عمل تطبیق جنیست یا تغییر جنیست چیست؟
شاید شما نیز با افرادی برخورد کرده باشید که خود را از لحاظ جنسیت به دسته دیگری غیر از آنچه بدنشان نشان میدهد، متعلق میدانند. این افراد از وضعیت جنسی بدنی خود راضی نیستند و میکوشند با استفاده از روشهای پزشکی و روانپزشکی، خود را به وضعیت دلخواهشان نزدیک کنند. در حال حاضر ﻋﻠﻢ ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳﺖ ﮐﻪ اﺷﺨﺎص ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽﻫﺎی ﺟﻨﺴﯽ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻗﺪام ﺑﻪ تطبیق جنسیت ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮرﺳﯽ آﺛﺎر ﻣﺘﺮﺗﺐ ﺑﺮ آن از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎاﻫﻤﯿﺖ عصر حاضر اﺳﺖ. کشور ما نیز با وضع قوانینی در این زمینه راه را برای متقاضیان این کار باز گذاشته است. در این مقاله قصد داریم تا با روند قانونی تطبیق یا تغییر جنسیت در ایران بیشتر آشنا شویم.
انواع اختلالات یا آشفتگی جنسی
هر فرد به طور طبیعی در هنگام تولد دارای اندام جنسی است که ممکن است این اندام مردانه یا زنانه باشد. البته در برخی موارد هم ممکن است به دلیل اختلالات کروموزومی، فردی با داشتن هر دو نوع از اندام جنسی به دنیا بیاید. پس از رشد فرد و رسیدن به سن بلوغ، در بدن افراد تغییراتی ایجاد میشود که نشانه رشد جنسی او خواهد بود. به عنوان مثال در زنان رشد سینهها، پهنتر شدن اندام میانی و یا ترشح هورمونهای جنسی زنانه، نشانههایی از بلوغ جنسی هستند.
در مردان نیز تغییراتی از قبیل رشد آلت جنسی، تغییر صدا و رشد مو در صورت، بخشی از این تغییرات است که نشاندهنده ترشح هورمون مردانه خواهد بود. به موازات این تغییرات که در بدن رخ میدهد، از سنین کودکی یعنی ۲ یا ۳ سالگی، هویت جنسی نیز در فرد شکل میگیرد که شامل روحیات، عواطف، احساسات و تمایلات جنسی خواهد بود. در واقع این هویت جنسی که متاثر از شرایط جسمی، وراثتی و شاید در برخی موارد تربیتی فرد باشد، یک تلقی است که فرد در درون خود از جنسیت خود دارد.
در اغلب موارد، هویت جنسی افراد مطابق همان جنسیتی است که در بدو تولد دارای آن بودهاند. اما گاهی پیش میآید که این دو بر یکدیگر منطبق نبوده و همخوانی ندارند. به این افراد که جنسیت هنگام تولدشان با جنسیت درونیشان متفاوت است، در اصطلاح ترنس سکشوال یا تراجنسیتی گفته میشود.
این نوع از اختلال که در متون جدید از آن به آشفتگی جنسیتی تعبیر میشود، اشکال گوناگونی دارد. برخی از افراد در درون احساس زن بودن داشته ولی جنسیت انتسابی به آنها مرد است و یا برعکس، بدن آنها زن است ولی در درون احساس مرد بودن میکنند. برخی نیز احساس تعلق به هیچ جنسیتی ندارند؛ یعنی نه خود را زن میدانند و نه مرد. برخی نیز خود را هم زن میدانند هم مرد.
این افراد اغلب دچار افسردگیهای شدید شده و به دلیل اینکه مجبورند ظاهری خلاف تمایلات درونی خود داشته باشند، از حضور در اجتماعاتی نظیر مدرسه و دانشگاه خودداری میکنند. همچنین در روابط اجتماعی که نیاز روزمره همه انسانهاست به دلیل تمایلات خلاف ظاهر خود، دچار مشکلات زیادی میشوند. این افسردگی و اضطراب در اشکال حاد خود حتی میتواند به اعتیاد، خودکشی و مسائلی از این دست منجر شود.
ما در این مقاله قصد نداریم به تقسیمبندیهای دقیق علمی و روانشناسی این مشکل وارد شویم و صرفا برای آشنایی شما خواننده محترم، مطالبی را مختصرا بیان داشتیم. اگر شما هم از آن دسته افراد هستید که تمایلاتی برخلاف ظاهر خود حس میکنید، توصیه ما به شما این است که حتما در اولین گام با یک روانشناس خبره تماس داشته باشید.
تطبیق یا تغییر جنسیت به چه معناست؟
حال که اطلاعات مختصری در مورد آشفتگی یا اختلالات جنسی پیدا کردیم، میخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که تطبیق جنسیت به چه معناست؟ گفتیم که این دسته از افراد هویتی غیرمنطبق با جنسیت انتسابی به خود را دارند. به فرایندی که در آن جنسیت فرد مطابق با هویت جنسی او تغییر مییابد و هویت جنسی و جنسیت ظاهری او منطبق بر هم میشود، در اصطلاح تطبیق یا تغییر جنسیت گفته میشود. تطبیق جنسیت می تواند شامل کارهای مختلفی نظیر جراحیهای پزشکی، هورموندرمانی، تغییر نام و ضمیرهای مورد استفاده دیگران (مثلا دختر-پسر، خانم- آقا )، تغییرات پوششی، ظاهری و اعلام هویت واقعی جنسی برای دیگران باشد.
مراحل پزشکی تغییر جنسیت
در ابتدا فردی که احساس آشفتگی جنسیتی دارد، لازم است که به روانشناس مراجعه کرده تا به طور دقیق هویت جنسی او بررسی شود. گاهی تمایلاتی به صورت گذرا در فرد شکل میگیرد که نباید با آشفتگی جنسی مستقر اشتباه شود. معمولا روند مشاوره، روندی زمانبر است، اما به دلیل این که تطبیق جنسیت امری پرهزینه از جهت مالی و روانی و غیرقابل برگشت است، حتما تغییرات روند احساسات در انواع سهمها توصیه میشود که در اینگونه موارد صبور بود.
پس از مراحل رواندرمانی و با توجه به نظر پزشکان، روند درمانی به دو صورت ممکن است انتخاب گردد. یا صرفا به هورموندرمانی و دارو درمانی بسنده میشود و یا فرد نیاز به انجام عمل جراحی پزشکی داشته تا به هویت جنسیتی مطلوب خود نزدیکتر گردد. البته معمولا جراحیهای پزشکی همراه با هورموندرمانی خواهند بود تا ظاهر مردانه یا زنانه بیشتری را در فرد شکل دهند. مثلا هورمون مردانه باعث تغییر صدای فرد شده و بدنش را عضلانیتر میکند.
جراحیهای پزشکی نیز انواع و اقسام خود را دارند، اما در نگاهی کلی در این جراحیها تلاش میشود اندام جنسی قبلی و اندامهای مرتبط با آن برداشته شده و اندامهای جنسیتی جدید با استفاده از بدن فرد و احیانا پروتزهای خارجی ایجاد شود. مثلا در عمل تطبیق جنسیت زن به مرد، سینهها برداشته شده، رحم و تخمدانها به همراه واژن برداشته شده و با استفاده از کلیتوریس، اقدام به ایجاد آلت مردانه و با استفاده از پروتز، اقدام به ایجاد بیضهها میکنند. در تبدیل مرد به زن نیز باید با استفاده از پروتز اقدام به ایجاد پستانها کرد و با استفاده از رودهها و آلت تناسلی مردانه، اقدام به ایجاد واژن و کلیتوریس کرد.
تمام این عملها فواید و عوارض خاص خود را دارند، ولی باید بدانید که اگر مایل به تطبیق جنسیت خود هستید، باید توقع خود را از این عملها پایین بیاورید. خصوصا در مواردی که زن خود را به مرد تطبیق میدهد، به میزان کمتری همانند یک مرد با اندام خدادادی خواهد شد. البته در هر دو حالت این جراحیها نباید توقع داشته باشید که بتوانید باردار شده یا شریک زندگیتان را باردار کنید.
