می کنند، دلار بیشتری دریافت می کنند. این شرکت ها محصولات خود را در سراسر جهان می فروشند و دلار پایین باعث می شود محصولات امریکای با کیفیت، در بازارهای بین المللی رقابتی تر شوند.

ختم کلام

ارزش سهام های آمریکایی، به ویژه سهام های موجود در شاخص های بازار، همراه با تقاضای دلار آمریکا افزایش می یابد - به عبارت دیگر، آنها همبستگی مثبتی دارند. یک توضیح ممکن برای این مسئله، رابطه سرمایه گذاری خارجی است. هر چقدر که سرمایه گذاران بیشتری پول خود را در سهام ایالات متحده قرار می دهند، ابتدا لازم است دلارهای آمریکایی را برای خرید سهام آمریکایی خریداری کنند، که باعث افزایش ارزش شاخص ها می شود.

راهنمای همبستگی ارزها در بازار فارکس

همبستگی (Correlation) بین ارزها به‌ ما نشان می‌دهد که آیا رابطه‌ای میان دو جفت ارز مختلف در بازار فارکس وجود دارد یا خیر. در این مقاله توضیح می‌دهیم که همبستگی بین ارزها چیست و چطور می‌توانید از این همبستگی میان ارزها برای معاملات‌تان استفاده کنید.

منظور از همبستگی ارزها در فارکس چیست؟

در بازار فارکس همبستگی میان ارزها می‌تواند، مثبت یا منفی باشد. همبستگی مثبت به این معنی است که دو ارز هم‌جهت (همسو) با یکدیگر حرکت می‌کنند، و همبستگی منفی یعنی دو ارز خلاف جهت یکدیگر (غیرهمسو) حرکت می‌کنند.
از همبستگی میان ارزها می‌توانید برای پیدا کردن فرصت‌های معاملاتی بهتر یا برای پوشش ریسک معاملات (Hedge) استفاده کنید. اگر مطمئن هستید که یک جفت ارز با جفت ارز دیگری همسو یا خلاف جهت یکدیگر حرکت می‌کند، می‌توانید در کنار معامله جفت ارز اول، معامله‌ای در جفت ارز دوم باز کنید تا بتوانید از حرکت این دو جفت ارز نهایت بهره را ببرید یا معامله جفت ارز دوم را با هدف هج‌کردن معامله اول، باز کنید تا درصورت افزایش نوسانات، بتوانید ریسک معامله اول‌تان را پوشش دهید.
البته اگر پیش‌بینی شما در مورد همبستگی ارزها اشتباه باشد، یا بازار حرکت غیرمنتظره‌ای داشته باشد، ممکن است متحمل ضرر بیشتری شوید یا پوشش ریسکی که انجام داده‌اید نسبت به پیش‌بینی‌تان کارایی کمتری داشته‌باشد.

میزان قدرت همبستگی ارزها به زمان انجام معامله و نیز حجم معاملات دو جفت ارز در بازار بستگی دارد. برای مثال، جفت‌ ارزهایی که در یک سمت آن دلار آمریکا باشد، در ساعت‌هایی که بازار نیویورک فعالیت داشته باشد (از ساعت ۳:۳۰ ظهر تا ۱۲:۳۰ شب به وقت تهران)، فعالیت بیشتری دارند. همینطور جفت ارزهایی که یورو و پوند در آن‌ها وجود دارند، در ساعات ۱۱:۳۰صبح تا ۷:۳۰ بعد از ظهر به وقت تهران (یعنی زمانی که بازارهای اروپا و انگلیس باز هستند) فعالیت بیشتری دارند.

منظور از ضریب همبستگی چیست؟

ضریب همبستگی پارامتری است که در معاملات جفت ارزها استفاده می‌شود و میزان همبستگی میان دارایی‌های مختلف (در این‌جا جفت‌ارزها) را می‌سنجد. محدوده این ضریب بین ۱- تا ۱+ است که ۱+ به معنی همبستگی کاملا مثبت، و ۱- به معنی همبستگی کاملا منفی است. اگر ضریب همبستگی صفر باشد بدین معنی است که هیچ همبستگی و رابطه‌ای بین حرکت دو جفت ارز وجود ندارد.
چند نوع ضریب همبستگی در بازار وجود دارد که در بین آن‌ها می‌توان به ضریب همبستگی درون کلاسی (Intraclass)، ضریب همبستگی رتبه‌ای (Rank) و ضریب همبستگی پیرسون (Pearson) اشاره کرد. البته در بازار فارکس ضریب همبستگی پیرسون (Pearson) بیشترین کاربرد را دارد. ضریب همبستگی پیرسون میزان قدرت رابطه خطی که بین دو جفت ارز در فارکس وجود دارد را اندازه‌گیری می‌کند. چون انجام‌دادن محاسبات همبستگی پیرسون به صورت دستی کار بسیار پیچیده‌ای است، بسیاری از معامله‌گران از نرم‌افزارهای کامپیوتری صفحه گسترده استفاده می‌کنند تا این ضریب را به‌دست آورند.

کدام جفت‌ ارزها بیشترین همبستگی را دارند؟

معمولا کشورهایی که روابط اقتصادی قوی با یکدیگر دارند همبستگی ارزهای آن‌ها با یکدیگر نیز قوی است. برای مثال جفت‌ارزهای EURUSD و GBPUSD معمولا همبستگی مثبتی دارند چون پوند کشور انگلیس (GBP) و یوروی اروپا (EUR) رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند. از جمله دلایل این رابطه نزدیک می‌توان به مجاورت جغرافیایی دو کشور و جایگاه‌شان به عنوان دو ارزی که بیشترین رزرو را در بانک‌ها به خود اختصاص داده‌اند، اشاره کرد.
جدول زیر همبستگی میان جفت‌ ارزهایی که بیشترین معاملات در دنیا را به خود اختصاص دادند، ارائه می‌دهد. این جدول، همبستگی بین جفت ارزها را در طول یک روز و در تاریخ ۲۶ نوامبر ۲۰۱۹ با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون به ما نشان می‌دهد:

