شرايط و ضوابط
– باید پيش فروش كننده كالا، واحد توليدي در بخشهاي صنعت، معدن و كشاورزي باشد.
– متقاضي، خود توليد كننده محصول مورد معامله باشد.
– واحد توليدي متقاضي بايد داير و در مرحله بهره برداري باشد و در مورد محصولات كشاورزي، بايستي متقاضي كشاورز بوده و از امكانات لازم ( زمين ، باغ و ابزار كار ) براي توليد محصول مورد معامله برخوردار باشد.
– مشخصات كمي و كيفي محصول مورد معامله سلف تعيين شده باشد. اين مشخصات عمدتاً عبارتند از: نوع، مقدار، تعداد، وزن، مشخصات فني و كيفيت محصول و ساير مشخصات متعارف و معمول ديگر كه ذكر هر يك از آنها در تعيين قيمت محصول مورد معامله موثر مي باشد.
– محصول مورد معامله بايد داراي كيفيت مناسب و مطلوب باشد. بعبارت ديگر از نوع مرغوب بوده و بازار فروش داشته و سهل البيع باشد.
– فروش محصول مورد معامله انحصاري و يا مشمول محدوديت‌هاي ناشي از وضع مقررات خاص نبوده و خريدار آن انحصاري نباشد مگر اينكه پيش بيني هاي لازم براي فروش آن بعمل آمده باشد.
– تاريخ و محل تحويل محصول مورد معامله تعيين شده باشد. در اين مورد بايد توجه شود كه تاريخ تحويل بيشتر از مدت زمان يك دوره توليد و حداكثر شش ماه نباشد و يا زمان تحويل طوري تعيين نشود كه با توجه به نوع محصول، تقاضاي خريد براي آن كاهش يافته و يا اينكه ارزش محصول به حداقل قيمت خود رسيده باشد. بعبارت ديگر تاريخ تحويل طوري تعيين گردد كه محصول، رونق بازار خود را از دست نداده باشد.
– محل تحويل بايد طوري تعيین شود كه حمل و نقل كالاي موضوع معامله به آنجا به آساني ميسر گردد و در صورت لزوم موجبات نگهداري و حفاظت محصول مورد معامله فراهم شود. چنانچه حمل محصول از جائي به جاي ديگرضروري باشد هزينه مربوط بايد در تعيين قيمت پيش خريد محصول در نظرگرفته شود .
– محصول مورد معامله در زمان تحويل، به بهاي پيش بيني شده براي فروش (حداقل معادل مبلغ قرارداد و سود مورد انتظار) خريدار داشته باشد.
– محصول در زمان تحويل سريع الفساد نباشد. در صورتي كه محصول سريع الفساد و يا فاسد شدني باشد قبل از اقدام به معامله پيش بيني هاي لازم جهت نگهداري، حفاظت و جلوگيري از فساد آن شده باشد.
– متقاضی باید متعهد شود، محصول مورد معامله را در زمان مقرر تحويل خواهد داد.
– باید درخواست و نياز مالي متقاضي براي توليد همان محصول مورد معامله باشد.
نمونه قرارداد خرید سلف در قبال وثیقه غیرمنقول
در این مطلب قرارداد خرید سلف در قبال وثیقه به عنوان نمونه‌ای از قرارداد خرید غیرمنقول توسط کارشناسان رسمی دادگستری آورده شده است. شما می‌توانید اصل متن این قرارداد را در فایلی که ضمیمه این مطلب شده است، دانلود کنید.
قرارداد خرید سلف در قبال وثیقه غیرمنقول
این قرارداد بین شرکت / کارخانه ………………………………………………………………………………….
(کلیه مشخصات ثبتی) ……………………………………………………………………………………………
به نشانی ………………………….. که در این قرارداد فروشنده نامیده میشود ازیک‌طرف و بانک …….. به نشانی ……………………….. که در این قرارداد بانک نامیده میشود از طرف دیگر منعقد می‌گردد.
ماده ۱- قرارداد خرید سلف
کالای موضوع این قرارداد عبارت است از:
تعداد
قیمت واحد
مبلغ کل
………………………………………………………………………………………………………….
که فروشنده متعهد و ملتزم گردید درتاریخ ………. بدون هیچ‌گونه عذری به بانک تسلیم و تحویل و برگ رسید اخذ نماید.
ماده ۲- قرارداد خرید سلف
بانک مبلغ ……….. ریال بهاء کل کالای موضوع ماده ۱ این قرارداد را به فروشنده یکجا پرداخت و فروشنده اقرار به دریافت آن نمود.