موارد حقوقی تغییر جنسیت در ایران
تا اینجا سخن از شناخت و روند درمانی آشفتگی جنسی بود، اما میخواهیم ببینیم که از لحاظ حقوقی و قانونی، روند تطبیق جنسیت در کشورمان چگونه است؟ آیا انجام آن نیازمند مجوز خاصی است یا خیر؟ اگر قصد اقدام به تطبیق جنسیت خود داشتیم، چگونه باید عمل کرد؟
باید دانست که در کشور ما انجام تطبیق جنسیت به دلیل آثار حقوقی و شرعی، نیازمند مجوزها و طی کردن مراحلی خاص است که باید با آنها آشنا شد. به لحاظ حقوقی ، انجام دادن عمل تطبیق جنسیت در ایران ممکن بوده و هر فردی که دچار آشفتگی جنسیتی باشد، میتواند مجوز تطبیق جنسیت خود را با داشتن شرایطی، از دادگاه خانواده بخواهد .
مراحل قانونی تطبیق جنسیت در ایران
ابتدا فرد باید با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی محل اقامت خود، دادخواستی مبنی بر تقاضای تغییر جنسیت و همچنین تغییر نام را در دادگاه خانواده ثبت کند. سپس وقت رسیدگی تعیین میشود که از طریق سامانه ثنا به فرد ابلاغ خواهد شد. قاضی برای طی شدن روند کارشناسی، پرونده را به پزشکی قانونی ارجاع خواهد داد. پزشکی قانونی نیز فرد را به یک روانپزشک معتمد ارجاع میدهد تا روند رواندرمانی فرد طی شود.
روانپزشک موظف است نتیجه و نظر خود را به طور رسمی به پزشکی قانونی اعلام کند و پزشکی قانونی نیز نظر وی را همراه با نظر خود مبنی بر لزوم یا عدم لزوم تغییر جنسیت فرد به دادگاه خانواده ارسال میکند.
قاضی در این مرحله با توجه به نظر کارشناسی، حکم به اجازه تطبیق جنسیت و تغییر نام کوچک و یا رد دادخواست خواهد داد. البته اگر فرد قبل از رجوع به دادگاه خانواده قبلا مراحل روان درمانی را طی کرده باشد میتواند مدارک آن و نظریه روانپزشک را ضمیمه دادخواست کرده تا روند پرونده تسریع گردد.
در این حالت پرونده صرفا به پزشکی قانونی ارسال میشود و در صورت تایید، به قاضی جهت صدور حکم مناسب بازمیگردد.
مرجع رسیدگی به تغییر جنسیت
همانطور که گفته شد، مرجع رسیدگی به تقاضای صدور مجوز تطبیق جنسیت، دادگاه خانواده محل اقامت فرد متقاضی است. ماده ۴ قانون حمایت از خانواده مصوب اسفند ۱۳۹۱ هجری شمسی بیان میدارد: «رسیدگی به امور و دعاوی زیر در صلاحیت دادگاه خانواده است: ۱ـ … ۱۸ـ تغییر جنسیت».
مجوز شرعی تغییر یا تطبیق جنسیت
میدانیم که رفتارهای مکلفین از نظر شرع مقدس اسلام دارای یکی از احکام پنجگانه است. برای افراد مسلمان بسیار مهم است که بدانند از منظر شرع، حکم تطبیق جنسیت چیست. گرچه در بخشهای مختلفی از فقه، سخن از احکام فرد خنثی (یعنی فردی که جنسیتش چندان مشخص نیست) به میان آمده است، اما موضوع تطبیق جنسیت امری جدید بوده و سابقه چندانی ندارد. بنابراین فقیهان در مورد این امر اظهارنظر کرده و حکم آن را بیان کردهاند؛ زیرا تطبیق جنسیت آثار فقهی و شرعی بسیاری دارد. مواردی مانند ارث، قبول شهادت فرد، احکام عبادی شخصی و بسیاری امور دیگر.
باید توجه داشت که تمامی فقها، حکم شرعی تطبیق جنسیت را برای افراد سالم حرام میدانند و به هیچ عنوان جوازی برای این عده صادر نمیشود. بحث بر سر افرادی است که دچار آشفتگی جنسی بوده یا در اصطلاح فقهی، خنثی هستند. در این مورد باید دانست که اغلب فقها مانند امام خمینی ره، آیتالله خامنهای، آیتالله مکارم شیرازی، آیتالله جوادی آملی، آیتالله نوری همدانی و آیتالله سیستانی، حکم به جواز این عمل دادهاند، مشروط بر این که زمینه آن در خلقت فرد وجود داشته باشد و این اعمال، مستلزم انجام فعل حرامی نباشد. بر اساس همین فتاواست که قانونگذار ایران نیز عمل تطبیق جنسیت را به رسمیت شناخته و اجازه آن را داده است.
تبعات حقوقی تغییر جنسیت بر ازدواج و مهریه
دانستیم که تطبیق جنسیت با مجوز قانونی در کشور ما امکانپذیر است. حال میخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که اگر فردی این عمل را انجام داد، چه اتفاقی برای ازدواج او و مسائل پیرامون آن رخ خواهد داد. هنگامی که یکی از زوجین اقدام به تطبیق جنسیت میکند، از چند حال خارج نیست.
- تغییر جنسیت یکی از زوجین قبل از رابطه جنسی: اگر در زمان نامزدی و یا حتی پس از ازدواج و قبل از برقراری رابطه جنسی، یکی از زوجین اقدام به تطبیق جنسیت کند، با توجه به این که ازدواج مرد با مرد و زن با زن حرام است، بنابراین ازدواج باطل شده و چون رابطه جنسی نیز برقرار نشده، دیگر دلیلی برای پرداخت مهریه وجود ندارد. بنابراین اگر مهریه پرداخت شده باشد، باید عودت داده شود و اگر طرف مقابل به واسطه این تغییر دچار خسارت شده باشد، میتواند آن را مطالبه کند.
- تغییر جنسیت یکی از زوجین با وجود رابطه جنسی: اگر یکی از زوجین با وجود رابطه جنسی اقدام به تغییر جنسیت خود کند، ازدواجش باطل خواهد شد؛ زیرا ازدواج مرد با مرد و زن با زن حرام است. اما با توجه به وجود رابطه جنسی، مهریه باید پرداخت شود. یعنی اگر مردی به زن تغییر جنسیت داده، باید مهریه را بپردازد و نیز اگر زنی به مرد تبدیل شده است، کماکان مستحق مهریه خواهد بود.
- تغییر جنسیت همزمان زوجین: در این فرض فقها حکم به انحلال ازدواج نمیدهند، اما از باب احتیاط معتقدند که اگر زوجین بخواهند با یکدیگر ادامه زندگی دهند، بهتر است مجدد عقد نکاح بین آنها خوانده شود و اگر تمایل به ادامه زندگی با هم ندارند، حتما طلاق بین ایشان اجرا گردد تا برای ازدواج با دیگری، هیچ شبههای در میان نباشد.
حضانت، نفقه و ولایت اطفال بعد از تغییر جنسیت
میدانیم که ولایت بر طفل، حق و تکلیف پدر است و نفقه فرزند نیز بر پدر واجب است. همچنین حضانت طفل تا ۷ سالگی با مادر بوده و پس از آن تا سن بلوغ، با پدر است. حال میخواهیم ببینیم اگر یکی از والدین عمل تغییر جنسیت را انجام دهد، چه تغییری در وضعیت حضانت و باقی امور رخ میدهد.
- تبدیل زن به مرد: هنگامی که زن به مرد تبدیل میشود، حق ولایت و حضانت برای او تغییری نخواهد کرد. در واقع عنوان مادر بودن در نگاه عرف تغییر نمیکند، همانگونه که از دید شرعی نیز مادر کسی است که فرزند از تخمک او به دنیا آمده و پدر نیز کسی است که فرزند از نطفه او به دنیا آمده باشد. بنابراین عنوان مادر و پدر حتی با تطبیق جنسیت نیز تغییر نخواهد کرد. با این توضیح باید گفت اگر حق حضانت با مادر باشد و او تغییر جنسیت دهد، این حق از او سلب نخواهد شد. همچنین اگر حق حضانت با پدر باشد، مانند جایی که فرزند دختر یا پسری ۸ تغییرات روند احساسات در انواع سهمها ساله است، این تغییر جنسیت سبب نمیشود حق حضانت به زنی که به مرد تبدیل شده تعلق بگیرد. این امر در مورد ولایت نیز صادق است. یعنی اگر زن تبدیل به مرد شود، ولایت برای پدر است و بعد از او نیز با جدپدری خواهد بود. بنابراین به طور کلی تبدیل شدن زن به مرد، در حق حضانت و ولایت او تاثیری نخواهد داشت. با این توضیحات چون نفقه بر عهده پدر است، زنی که به مرد تبدیل شده، تکلیفی در قبال پرداخت نفقه فرزندان نخواهد داشت.