چطور با استفاده از ضریب همبستگی در فارکس معامله کنیم؟

در فارکس می‌توانید با تشخیص این‌که کدام جفت ارزها با یکدیگر همبستگی مثبت یا منفی دارند، آن‌ها را معامله کنید. به بیان ساده‌تر، اگر جفت ارزها همبستگی مثبت با یکدیگر داشته‌باشند برای هر دو جفت‌ارز یادشده یک نوع معامله باز می‌کنیم (خرید یا فروش) و اگر همبستگی منفی داشته‌باشند، دو نوع معامله متضاد با یکدیگر باز می‌کنیم ( برای یک جفت ارز خرید و برای دیگری فروش یا بالعکس).
فرض کنید یک همبستگی منفی کامل (۱-) بین دو جفت ارز USDCAD و AUDUSD وجود داشته ‌باشد و ما در هر دو جفت ارز وارد معامله خرید شویم، چون دو جفت ارز خلاف یکدیگر حرکت می‌کنند، در نهایت این دو معامله یکدیگر را خنثی می‌کنند. اما اگر دو جفت ارز همبستگی مثبت داشته‌باشند و در هر دو معامله خرید داشته باشیم می‌توانیم از هر دو معامله سود کنیم یا اگر تحلیل اشتباهی انجام داده‌باشیم، ضرر بیشتری را متحمل شویم. بدین طریق می‌توانیم با استفاده از همبستگی معاملات خود را انجام دهیم.
معمولا معامله‌گران جفت‌ ارزهایی را معامله می‌کنند که با یکدیگر همبستگی دارند. بدین صورت علاوه بر حفظ کردن جهت کلی معاملات‌شان (صعودی یا نزولی) می‌توانند جفت ارزهای متنوعی را معامله کنند. دلیل دیگر می‌تواند این موضوع باشد که اگر جفت ارزی خلاف جهت پیش‌بینی آن‌ها حرکت کرد، با سودی که از معامله دیگرشان می‌کنند بتوانند ضررشان از معامله اول را جبران کنند. البته باید گفت که به ندرت رخ می‌دهد که ارزها در بازار فارکس همبستگی کامل با یکدیگر داشته‌باشند و همیشه درصدی شک و ابهام در بازارهای مالی وجود دارد.
همچنین می‌توانید از همبستگی ارزها برای هج‌کردن معاملات خود استفاده کنید. برای مثال می‌توانید در جفت ارز USDCHF معامله خریدی باز کنید تا اگر در معامله خرید جفت ارز EURUSD متحمل ضرر احتمالی شدید، بتوانید آن ضرر را هج کنید. این دو جفت ارز مدت طولانی است که همبستگی منفی قوی با یکدیگر دارند.

فرض کنید به ازای هر پیپ حرکت جفت ارز EURUSD، ده پوند سود (یا ضرر) کنید. برای این‌که ضرر احتمالی این معامله را جبران کنید، معامله‌ دیگر را طوری باز می‌کنید که به ازای هر پیپ حرکت USDCHF، بتوانید ۸.۵ پوند سود (یا ضرر) کنید. حال فرض کنید دو جفت ارز ۱۰ پیپ حرکت کرده‌اند. به دلیل همبستگی منفی که بین این دو جفت ارز وجود دارد، با ۱۰ پیپ ضرر جفت ارز EURUSD، صد پوند ضرر متحمل می‌شوید و با ۱۰ پیپی که جفت ارز USDCHF، حرکت می‌کند ۸۵ پوند سود به دست‌ می‌آورید.
درست است که در نهایت شما ۱۵ پوند ضرر کردید، اما اگر معامله USDCHF را باز نکرده بودید، و تنها معامله EURUSD را داشتید، متحمل ۱۰۰ پوند ضرر می‌شدید. از سوی دیگر، می‌توانید دو معامله متضاد در دو ارزی که همبستگی مثبت دارند باز کنید، تا سود یک معامله، ضرر معامله دیگر را جبران کند.

دو جفت ارز EURUSD و GBPUSD را می‌توان به عنوان مثال برای هج‌کردن دو جفت ارز در نظر گرفت؛ چراکه با اینکه این دو با عملا یکدیگر همبستگی مثبت دارند ولی امکان تغییر این همبستگی به منفی وجود دارد. دلیل این تغییر همبستگی می‌تواند تصمیم ناگهانی بانک مرکزی انگلیس برای تغییر نرخ‌بهره یا انتظار کاهش رشد اقتصادی در منطقه یورو باشد. در این صورت، می‌توانید موقتا جفت ارز GBPUSD را بفروشید تا در صورت ضرر در معامله خرید EURUSD، بخشی از این ضرر جبران کنید.

مثالی از معامله جفت ارز GBPUSD و EURUSD با استفاده از همبستگی

همانطور که گفتیم این دو جفت ارز معمولا با یکدیگر همبستگی مثبت دارند. یعنی کاهش (یا افزایش) در یکی از این جفت ارزها معمولا با کاهش (یا افزایش) تقریبا برابری در جفت ارز دیگر همراه خواهد بود. دلیل این همبستگی روابط نزدیک اقتصادی آمریکا، ناحیه یورو و انگلستان است. این ۳ ارز بخاطر روابط قوی اقتصادی که با یکدیگر دارند شدیدا به هم وابسته هستند.
برای فهمیدن همبستگی میان این دو جفت ارز، می‌توانیم این مثال را بزنیم. تصور کنید زمانی که وارد معامله می‌شوید همبستگی مثبت بین این ارزها وجود داشته‌باشد، در این صورت می‌توانید همزمان در جفت ارز EURUSD و GBPUSD وارد معامله خرید شوید. اگر هر دو جفت ارز روند قیمتی صعودی داشته‌باشند می‌توانید از حداکثر سود در هر دو معامله بهره ببرید.
همچنین اگر فکر می‌کنید که قرار است یکی از این دو جفت ارز با کاهش قیمت مواجه شود و همبستگی مثبت قوی در بازار وجود دارد، می‌توانید در هر دو جفت ارز وارد معامله فروش شوید و انتظار ریزش در هر دو جفت ارز داشته‌باشید.

حتی می‌توانید طبق همبستگی ارزها با دیگر مشتقات بازارهای مالی مثل CFDها و اسپرد بتینگ‌ها (Spread betting) وارد معامله شوید. زمانی که شما وارد معامله این مشتقات مالی می‌شوید، در واقع عملا مالکیت آن‌ها را در دست نخواهید داشت، از این رو، می‌توانید وارد معامله خرید شوید و روی افزایش قیمت آن شرط‌بندی کنید یا وارد معامله فروش شوید و روی کاهش قیمت آن قمار کنید.

(Spread Betting به معنی شرط بندی روی نتایج بازی‌های ورزشی و نیز افزایش یا کاهش ارزش سهام یک شرکت معین در بازار سهام آمده است اما در اصطلاح، یک روش پیشرو در کسب درآمد از طریق پیش‌بینی تغییرات قیمت‌ها در بازارهای مالی است. این روش این امکان را به معامله‌گر می‌دهد که با استفاده از تفاوت قیمت خرید و فروش در بازارهای مختلف یا چند ابزار معاملاتی مختلف، به کسب درآمد و سود اقدام کند. در «اسپرد بتینگ» اگر تحلیل‌ها حاکی از افزایش قیمت مشتقات مالی باشد، اقدام به خرید، واکنش نخست خواهد بود و بالعکس، اگر پیش بینی شود که قیمت‌ها رو به افول است، فروش نخستین واکنش است. تمام این اقدامات که در لحظه صورت می‌گیرد، منجر به کسب سود برای فرد یا شرکت فعال در این بازارها می‌شود.)

مثالی از معامله دو جفت ارز EURUSD و USDCHF با استفاده از همبستگی

این دو جفت ارز همبستگی منفی دارند. بدین معنی که جفت ارز USDCHF خلاف جهت EURUSD حرکت می‌کند. همبستگی منفی بین این دو جفت ارز معمولا زیر ۰.۷۰- است، اما در برخی مواقع ممکن است تا ۰.۹۷- نیز برسد. (۱- بیش‌ترین عدد همبستگی منفی است)
جدول زیر همبستگی منفی بین این دو جفت ارز را در ساعات ۱۱:۳۰ صبح تا ۱۲:۳۰ شب ( به وقت تهران) در دوشنبه ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹ نشان می‌دهد. دو سشن معاملاتی لندن و نیویورک در طول این ساعات باز و بسته می‌شوند به همین دلیل این ساعات را انتخاب کرده‌ایم. جلسه معاملاتی لندن در ساعت ۱۱:۳۰ صبح آغاز می‌شود و جلسه معاملاتی نیویورک ساعت ۱۲:۳۰ شب به وقت تهران بسته می‌شود.