ماده ۳- قرارداد خرید سلف
شرایط قرارداد به شرح زیر است:
- الف – فروشنده متعهد گرید کالای مورد این قرارداد را عیناً مطابق با خصوصیات و مشخصاتی که در ماده ۱ منعکس است بدون تأخیر، صحیح و سالم تحویل بانک نماید.
- ب- محل تحویل کالای موضوع این قرارداد ………….. میباشد.
هزینه حمل و سایر هزینه‌های احتمالی مربوطه به عهده فروشنده است.
تبصره: فروشنده متعهد است کالای مورد معامله را به‌محض تولید یا جمع‌آوری به هزینه خود به نفع بانک بیمه نماید. - ج- درصورتی‌که مورد معامله به تشخیص بانک از جهت خصوصیات و کیفیات و مرغوبیت و غیره مطابق شرایط توافق شده در این قرارداد نباشد بانک حق دارد که از تحویل کالا خودداری و به ترتیبی که در این قرارداد قید گردیده عمل نماید. درصورتی‌که مورد معامله تحویلی بهتر از آن باشد که در این قرارداد ذکرشده بانک وجهی علاوه بر مبلغ این قرارداد پرداخت نخواهد نمود.
- د- هرگاه فروشنده به هر علتی مورد معامله را در موعد مقرر تحویل بانک ننماید و یا کالای آماده برای تحویل، مطابق مشخصات مندرج در این قرارداد نباشد بانک مخیر است به یکی از طرق زیر عمل نماید:
- – بانک به تشخیص خود مهلت مناسبی برای تسلیم و تحویل مورد معامله بدهد. در غیر این صورت چنانچه قیمت واحد موردتوافق قبلی، موردقبول بانک نباشد، بانک حق دارد به تشخیص خود در قیمت واحد تجدیدنظر به عمل آورد و نظری که اعلام خواهد کرد برای فروشنده قطعی و متبع خواهد بود.
- – بانک با دریافت کالای مشابه مورد معامله موفقت نماید. تعیین مشخصات کالای مشابه، جهت کمیت و کیفیت آن با بانک خواهد بود.
- – بانک معامله را فسخ و با اخذ تصمیم در مورد میزان مطالبه خود نسبت به وصول آن اقدام نماید.
ماده ۴- قرارداد خرید سلف
هرگاه فروشنده از تحویل کالای مورد این قرارداد در موعد مقرر به هر علتی امتناع نماید و هیچ‌یک از طریق پیش‌بینی‌شده دربند ماده ۳ این قرارداد نتواند موردقبول بانک واقع شود، چون کالای موردقرارداد بر ذمه فروشنده صورت دین دارد که بایستی به بانک رد نماید لذا فروشنده متعهد و ملتزم به رد کالای موردقبول قرارداد به بانک میباشد.
ماده ۵- قرارداد خرید سلف
درصورتی‌که بانک نتواند هیچ‌یک از علل تحویل کالای مورد این قرارداد را در سررسید از فروشنده بپذیرد، میزان مطالبه خود را بر اساس قیمت روز کالای موردقرارداد، محاسبه خواهد نمود.
ماده ۶- قرارداد خرید سلف
چنانچه فروشنده قبل از سررسید به بانک اطلاع دهد که در سررسید قادر به انجام تعهد خود نمی‌باشد و بانک علل مربوطه را بپذیرد ضمن اعلام فسخ، میزان مطالبه بانک معادل مبلغ کل این قرارداد به‌اضافه جریمه‌ای بابت عدم ایفای تعهد فروشنده بالغ‌بر ….. ریال خواهد بود که فروشنده متعهد و ملتزم به پرداخت آن میباشد.
ماده ۷- قرارداد خرید سلف
فروشنده برای تضمین انجام تعهدات مندرج در این قرارداد اموال (مشخصات کامل مورد وثیقه ذکر گردد) به‌موجب سند رسمی در وثیقه بانک قرارداد که در صورت استنکاف فروشنده از پرداخت بدهی خود، بانک حق دارد حقوق خود را از محل مورد وثیقه استیفا نماید و در صورت لزوم بانک حق دارد از هر نوع حساب و موجودی فروشنده نزد خود جهت استیفا مطالبات و حقوق خود ناشی از تخلفات فروشنده رأساً برداشت نماید و در صورت عدم تکاپو از مورد وثیقه استیفا حق نماید.