- تبدیل مرد به زن: هنگامی که مرد به زن تغییر جنسیت دهد، در مورد ولایت و حضانت دو نظر وجود دارد. برخی معتقدند که با این تغییر، ولایت مرد ساقط میشود. اما در مقابل عدهای هم معتقدند که عنوان پدر و این که فرزند از نطفه او متولد شده، کماکان پابرجاست. پس حق ولایت و حضانت مرد دستخوش تغییر نخواهد شد. در مورد نفقه نیز چون عنوان پدر کماکان بر جایش باقی است، نفقه فرزندان حتی پس از تبدیل مرد به زن، بر عهده او خواهد بود.
البته شاید در هر دو مورد بالا بتوان گفت که با توجه به این که هدف از ولایت و حضانت طفل توسط پدر و مادر در سنین خاص، رشد و تربیت مناسب کودک است و با تغییر جنسیت والدین، این امر ممکن نخواهد بود، دادگاه میتواند با رعایت مصلحت کودک اقدام به نصب قیم یا سرپرست برای وی نماید.
تبعات حقوقی تغییر جنسیت بر نفقه زوجه
با توجه به این که پس از تغییر جنسیت ازدواج باطل میشود، دیگر عقد ازدواجی نیست تا تکلیف به پرداخت نفقه مطرح باشد. یعنی با پایان رابطه ازدواج به واسطه تغییر جنسیت، دیگر مرد تکلیفی به پرداخت نفقه نخواهد داشت؛ چه زن به مرد تبدیل شده باشد و چه مرد به زن تبدیل شده باشد.
تبعات حقوقی تغییر جنسیت در ارث
یکی از سوالات مهم در این زمینه این است که در صورت تطبیق جنسیت چه تغییری در سهمالارث فرد رخ خواهد داد؟ حالاتی را که میتوان تصور کرد را با هم بررسی میکنیم.
- والدین تغییر جنسیت داده اند و فرزند فوت شده است: در این حالت ملاک، زمان انعقاد نطفه است. یعنی عنوان مادر یا پدر در زمان بسته شدن نطفه مدنظر است و هر گونه تغییری در جنسیت ایشان، در سهمالارث تغییری ایجاد نمیکند. مثلا اگر پدر جنسیتش را به زن تغییر داده باشد و تنها وارثان متوفی پدر و مادرش باشند، مادر یک سوم و پدر دو سوم ارث خواهد برد و تغییر جنسیت پدر، تغییری در سهمالارثش ایجاد نخواهد کرد.
- فرد تغییر جنسیت داده است و یکی از والدین یا کسی که این فرد ورثه او حساب میشود ( البته غیر از حالت اول)، فوت کنند: در این حالت آنچه ملاک است، جنسیت فرد در هنگام فوت مورث است. یعنی اگر فرزند دختر بوده و به پسر تغییر جنسیت دهد و سپس پدرش فوت کرده باشد، وی سهم پسر را میبرد؛ یعنی دو برابر دختران و بالعکس. در مورد برادر و خواهر نیز همینگونه است.
باید توجه داشت که تطبیق جنسیت در زمان فوت مورث ملاک است و تطبیق جنسیت پس از فوت مورث و قبل از تقسیم ترکه، هیچ اثری نخواهد داشت.
سخن پایانی
تطبیق جنسیت یا تغییر جنسیت امری است که در کشور ما نیاز به مجوز قانونی دارد و این اجازه پس از تایید پزشک توسط دادگاه خانواده داده میشود. باید دانست که طی این مسیر به دلیل تخصصی و زمانبر بودن، نیازمند همراهی خانواده و مشاوره پزشکان و وکلا خواهد بود.
سوالات متداول
۱. تطبیق جنسیت یا تغییر جنیست چیست؟
به فرایندی که در آن جنسیت فرد مطابق با هویت جنسی او تغییر مییابد و هویت جنسی و جنسیت ظاهری او منطبق بر هم میشود، در اصطلاح تطبیق یا تغییر جنسیت گفته میشود.
۲. عمل تطبیق جنسیت چیست؟
در عمل تطبیق یا تغییر جنسیت تلاش میشود اندام جنسی قبلی و اندامهای مرتبط با آن برداشته شده و اندامهای جنسیتی جدید با استفاده از بدن فرد و احیانا پروتزهای خارجی ایجاد شود.
استراتژی معاملاتی ایچیموکو پیشرفته
بخش دوم مقاله ایچیموکو که اختصاص داره به استراتژی معاملاتی در ایچیموکو پیشرفته رو میخوام با یک مثال از طبیعت شروع کنم. طبیعت و مخلوقات خدا همواره میتونن الهامبخش ما باشن.
تا حالا به زندگی یوزپلنگ دقت کردید؟! زمانی که یوزپلنگ قصد شکار داره، از یک استراتژی پیروی میکنه. اگر یوزپلنگ گله آهویی رو پیدا کنه، مدتها صبر میکنه تا بتونه ضعیفترین آهو رو پیدا کنه. دلیل این موضوع اینه که یوزپلنگ فقط میتونه فاصله کمی رو با سرعت بالا بدوه و اگر این فرصت از دست بره، برای شکار بعدی نیروی کمتری خواهد داشت.
معاملهگری (متفاوت با مفهوم سرمایهگذاری) هم دقیقا به همین شکل هست! شما باید قبل از این که وارد یک معامله بشید، با صبر و حوصله به دنبال سهام مناسب بگردید. یعنی ابتدا باید یک تحلیلگر خوب باشید و بعد معامله کنید. اگر اول معامله کنید و تازه بعدش به فکر تحلیل کردن بیفتید، مثل این میمونه که با پولتون قمار کنید! زمانی که چند بار پشت هم در معاملاتتون شکست بخورید و ضرر کنید، اعتماد به نفستون کمتر میشه و ممکنه کلا بیخیال معاملهگری بشید، در صورتی که اشکال تغییرات روند احساسات در انواع سهمها کار جای دیگه بوده!
اگر با ایچیموکو راحت نیستی، بیخیالش شو!
نکته دیگهای که دوست دارم در مقاله ایچیموکو پیشرفته در موردش حرف بزنم این هست که شما باید با ابزاری که در تحلیل تکنیکال ازش استفاده میکنید راحت باشید. حالا هر ابزاری که میخواد باشه! استفاده کردن از ابزارهای مختلف تحلیل تکنیکال نباید شما رو گیج کنه و براتون نامفهوم باشه! هر جا احساس کردید در کار کردن با یک ابزار مشکل دارید و هر چقدر زمان میذارید اون رو خوب متوجه نمیشید، بیخیالش بشید. حتی اگر ایچیموکو اونم ایچیموکو پیشرفته باشه!
توجه کنید که برای موفقیت در معاملات، شما ابتدا باید یک سیستم و برنامه معاملاتی از پیش تعیین شده داشته باشید. این برنامه باعث میشه که شما هیچ گونه تصمیمی رو در لحظه و از روی احساسات اتخاذ نکنید. فقط و فقط تحت هر شرایطی به اون برنامه عمل کنید و طبق اون خرید و فروشهاتون رو انجام بدید. بسیاری از افرادی که با رویای پولدار شدن وارد بازارهای مالی میشن، هیچ برنامه معاملاتی از پیش تعیین شدهای ندارن و فقط کورکورانه رفتار میکنن. اگر میخوای موفق بشی، تو نباید جزء اونها باشی!
در مقاله ایچیموکو پیشرفته قرار هست که یک برنامه و استراتژی معاملاتی حول اندیکاتور ایچیموکو ایجاد کنیم …
البته پیش از شروع بحث در مورد استراتژی معاملاتی ایچیموکو ذکر چند نکته در مورد اجزای اندیکاتور ایچیموکو ضروری هست. پس توجه شما رو به این نکات مهم جلب میکنم:
نحوه قرار گرفتن اجزای ایچیموکو و کندلهای قیمتی نسبت به هم چه معنایی دارند؟!