همان‌طور که داده‌ها نشان می‌دهد در این روز معاملاتی، همبستگی منفی تقریبا کاملی بین جفت ارزهای EURUSD و USDCHF وجود داشته‌ است. می‌توانید از این همبستگی منفی استفاده کنید تا اگر معامله‌ای در یکی از این جفت ارزها انجام دادید ریسک معامله را پوشش دهید (یا اصطلاحا معامله را هج کنید.)
برای مثال، با وجود همبستگی منفی بین این دو جفت ارز می‌توانید در هر دو جفت ارز وارد معامله خرید شوید تا اگر نوسان شدید کوتاهی در بازار رخ داد و باعث کاهش ارزش هر کدام از این ارزها شد، از سود معامله خود محافظت کرده‌باشید.

همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، اگر قیمت EURUSD با کاهش چند پیپی مواجه شود، جفت ارز USDCHF می‌تواند چند پیپ افزایش داشته‌باشد. در این صورت، سودی که از خرید جفت ارز USDCHF کردید با ضرری که از معامله فروش EURUSD متحمل شدید، سر‌به‌سر می‌شود.
بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد جفت ارز GBPUSD پوند دلار

همبستگی ارزها با کالاها

برخی از ارزها با ارزهای دیگر همبستگی ندارد، بلکه ارزش آن‌ها با قیمت کالاها همبستگی دارد. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که آن ارز متعلق به کشوری باشد که صادرکننده خالص یک کالا مثل نفت یا طلا باشد.

همبستگی دلار کانادا و نفت

معمولا قیمت دلار کانادا با قیمت نقت، همبستگی مثبت دارد. به طور معمول، افزایش قیمت در نفت باعث افزایش ارز دلار کانادا نیز می‌شود. جفت ارز USDCAD این همبستگی را به خوبی منعکس می‌کند، چون نفت با دلار آمریکا معامله می‌شود و دلار آمریکا معمولا با نفت همبستگی منفی دارد.

این بدین معنی است که زمانی که قیمت دلار افزایش می‌یابد، قیمت نفت با کاهش مواجه می‌شود و بالعکس افزایش قیمت نفت باعث کاهش ارزش دلار می‌شود. در نتیجه معامله‌گران می‌توانند از این اطلاعات استفاده کنند و زمانی که قیمت نفت رو به افزایش است وارد معامله خرید ارزهایی شوند که دلار کانادا ارز پایه آن جفت ارز باشد (مثل CADJPY) و یا وارد معامله فروش جفت ارزهایی شوند که در آن، دلار آمریکا ارز پایه‌ است ( مثل USDCAD).

همبستگی دلار استرالیا و طلا

قیمت طلا معمولا با دلار استرالیا همبستگی مثبت دارد که این همبستگی مخصوصا در جفت ارز AUDUSD به‌خوبی نمایان می‌شود. استرالیا صادرکننده خالص طلا است به همین دلیل وقتی قیمت طلا افزایش می‌یابد جفت ارز AUDUSD نیز رشد می‌کند و زمانی که طلا با افت قیمت مواجه می‌شود این جفت ارز نیز با کاهش ارزش رو‌به‌رو می‌شود.
اگر ارزش AUDUSD افزایش یابد، بدین معنی است که دلار استرالیا در برابر دلار آمریکا قوی شده‌است. به همین دلیل برای خرید یک دلار استرالیا، نیاز به فروش مقادیر بیشتری از دلار آمریکا دارید.

درست شبیه همبستگی بین دلار کانادا و نفت، دلار استرالیا و طلا نیز همبستگی مثبت با یکدیگر دارند و دلار آمریکا معمولا با هر دوی آنها همبستگی منفی دارد.

دلار استرالیا به عنوان ارز کالایی (کالامحور) شناخته می‌شود چون ارزش آن وابستگی شدیدی به ارزش صادرات کالاهای استرالیا مثل مس، زغال‌سنگ، محصولات کشاورزی و طلا دارد. میزان صادرات این کالاها همچنین با ارزش دلار استرالیا همبستگی دارد. البته در بین تمام کالاهای صادراتی استرالیا، طلا بیشترین همبستگی مثبت را با دلار استرالیا دارد.

همبستگی ین ژاپن و طلا

ین سومین ارزی است که بیشترین معاملات در دنیا را به خود اختصاص می‌دهد و ارزش آن همراه با قیمت طلا تغییر می‌کند. دلیل این موضوع بخاطر آن است که ین نیز در کنار دلار، یورو و پوند، به عنوان ارز رزرو یا ذخیره‌ (Reserve currency) شناخته می‌شود.
همچنین ین ژاپن به عنوان ارز امن (Safe-haven) و طلا به عنوان دارایی امن شناخته می‌شوند. به این دلیل سرمایه‌گذاران معمولا در شرایطی که اقتصاد با عدم قطعیت مواجه است یا بازارها به کندی رشد می‌کنند، سرمایه خود را به طلا یا ین ژاپن تبدیل می‌کنند. هر چند ممکن است قیمت یک واحد طلا و یک واحد ین با هم تفاوت زیادی داشته‌باشند، اما حرکت صعودی یا نزولی کلی این دو دارایی بسیار شبیه هم خواهد بود.
برخی از تحلیل‌گران عقیده دارند، دلیل اینکه که این دو دارایی با هم همبستگی مثبت دارند آن است که نرخ بهره واقعی در این دو بسیار به هم شباهت دارد. منظور از نرخ‌بهره واقعی، نرخی است که فعالان بازار بعد از محاسبه‌کردن تورم، به دست ‌می‌آورند.

خلاصه همبستگی جفت ارزهای فارکس

• همبستگی بین ارزها می‌تواند مثبت یا منفی باشد
• همبستگی مثبت به این معنی است که دو ارز همسو با یکدیگر حرکت می‌کنند
• همبستگی منفی بدین معنی است که دو ارز خلاف جهت یکدیگر (غیرهمسو) حرکت می‌کنند
• همبستگی مثبت یا منفی، به شما این فرصت را می‌دهد که بتوانید سود حداکثری از معاملات کسب کنید یا ریسک معاملات‌تان را پوشش دهید.
• ارزها می‌توانند با ارزش کالاهای صادراتی مثل نفت و طلا، همبستگی داشته ‌باشند.

برای محاسبه همبستگی جفت ارزها در بازار فارکس، می‌توانید از محاسبه‌گر همبستگی سایت Investing استفاده کنید.

منبع: ig.com

برای کسب اطلاعات کامل درمورد اصول تحلیل بنیادی در فارکس می‌توانید به صفحه دوره آموزش مقدماتی تحلیل بنیادین سر بزنید، همچنین جهت پیگیری اخبار و تحلیل های فارکس و بازارهای جهانی می‌توانید به کانال تلگرامی UtoFX بپیوندید.

آزمون‌های استعداد

آزمون‌های استعداد، یکی از مباحث مطرح در روان‌سنجی در علم روان‌شناسی بوده و به معنای آزمون‌هایی است که استعداد‌های گوناگونی را از جمله مهارت‌های ذهنی‌، مهارت‌های حرکتی و دیگر استعدادها مورد سنجش قرار می‌گیرد. در این مقاله بعد از بیان کیفیت شناخت استعدادها و تاریخچه بحث به بررسی انواع آزمون‌های استعداد و ویژگی‌های هرکدام می‌پردازیم.