ضمناً حسب اقرار طرفین قبض و اقباضی صورت گرفت و مورد وثیقه امانتاً صحیح و سالم مجدداً به تصرف فروشنده داده شد و فروشنده ضمن اقرار به تصرف تعهد نمود که:
معرفی بورس کالا
بورس کالا بازاری است تشکل و سازمان یافته که در آن به طور منظم کالاهای معین با روش‌هایی از قبل تعریف شده مورد معامله قرار می‌گیرند در این بازار تعداد زیادی عرضه‌کننده و خریدار از طریق کارگزاران اقدام به معامله می‌کنند، در حال حاضر بورس کالا در ایران در چند حوزه فعالیت دارد که البته در حال گسترش در حوزه‌های دیگر نیز است، این حوزه‌ها تحت عنوان رینگ‌های فلزات، پتروشیمی و معاملات مشتقه که فعلا منحصر به معاملات آتی سکه طلا است نام گذاری شده‌اند
در راستای تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه، که مطابق با آنها شورای عالی بورس موظف به راه‌اندازی و گسترش بورس‌های کالایی در ایران شناخته شده بود، بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ (نخستین بورس کالایی در ایران) و بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند
بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱ آذر ۱۳۸۴، مجلس شورای اسلامی) و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد
انواع قراردادهای قابل معامله در بورس کالا
تمامی داد و ستد ها در بورس کالا در قالب قراردادهای استاندارد شده انجام می گیرد و به طور کلی 6نوع قرارداد برای داد و ستد هر کالا وجود دارد
۱–قرارداد نقدی
قراردادی است که براساس آن، پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای انجام میشود
۲– قرارداد سلف
قراردادی است که براساس آن، کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت می‌گردد
۳– قرارداد نسیه
قراردادی است که براساس آن، کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت می‌گردد
۴– قرارداد آتی
قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و مشخصات کالا در معامله سَلَف متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند
۵– قرارداد سلف استاندارد
قراردادی است که براساس آن عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دورة تحویل به خریدار تسلیم نماید خریدار میتواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد موضوع مواد ۲ و ۳ دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد، به فروش رساند قرارداد مذکور نیز در این دستورالعمل به اختصار قرارداد سلف استاندارد نامیده میشود
6– قرارداد کشف پریمیوم
قراردادی است که در بازار فیزیکی معامله میشود و طی آن مابه التفاوتی، مورد توافق طرفین معامله قرار می‌گیرد و طرفین متعهد می‌شوند که در زمان مشخصی در آینده (تحویل، حمل یا بارگیری) کالا را بر اساس قیمت نهایی ( قیمت مبنا بعلاوۀ مابه التفاوت توافق شده) معامله نمایند خریدار بخشی از ثمن معامله را در زمان توافق، به فروشنده پرداخت و تسویه مابقی وجه متعاقباً و بر اساس شرایطی انجام میشود که در زمان عقد قرارداد مشخص می‌گردد
مزایای بورس کالا
معاملات در بورس کالا، متشکل و سازمان یافته، قانونمند، قابل نظارت، شفاف، عادلانه، رقابتی و کم هزینه است *
در بورس کالا، امکان پوشش، توزیع و انتقال ریسک وجود دارد *
در بورس کالا، کیفیت و کمیت کالا و مبلغ معامله و مدت معامله تضمین شده است *
کشف قیمت در بورس کالا از طریق حراج حضوری و بصورت شفاف صورت گرفته و با حذف رانت باعث فسادزدایی ابازار معاملات می گردد *
پذیرش کالا جهت فروش در بورس کالا منوط به داشتن استاندارد های اجباری برای آن کالا می باشد و از این راه کیفیت کالا در بورس تضمین می گردد *
در بورس کالا، مبداء کالا مشخص و تضمین شده است *
در مقایسه با تشریفات مناقصات و مزایدات سرعت انجام معاملات در بورس کالا بسیار بالاتر بوده و جریان معاملات از امنیت کامل برخوردار است *
در صورت بروز اختلاف میان طرفین معامله، بورس کالا دارای مراجع اختصاصی بررسی و رسیدگی به دعاوی بوده و سرعت رسیدگی به دعاوی مطرح شده در مقایسه با دادگاه های عادی بالاتراست *
با استفاده از ابزارهای مالی مانند قراردادهای سلف و سلف استاندارد و ساز و کار اوراق بهادار مبتنی بر کالا، امکان تامین مالی بنگاه‌ها از این طریق وجود دارد
حذف بخشی از هزینه‌های مرتبط با فروش و بازاریابی باتوجه به وجود بازار مستقیم و بدون واسطه در بورس کالا *
وجود شفافیت در معاملات بورس کالا و حذف هرگونه عاملی که در حوزه فروش، منجر به ایجاد رانت خواهد شد *
بورس کالا
بازار سرمایه به چهار دسته بازار بورس، فرابورس، کالا و انرژی تقسیم‌بندی میشود. بورس کالا مانند بورس، فرابورس و بورس انرژی، متشکل و سازمان یافته است و در آن کالاهای معینی مورد معامله قرار می‌گیرند.
بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱ آذر ۱۳۸۴، مجلس شورای اسلامی) و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد.
در این بازار تعداد زیادی عرضه‌کننده و خریدار از طریق کارگزاران اقدام به معامله می‌کنند. به طور کلی، شرکت‌کنندگان در بورس کالا به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند.
تولیدکنندگان و بازرگانان مواد اولیه
تولیدکنندگان می‌توانند با استفاده از ابزارهای داد و ستد در بورس، در برابر نوسانات قیمت ایمن شوند. بازرگانان نیز می‌توانند با همین روش با اطمینان خاطر بیشتری از قیمت‌های آتی برای صادرات و واردات محصولات موردنظرشان تصمیم‌گیری نمایند.
مصرف‌کنندگان
برای این گروه، بورس کالا مکان مطمئنی برای خرید مواد اولیه، دریافت اطلاعات موثق در مورد روند قیمت‌ها و درنتیجه تضمین سود شرکت است.
مهم‌ترین اهداف بورس کالا
- ایجاد بازاری منسجم و قانونمند برای تسهیل داد و ستد نقدی و آتی کالا
- سامان‌دهی بازار کالاهای خاص نظیر محصولات فلزی کشاورزی، انرژی و پتروشیمی
- کشف قیمت کالاها به شکل رقابتی
- حذف واسطه‌گری در معاملات و خریدوفروش مستقیم بین فروشنده و خریدار.
- کاهش نوسانات مخل بازار و امکان انتقال ریسک.
- امکان انجام معاملات نقدی و آتی کالا با استفاده از ابزارهای مناسب.
زمینه‌های فعالیت بورس کالا
- محصولات صنعتی و معدنی (کانی‌های فلزی)
- محصولات شیمیایی و پتروشیمی
- محصولات کشاورزی
- معاملات مشتقه
- کالاهای بازار فرعی
محصولات صنعتی و معدنی در چند گروه اصلی زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- گروه فولاد
- گروه مس
- گروه آلومینیوم
- گروه روی
- گروه سرب
- فلزات گران‌بها
- گروه صنعتی و معدنی
«هرکدام از این طبقات شامل چندین زیرگروه هستند و درمجموع، کالاهای پذیرش‌شده در این بخش، شامل ۲۴ زیرگروه اصلی و ۱۵۱ زیرگروه فرعی است». محصولات گروه شیمیایی و پتروشیمی در دو گروه اصلی زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- گروه فراورده های نفتی
- گروه پتروشیمی
«هرکدام از این طبقات شامل چندین زیرگروه هستند و درمجموع، کالاهای پذیرش‌شده در این بخش، شامل ۹ زیرگروه اصلی و ۵۷ زیرگروه فرعی است». بخش کشاورزی شامل یک بخش و ۲۱ زیرگروه و ۷۶ زیرگروه فرعی است. در گروه مشتقه نیز معاملات زعفران، سکه بهار آزادی، زیره سبز و پسته صورت می‌گیرد. گفتنی است اوراق سلف موازی استاندارد شرکت های مختلف نیز در این بخش مورد معامله قرار می‌گیرند. در بخش کالاهای فرعی شامل ۹ شاخه اصلی زیر هستیم:
- کشاورزی
- صنعتی
- اموال غیر منقول
- ضایعات و مستعمل
- فلزی
- شیمیایی
- معدنی
- پلیمر
«هرکدام از این طبقات شامل چندین زیرگروه هستند و درمجموع، کالاهای پذیرش‌شده در این بخش، شامل ۸ زیرگروه اصلی و ۵۶ زیرگروه فرعی است».
انواع قراردادها در بورس کالای ایران
داد و ستدهای بورس کالا در قالب قراردادهای استانداردی صورت می‌گیرد:
- قرارداد نقدی: در این نوع قرارداد، پرداخت بها و تحویل کالا در زمان معامله انجام میشود.
- قرارداد سلف: قراردادی است که بر اساس آن، بهای آن هنگام معامله و تحویل کالا در زمان معینی در آینده صورت می‌گیرد.
- قرارداد نسیه: در این قرارداد، کالا در هنگام معامله تحویل داده میشود ولی بهای آن در سررسید پرداخت میشود.
- قرارداد آتی: قراردادی است که در آن، فروشنده متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الآن تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین مشخصات کالا در معامله سَلَف به‌صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند. اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین را به هر یک از طرفین پرداخت کند. درنهایت در سررسید بهای کالا تسویه میشود.