وضعیت قرار گرفتن قیمت و هر یک از اجزای اندیکاتور ایچیموکو معنا و مفهوم خاصی برای ما دارند. توجه کنید که تنکانسن شبیه به میانگین متحرک ۹ روزه، کیجونسن شبیه به میانگین متحرک ۲۶ روزه، سنکو A به عنوان میانگینی از تنکانسن و کیجونسن و سنکو B هم شبیه به میانگین متحرک بلند مدت ۵۲ روزه برای ما عمل میکنند.
در مقاله ایچیموکو پیشرفته به ساخت یک استراتژی معاملاتی حول اندیکاتور ایچیموکو خواهیم پرداخت.
وضعیت قیمت و هر یک از اجزای ایچیموکو را به این صورت میتوان طبقهبندی کرد :
وضعیت قیمت و تنکانسن
- اگر قیمت بالای تنکانسسن باشد، تنکانسن نقش حمایت کوتاه مدت را دارد و روند در کوتاه مدت صعودی است.
- اگر قیمت پایین تنکانسسن باشد، تنکانسن نقش مقاومت کوتاه مدت را دارد و روند در کوتاه مدت نزولی است.
وضعیت قیمت و کیجونسن
- اگر قیمت بالای کیجونسن باشد، کیجونسن نقش حمایت بلند مدت را دارد و روند در بلند مدت صعودی است.
- اگر قیمت پایین کیجونسن باشد، کیجونسن نقش مقاومت بلند مدت را دارد و روند در بلند مدت نزولی است.
وضعیت قیمت و ابر کومو
- اگر قیمت بالای ابر کومو باشد، ابر کومو نقش حمایت را دارد و روند صعودی است.
- اگر قیمت پایین ابر کومو باشد، ابر کومو نقش مقاومت را دارد و روند نزولی است.
- ضعیف یا قوی بودن حمایت یا مقاومت ابر کومو بستگی به ضخامت ابر کومو دارد.
- اگر قیمت در درون ابر کومو باشد روند خاصی وجود ندارد و توصیه این است که داخل ابر کومو معامله نکنیم.
- اگر خودِ تغییرات روند احساسات در انواع سهمها ابر کومو سبز رنگ (صعودی) باشد، روند صعودی است و اگر خودِ ابر کومو قرمز رنگ (نزولی) باشد روند نزولی است.
وضعیت قیمت و چیکو اسپن
- اگر چیکو اسپن بالای قیمت باشد، روند صعودی است.
- اگر چیکو اسپن پایین قیمت باشد، روند نزولی است.
- اگر قیمت و چیکو اسپن نزدیک به هم باشند، نمیتوان نظری داد. معیار نزدیک بودن هم حداکثر اختلاف ۵% با قیمت است.
- توجه کنید که چیکو اسپن برعکس سایر اجزای ایچیموکو عمل میکند.
چطور از ایچیموکو پیشرفته تغییرات روند احساسات در انواع سهمها استفاده کنیم؟!
به مثال زیر توجه کنید :
- آخرین کندل (شمع) در پایین تنکانسن شکل گرفته پس روند کوتاه مدت نزولی بوده و تنکانسن نقش مقاومت کوتاه مدت را دارد.
- آخرین کندل (شمع) در پایین کیجونسن شکل گرفته پس روند بلند مدت نزولی بوده و کیجونسن نقش مقاومت بلند مدت را دارد.
- قیمت در بالای ابر کومو قرار گرفته است. پس از دیدگاه ابر کومو روند بلندمدت صعودی است و ابر کومو نقش حمایت را دارد.
- در محل نزدیک شدن قیمت به ابر کومو، ضخامت ابر کومو خیلی زیاد نیست، پس حمایت شکل گرفته در این منطقه خیلی قوی نیست. (در مقاله ایچیموکو مقدماتی گفتیم که هر چقدر ضخامت ابر کومو بیشتر باشد، سطح حمایت یا مقاومتی قویتر خواهد بود.)
- ابر کومو سبز رنگ و صعودی است. پس روند بلند مدت نیز صعودی است.
- قیمت و چیکو اسپن به هم نزدیک هستند، لذا نمیتوان نظر خاصی در این مورد داد.
- اگر در روند صعودی قیمت نسبت به کیجونسن یا تنکانسن فاصله زیادی داشته باشد، نشاندهنده رفتار هیجانی خریداران بوده و بهتر است وارد معامله خرید نشویم.
- اگر در روند نزولی قیمت نسبت به کیجونسن یا تنکانسن فاصله زیادی داشته باشد، نشاندهنده رفتار هیجانی فروشندگان بوده و بهتر است وارد معامله فروش نشویم.
- معیار فاصله زیاد برای کیجونسن ۳۰% و برای تنکانسن ۲۰% است.
سیگنال خرید معتبر در استراتژی ایچیموکو پیشرفته
- قیمت باید بالای ابر کومو باشد.
- تنکانسن باید بالای کیجونسن باشد.
- هیج مانعی (اعم از ابر کومو و کندلهای قیمتی) تغییرات روند احساسات در انواع سهمها بر سر راه چیکواسپن نبوده و فضای مقابل آن کاملا باز باشد.
- کومو در حالت صعودی (سبز رنگ) قرار بگیرد.
- فاصله با مقاومت معتبر بعدی کم نباشد!
- قیمت فاصله زیادی با کیجونسن (حداکثر ۱۰% اختلاف) و تنکانسن (حداکثر ۵% اختلاف) نداشته باشد (پرهیز از معامله هیجانی)
- همه اجزاء ایچیموکو صعودی باشند.
در نمودار زیر که مربوط به نماد فاراک است، تمامی شرایط فوق (به جز مورد ۷ که سنکو B صعودی نیست) احراز شدهاند. لذا میتوان گفت که سیگنال خرید صادر شده است. هر چند که این سیگنال یک سیگنال ایدهآل است. به این معنا که احتمال موفقیت در آن بسیار بالا بوده اما شرایط رخ دادن آن به سختی اتفاق میفتد.
نحوه مشخص کردن حد ضرر در استراتژی ایچیموکو پیشرفته
حد ضرر در این روش را میتوان به دو روش مشخص کرد.
- معادل ۴% کمتر از قیمت خرید (با احتساب کارمزد حدود ۵/۵%) را به عنوان حد ضرر در نظر بگیریم.
- اگر قیمت سطح تنکانسن در زیر کندل سیگنال خرید را شکست، حد ضرر فعال شده است.
نحوه مشخص کردن حد سود در استراتژی ایچیموکو پیشرفته
برای مشخص کردن حد سود یا تارگت قیمت هم به دو روش میتوان اقدام کرد :
- اگر قیمت بیش از ۲۰% از تنکانسن فاصله گرفت، سیگنال فروش داده شده و باید از معامله خارج شویم.
- روش دوم استفاده از مقاومتهای استاتیک به وجود آمده توسط ابر کو به خصوص سنکو B در گذشته است که در بخش پایانی مقاله “ایچیموکو مقدماتی ، نمودار تعادل در یک نگاه” به صورت مفصل توضیح داده شد.
بَک تست استراتژی ایچیموکو پیشرفته را فراموش نکنید!
در این روزها احتمالا سیستمها و استراتژیهای مختلفی توسط افراد مختلف به شما معرفی میشوند. در بازارهای صعودی معمولا افراد بر روی موفقیتهای استراتژیشان تأکید میکنند. اما روش آزمایش یک استراتژی معاملاتی نگاه کردن به معاملات برنده نیست! برای بررسی عملکرد یک استراتژی شما باید معاملات منجر به ضرر را بررسی کنید. بسیاری از اوقات پیش آمده که طی چند روز تمام سود به دست آمده طی یک یا دو سال از دست رفته و اصل سرمایه نیز به خطر افتاده است!
برای این که بتوانیم میزان موفقیت استراتژی ایچیموکو پیشرفته یا هر استراتژی دیگری را بسنجیم، لازم است که مثلا در یک بازه ۵ ساله در گذشته سهام چند شرکت را بررسی کنیم. سیگنالهای خرید را به همراه تاریخ آنها یادداشت کنید. سپس بررسی کنید که پس از ورود به معامله، حد سود فعال شده است یا حد ضرر.