فهرست مندرجات

۱ - مقدمه

[ویرایش]
مدت زیادی متخصصان، استعدادها را از روی کنش‌های شناخته‌شده‌ ذهن تعریف می‌کردند. در نتیجه آنها از آزمون‌های حافظه، دقت، سرعت عمل و غیره بحث می‌کردند. این نوع طبقه‌بندی، کاملا جنبه ذهنی داشت و موجب می‌شد که یک آزمون را یک متخصص در یک طبقه و متخصص دیگر در طبقه دیگری قرار دهد. آزمون‌های استعداد، معمولا به صورت مقیاس‌ها یا مجموعه‌ آزمون‌ها معرفی شده‌اند. نتایج این آزمون‌ها را می‌توان به صورت نیمرخ روانی نشان داد. البته این کار زمانی درست خواهد بود که نمره‌گذاری همه‌ آزمون‌های فردی یک مجموعه، به مقیاس (به‌طور مثال مقیاس نمره‌های استاندارد یا رتبه‌های درصدی) تبدیل شود. قدیمی‌ترین نیمرخ روانی به روان‌پزشک روسی به نام روسولیمو (Rosolimo) تعلق دارد.

امروزه، استعداد را محصول عوامل متعددی می‌دانند و روان‌شناسان برای تحلیل عوامل تشکیل‌دهنده‌ استعدادها از روش همبستگی استفاده می‌کنند. در این روش، آزماینده پاسخ‌هایی را که یک گروه از آزمودنی‌ها به آزمون‌های متفاوت داده‌اند، در نظر می‌گیرد و از روی همبستگی‌های موجود میان نتایج می‌تواند به عوامل مشترک و عوامل مستقل پی‌ببرد.

اسپیرمن (Spearman)، اولین کسی بود که در سال ١٩٠٥ از روش همبستگی برای تحلیل عناصر تشکیل‌دهنده استعدادها استفاده کرد. او متوجه شد که همه‌ آزمون‌ها بین خود، همبستگی مثبت دارند و به صورت سلسله مراتب قرار می‌گیرند. اسپیرمن، از این مشاهده نتیجه گرفت که یک عامل وجود دارد و این عامل در همه فعالیت‌های ذهنی وارد می‌شود.
او این عامل را "g" نامید. عامل g به صورت‌های مختلف تفسیر شده و گاهی بحث‌هایی را نیز بین روان‌شناسان به وجود آورده است. خود اسپیرمن آن را "هوش کلی" یا "انرژی روانی" یا "عاملی که در همه‌ فعالیت‌ها وارد می‌شود"، تعریف کرده است.
به نظر اسپیرمن، به این عامل، عوامل دیگری به نام عوامل اختصاصی "s" اضافه می‌شود. وی نام فرضیه خود را "فرضیه دو عاملی (Two- Factor theory)" نامید. منظور از فرضیه دو عاملی، این است که یک عامل کلی وجود دارد که در همه فعالیت‌ها دخالت می‌کند و موجب می‌شود تا نتایج، همبستگی بالایی را نشان دهند. عوامل دیگری به نام عوامل اختصاصی وجود دارند که در فعالیت‌های خاصی دخالت می‌کنند.وجود عوامل اختصاصی از عدم وجود همبستگی کامل بین نتایج آزمون‌ها استنباط می‌شود.
ترستون (Thurstone)، با استفاده از همان روش اسپیرمن، یعنی استفاده از روش همبستگی مثبت بین آزمون‌های روانی، ولی با به‌کارگیری روش دیگر تحلیل عاملی به مفهوم دیگری رسیده است که اصطلاحا روش چند عاملی (Multifactor) می‌نامند.
به این ترتیب او به تعدادی عوامل اولیه (عواملی که دیگر قابل تجزیه نیستند) دست یافته است. به نظر ترستون این عوامل مستقل از یکدیگر نیستند. آنها با یکدیگر همبستگی دارند و تحلیل عاملی آنها نشان می‌دهد که بین آنها نیز یک عامل مشترک وجود دارد و این عامل به عامل g اسپیرمن شباهت دارد. ترستون معتقد است، رفتار هوشمندانه نتیجه تعامل تعدادی عوامل است، نه فقط یک عامل کلی. این عوامل عبارتند از: استعداد کلامی، استعداد عددی، استدلال، تجسم فضایی، سیالی کلامی، سرعت ادراک، حافظه.

چند عامل وجود دارند که ساخت استعدادها را تغییر می‌دهند. مهمترین این عوامل عبارتند از سن، تعلیم و تربیت، تمرین و جنس. به‌تدریج که سن کودک بالاتر می‌رود، توانایی او نیز برای انجام دادن کارهای مختلف بیشتر آشکار می‌شود. در کودکان، بیشتر عامل کلی اهمیت دارد ولی با افزایش سن، عامل کلی اهمیت خود را از دست می‌دهد و جای خود را به عوامل گروهی و اختصاصی می‌دهد.

تعلیم و تربیت، عوامل اختصاصی را تقویت و نقش عامل کلی را کم‌رنگ‌تر می‌کند. بزرگسالانی که تحصیلات بالا ندارند، از نظر ساخت استعدادها به کودکان نزدیک‌ترند. تمرین در هر زمینه، موجب می‌شود عامل اختصاصی مربوط به آن تقویت شود. جنس نیز موجب می‌شود که ساخت استعدادها تغییر یابد. زیرا در اجتماع امروزی، کارهای متفاوتی به دو جنس محول می‌شود و توانایی‌های متفاوتی از آنها انتظار می‌رود. تعداد آزمون‌های استعداد، بسیار زیاد است و در اینجا به مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.

۲ - آزمون استعداد مکانیکی مینه‌سوتا

[ویرایش]
این آزمون که در دانشگاه مینه‌سوتای آمریکا به وجود آمده، از تعدادی تصویر مسطح تشکیل شده است. این تصاویر به مجموعه‌های شش‌تایی تقسیم شده‌اند. در قسمت بالا و سمت چپ هر مجموعه، تصویری وجود دارد که اجزای آن جدا از یکدیگر نشان داده می‌شود. آزمایش‌شونده باید معلوم کند که از یک همبستگی مثبت کامل چیست؟ پهلوی هم قرار گرفتن اجزای این تصویر، کدام یک از پنج تصویر دیگر به وجود می‌آید. در‌ اندازه‌گیری یک یا چند استعداد به وسیله‌ این آزمون، تفاوت‌های فردی قابل‌ملاحظه‌ای دیده می‌شود.

نمرات حاصل از اجرای این آزمون، در زمینه‌های مکانیکی، فعالیت‌های کارخانه‌ای و مخصوصا در مورد آن قسمت از مشاغل فنی که با تصاویر سر و کار دارند، ارزش پیش‌بینی زیادی دارد. همچنین به وسیله‌ این آزمون، استعداد درک روابط فضایی‌ اندازه‌گیری می‌شود. درست است که این آزمون، جزء آزمون‌های استعداد طبقه‌بندی شده است، اما به نظر نمی‌رسد که نمرات حاصل از اجرای آن، مستقل از هوش کلی باشد.