- قرارداد سلف استاندارد: قراردادی است مشخصات کالا در معامله سَلَف که بر اساس آن عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم نماید. خریدار میتواند معادل دارایی پایه خریداری‌شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد موضوع مواد ۲ و ۳ دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد، به فروش رساند. قرارداد مذکور نیز در این دستورالعمل به‌اختصار قرارداد سلف استاندارد نامیده میشود.
- قرارداد اختیار معامله: قرارداد اختیار معامله قراردادی است که در آن یک‌طرف، اختیار (حق) خرید و یا فروش کالایی را از طرف دیگر خریداری می‌کند. قرارداد اختیار معامله به دو نوع کلی اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم میشود. در هرکدام از این دو نوع قرارداد، دو طرف خریدار و فروشنده با یکدیگر وارد معامله می‌شوند.
- صندوق‌های کالایی: صندوق کالایی قابل معامله (ETC) یکی از ابزارهای مالی نوین است که به سرمایه‌گذاران این امکان را می دهد که به‌جای خرید و نگهداری کالای موردنظر و تحمل هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و خسارت-های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری نمایند. با خرید این اوراق، سرمایه‌گذار در عین داشتن مالکیت کالای موردنظر، مسئولیت نگهداری ازآن کالا را بر عهده ندارد.
- گواهی سپرده کالایی: بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تائید بورس صادر می‌گردد.
شرایط قراردادهای قابل معامله در بورس کالا
در انعقاد هرکدام از قراردادها موارد زیر باید مشخصات کالا در معامله سَلَف تعیین شود:
- مشخصات کالا و نوع قرارداد مورد معامله
- مقدار کالای مورد معامله
- واحد اندازه‌گیری کالای مورد معامله
- زمان معامله (روز و ساعت)
- استاندارد و ابعاد کالا
- تاریخ تحویل
- استاندارد تحویل و نوع بسته‌بندی
- انبار یا محل تحویل
- واحد پول
مراحل ورود به بورس کالا
دریافت کد بورس کالا: برای اینکه بتوانید در این بازار فعالیت کنید، باید کد دریافت کنید. این کد با کد بورسی متفاوت است. این مرحله فقط برای یک‌بار انجام می‌گیرد و ضرورت دارد هر خریداری در بورس کالا، از طریق کارگزار خود اقدام به دریافت کد بورس کالا نماید.
- تکمیل فرم درخواست خرید
برای مشخصات کالا در معامله سَلَف هر بار خرید می‌بایست فرم سفارش خرید کالا به‌وسیله خریدار تکمیل گردد. در این فرم خریدار، مشخصات دقیق کالای موردنیاز خود را به همراه نام تولیدکننده کالا، حداکثر قیمت خرید و … را مشخص می‌کند.
- بررسی امکان خرید
کارگزار خریدار امکان خرید کالای مورد درخواست را بررسی نموده و در صورت ضرورت با تولیدکننده در مورد عرضه کالا رایزنی می‌کند.
- واریز پیش‌پرداخت
در صورت امکان تهیه کالا، موضوع به اطلاع خریدار میرسد و ضروری است که خریدار، ۱۰% از ارزش تقریبی کالای مورد سفارش خود را به‌عنوان تضمین خرید کالا به‌حساب کارگزار واریز نماید. (برای کالاهایی که در رینگ صادراتی فروخته می‌شوند مبلغ تضمین خرید ۵% ارزش کل کالای مورد سفارش است)
کارگزار در زمان عرضه کالا در تالار، طبق درخواست خریدار با سایر کارگزاران رقابت نموده و در صورت عرضه کافی کالا به قیمت مناسب (تا حداکثر سقف قیمتی تعیین‌شده توسط خریدار) کالا را خریداری می‌نماید.
- ارسال اطلاعیه خرید
پس از خرید کالا در تالار، اطلاعیه خرید کالا به‌وسیله کارگزار تنظیم‌شده و برای خریدار ارسال می‌گردد. در این اطلاعیه جزئیات خرید و قیمت به همراه حق‌الزحمه کارگزاری، عوارض بورس و عوارض قانونی درج میشود.
خریدار باید حداکثر تا ساعت ۱۰ صبح روز سوم کاری مابقی کل مبلغ کالای خریداری‌شده را بر اساس اطلاعیه خرید به حساب‌های بورس مندرج در اطلاعیه خرید واریز نموده و فیش بانکی را به کارگزاری ارسال نماید ضمناً ضروری است که نام واریز کننده وجه کالا حتماً با نام خریدار یکسان باشد.