این کار را برای چند نماد انجام دهید و درصد سود و زیان هر معامله خود را یادداشت کنید. سپس بررسی کنید که در بازه ۵ ساله مذکور به صورت جداگانه (هر معامله) و مرکب چقدر سود یا زیان کسب کردهاید …
شما میتوانید نتایج این تمرین را با ما و سایر عزیزان در بخش نظرات همین مقاله به اشتراک بگذارید … 😎😎
چکیده مطلب :
در این مقاله که با عنوان ایچیموکو پیشرفته ارائه شد، سعی کردیم تا علاوه بر مرور مباحث قبلی یک استراتژی معتبر و موثر را با هم یاد بگیریم. همانطور که قبلا هم بارها اشاره شد، سیستم ایچیموکو نه فقط به عنوان یک اندیکاتور، بلکه به عنوان یک سیستم معاملاتی کامل میتواند مورد استفاده قرار گیرد. اگر علاقمند به مبحث ایچیموکو هستید، توصیه ما این است که دو مقاله “ایچیموکو مقدماتی، نمودار تعادل در یک نگاه” و “استراتژی معاملاتی در ایچیموکو پیشرفته” را بارها و بارها مرور کنید و سعی کنید خودتان رفتار قیمت و اجزای ایچیموکو را با دقت بررسی نمایید.
لازم به ذکر است که این مقالات برگرفته از کتاب “معاملهگری با ابرهای ایچیموکو” (Trading with Ichimoku Clouds) نوشته مانش پاتل (Manesh Patel) میباشد. این کتاب به عنوان یکی از منابع معتبر مطالعاتی در مورد سیستم ایچیموکو در سراسر جهان استفاده میشود. بیشتر تمرکز نویسنده در کتاب معاملهگری با ابرهای ایچیموکو بر روی بازار فارکس بود، اما ما سعی کردیم که مطالب عنوان شده را به نوعی مطابق با معاملات بورس اوراق بهادار در ایران خدمت شما عزیزان ارائه کنیم.
قطعا تمام نظرات و سوالات شما در قسمت نظرات همین مقاله مطالعه شده و در صورت لزوم پاسخ داده خواهد شد …
شناسایی نقاط چرخش بازار
یکی از مواردی که به شدت مورد توجه معاملهگران بازارهای مالی قرار میگیرد، آگاهی از نقاطی است که بازگشت قیمت در آنها اتفاق میافتد. زمانی که افراد بتوانند این نقاط را به درستی شناسایی کنند، میتوانند با حفظ سرمایه اولیه، به سود مورد نظر خود برسند و در شرایطی که بازار سیر نزولی در پیش دارد، قبل از وقوع ریزش از آن خارج شوند. اگر چه تعیین نقاط کف و سقف قیمت، نقاط ورود و خروج و به طور کلی آگاهی از زمانبندی حرکات بازار، امری نیست که به راحتی بتوان بر آن تسلط یافت، با این حال با استفاده از ابزارهای مختلفی میتوان محدوده این نقاط قیمتی را پیدا کرد. به این نقاط که نمایانگر محل تغییر جهت روند بوده و به عبارت دیگر تغییرات معکوس قیمت در آنها اتفاق میافتد، نقاط پیوت (چرخش) بازار گفته میشود. به نظر میرسد که شناسایی صحیح پیوت ماژور یک اصل اساسی در بازار میباشد که عدم تشخیص دقیق آن موجب بروز اشتباهات معاملاتی، از دست رفتن سود و افزایش ضرر خواهد گردید.
به کمک پیوتها میتوان وضعیت پیشین و کنونی قیمت سهام را بررسی کرد. پیوتها در تحلیل تکنیکال به انواع مختلفی تقسیم میشوند که در ادامه روشهای مختلف تشخیص آنها ارائه و مورد بررسی قرار میگیرد. در ابتدا لازم است کمی بیشتر با نقاط پیوت، اهمیت و انواع آن آشنا شویم.
پیوت چیست؟ معرفی پیوت مینور و ماژور
منظور از نقاط چرخش بازار (Pivot Point)، سطوحی است که در آن روند بازار تغییر میکند. به عبارتی، چنانچه بازار صعودی باشد، با رسیدن به آن شروع به ریزش کرده و قیمتها کاهش مییابند و بالعکس. نقاط پیوت یا محل تغییر جهتها در بازار به دو دسته ماژور یا اصلی و مینور یا فرعی تقسیم میشوند که عبارتند از:
پیوت اصلی (ماژور): در پیوتهای ماژور یا اصلی، بازار با یک چرخش محسوس مواجه میشود که قیمتها را به طور جدی تغییر میدهد. در پیوت ماژور، قیمتها بخش زیادی از مسیر قبلی خود را باز میگردند، که دلیل این تغییر مسیر میتواند انتشار تغییرات روند احساسات در انواع سهمها یک خبر مهم، مسائل سیاسی و اقتصادی و یا برخورد با سطوح حمایت و مقاومت کلیدی چارت باشد.
پیوت فرعی (مینور): در پیوتهای مینور تغییر قیمتها محدود و موقتی بوده و بازار با یک اصلاح کوچک رو به رو میشود که پس از مدتی مجدداً به روند اصلی خود باز خواهد گشت. معاملهگران تازهکار معمولاً درگیر پیوتهای فرعی شده و پیش از رسیدن سهام به سود واقعی خود، دست به فروش میزنند. بر این اساس، عدم تشخیص صحیح سطوح یادشده و ناتوانی در تفکیک سطوح اصلی و فرعی، ممکن است سبب کاستن از سود قابل دستیابی و یا ورود عجولانه به معامله و مواجهه با ضرر شود که این امر خود مبین اهمیت موضوع شناسایی نقاط چرخش بازار میباشد.
نقاط چرخش (پیوت) اصلی و فرعی و رفتار قیمت در مواجهه با آنها
روشهای تشخیص نقاط پیوت
وقتی بازار در یک جهت، به صورت صعودی یا نزولی حرکت میکند، پس از مدتی یک سقف یا کف تشکیل میشود که در این شرایط شاهد یک پیوت در بازار خواهیم بود. معاملهگرانی که در این حرفه تبحر دارند، به طور چشمی و بر طبق مقایسات و محاسبات ذهنی میتوانند نقاط پیوت را تشخیص دهند که این امر نتیجه داشتن تجربه کافی در زمینه تحلیل و تمرین بسیار است. معاملهگران مبتدی نیز به منظور شناسایی نقاط پیوت، میتوانند از ابزارهایی همچون سطوح فیبوناچی و اندیکاتورهایی نظیر MACD بهره بگیرند. نمودار فیبوناچی مجموعهای از خطوط افقی است که سطوح بازگشتی محتمل را نشان میدهند، که هر سطح آن با اعدادی به صورت درصد بیان میشود. یکی دیگر تغییرات روند احساسات در انواع سهمها از روشهای شناسایی نقاط پیوت، استفاده از اندیکاتورهای مختلف است که از جمله معروفترین آنها میتوان به اندیکاتور مکدی اشاره نمود. مکدی یک اندیکاتور تکنیکالی معروف است که به منظور نشان دادن رابطه بین دو میانگین متحرک (مووینگ اوریج) به کار میرود. در ادامه این بخش به توضیح روشهای اصلی برای تشخیص نقاط چرخش بازار پرداخته میشود.
1- واگرایی اندیکاتور
حالتی که قله یا درههای قیمت و اندیکاتور در خلاف جهت یکدیگر حرکت میکنند را واگرایی مینامند. در این حالت قیمت سهام به انتهای مسیر خود رسیده و از این رو تمایل به تغییر روند افزایش مییابد که در واقع به معنای تشکیل سطوح مقاومت و حمایت جدید در بازار میباشد. واگرایی خود به دو دسته معمولی و مخفی تقسیم میشود که بترتیب عبارتند از:
1-1- واگرایی معمولی (Regular Divergence):
این نوع از واگرایی که خود به دو دسته منفی و مثبت تقسیم میشود، به صورت زیر تعریف میگردد.
* واگرایی معمولی منفی: در حالتی که قیمت سقف جدیدی را تشکیل میدهد، اما اندیکاتور موفق نمیشود که تغییرات روند احساسات در انواع سهمها قله جدیدی بالاتر از قله قبلی تشکیل دهد.
* واگرایی معمولی مثبت: این نوع واگرایی زمانی به وجود می آید که روند نزولی باشد و به این صورت است که قیمت کف جدیدی پایینتر از کف قبلی خود تشکیل میدهد، در حالیکه اندیکاتور نتوانسته است که کف جدیدی بسازد.