در واقع برخی اجراکنندگان ادعا کرده‌اند که آزمون استعداد مکانیکی مینه‌سوتا "هوش غیرکلامی" را‌ اندازه می‌گیرد. در هر صورت، این آزمون استعدادهایی را‌ اندازه می‌گیرد که مستقل از عامل هوش هستند، در انتخاب و راهنمایی شغلی و تحصیلی اهمیت زیادی دارند. آزمون استعداد مکانیکی دانشگاه مینه‌سوتا دارای دو فرم موازی AA و BB است.
هر یک از آنها ٦٤ سوال دارد و ترتیب سوال‌ها براساس درجه‌ دشواری آنهاست. یعنی سوال‌های اول بسیار آسان و سوال‌های آخر بسیار پیچیده است. وجود دو فرم موازی، موجب می‌شود که بتوان آن را به‌طور گروهی اجرا کرد و از تقلب آزمودنی‌ها جلوگیری به عمل آورد. در اول هر فرم، ٨ سوال تمرینی وجود دارد تا آزمودنی‌ها به کمک آنها با نحوه‌ پاسخگویی آشنا شوند. نمره‌گذاری سوال‌ها بسیار راحت و عینی است و تصحیح آنها به کمک کلید صورت می‌گیرد. دستورالعمل آن نیز بسیار روشن و برای همه قابل فهم است.

۳ - آزمون استعداد تجسم فضایی سوله

[ویرایش]
این آزمون، از یک جعبه‌ آلومینیومی، که در داخل آن ٣٠ قطعه وجود دارد، تشکیل شده است. از این ٣٠ قطعه، ۱۰ قطعه به شکل دایره، ١٠ قطعه به شکل ستاره و ١٠ قطعه به شکل مربع است. کوچکترین قطعه به ابعاد ٢×٢ و بزرگترین آنها به ابعاد ٤٠×٤٠ میلی‌متر است. برای هر یک از این قطعات، یک جای معین در داخل جعبه وجود دارد که به راحتی در آن جای می‌گیرد.
برای اجرای این آزمون، ابتدا تمام قطعات را از جای خود درمی‌آورند و آنها را در داخل سرپوش جعبه می‌ریزند. قطعات را کاملا مخلوط می‌کنند و از آزمودنی می‌خواهند تا آنها را هر چه سریع‌تر در جای خود بچیند. رفتار آزمودنی، مدت زمان صرف‌شده، روش کار، چگونگی قرار گرفتن قطعات و تعداد خطاها را یادداشت می‌کنند. در این آزمون، خطا عبارت است از گذاشتن یک قطعه و دوباره برداشتن آن. به کمک این آزمون می‌توان سرعت و دقت درک روابط فضایی، عملکردهای حسی، حرکتی و یک همبستگی مثبت کامل چیست؟ چگونگی روش کار آزمودنی را مورد مطالعه قرار داد.

۴ - آزمون سنجش هماهنگی دو دست

[ویرایش]
این آزمون، به صورت یک جعبه‌ کوچک ساخته شده است. قسمت بالای جعبه از دو قسمت فلزی و شیشه‌ای تشکیل می‌شود و یک خط منحنی روی شیشه دارد. در دو طرف جعبه، دو اهرم دیده می‌شود که آزمودنی باید آن‌ها را با دو دست بگیرد و نوک یک قلم فلزی را در مسیر خط منحنی روی شیشه به حرکت درآورد. روش اجرا به این صورت است که جعبه را روی میز و در کنار لبه‌ آن، طوری می‌گذارند که آزمودنی بتواند دو اهرم کناری را با دست بگیرد.

آزمودنی باید سرپا بایستد و اهرم‌ها را طوری در دست بگیرد که با میز یا با کناره‌های دستگاه تماس نداشته باشد. در نمره‌گذاری نتایج آزمودنی، کل زمان صرف‌شده، تعداد خطاها و منحنی ترسیم‌شده را به حساب می‌آورند. زمان صرف‌شده به کمک کورنومتر، تعداد و مدت خطاها به کمک یک خطاسنج الکترونیکی‌ اندازه‌گیری می‌شود و منحنی مسیر روی کاغذ رسم می‌شود. با این آزمون، می‌توان رفتار آزمودنی قبل از شروع آزمایش، دقت، تجسم فضایی، قدرت سازگاری، هیجانی بودن، نظم در حرکات، بی‌نظمی بینایی و پشتکار او را مطالعه کرد. همچنین می‌توان هر نوع خطا و هر نوع لرزش دست را بررسی کرد.

۵ - آزمون سنجش مهارت انگشت‌ها

[ویرایش]
این آزمون که به صورت یک جعبه ساخته شده، دارای قسمت‌های زیر است:
· چهار گروه ساچمه به نام‌های A، B، C و D که‌اندازه‌ هر گروه متفاوت از گروه‌های دیگر است.
· چهار گروه میله‌ عمودی که دو به دو در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. فاصله‌ دو میله از یکدیگر به‌اندازه‌ قطر ساچمه‌هایی است که باید در بین آن دو قرارگیرند.

۵.۱ - روش آزمایش

روش آزمایش، به این صورت است که آزمودنی در یک طرف و آزماینده در طرف دیگر میز و درست روبروی یکدیگر می‌نشینند. جعبه‌ آزمون طوری قرار می‌گیرد که ساچمه‌ها در طرف آزمودنی باشد. ساچمه‌ها باید برحسب‌اندازه جدا از یکدیگر و در جای مخصوص قرار گیرد. آزمودنی باید دو ساچمه‌ای را که یک همبستگی مثبت کامل چیست؟ قطر یکسان دارند، با یک دست بردارد و آنها را در بین دو میله‌ای که فاصله‌ آنها از یکدیگر به‌اندازه‌ قطر همان دو ساچمه است، قرار دهد. آزمودنی فقط از یک دست استفاده می‌کند. ساچمه‌های بزرگ (A) قبل از همه مورد استفاده قرار می‌گیرد تا آزمودنی چگونگی کار را به خوبی یاد بگیرد. آزمایش در سه مرحله انجام می‌گیرد و هر مرحله چهار تمرین دارد. بدین ترتیب که آزماینده ابتدا از ساچمه‌های A برای یادگیری آزمودنی استفاده می‌کند و وقتی متوجه شد یک همبستگی مثبت کامل چیست؟ که آزمودنی خوب یاد گرفته است، آزمایش واقعی را با ساچمه‌های B شروع می‌کند. آزمودنی ساچمه‌های B، C و D را به ترتیب زیر می‌چیند:
تمرین اول: با دست راست
تمرین دوم: با دست چپ
تمرین سوم: دوباره با دست راست
تمرین چهارم: دوباره با دست چپ.

۵.۲ - ارزشیابی نتایج آزمودنی

آزماینده از آزمودنی می‌خواهد تا به هنگام آزمایش، دستی را که از آن استفاده نمی‌کند، روی زانوی خود بگذارد. در ارزشیابی نتایج آزمودنی، این موارد در نظر گرفته می‌شود: چگونگی توجه آزمودنی به دستورالعمل، مهارت در چیدن ساچمه‌های تمرینی، جدایی و عدم ارتباط بین حرکات انگشتان، نرمش انگشتان، چگونگی گرفتن ساچمه‌ها، حرکات چهره‌ آزمودنی به هنگام آزمایش و تسلط یک دست بر دست دیگر.

۶ - آزمون استعداد هنری لوورنز

[ویرایش]
آزمون لوورنز (Test d’aptitude artistique de lewernz)، استعدادهای بنیادی لازم برای هنر نقاشی را آشکار می‌سازد. این آزمون از ٩ آزمون فرعی تشکیل شده است که در سه گروه طبقه‌بندی می‌شوند و اجرای هر گروه ٣٥ دقیقه طول می‌کشد.

