شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟

(ارزش جاری بازار در زمان مبدا/ ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه)* 100 = شاخص کل

شاخص کل بورس چیست؟

شاخص کل بورس چیست؟ منظور از دستکاری شاخص‌سازها چیست؟ چرا زمانی که قسمت عمده‌ای از نقشه بازار قرمز است و سهام بیشتر شرکت‌ها منفی است، شاخص کل مثبت می‌شود؟ برعکس این موضوع هم صادق هست، زمانی که بیشتر شرکت‌های کوچک بازار مثبت هستند، شاخص کل منفی است. در این مطلب می‌خواهیم ببینیم که شاخص کل چیست و چگونه محاسبه می‌شود. قبلا در رابطه با این که شاخص چیست صحبت کردیم و گفتیم شاخص معیاری برای سنجش تغییرات یک مولفه نسبت به گذشته است.

مثلا شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (CPI) معیاری برای اندازه‌گیری تغییرات قیمتی کالاها و خدمات مصرفی در ایران است. با استفاده از این شاخص تغییرات قدرت خرید پول و نرخ تورم در طی زمان سنجیده می‌شود. در بازار سرمایه هم چنین شاخص‌هایی وجود دارند که شاخص کل بورس یکی از آن‌ها است.

شاخص کل بورس را از کجا ببینیم؟

سایت‌های زیادی هستند که شاخص کل را به صورت لحظه‌ای گزارش می‌کنند. اما تمام سایت‌ها می‌توانند خطا داشته باشند یا با تاخیر به‌روزرسانی شوند. بهترین مرجع برای دیدن شاخص کل بورس سایت tse.ir است.

شاخص کل بورس به چه دردی می‌خورد؟

شاخص کل بورس معیاری است که به ما نشان می‌دهد بازدهی کل بازار از گذشته تا الان به چه صورتی بوده و سرمایه‌گذاران در طی یک مدت زمان مشخص، به‌طور میانگین نسبت به گذشته سود کرده‌اند یا ضرر. به شاخص کل، شاخص بازده نقدی و قیمت هم گفته می‌شود.

در واقع شاخص کل یک مقدار عددی است که دانستن آن به تنهایی به ما کمکی نمی‌کند و باید آن را با گذشته مقایسه کرد. برای این کار یک سال را به‌عنوان سال پایه در نظر می‌گیرند و من‌بعد تغییرات را نسبت به آن سال پایه بیان می‌کنند.

در بورس اوراق بهادار ایران سال 1369 به‌عنوان سال پایه انتخاب و رقم پایه 100 درنظر گرفته شد. بعد از سال 1369 تغییرات را نسبت به همان عدد سال شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ پایه نشان می‌دهند. شکل زیر تصویری از شاخص کل طی چند سال آخر است.

به شاخص کل به اختصار TEDPIX هم گفته می‌شود، که کوتاه شده عبارت Tehran Exchange Dividend Price IndeX است. این شاخص تغییرات قیمتی سهم‌ها و توزیع سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهامداران شرکت‌ها را بررسی می‌کند. به بیان دیگر شاخص کل، میانگین بازدهی سهام تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را نشان می‌دهد.

اما ممکن است گاهی ببینید که شاخص عدد مثبتی را نشان می‌دهد اما وقتی به نقشه کلی بازار نگاه می‌کنیم، می‌بینیم در آن روز بیشتر شرکت‌های بازار وضعیتی مناسبی نداشته و با افت قیمت سهام مواجه شدند. اما دلیل این موضوع چیست؟

شاخص کل چطور حساب می‌شود؟

برای آگاهی از تغییرات شاخص می‌توان سراغ سایت شرکت مدیریت فناوی بورس تهران رفت. تغییرات مقدار شاخص به‌صورت خودکار به‌طور مداوم روی سایت بروزرسانی می‌شود. برای محاسبه این مقدار به شرکت‌ها وزن داده می‌شود. بیایید این موضوع را با یک مثال بررسی کنیم. سال کنکور را به یاد بیاورید. مثلا اگر کنکور رشته تجربی می‌دادید، اهمیت بعضی درس‌ها بیشتر بود. مثلا زیست‌شناسی ضریب چهار داشت اما درسی مثل زمین‌شناسی ضریب کمتری (ضریب یک) داشت. منظور از ضریب همان درجه اهمیت یا وزن دروس بود.