- تسویه‌حساب با پایاپای
پس از واریز مابقی وجه کالا از طرف خریدار، کارگزار خریدار اقدام به تسویه‌حساب با اتاق پایاپای نموده و مدارک تسویه کالا را تکمیل کرده و آنها را به کارگزار فروشنده تحویل می‌نماید.
- تعیین پیمانکار حمل بار
در این مرحله باید پیمانکار حمل بار و آدرس محل تخلیه به‌وسیله خریدارمشخص شده باشد.
- پیگیری دریافت ثبت سفارش از فروشنده
در این مرحله کارگزار خریدار پیگیری‌های لازم جهت ثبت سفارش را انجام می‌دهد تا تأییدیه سفارش را از کارگزار فروشنده دریافت کند.
تولیدکننده حواله فروش را صادر کرده و از طریق کارگزاری، خریدار از صدور حواله اطلاع پیدا می‌کند.
- پیگیری خریدار برای حمل کالا
در این مرحله خریدار پس از برقراری ارتباط با فروشنده، هماهنگی‌های لازم را با پیمانکار حمل کالا انجام می‌دهد تا کالا را تحویل بگیرد.
- پیگیری خریدار در خریدهای سلف
در خریدهای سلف، خریدار یک هفته قبل از موعد تحویل کالا، با فروشنده ارتباط برقرار نموده و پیمانکار حمل کالا را تعیین می‌نماید.
مشخصات کالا در معامله سَلَف
خرید تضمینی یا معامله سلف عبارت است از پيش خريد نقدي محصولات واحدهاي توليدي به قيمت معين. بر اين اساس صندوق کریمه به منظور تامين قسمتي از سرمایه درگردش شرکت‌های دانش بنیان اقدام به پیش خرید محصولات آنان می‌نماید.
شرايط و ضوابط
– باید پيش فروش كننده كالا، واحد توليدي در بخشهاي صنعت، معدن و كشاورزي باشد.
– متقاضي، خود توليد كننده محصول مورد معامله باشد.
– واحد توليدي متقاضي بايد داير و در مرحله بهره برداري باشد و در مورد محصولات كشاورزي، بايستي متقاضي كشاورز بوده و از امكانات لازم ( زمين ، باغ و ابزار كار ) براي توليد محصول مورد معامله برخوردار باشد.
– مشخصات كمي و كيفي محصول مورد معامله سلف تعيين شده باشد. اين مشخصات عمدتاً عبارتند از: نوع، مقدار، تعداد، وزن، مشخصات فني و كيفيت محصول و ساير مشخصات متعارف و معمول ديگر كه ذكر هر يك از آنها در تعيين قيمت محصول مورد معامله موثر مي باشد.
– محصول مورد معامله بايد داراي كيفيت مناسب و مطلوب باشد. بعبارت ديگر از نوع مرغوب بوده و بازار فروش داشته و سهل البيع باشد.
– فروش محصول مورد معامله انحصاري و يا مشمول محدوديت‌هاي ناشي از وضع مقررات خاص نبوده و خريدار آن انحصاري نباشد مگر اينكه پيش بيني هاي لازم براي فروش آن بعمل آمده باشد.
– تاريخ و محل تحويل محصول مورد معامله تعيين شده باشد. در اين مورد بايد توجه شود كه تاريخ تحويل بيشتر از مدت زمان يك دوره توليد و حداكثر شش ماه نباشد و يا زمان تحويل طوري تعيين نشود كه با توجه به نوع محصول، تقاضاي خريد براي آن كاهش يافته و يا اينكه ارزش محصول به حداقل قيمت خود رسيده باشد. بعبارت ديگر تاريخ تحويل طوري تعيين گردد كه محصول، رونق بازار خود را از دست نداده باشد.
– محل تحويل بايد طوري تعيین شود كه حمل و نقل كالاي موضوع معامله به آنجا به آساني ميسر گردد و در صورت لزوم موجبات نگهداري و حفاظت محصول مورد معامله فراهم شود. چنانچه حمل محصول از جائي به جاي ديگرضروري باشد هزينه مربوط بايد در تعيين قيمت پيش خريد محصول در نظرگرفته شود .
– محصول مورد معامله در زمان تحويل، به بهاي پيش بيني شده براي فروش (حداقل معادل مبلغ قرارداد و سود مورد انتظار) خريدار داشته باشد.
– محصول در زمان تحويل سريع الفساد نباشد. در صورتي كه محصول سريع الفساد و يا فاسد شدني باشد قبل از اقدام به معامله پيش بيني هاي لازم جهت نگهداري، حفاظت و جلوگيري از فساد آن شده باشد.
– متقاضی باید متعهد شود، محصول مورد معامله را در زمان مقرر تحويل خواهد داد.