2-2- واگرایی مخفی (Hidden Divergence):
در شرایطی که قیمت در حال اصلاح حرکتی خود برای ادامه دادن مسیر اصلی باشد، این شکل از واگرایی به وقوع میپیوندد. این واگرایی نیز همانند واگرایی معمولی به دو دسته منفی و مثبت تقسیم میشود که به ترتیب عبارتند از:
* واگرایی مخفی منفی: این نوع از واگرایی زمانی به وقوع میپیوندد که اندیکاتور سقفی بالاتر از سقف قبلی خودش را ایجاد نموده باشد، در حالیکه قیمت در روند نزولی بوده و قدرت اینکه به سطح قبلی خود بازگردد، را نداشته باشد.
* واگرایی مخفی مثبت: زمانی که قیمت کفی بالاتر از کف قبلی خودش تشکیل میدهد درحالی که اندیکاتور بر خلاف آن یک کف پایینتر از کف قبلی که تشکیل داده بود را نشان میدهد.
مجموعه حالات مختلف واگرایی فوق را میتوان در شکل زیر مشاهده نمود.
انواع واگرایی
2- استفاده از اندیکاتور
همچنان که پیشتر بیان گردید، یکی دیگر از روشهای تعیین سطوح بازگشت قیمت در بازار، بهرهگیری از اندیکاتورها میباشد. اندیکاتور MACD به عنوان یکی از بهترین گزینهها برای این امر، میتواند در کنار سطوح فیبوناچی مورد استفاده قرار گیرد. بر این اساس با ترکیب مکدی و اصلاح قیمتی، زمانی که اندیکاتور در فاز مثبت بوده، بالاترین قیمت در آن فاز و زمانی که در فاز منفی قرار دارد، پایینترین قیمت را یافته و این دو نقطه را به یکدیگر متصل نمایید. بر این مبنا، اصلاح قیمت تا 38/2 درصد سطوح فیبوناچی و بروز تغییر فاز در مکدی، نشانگر ماژور بودن سطح یادشده خواهد بود. شمایی از این امر را میتوان در شکل زیر ملاحظه نمود.
3- شکست خط روند (Breakout)
خط روند نیز مانند هر حمایت یا مقاومتی بالاخره شکسته میشود که این شکست تحت تأثیر عواملی همچون حجم معاملات در یک روز، تعداد خریداران و فروشندگان و شکست همراه با ایجاد یک کندل بزرگ که اعتبار بیشتری نسبت به عوامل دیگر دارد، قرار میگیرد. زمانی که حجم بالایی از معاملات در مجاورت سطوح حمایت یا مقاومت رخ دهد، میتواند نشانگر آمادگی بازار برای شکست خط روند باشد. یک معاملهگر با تشخیص شکست خط روند، میتواند شرایط مناسب برای ورود به یک سهم و یا خروج از آن را شناسایی کند.
شکست خط روند و تغییر فاز حرکتی قیمت از نزولی به صعودی
شناسایی نقاط پیوت چه اهمیتی دارد؟
بنابر آنچه در این مقاله مطرح گردید، تعیین دقیق نقاط چرخش بازار دارای مزایایی به شرح ذیل میباشد:
1- شناسایی سطوح ماژور، جهت تشخیص دقیق روند اصلی بازار و آمادگی برای بروز چرخش محسوس در روند قیمتها بکار میرود.
2- پیوتهای مینور، مبین نوسانهای جزئی و اصلاحی بازار میباشند که شناسایی صحیح آنها مانع از درگیری با احساسات و هیجانات بازار میگردد.
3- اجرای معاملات در سطوح متناظر با نقاط ماژور موجب میگردد تا بالاترین احتمال برای موفقیت در معاملات، آنهم با بیشترین نسبت سود به زیان فراهم گردد.
4- کسب تجربه و تسلط بر شناسایی صحیح نقاط پیوت، علاوه بر جلوگیری از سردرگمی در شرایط مختلف بازار، سبب میگردد تا پیشبینی دقیقتری از چگونگی ادامه حرکات قیمت برای معاملهگر امکان پذیر شود.
اگر چه اهمیت شناسایی نقاط چرخش بازار به عنوان یکی از ابزارهای مهم جهت انجام یک سرمایهگذاری صحیح بر کسی پوشیده نیست، با این حال ورود به بازار سهام و معاملهگری در بازارهای مالی امری است که دارای جوانب مختلفی بوده و همانند هر مقوله اقتصادی دیگر، مستلزم دریافت آموزشهای مربوطه و آشنایی با اصول تحلیل و ارزیابی سهام و همچنین اطلاع از اخبار مربوطه از منابع موثق میباشد. بر این اساس سرمایهگذاران میبایست همواره در صدد ارتقای آگاهی و دانش معاملهگری خود باشند تا بتوانند در شرایط متفاوت بازار اقدامات مناسب را صورت دهند. بخش مقالات آموزشی سایت کارگزاری مدبر آسیا، محلی مناسب برای افرادی است که بدنبال راهی دقیق و مطمئن برای آشنایی با اصول انجام معاملات در بازار و روشهای تحلیل سهام میباشند.
شایان ذکر است که با ثبتنام در سایت کارگزاری مدبر آسیا و دریافت کد بورسی میتوانید علاوه بر دریافت آموزشهای یادشده، از بهروزترین و کاملترین امکانات معاملاتی که توسط کارگزاری با بیش از 17 سال سابقه در حوزه بورس و دارای تیمی متخصص و مجرب ارائه میگردد، بهرهمند شوید.
جمعبندی
بنابر آنچه که در این مقاله ذکر شد، شناسایی نقاط چرخش بازار به معاملهگران کمک میکند تا بتوانند در شرایطی که بازار به مدت طولانیتری روند خاصی را دنبال میکند، سریعاً مسیر بازار را تشخیص و همگام با شرایط بازار عمل نموده و درگیر احساسات گذرای بازار نشوند. این بدان معنی است معاملهگر قادر خواهد بود تا چنانچه بازار در آستانه روند نزولی قرار گرفت، با تشخیص سریع موقعیت، فوراً سرمایه خود را خارج کرده و در شرایطی که سیر صعودی در پیش است، به ورود در معاملات جدید اقدام نماید.
تشخیص نقاط کف و سقف یادشده که چرخش قیمتها در آن بوقوع میپیوندد، با استفاده از روشها و ابزارهای مختلفی امکانپذیر است که اساسیترین آنها در این مقاله مورد بررسی قرار تغییرات روند احساسات در انواع سهمها گرفت. بدیهی است که ادغام روشهای نامبرده با یکدیگر، میتواند به تعیین سریعتر و دقیقتر نقاط پیوت، منجر شود. لازم به ذکر است که توانمندی در تشخیص پیوتهای مینور از ماژور نیز یک اصل اساسی در بازار سرمایه است که دستیابی به آن، مستلزم افزایش تجربه به کمک انجام تمرینات مستمر میباشد. در پایان اشاره به این نکته نیز ضروری است که اگرچه شناسایی پیوتها یکی از بهترین ابزارهای تحلیل و پیشبینی رفتار قیمتی در بازارهای مالی میباشد، با این حال تکیه بر آن بدون بهرهگیری از سایر اصول تحلیل تکنیکال، فاندامنتال و نیز پیگیری اخبار، نمیتواند به تنهایی راهگشای انجام معاملاتی موفق بشمار رود.
معرفی و دانلود کتاب تشخیص حالات احساسی صورت به کمک الگوی دودویی محلی - جلد اول
برای دانلود قانونی کتاب تشخیص حالات احساسی صورت به کمک الگوی دودویی محلی - جلد اول و دسترسی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را رایگان نصب کنید.
برای دانلود قانونی کتاب تشخیص حالات احساسی صورت به کمک الگوی دودویی محلی - جلد اول و دسترسی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را رایگان نصب کنید.
دانلود کتاب از اپلیکیشن کتابراه
معرفی کتاب تشخیص حالات احساسی صورت به کمک الگوی دودویی محلی - جلد اول
در کتاب تشخیص حالات احساسی صورت به کمک الگوی دودویی محلی - جلد اول نوشتۀ محمدرضا وطن دوست، به مطالعه تشخیص حالت چهره مبتنی بر ماشین به صورت خودکار با استفاده از هوش مصنوعی پرداخته میشود و توجه خود را صرفا بر اطلاعات بصری متمرکز کرده که از حرکت صورت و یا ویژگیهای صورت استفاده میکنند.