در این مثال زیست‌شناسی چهار برابر زمین‌شناسی ارزش داشت. یعنی اگر شما زیست‌شناسی را خیلی خوب و زمین‌شناسی را منفی می‌زدید، تراز کل شما مثبت می‌شد. اما اگر زیست‌شناسی را منفی می‌زدید، حتی با پاسخ به تمامی سوالات زمین‌شناسی تراز کل شما پایین‌تر از حد معمول می‌شد. برای محاسبه شاخص کل هم از روشی مثل این استفاده می‌شود. شرکت‌های بزرگ‌تر تاثیر بیشتری بر شاخص دارند. یعنی مثل همان درس زیست‌شناسی با ضریب 4 هستند در حالی‌که شرکت‌های کوچک نقش زمین‌شناسی را بازی می‌کند.

یعنی اگر شرکت‌های بزرگ مثبت باشند، احتمال این که شاخص مثبت و سهم‌های کوچک بازار منفی باشند بسیار زیاد است. عکس این موضوع هم صادق است. برای محاسبه شاخص کل از فرمول زیر استفاده می‌شود.

فرمول محاسبه شاخص کل

همان‌طور که در فرمول هم مشخص است اندازه شرکت و تعداد سهام منتشره آن در محاسبه مقدار شاخص تاثیر‌گذار است. در مقدمه سوالی در رابطه با دست‌کاری سهم‌های شاخص‌ساز مطرح کردیم. فکر می‌کنم با بررسی فرمول شاخص کل فهمیدیم که منظور از سهم‌های شاخص‌ساز چیست. به سهام شرکت‌های بزرگ که تاثیر زیادی بر مقدار شاخص می‌گذارند، سهام شاخص‌ساز گفته می‌شود.

در بعضی مواقع می‌شنویم که می‌گویند شاخص دست‌کاری می‌شود. در زمان‌هایی که بازار وضعیت مناسبی ندارد و روندی نزولی در پیش گرفته، می‌بینیم که بازارگردان‌ها و حقوقی‌ها از سهام شرکت‌های بزرگ حمایت می‌کنند تا از تاثیرات منفی آن‌ها بر شاخص کل بکاهند. این کار می‌تواند اهداف متفاوتی داشته باشد. یکی از این اهداف جلوگیری از شکست حمایت‌های مهم شاخص است. منطقه حمایت و مقاومت موضوع مهمی در تحلیل تکنیکال است.

گروهی معتقدند که بررسی وضعیت بازار و مقدار شاخص به این صورت درست نیست و باید برای همه سهم‌ها وزن و ارزش یکسانی در نظر گرفت. برای حل این مشکل شاخص هم‌وزن طراحی شد. در محاسبه مقدار این شاخص ضرایب تمامی شرکت‌ها برابر درنظر گرفته می‌شود، در این رابطه صحبت خواهیم کرد.

آیا دستکاری شاخص خوب است؟

راستش را بخواهید، شاخصی که دستکاری نشود، ارزش زیادی ندارد. بیشتر شاخص‌ها مثل S&P500 مدام در حال دستکاری شدن هستند. این شاخص‌ها در عمل صندوق‌هایی هستند که سالانه تعداد جدیدی سهم به آن‌ها اضافه و کم می‌شود. مردم نیز می‌توانند این شاخص‌ها را خرید و فروش کنند و از بازدهی کل بازار بهره‌مند شوند.

شاخص کل بورس تهران بیشتر یک نماگر است که تغییرات روزانه قیمت را گزارش می‌کند. شما قادر نیستید روی شاخص سرمایه‌گذاری کنید و در سود و زیان آن شریک شوید.

اگر دستکاری به این معنا باشد، دستکاری شاخص کل خیلی خوب است.

اما اگر دستکاری به معنای حمایت از یک سهم به‌خصوص یا تغییرات مدام در فرمول باشد تا در اخبار بگویند که شاخص بورس مثبت شد و سیگنال غلط به مردم بدهند، به هیچ عنوان پسندیده نیست.