– باید درخواست و نياز مالي متقاضي براي توليد همان محصول مورد معامله باشد.
امکان ارسال دیدگاه برای این مطلب وجود ندارد.
درباره ما
صندوق پژوهش و فناوری کریمه از جمله صندوق‌هایی است که به‌منظور ایجاد زمینه‌های مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی و حمایت کمی و کیفی از فعالیت‌های پژوهشی کاربردی – توسعه‌ای و همچنین ارائه خدمات مالی ویژه و منحصربه‌فرد به کارآفرینان متخصص و نوآوران در سال ۱۳۹۳ شروع به فعالیت کرد.
موقعیت مکانی
آدرس: قم، شهرک پردیسان، بلوار دانشگاه، ابتدای بلوار مولوی، پارک علم و فناوری استان قم، صندوق پژوهش و فناوری کریمه
قرارداد سلف موازی استاندارد (بخش دوم)
در بخش اول این نوشته قرارداد سلف موازی را معرفی کردیم. یکی از مشکلات خریدارانی که وارد قرارداد سلف می شوند عدم وجود بازار ثانویه برای این قرار داد و عدم امکان نقد شوندگی آن تا سر رسید به دلایل شرعی می باشد.
برای رفع این مشکل در معاملات سلف، نوآوری جدیدی در بازار سرمایه تحت عنوان قرارداد های سلف موازی مطرح شده است. این بازار علاوه بر اینکه برای تولید کنندگان کالاها امکان تامین مالی فراهم می آورد. این ابزار سرمایه گذاری در اوراق بهادار کالایی برای سرمایه گذاران نیز به شمار می رود.
بر اساس ساز وکار معاملات سلف موازی مقدار معینی از دارایی پایه به فروش میرسد که وجه قرارداد مذکور باید نقدی پرداخت و دارایی پایه در سررسید مشخصی در آینده تحویل شود.
سلف موازی
در طول دوره معاملاتی قرارداد، خریدار سلف اول می تواند اقدام به فروش دارایی پایه به میزان خریداری شده در قرارداد سلف ثانویه کند. این قرارداد سلف ثانویه را سلف موازی می گویند.
این فرایند می تواند به همین صورت ادامه یابد و خریدار سلف دوم نیز در قالب یک معامله سلف دیگر آن را به فرد دیگری بفروشد. بدین ترتیب معاملات ثانویه سلف شکل می گیرد.
قرارداد های سلف باید از هم مستقل باشند و فروشنده سلف ثانویه (خریدار سلف اولیه) به استناد گواهی سلف اول، خریدار سلف ثانویه را به فروشنده سلف اولیه جهت تحویل فیزیکی حواله می دهد.
در این حالت پذیرنده حواله مسئولیت مراجعه به فروشنده اولیه را پذیرفته و حق رجوع به فروشنده در معامله ثانویه را ندارد. این دو قرارداد سلف از یکدیگر کاملا مستقل می باشند.
سلف هایی که بعد از سلف اول منعقد میشود به سلف موازی مشهور است و از آن جایی که در فرایند انتشار این اوراق باید دارایی پایه و مشخصات آن از جمله اندازه قرارداد، نوع دقیق دارایی پایه و … استاندارد شده باشد، به آن سلف استاندارد گفته می شود. لذا به این قرارداد ، سلف موازی استاندارد اطلاق می شود.
چند نکته در سلف موازی مورد توجه است:
- سلف های موازی همه مستقل از هم بوده و هر فروشنده ای مقدار معینی از کالای استاندارد را به صورت کلی فی الذمه می فروشد، بنابرین مشکل فقهی فروش مبیع سلف قبل از سررسید پیش نمی آید.
- گرچه قرارداد های سلف مستقل از هم هستند لکن برای احراز قدرت بر تحویل تنها شرکت عرضه کننده اوراق سلف و یا کسانی که دارای گواهی سلف کالا هستند حق معامله سلف موازی کالا دارند.
- شرکت عرضه کننده اوراق سلف در عرضه اولیه با اعطای گواهی سلف،به خریدار سلف کالا اجازه می دهد. در صورتی که قبل از سررسید اقدام به فروش سلف موازی کالا کرد،بتواند با تحویل گواهی سلف،خریدار جدید را جهت تحویل کالا با تسویه نقدی به شرکت عرضه کننده اوراق سلف حواله دهد.
سلف موازی استاندارد میتواند دو کارکرد اساسی داشته باشد و با دو الگوی متفاوت مورد استفاده قرار گیرد. الگوی اول برا مقاصد تامین مالی کوتاه مدت و مستمر و الگوی دوم برای مقاصد بلند مدت وطرح های توسعه ای.