١. برآورد نسبت‌ها: هر سوال، شامل چهار تغییر شکل مختلف از یک تصویر است که از نظر نسبت متفاوت از یکدیگرند. آزمودنی باید در هر سری، تصویری را انتخاب کند که به نظرش بهتر از بقیه است.
٢. ابتکار در ترسیم خطوط: هر سوال از یک مستطیل تشکیل شده که در داخل آن بین ٣ الی ١٨ نقطه وجود دارد. نقطه‌ها به‌طور نامنظم قرار گرفته است. آزمودنی باید خطوط را طوری به هم وصل کند که تصویر معینی به دست آید و در صورت لزوم خطوط دیگری یک همبستگی مثبت کامل چیست؟ را نیز به آنها اضافه کند. نتیجه‌ آزمودنی برحسب ابتکار و ویژگی‌هایی که دارد و با توجه به یک مقیاس ارزشیابی می‌شود.
٣. مشاهده‌ روشنی‌ها و سایه‌ها: ده تصویر مختلف را به آزمودنی نشان می‌دهند و فرض می‌کنند که روشنایی از سمت چپ می‌تابد. آزمودنی باید جای تشکیل سایه‌ها را به‌طور صحیح نشان دهد. در سوالات دشوارتر، طرز قرار گرفتن اشیا بسیار پیچیده می‌شود و سایه‌ها باید روی دو سطح منعکس گردد.
٤. شناختن لغات فنی: این استعداد از طریق جور کردن کلمات که شامل ۲۵ کلمه است،‌اندازه‌گیری می‌شود. این کلمات به ۵ گروه تقسیم می‌شوند. چهار گروه اول، مواد لازم برای نقاشی، شیوه‌های کار، فنون نقاشی و اصطلاحات مربوط به آن را ارائه می‌دهند. در گروه پنجم، باید اسامی نقاش‌های مشهور با آثار آنها جور شود.
٥. حافظه‌ بصری نسبت‌ها: تصویر یک ظرف سیاه در روی یک متن سفید را به مدت دو دقیقه به آزمودنی نشان می‌دهند. در پایان دو دقیقه آزمودنی باید کناره‌های ظرف را از حفظ ترسیم کند. آزمودنی روی یک برگ کاغذ که قاعده و راس ظرف را نشان می‌دهد و آنها را با یک خط عمود به یکدیگر مربوط می‌سازد، کار می‌کند.
٦، ٧، ٨. تحلیل مسائل با چشم‌اندزاهای استوانه‌ای، موازی و زاویه‌ای: آزمودنی باید اجزایی را که از دیدگاه چشم‌انداز غلط هستند، تشخیص دهد.
٩. بازشناسی رنگ‌ها: از آزمودنی می‌خواهند که در میان یکسری رنگ، رنگ برتر را، از طریق مقایسه‌ نمونه‌ا‌ی با ٦ رنگ بنیادی که در بالای صفحه نشان داده شده است، بشناسد. این ٦ رنگ عبارتند از: قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، بنفش.

یک همبستگی مثبت کامل چیست؟

دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکترا برای گرفتن مدرک تحصیلی خود بایستی علاوه بر گذراندن تعداد واحد مشخصی از دروس، برای تهیه یک تحقیق تحت عنوان پایان نامه نیز اقدام کنند. نگارش پایان نامه مراحل مختلفی دارد که یکی از مراحل اصلی آن تحلیل آماری داده‌های به دست آمده از تحقیقات است. تحلیل آماری پایان نامه و انتخاب روش مناسب برای آن معمولاً برای دانشجویان کار دشواری است. در این مطلب قصد داریم به تعریف تحلیل آماری، انواع روش‌های آن و کاربرد هر روش بپردازیم.

تحلیل آماری پایان نامه چیست؟

تحلیل آماری پایان نامه یک روش ریاضی برای بررسی داده‌های به دست آمده از تحقیقات است. این کار با بررسی ارتباطات گروه‌های مختلف داده‌ها انجام می‌گیرد. تحلیل آماری ممکن است برخی اوقات پیچیده باشد، از این رو در این مطلب قصد داریم به برخی اطلاعات پایه‌ای در این رابطه بپردازیم (افراد بدون هیچ پیش زمینه ریاضی نیز می‌توانند از این مطلب بهره مند شوند).

انواع تحلیل آماری پایان نامه

آمار توصیفی: خلاصه عددی به دست آمده از نمونه‌ها.

آمار استنباطی: مشاهدات انجام شده در نمونه‌ای از یک جامعه.

قبل از شروع تحلیل آماری پایان نامه اطلاع از روش مورد نیاز برای تحلیل امری ضروری است.

تحلیل آماری پایان نامه چه زمانی بایستی انجام گیرد؟

هدف اصلی تحلیل آماری جمع بندی و تجزیه و تحلیل داده‌ها است، به نحوی که داده‌ها قابل استفاده گردند و در تصمیم‌گیری به کار برده شوند. در صورتی که شما بخواهید تعدادی داده را به فرم کوتاه‌تری جمع بندی کنید، بایستی از آمار توصیفی استفاده کنید. هم چنین در صورتی که بخواهید درک صحیحی از یک رابطه پیدا کنید و یا یک رابطه را تعمیم دهید و برای نمونه‌های دیگر پیش بینی انجام دهید، می‌توانید از آمار استنباطی بهره مند شوید. تحلیل آماری به واسطه تست‌های آماری راهی را پیش روی ما قرار می‌دهد تا بتوانیم میزان اطمینان خود را برای نتیجه گیری و استنباط اندازه گیری کنیم.

تحلیل آماری پایان نامه تنها زمانی کاربرد دارد که به درک واضحی از دلایل انجام این کار رسیده باشیم. در صورتی که شما بدانید چگونه از نتایج به دست آمده استفاده کنید و آنها را تفسیر کنید، استفاده از تست‌های تحلیل آماری نتایج با ارزشی را در اختیار شما قرار خواهد داد.

برای انجام تحلیل آماری پایان نامه چه چیزهایی مورد نیاز است؟

متغیرها

متغیر هر کاراکتر و یا رفتار اندازه گیری شده است که برای هر نمونه دارای اندازه متفاوتی است. متغیرهای کمی به صورت ترتیبی، فاصله‌ای و یا نسبی اندازه گیری می‌شوند؛ این در حالی است که متغیرهای کیفی در مقیاس اسمی اندازه گیری خواهند شد.

متغیرها دارای انواع گوناگونی هستند که بایستی آنها را بشناسیم: متغیر مستقل، متغیر وابسته، متغیر کنترلی، متغیر پیوسته و متغیر گسسته. متغیر مستقل به سوال “چه چیزی را تغییر خواهم داد” پاسخ خواهد داد، در حالی که متغیر متغیر وابسته به سوال “چه چیزی مشاهده می‌کنم” را پاسخ‌گو خواهد بود. همچنین سوال اصلی در رابطه با متغیر کنترلی “چه چیزی را ثابت نگه خواهم داشت” است. متغیری که بتواند هر مقدار عددی را به خود اختصاص دهد (مانند زمان)، متغیر پیوسته و متغیری که تنها اعداد به خصوصی را به خود اختصاص دهد (مانند تعداد افراد نمونه) ، متغیر گسسته خواهد بود. برای تحلیل آماری پایان نامه یا مقاله بایستی درک صحیحی از نوع متغیرهای موجود در تحقیق داشته باشید تا بتوانید داده‌های خود را به شکل صحیحی در نرم افزارهای آماری (مانند SPSS) تجزیه و تحلیل کنید.