شاخص‌های دیگر بورس

شاید فکر کنید که محاسبه ضریب‌دار شاخص، کار مناسبی نیست و می‌تواند گمراه کننده باشد.

چند سهم بزرگ مثل فولاد، شستا و فارس اگر مثبت باشند شاخص هم مثبت می‌شود.

در این صورت می‌توانید به شاخص کل هم‌وزن مراجعه کنید. در این شاخص تمامی سهم‌ها مستقل از ارزش بازار شرکت‌ها، ضریب مساوی دارند.

همچنین هر صنعت شاخص مخصوص به خود را دارد. مثلا شاخص فلزات اساسی. با مقایسه این شاخص‌ها با شاخص کل، می‌شود صنعت لیدر را شناسایی کرد.

شاخص‌ 50 شرکت فعال‌تر، وضعیت سهم‌هایی را نشان می‌دهد که بیشترین معامله را داشته‌اند. در روزهای منفی بازار، سهمی که بسته باشد یا چندان معامله نشود، اثری بر شاخص کل بورس ندارد.

شاخص 30 شرکت بزرگ هم به تغییرات قیمت در بزرگ‌ترین شرکت‌ها توجه دارد. مثلا اگر شاخص هم‌وزن مثبت باشد و شاخص 30 شرکت بزرگ منفی، می‌فهمیم که پول دارد به سمت شرکت‌های کوچک‌تر می‌رود.

چه عاملی بر شاخص کل اثر می‌گذارد؟

بورس به یک آسانسور شبیه است که یک فنر در آن در حال نوسان است. شما می‌توانید فنر را بالا و پایین بکشید، اما در نهایت توانایی این را ندارید که فنر را در فاصله زیادی جابجا کنید.

اگر کسی دکمه آسانسور را بزند، چه فنر را پایین بکشید و چه به بالا هل دهید، فنر جابجایی بزرگ‌تری را تجربه می‌کند.

اتفاق‌های روزانه، شبیه به وارد کردن نیرو به این فنر هستند. این اتفاق‌ها می‌توانند شاخص کل را در یک دامنه مشخص بالا و پایین ببرند.

در این مثال، اقتصاد کلان شبیه به دکمه آسانسور است. برای مثال نرخ ارز به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های اقتصاد کلان اثر زیادی بر بازار دارد. اگر نرخ ارز بالا برود، از یکسو هر برگه سهم به ریال گران‌تر می‌شود تا ارزش دلاری آن ثابت بماند. اما از سوی دیگر محصولات شرکت‌ها هم گران‌تر می‌شود. پس توقع داریم که رشد سهام، بیشتر از رشد قیمت دلار باشد.

شاخص را درصدی بخوانیم یا عددی؟

این روزها در سایت‌های خبری و یا رسانه‌ها، اخباری از قبیل ریزش 15,000 واحدی شاخص و یا رشد 20,000 واحدی آن می‌شنویم. افراد زیادی ادعا می‌کنند که رشد هر روزه شاخص بازار تا این عدد بسیار زیاد بوده و به زودی این حباب خواهد ترکید. اما حقیقت چیست؟ آیا رشد 10,000 واحدی شاخص در این روزها، زیاد است؟

برای بررسی شاخص، بهتر است به‌جای تغییرات عددی، به تغییرات درصدی آن توجه کرد. همین چند سال پیش که شاخص زیر 100,000 واحد بود، رشد 3,000 واحدی آن به طور روزانه، رشد خیلی زیادی محسوب می‌شد، یعنی شاخص در یک روز تقریبا حدود 3% رشد کرده بود. اما الان که شاخص از 500,000 هزار واحد عبور کرده است، رشد 3,000 واحدی آن چندان زیاد نیست و تقریبا معادل 0.6% است.

بنابراین بهتر است برای تغییراتی که در شاخص اتفاق می‌افتد به‌جای عدد از درصد استفاده کنیم. استفاده از درصد به ما کمک می‌کند تا میزان تغییرات شاخص را بهتر درک کنیم و مقایسه صحیح‌تری داشته باشیم.