اگرچه چنین تکلیفی در دستورالعمل معاملات وجود ندارد دلی با توجه به منطق تامین مالی کوتاه مدت و بلند مدت به لحاظ عملیاتی این تفکیک متصور می باشد.
تامین مالی کوتاه مدت
با استفاده از الگوی اول میتوان امکان انجام معاملات سلف موازی را بر روی معاملات سلف کوتاه مدت فعلی که در بورس کالای ایران به صورت مستمر انجام می شود، فراهم کرد.
در واقع با این کار یک بازار معاملات ثانویه برای این معاملات ایجاد می شود و معاملات سلف عادی که در این بورس انجام می شود جذاب تر شده ومصرف کنندگان کالا وسفته بازها با ریسک کمتری اقدام به ورود به این بازار برای خرید کالای مورد نیاز خود درقالب عقد سلف می کنند.
اگر عرضه اولیه، یعنی معاملات سلف اولیه کالا در قالب قراردادهای استاندارد که دارای مشخصات قرارداد است، برای سررسید معینی به متقاضیان فروخته شود، در این سازوکار یک دوره عرضه برای فروشنده اولیه در نظر گرفته خواهد شد که درآن دوره عرضه، حجم مشخص از قبل تعیین شده کالا را برای سررسید معینی عرضه سلف می کند.
این عرضه در قالب اندازه قرارداد استاندارد بوده و خریدار با توجه حجم تقاضای خود تعداد مشخصی ازاین قرارداد ها را خریداری می کنند.
سلف موازی استاندارد
پس از اتمام دوره عرضه امکان انجام معاملات سلف موازی بر روی معاملات سلف اولیه در طول معاملاتی تا سررسید وجود خواهد داشت. به این نوع معاملات ،سلف موازی استاندارد گفته می شود که واژه استاندارد به معنی استاندارد بودن مشخصات قرارداد از حیث استاندارد دارایی پایه، سررسید تحویل واندازه و… است.
در این نوع الگوی انتشار ، عرضه کننده اوراق سلف به دنبال تامین سرمایه در گردش و با تامین مالی بلند مدت با یک زمانبندی خاص میباشد و هدف خریداران نیز عمدتا تامین کالا برای مقاصد مصرفی ویا خرید اوراق با درآمد ثابت کوتاه مدت است.
لذا عرضه کننده و نیز خریدار در این الگو عمدتا در سررسید تمایل به تحویل فیزیکی دارند،اگرچه در مشخصات قرارداد قیدشده باشد امکان تسویه نقدی مشخصات کالا در معامله سَلَف فرارداد نیز وجود خواهدداشت . در این معاملات عرضه اولیه عمدتا به کسر قیمت نقدی به فروش میرسد.
تامین مالی بلند مدت
در این الگوی سازوکار موازی، ابزاری جهت تامین مالی بلند مدت خواهد بود، که در آن هدف، تامین مالی صرف توسط منتشر کننده اوراق است. خریداران نیز عمدتا فعالان بازار های مالی هستند که با هدف سرمایه گذاری در اوراق بهادار وارد این بازار می شود معمولا هدف آنها تحویل نیست.
لذا در سررسید خریداران اوراق تمایلی به تحویل فیزیکی ندارند به همین دلیل امکان تسویه نقدی در مشخصات قرارداد در نظر گرفته می شود اگرچه بنا به درخواست خریدار امکان تحویل فیزیکی نیز وجود دارد. همچنین در طول دوره مانده تا سررسید قرارداد طبق سازوکار سلف موازی امکان انجام معاملات ثانویه بر روی این اوراق وجود خواهد داشت.
درصورتی که سلف موازی به صورت کوتان مدت منتشر شود، تا حد زیادی تغییرات قیمت دارایی پایه و در نتیجه بازدهی این اوراق برای خریدار و نیز هزینه های مالی برای فروشنده قابل محاسبه خواهد بود. اما با توجه به اینکه در این الگو اوراق سلف به صورت بلند مدت منتشر می شود بازده این اوراق ارتباط مستقیم با قیمت کالایی که سلف برمبنای آن منتشر شده است، خواهد مشخصات کالا در معامله سَلَف داشت.
لذا نوسانات غیر قابل پیش بینی قیمت کالای ممکن است ریسک شدیدتری را به فروشنده ویا خریدار این اوراق تحمیل کند. لذا برای جذاب تر کردن این اوراق بلند مدت برای خریدار و نیز پوشش ریسک طرف عرضه کننده اوراق اختیار تبعی بر روی این اوراق قابل تعریف میباشد.
دیدگاه شما