از آنجا که حالات چهره انسانی اطلاعات زیادی منتقل میکند تشخیص صحیح آن بسیار حائذ اهمیت میباشد. در سالهای اخیر در حوزه تعامل انسان و کامپیوتر (HCI) مطالعات زیادی صورت گرفته اما هنوز هم تشخیص حالت چهره با دقت بالا مسئلهای چالش برانگیز بشمار آمده و به موضوعی مهم در حوزه پردازش تصویر بدل گردیده است. بسیاری از این مطالعات تنها حالات عاطفی اولیه را در نظر میگیرند که شامل هفت دسته اصلی خنثی، خشم، نفرت، ترس، شادی، ناراحتی و تعجب میشوند. استخراج ویژگی از تصاویر ورودی بسیار حائذ اهمیت بوده و ضروری است که فقط ویژگیهایی از تصویر انتخاب شوند که سهم زیادی در شناسایی حالت دارند.
انسان در زمینه شناختن حالت احساسی چهره نسبت به کامپیوتر بسیار موفقتر است. در واقع انسانها قویترین سیستم تشخیص حالت چهره ممکن را در اختیار دارند. سیستم تشخیص حالت چهره انسان بسیار بهتر از نمونههای کامپیوتری میتواند با ترکیبات مختلف ژست، نورپردازی، تار شدن و کاهش کیفیت تصویر هماهنگ شود. در یک ویدیو با کیفیت پایین، انسانها به طور ذاتی الگوهای زمانی و بدنی را با هم ترکیب میکنند. کاری که محققان تازه متوجه آن شدهاند.
چالشهای زیادی در زمینه تشخیص حالت چهره وجود دارد. برخی از مهمترین آنها عبارتند از: شرایط تصویربرداری نظیر: وضعیت چهره نسبت به دوربین، ژست، وجود یا عدم وجود اجزای مختلف صورت، تعداد پیکسلها در ناحیه چهره، پوشیدگی بخشی از اجزای صورت با استفاده از کلاه، عینک آفتابی، ریش و سبیل، آرایش و تغییر قیافه، نژاد، شرایط نورپردازی و همچنین روند طبیعی پیر شدن انسان، میتواند تغییرات زیادی بر تصویر چهره انسان تحمیل کند و باعث شود تشخیص حالت چهره به کاری دشواری بدل شود. همچنین روند پیری در برخی افراد باعث افزایش یا کاهش وزن میشود که خود بعد جدیدی بر تنوع و حالتهای مختلف چهره انسان میافزاید. به همین خاطر دامنه تنوع تصاویر چهره بسیار وسیع خواهد بود که چالش اصلی سیستمهای تشخیص حالت چهره، تعیین حالت احساسی یک فرد در عین وجود تمام این تنوعها و تفاوتها است.
در بخشی از کتاب تشخیص حالات احساسی صورت به کمک الگوی دودویی محلی (Facial expression recognition using the local binary pattern) میخوانیم:
پیری یکی از جنبههای مشکل و چالش برانگیز تشخیص حالت چهره بوده که باعث تغییراتی هم در بافت نرم و هم در بافت سخت چهره میشود. تغییر در حجم، تغییر در بافت و از بین رفتن حالت الاستیک بافت چهره در اثر پیری رخ خواهد داد. تغییر الاستیک بافت چهره عامل اصلی در تغییر فرم چهره طی روند پیری بشمار آمده و به طور خاص میتواند چین و چروکهایی در نواحی از چهره ایجاد کند که قابل پیشبینی نبوده و در نواحی از پیش تعیین شده نظیر پیشانی و اطراف چشم، دهان و بینی قرار نگیرند. زمانی که تصاویر چهره فرد در فاصلههای زمانی چند ساله گرفته شوند خصوصیات بافت پوست ممکن است در اثر کاهش یا افزایش وزن و یا ریزش مو تغییر کند. روند پیری به شدت غیرقابل پیشبینی است، اما به نظر میرسد یک سری تغییرات که به یک الگوی ساده تصاعدی در طول زمان وابسته است وجود داشته باشد. این تغییرات که به واسطه پیری در چهره رخ میدهند، به فاکتورهای بیولوژیکی و محیطی فراوانی نظیر تشعشع خورشیدی، دخانیات، مصرف داروها و میزان استرس وابسته بوده و میتوانند باعث تسریع یا تأخیر در روند پیری چهره شوند.
محققانی که در زمینه فیزیک و روانشناسی فعالیت میکنند روشهای مختلفی را بر پایه زیرفضاها، مدلهای سه بعدی و یادگیری ماشینی برای تشخیص حالت چهره در طی روند پیری و همچنین به مطالعات ریخت شناسی چهره در طول زمان نظیر بررسی تغییرات کشسانی چهره و همچنین تغییر در فرم و میزان چین و چروکهای صورت، پرداختند. اما طراحی نحوه ارائه و قوانین تصمیمگیری مناسب برای تشخیص حالت چهره طی فرآیند پیری، هنوز مسئلهای حل نشده محسوب میشود.
فهرست مطالب کتاب
پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: مقدمهای بر تشخیص حالت چهره
مشکلات تشخیص حالت چهره
ژست
پوشیدگی اجزای صورت
نورپردازی
تشخیص حالت چهره طی روند پیری
تشخیص حالت چهره مبتنی بر ویدیو
تشخیص حالت چهره از دور
تشخیص حالت چهره در شبکه دوربینها
سنجش حالات احساسی
عضلات حالت دهنده تغییرات روند احساسات در انواع سهمها صورت
حالات احساسی پایه
فصل دوم: معرفی برخی از مهمترین شبکههای عصبی مصنوعی
بررسی ساختار سلولهای مغز انسان
شبکه عصبی مصنوعی
ساختار شبکههای عصبی
تقسیمبندی شبکههای عصبی
الگوریتمهای اصلی و رایج یادگیری ماشین
K نزدیکترین همسایه
انواع تابع فاصله مورد استفاده در KNN
بهینهسازی پارامتر K
شبکه عصبی پرسپترون
پرسپترون چند لایه (MLP)
چند ویژگی در مورد MLP رو به جلو
ماشین بردار پشتیبان
معرفی بردارهای پشتیبان و ماشین بردار پشتیبان
ماشین بردار پشتیبان خطی
ماشین بردار پشتیبان غیرخطی
مهمترین توابع کرنل در SVM
کارآیی کرنل بر روی داده ورودی
ماشین بردار پشتیبان چند کلاسه
مزایا و معایب SVM
تابع پایه شعاعی
کاربرد شبکههای عصبی
معایب شبکههای عصبی
فصل سوم: ارائه دو مفهوم مهم در شبکههای عصبی
نرمالسازی بردار ویژگی
انواع روش نرمالسازی
معیارهای ارزیابی دقت
نسبتگیری
مانعیت و جامعیت
ضریب همبستگی
میانگین مربعات خطا (MSE)
ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)
میانگین قدر مطلق خطا (MAE)
میانگین باقی مانده (MR)
درصد میانگین خطاها (MPE)
درصد میانگین قدر مطلق خطاها (MAPE)
فصل چهارم: معرفی مهمترین بانکهای حالات احساسی چهره
بانک تصاویر چهره JAFFE
بانک تصاویر چهره KDEF
بانک تصاویر چهره AR
بانک تصاویر چهره AT & T
بانک تصاویر چهره Bosphorus
بانک تصاویر چهره CAS-PEAL
بانک تصاویر چهره CMU Multi-PI
بانک تصاویر چهره Cohn-Kanade
فصل پنجم: معرفی مهمترین انواع الگوی دودویی محلی
الگوی دودویی محلی (LBP) پایه
مهمترین انواع الگوی دودویی محلی
ارتقای قابلیت تفکیک کنندگی
بهبود قدرت (استحکام)
انتخاب همسایگی
تعمیم به دادههای سه بعدی
کاهش اندازه هیستوگرام
ترکیب با سایر روشها
فصل ششم: مراحل کلی ساخت یک سیستم اتوماتیک
جهت تشخیص حالت چهره
مرحله کشف چهره
روش مؤلفههای اساسی
روش جداساز خطی
روش مؤلفههای مستقل
روش غیرخطی Kernel Methods
روش گراف کشسان
روش مدل ظاهری فعال
تشخیص چهره به روش ویولاجونز
مرحله استخراج ویژگی
مرحله دستهبندی
فصل هفتم: ساخت یک سیستم هوشمند جهت تشخیص کارآمد حالت چهره
پردازش اولیه، کشف و آمادهسازی چهره
استخراج بهینه ویژگیها
فصل هشتم: ارزیابی سیستم هوشمند در تشخیص حالت چهره
خروجی توصیفگر مطرح شده
بررسی نرخ طبقهبندی بر اساس معیار فاصله و معیار زاویه
تأثیر بلوک بندی بر دقت توصیفگر مطرح شده
اندازه بردار ویژگی تولید شده
طبقهبندی به کمک K-NN
تأثیر Kهای مختلف بر نرخ تشخیص حالت
طبقهبندی به کمک MLP
طبقهبندی به کمک RBF و eRBF
طبقهبندی به کمک SVM
منابع
ارتباط با نویسنده
مردم باید روند تغییر را احساس کنند
رئیس قوه قضائیه گفت: تحول در برنامههای قوه قضائیه باید به شکلی باشد که مردم این روند تغییر را احساس کنند .