کاربرد شاخص‌ها

یکی از معیارهای سنجش عملکرد بازارهای مالی، شاخص‌ها هستند. با استفاده از این شاخص‌ها می‌توانید جهت حرکت و میزان تغییرات قیمت‌ها را تشخیص دهید. برای مثال می‌توان فهمید که روند کلی حرکت بازار در آینده صعودی است و یا نزولی.

از مهم‌ترین کاربرد شاخص‌ها این است که می‌شود از آن به‌عنوان مبنایی برای سنجش عملکرد پرتفوی (سبد سهام) خود استفاده کرد. به این صورت که سرمایه‌گذاران می‌توانند بازده پرتفوی خود را با بازده شاخص مقایسه کنند و به نوعی عملکرد خود را در مدیریت سهم‌هایشان مورد ارزیابی قرار دهند.

شاخص‌های بازار وضعیت و عملکرد آتی کل اقتصاد را نیز نشان می‌دهند. همچنین برای پیش‌بینی حرکات آتی قیمت‌ها و تغییرات روند احتمالی، می‌توان به تغییرات شاخص در سال‌های پیش توجه کرد. در مطالعات مالی و اقتصادی نیز افراد برای اندازه‌گیری نرخ‌های بازده بازار و مقایسه بازار بورس با سایر بازارها به مطالعه رفتار شاخص‌ها می‌پردازند.

افرادی که در بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کنند معمولا از دو طریق بازده کسب می‌کنند.

1) بازده ناشی از تغییرات قیمت سهام

این بازده، همان بازدهی است که از نوسان قیمت سهام به‌دست می‌آید. این بازده تا زمانی که شما سهمی را دارید و اقدام به فروش آن نکردید، به‌صورتِ سود یا زیان تحقق نیافته در پرتفوی شما نشان داده می‌شود. اما به محض فروش سهم، سود یا زیان شما تحقق پیدا می‌کند.

2) بازده ناشی از سود نقدی دریافتی از شرکت‌ها

شرکت‌ها معمولا بعد از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، همه و یا قسمتی از سود خود را بین سهامداران تقسیم می‌کنند که به آن سود تقسیمی یا DPS گفته می‌شود. شرکت‌ها در پی انتشار اخبار مربوط به توزیع سود نقدی، بانک‌هایی را معرفی می‌کنند تا سهامداران به بانک مشخص شده مراجعه کنند. افراد با در دست‌داشتن کد بورسی و کارت شناسایی خود، متناسب با تعداد سهمی که در زمان برگزاری مجمع داشتند، سود نقدی دریافت می‌کنند.

جمع‌بندی

همان‌طور که گفتیم شاخص کل بورس نشان‌دهنده میانگین بازدهی سهام تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است. در رابطه با تنوع‌بخشی قبلا صحبت کردیم. این که فرد بتواند تمامی سهم‌های موجود در بازار را داشته باشد و متناسب با شاخص کل بازده کسب کند، امری ناممکن است. ولی از طریق تنوع‌بخشی به سبد سهام و خرید سهام با ضریب بتا متفاوت می‌توان پرتفویی مناسب تشکیل داد که علاوه‌بر داشتن سهم‌های شاخص‌ساز از رشد شرکت‌های کوچک نیز جا نماند.
می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

نسبت شارپ چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

شاید اصطلاح نسبت شارپ را در طول فعالیت و حضور خود در بازارهای مختلف مالی، زیاد شنیده باشید. این یکی از اصطلاحات رایج در بازارهای مالی است. معامله‌گران بازار ارز دیجیتال با اصطلاح نرخ بازگشت سرمایه غریبه نیستند. در اصل این نسبت برای ارزیابی عملکرد تعدیل شده ریسک یک رمزارز استفاده می‌شود. در یک تعریف کلی این نسبت به سرمایه‌گذار می‌گوید که با نگهداری یک دارایی پرخطر چه مقدار بازده اضافی دریافت خواهد کرد.

نرخ بازگشت سرمایه در واقع نسبت درآمد ما از یک سرمایه‌گذاری به سرمایه اولیه است. دور از انتظار نیست اگر قیمت ارزهای دیجیتال در سقوط و صعود ما را شگفت‌زده کند، اما نسبت شارپ می‌تواند به ما نشان می‌دهد میزان بازدهی سرمایه نسبت به ریسک چقدر است.