استنتاج

در صورتی که شما با آمار استنتاجی سر و کار داشته باشید، نیاز به درک صحیحی از جامعه خود (تعداد افراد، آیتم‌ها، داده‌ها) و نمونه آماری (زیر مجموعه‌ای از المان‌های گرفته شده از جامعه) خواهید داشت. نتایج و استنتاج‌های مربوط به یک جامعه از نمونه برگرفته شده از آن برگرفته خواهند شد، بنابراین بایستی جامعه و نمونه آماری گرفته شده از آن به درستی انتخاب شوند؛ به این دلیل که هر گونه خطایی در این مرحله منجر به کسب نتایج اشتباه در تحلیل آماری خواهد شد. برخی مواقع برای کسب نتیجه از کل جامعه نمونه استفاده خواهیم کرد، در این شرایط مرتکب خطای نمونه گیری نخواهیم شد.

اطمینان و اهمیت

• فاصله اطمینان یا همان بازه اطمینان تخمینی از پارامتر جامعه است و فاصله‌ای تقریبی برای ضریب اطمینان نتایج به شمار می‌رود. به عنوان مثال در صورتی که شما از فاصله اطمینان 4 استفاده کنید و 54% جامعه نمونه شما یک پاسخ را انتخاب کرده باشند، می‌توانید اطمینان داشته باشید که در صورت پرسش از کل جامعه، 50 الی 58 درصد جامعه همان پاسخ را انتخاب خواهند کرد (با فاصله اطمینان 4 واحد از 54%). در حالت کلی 3 فاکتور اساسی وجود دارد که اندازه فاصله اطمینان را برای سطح خاصی از اطمینان تعیین می‌کنند: حجم نمونه، درصد و حجم جامعه.
• سطح اطمینان میزان اطمینان به نتایج حاصل از تحقیقات را نشان می‌دهد. اکثر محققان علوم اجتماعی از سطح اطمینان 95% استفاده می‌کنند که به این معنی است که 95% می‌توان به نتایج حاصل از این تحقیق اطمینان کرد. طبیعی است که استفاده از سطح اطمینان 99% به معنی اطمینان 99 درصدی به نتایج حاصل از آن خواهد بود. در صورتی که شما سطح اطمینان 95 درصد را با فاصله اطمینان 4 واحد به کار ببرید، به این معنی است که 95% اطمینان دارید که 50 الی 58 درصد از کل جامعه پاسخ مد نظر را انتخاب خواهند کرد.

در آمار نتایجی از اهمیت آماری برخوردار هستند که از روی تصادف حاصل نشده باشند. در آمار اصطلاح “اهمیت” برای درستی و صحت نتایج کسب یک همبستگی مثبت کامل چیست؟ شده کاربرد دارد. ممکن است نتایج به دست آمده از تحقیق شما صحیح باشند ولی ضرورتاً با اهمیت از نظر آماری نباشند. نتایج در صورتی با اهمیت خواهند بود که حداقل دارای سطح اطمینان 95 درصد باشند.

فاکتورهایی که بر فاصله اطمینان تاثیرگذارند:

فاصله اطمینان همان طور که ذکر شد، تحت تاثیر 3 عامل اساسی است که در ادامه به توضیح هریک خواهیم پرداخت.

حجم نمونه

به هر میزان که حجم نمونه شما بالا باشد، میزان اعتماد به این موضوع که نمونه اننتخاب شده انعکاس صحیحی از جامعه مورد آزمایش است، افزایش پیدا می‌کند. با این حال ارتباط بین این اعتماد با جامعه نمونه خطی نیست.

درصد جامعه نمونه

یکی دیگر از عوامل موثر بر فاصله اطمینان درصدی از جامعه نمونه است که پاسخ یکسانی را انتخاب کرده باشند. به هر میزان که تعداد پاسخ‌های مشابه به 50 درصد نزدیک‌تر باشد، فاصله اطمینان افزایش می‌یابد.

حجم جامعه

حجم جامعه به گروهی از افراد اشاره می‌کند که دارای ویژگی‌های مشترکی هستند. جامعه می‌تواند کل افرادی باشد که در یک شهر زندگی می‌کنند و یا افرادی با ویژگی‌های خاص‌تر همچون رنج بردن از یک ناتوانی جسمی و یا ساکنان یک گروه قومیتی خاص. زمانی که جامعه کوچک است، حجم جامعه از بیش‌ترین اهمیت برخوردار خواهد بود.

اهمیت تغییر در طول زمان در یافته‌های تحقیق

در اندازه گیری فاصله اطمینان داده‌های تحقیق و زمانی که نتایج تحقیق در طول زمان مورد مقایسه قرار می‌گیرند، باید به این نکته توجه داشته باشیم که آیا به عنوان مثال فعالیت اقتصادی تغییر کرده است و یا تغییر در نتایج به علت خطا در تحقیق رخ داده است. برای آگاهی از این که آیا تغییرات واقعی بوده است یا خطای اندازه گیری رخ داده، بایستی برای تفاوت معنی دار بین دو نتیجه در زمان‌های مختلف یک فاصله اطمینان تعریف کنیم.

جدول بندی متقاطع

جدول بندی متقاطع به معنی ساخت یک جدول و طبقه بندی نتایج یک متغیر بر اساس تغییرات در متغیر دیگر است. این عمل می‌تواند به سادگی با ابزار آنالیز داده‌ها مانند اکسل و یا SPSS انجام گیرد. جدول بندی متقاطع به شما یک تصویر کلی از دو متغیر وابسته و ارتباط آنها ارائه می‌دهد. بنابراین به عنوان مثال در صورتی که شما در تحقیق خود سوالی در رابطه با استخدام نیروی کار داشته باشید، جدول بندی متقاطع اطلاعات کامل و واضحی را مثلاً در رابطه با جنسیت افراد استخدام شده و بازه سنی آنها برای شما ارائه خواهد داد. این کار سطوح قدرتمندی از اطلاعات را برای شما فراهم خواهد ساخت و راه کار مفیدی برای بررسی ارتباط بین دو متغیر است.

تست‌های آماری

تست‌های آماری برای آنالیزهای آماری پیچیده‌تر بر روی داده‌ها انجام می‌گیرد. برای انتخاب تست آماری مناسب باید دو سوال از خود بپرسید:

1. داده‌های جمع آوری شده از چه نوع است؟
2. قصد دارید رابطه بین کدام متغیرها را ایجاد کنید؟

برای انتخاب تست آماری مناسب بایستی دو نوع مختلف از تست‌های آماری زیر را در نظر داشته باشید و گزینه مناسب را انتخاب کنید.

• تست‌های پارامتریک- شامل میانگین، انحراف معیار، آزمون t، آنالیز واریانس، همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و رگرسیون غیر خطی.
• تست‌های غیر پارامتریک- شامل میانه، همبستگی اسپیرمن، آزمون Wilcoxon، آزمون Mann-Whitney و آزمون Friedman.