به گزارش ایسنا، آیت الله ابراهیم رئیسی در دیدار با قضات و کارکنان دستگاه قضائی استان مرکزی ضمن قدردانی از تغییرات روند احساسات در انواع سهمها مدیران دستگاه قضائی و قضات استان به جهت خدمت به مردم و رسیدگی به پروندهها و گرهگشایی، گفت: با وجود پستهای سازمانی، اداری، قضائی و نیروهای موجود در مجموعه قضائی استان باید به وضعیت موجود، پستهای مصوب و شرایط مطلوب نیم نگاهی داشت. گاهی برای رفع گرههای موجود تغییراتی انجام میگیرد که وضعیت را به شرایط مطلوب نزدیک میکند .
وی با بیان اینکه آمار و عملکرد مهم است، اما ملاک تنها آمار و عدد نیست، افزود: از آمار و عدد به عنوان شاخص کار و تلاش نمیتوان گذشت، اما باید بهرهوری را نیز مدنظر قرار گیرد .
رئیسی تصریح کرد: باورمان این باشد که از نیروهای بخشهای ستادی در کار قضاوت استفاده شود، باید همه در میدان کار کنیم و تمام عواملی که در بخشهای مختلف به قضات کمک میکنند، نیز مورد توجه قرار گیرند چراکه کار همه عوامل در امور اثرگذار است .
وی با تاکید بر اینکه هر کس در هر جایگاهی باید عدالت را اجرا کند که قطعاً ماجور عندالله خواهد بود، سختترین کارها را کار قضائی دانست و گفت: مسلماً به نسبت این سختی اجر و پاداش الهی افزایش مییابد .
رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه افراد نه تنها از بیرون بلکه از درون نباید نفوذپذیر باشند، گفت: دادگستری و سازمانهای وابسته به قوه قضائیه علاوه بر انجام وظایف باید به خروجی کار نیز نگاه داشته باشند. نگاه مردم به عملکردهاست. اعتماد مردم سرمایهای بسیار ارزشمندی برای قوه قضائیه است و باید توجه شود، آنچه که انجام شده به ارتقا اعتماد و جایگاه قوه قضائیه از سوی مردم ختم شده است یا خیر و اگر آسیبی وارد شده است باید به سرعت آسیبزدایی شود .
وی بر افزایش آستانه تحمل نسبت به نقد از سوی دستگاه قضائی تاکید کرد و با اشاره به اصل امر به معروف و نهی از منکر و افزود: در جهت اصلاح امور اداری و سازمانی باید وظیفه امر به خوبیها و نهی از زشتی را توجه داشت . سلامت قضائی اداری و سازمانی امر مهمی است و باید نسبت به این امر همواره مراقب بود .
رئیسی با اشاره به دیدار مجموعه دستگاه قضائی کشور با رهبری، افزود: در این دیدار محوریترین نکات مطرح شده از سوی رهبر معظم انقلاب برخورد با فساد درون قوه قضائیه بود .
وی به مسائل رفاهی کارکنان دستگاه قضا اشاره کرد و گفت: تقویت تعاونیهای مسکن و مصرف باید با ۲ شرط رعایت شئون دادگستری و سازمانهای تابعه و عدالت در توزیع انجام گیرد و هر کدام از این دو شرط نباشد قطعاً سازمان آسیب میبیند. باید اقدامات دادگستری کاملاً قانونمند باشد تا بعداً خردهای به کار و مأموریت اصلی وارد نشود. در ادوار گذشته اقداماتی برای گسترش منازل سازمانی صورت گرفته است، اما باید بیشتر شود. نکته مهم در این راستا پایبندی به قانون و مقررات است، کمبود امکانات نباید مقررات یک سازمان را به هم بریزد، باید امکانات افزایش یابد، اما نکته مهم اینجاست که باید اجرای مقررات باب شود و همه به آن پایبند باشد .
رئیسی با اشاره به توجه نسبت به اصلاح آئین نامه گروههای شغلی، افزود : این آئین نامه هرچه به مرکز نزدیک میشود طرفداران کمتری پیدا میکند به همین دلیل باید آئین نامه اصلاحاتی داشته باشد. قانون موجود باید حتماً اجرایی شود و اگر ضعفی دارد باید رفع و قانون قوی شود، اما نباید از اجرای آن دور شد .
وی اضافه کرد: تشویق و تنبیه باید در کنار هم باشد. تشویقهای امضا شده در این دوره بیش از ۱۰ برابر تعداد تنبیهها بوده است که این تشویقها نیز باید اعلام و علنی شود چراکه برخی از آن حاصل تلاشها و شجاعتهای کارکنان علیرغم فشارها و تطمیعها بوده است .
رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: تمام تلاش مجموعه قوه قضائیه بر رفع مشکلات است اما شرایط از نظر بودجهای و مالی خاص است . ان شاءالله از این شرایط عبور کنیم. بنا داریم کمترین فشار مالی به همکاران وارد شود .
وی گفت: با همه کاستیها وظیفه ما اجرای حق و عدالت و افزایش اعتماد مردم به عملکرد و کارآمدی دستگاه قضائی و به تبع آن نظام است. هیچ گونه ناامنی را نباید قبول کنیم و مردم باید در سایه اقدامات قوه قضائیه احساس امنیت واقعی داشته باشند. مجموعه دستگاههای انتظامی، امنیتی و دادستانها مطالبهگری کنند، تصمیم گیرهای قاطعی توأم با پیش بینی، پیشگیری و برخورد مناسب داشته باشند و باید روز به روز امنیت در پرتو اقدامات قوه قضائیه افزایش یابد .
رئیسی شرط ایجاد امنیت را مساعدت دستگاههای اداری دانست و گفت: بسیاری از تصمیمات موجب تشکل پروندههایی میشود که دستگاه قضائی در شکلگیری آنها نقشی نداشته است، اما در دستگاه قضائی اجازه ناامنی، تخلف و بی قانونی را نباید بدهیم و باید پروندههای در زمان خودش و به موقع به دور از هرگونه نفوذ رسیدگی شوند .
وی با تاکید بر اینکه تعامل قوا شرط موفقیت در کشور است و مقام معظم رهبری نیز بر تعامل متذکر شدند، گفت: مشکلات ایجاد شده در برخی از شرکتها به همه دستگاهها مرتبط است و باید کار چند ساعته صورت گیرد، استانی به مانند استان مرکزی که قطب صنعت و کشاورزی است و شرکتهای بزرگ و صنایع سنگین را در خود جای داده است نباید دچار رکود و کند شدن چرخه تولید شود .
رئیسی بیان کرد: خصوصی سازی در شش برنامه توسعهای کشور مورد توجه قرار گرفته است چرا که دولت باید از تصدی گری خارج شود. خصوصی سازی امری مسلم است، اما باید درست انجام شود به فرد مناسب داده شود که دارای آورده باشد و از طرفی باید بخش خصوصی را توانمند کرد و اگر تسهیلاتی لازم است به این بخش داده شود و اگر در این راستا کوچکترین خللی در استان و یا استانهای دیگر وارد میشود باید همه بخشها همکاری داشته باشد .
وی تصریح کرد: شرکتهای فعال با کار و تولید خود میتوانند وابستگی کشور را کاهش دهند و با این نقش نباید اجازه اخلال در کار را دارد و آنچه در حیطه کاری دستگاه قضائی باشد حتماً پیگیری میشود .
رئیس قوه قضائیه اضافه کرد: تحول در برنامههای قوه قضائیه باید به شکلی باشد که مردم این روند تغییر را احساس کنند و این تغییر به معنای آن است که نواقص چیست، چگونه رفع شود و باید رفع شود که این امر تغییر و تحول را رقم میزند .
دیدگاه شما