انتخاب تست یا آزمون مناسب

انتخاب آزمون مناسب از بین موارد ذکر شده ممکن است کار دشواری به نظر رسد. در ادامه برخی قوانین ساده برای انتخاب آزمون آماری مناسب ذکر می‌شود:

• در صورتی که نمونه آماری شما از یک جامعه نمونه با توزیع نرمال انتخاب شده باشد، بایستی از آزمون‌های آماری پارامتریک استفاده کنید. توزیع نرمال الگویی برای توزیع داده‌هایی است که دارای منحنی به شکل زنگوله هستند. این به آن معنی است که داده‌ها تمایل کمتری به تولید مقادیر غیر معمول دارند.
• در صورتی که نمونه آماری شما از یک جامعه نمونه نرمال انتخاب نشده باشند، از آزمون‌های غیر پارامتریک استفاده کنید. این آزمونها در مواردی کاربرد دارند که داده‌ها برای اندازه گیری خیلی بزرگ و یا خیلی کوچک باشند.

این آزمون‌ها چه اطلاعاتی برای شما ارائه می‌کنند؟

آزمون‌های پارامتریک

معدل: معدل داده‌ها که معمولاً از آن با نام میانگین یاد می‌شود، همان طور که از نام آن پیدا است، میانگینی از داده‌ها را در اختیار محقق قرار می‌دهد.

انحراف معیار: انحراف معیار میزان پراکندگی داده‌ها را نسبت به میانگین محاسبه می‌کند. انحراف معیار برای مقایسه تعدادی از داده‌ها به کار می‌رود.

آزمون t: آزمون t تشحیص می دهد که آیا میانگین دو گروه به طور معناداری با یکدیگر اختلاف دارند یا خیر. این آنالیز برای مواقعی مورد استفاده قرار می‌گیرد که قصد دارید میانگین دو گروه را با یکدیگر مقایسه کنید.

آنالیز واریانس: این آنالیز مانند مورد قبلی به مقایسه میانگین می‌پردازد؛ با این تفاوت که در صورت مقایسه میانگین بیش از دو گروه احتمال خطا به وسیله این آنالیز بسیار کمتر است.

همبستگی پیرسون: این آنالیز روش معمول اندازه گیری همبستگی بین دو متغیر است. همبستگی 1+ به این معنی است که یک همبستگی مثبت خطی بین متغیرها برقرار است. هم چنین همبستگی 1- به این معنی است متغیرها دارای همبستگی منفی خطی هستند.

رگرسیون: رگرسیون فنی برای مدل سازی و آنالیز تعدادی از داده‌هاست. رگرسیون می‌تواند به منظور پیش بینی، استنباط، تست فرضیه و مدل سازی به کار برده شود.

آزمون‌های غیر پارامتریک

میانه: میانه مرکز پراکندگی است. نیمی از داده‌ها در بالای میانه و نصف دیگر در پایین آن قرار می‌گیرند. میانه نسبت به میانگین به داده‌ها حساس‌تر است و از همین رو استفاده از میانه برای توزیع‌های تند و تیز مناسب‌تر است. میانه نسبت به میانگین اطلاعات بیشتری را در برمیگیرد.

همبستگی اسپیرمن: همبستگی اسپیرمن فنی برای تست میزان خطی بودن و قدرت ارتباط بین متغیرهاست. به عبارت دیگر این ضریب به منظور سنجش ارتباط یک گروه از اعداد روی گروهی دیگر استفاده می‌شود.

تست Wilcoxon: این آزمون دو گروه از داده‌ها را با یکدیگر مقایسه می‌کند و تفاوت بین هر دو گروه از داده‌ها را مشخص کرده و آن را آنالیز می‌کند.

تست Mann-Whitney : این آزمون یک آزمون غیرپارامتریک برای بررسی این که آیا دو گروه از مشاهدات داری توزیع یکسانی هستند یا خیر.

تست Kruskal-Wallis : این آزمون یک روش غیر پارامتریک برای تست برابری میانه جامعه بین گروه‌های مختلف به کار برده می‌شود. این کار با تجزیه و تحلیل یک طرفه واریانس توسط رتبه‌ها انجام می‌گیرد.

تست Friedman : تست Friedman یک آزمون غیر پارامتریک برای مقایسه بین دو یا تعداد بیشتری از گروه‌ها کاربرد دارد.

خروجی چیست؟

خروجی آنالیز آماری وابسته به آزمون آماری انتخابی شما خواهد بود. خروجی به احتمال زیاد تعدادی جدول متشکل از داده‌های شما و تعدادی گزارش خواهد بود. دانستن دقیق این مسئله که شما از نتایج داده‌ها چه می‌خواهید بسیار مهم است؛ ممکن است شما تنها نیازمند یک شکل ساده باشید ولی با گستره عظیمی از اطلاعات روبه رو باشید که کار تحلیل آماری را مشکل سازد.

تحلیل آماری بایستی چگونه آنالیز شود؟

مایکروسافت اکسل

برنامه مایکروسافت اکسل شامل مجموعه‌ای از عملیات آماری است. اکسل می‌تواند آمار توصیفی را در سطح ساده‌ای آنالیز کند. هم چنین در صورت استفاده موثر می‌توان از اکسل برای تحلیل اکتشافی داده‌ها، جدول بندی، مشاهده داده‌ها بر روی نمودار به منظور تشخیص خطا و … استفاده کرد. با این حال اکسل تنها برای زمانی کاربرد دارد که طراحی آزمایش شما بسیار ساده باشد.

برنامه‌های آماری معمول (SPSS, SAS, Stata)

آمار استنباطی معمولا به وسیله برنامه‌های تخصصی آماری مانند SPSS که در مقایسه با اکسل دارای عملیات پیچیده‌تری هستند، آنالیز می‌شود. انتخاب از بین این برنامه‌ها بیشتر بستگی به این دارد که کار با کدام برنامه برای محقق آسان‌تر است و امکان دسترسی به آن وجود دارد. این برنامه‌ها قادرند داده‌ها را ذخیره کنند، اختلافات بااهمیت احتمالی بین گروه‌ها را تشخیص دهند و ارتباط بین متغیرها را پیدا کنند. هم چنین این برنامه‌ها می‌توانند نمودارها و جداول را به واسطه داده‌های جمع آوری شده رسم کنند.

4 responses to “ تحلیل آماری پایان نامه چیست؟ معرفی انواع، نرم‌افزارها و آزمون‌های مربوط به آن ”

بنام خدا. مسایل آماری در پژوهش ها یکی از مشکلات روزمره دانشجویان است. خصوصا افرادی که پس از سال‌ها مجددا به تحصیلات تکمیلی روی آوردند. بنابراین بنده به دنبال افرادی می گردم که تحلیل های آماری را بمن درس بدهد تا در پایان نامه خود موفق باشم. اگر فرد یا گروهی این کلاسها را دایر می کنند لطفا به بنده اطلاع بدهید. با تشکر.

دوست عزیز برای آموزش درس و تحلیل آماری می‌تونید از 2 طریق اقدام به یادگیری کنید.
1- کلاس‌های حضوری در شهرهای مختلف و مخصوصاً تهران که می‌توانید براساس تجربه افراد قبلی، گزینه مناسب را انتخاب کنید.
2- از سایت‌های مختلفی تحلیل آماری را یاد بگیرید. سایت‌های مختلفی مانند مکتب‌خونه، فرادرس یا فرانش است که می‌توانید براساس نیاز خود از آنها استفاده کنید.