اکثر افراد فعال حوزه مالی می‌دانند که چگونه این شاخص را محاسبه کنند و اطلاعات به‌دست‌آمده از این فرمول چه چیزی را نشان می‌دهد. اگر شما درباره این نسبت چیزی نمی‌دانید و درباره استفاده درست ازآن برای کاهش ریسک معاملات خود اطلاعاتی ندارید، وقت آن رسیده تا اطلاعات خود را در این باره کامل کنید. همراه ما در مجله تخصصی والکس بمانید.

نسبت شارپ چیست؟

Sharp Ratio، عددی است که نشان می‌دهد بازده یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک، چقدر تضمین شده است. در واقع نسبت ریسک است که به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا میانگین بازده سرمایه‌گذاری را در مقایسه با ریسک‌های احتمالی آن تخمین بزند.

با کم‌کردن نرخ بدون ریسک از نرخ بازده مورد انتظار پرتفوی و تقسیم نتیجه بر انحراف استاندارد که در غیر این صورت به‌عنوان معیار آماری نوسانات دارایی شناخته می‌شود، محاسبه می‌شود.

نسبت شارپ به شما کمک می‌کند تا ببینید در مقایسه با سرمایه‌گذاری بدون ریسکی انجام داده‌اید، آیا ریسکی که انجام داده‌اید شما را به سود و بازدهی رسانده است یا نه؟این فرمول را ویلیام شارپ در سال ۱۹۶۶ طراحی کرده و توسعه داده است. شارپ در سال ۱۹۹۰ برنده جایزه نوبل در علوم اقتصادی شد.

چگونه نسبت شارپ را تفسیر کنیم؟

ریسک ذاتی یک سرمایه‌گذاری وقتی تعریف می‌شود که انحراف استاندارد آن تعیین شود. پس نسبت شارپ بالاتر نشان‌دهنده ظرفیت بازدهی بهتر یک رمزارز برای هر واحد ریسک اضافی است. این نسبت می‌تواند توجیهی برای نوسانات اساسی رمزارز باشد. در واقع، می‌توانید از شاخص شارپ ارز دیجیتال برای مقایسه رمز ارزها استفاده کرد. محاسبه نرخ بازگشت سرمایه یا ROI هم کمک می‌کند تا اطلاعات بیشتری درباره Sharp Ratio یک رمزارز به دست آورد.

این نسبت را می‌توان با درنظرگرفتن نتیجه به شکل‌های زیر تفسیر کرد:

۱. نسبت بالاتر از ۱.۰ قابل‌قبول است.

۲. نسبت بالاتر از ۲.۰ در محاسبات بسیار خوب است.

۳. نسبت ۳.۰ یا بالاتر عالی ارزیابی می‌شود.

۴. نسبت زیر ۱.۰ به حداقل بازده کافی نمی‌رسد.

۵. نسبت منفی به این معنی است که نرخ بدون ریسک بیشتر از بازده سبد سهام است یا انتظار می‌رود بازده سبد سهام منفی باشد.

چرا شاخص شارپ مهم است؟

همان‌طور که شارپ در دیگر بازارها سرمایه‌گذاری، مثل بورس کارآمد است، شارپ ارز دیجیتال هم ابزار بسیار مهمی در این بازار محسوب می‌شود. معنی شارپ در ارز دیجیتال در واقع همان تمایل سرمایه‌گذاران برای کسب بازده بالاتر با ابزارهای بدون ریسک است. ازآنجایی‌که این نسبت بر اساس انحراف معیار محاسبه می‌شود که خود یک واحد اندازه‌گیری ریسک در سرمایه‌گذاری است، شاخص شارپ میزان بازده حاصل از یک سرمایه‌گذاری را بعد از درنظرگرفتن تمام ریسک‌های ممکن نشان می‌دهد. در واقع این شاخص، مفیدترین شاخص تعیین عملکرد یک سرمایه در بازار است که شما به‌عنوان سرمایه‌گذار باید از آن مطلع باشید.

تعیین میزان بازده

مکانیسمی برای تعیین عملکرد یک صندوق سرمایه‌گذاری در برابر سطح معینی از ریسک است. هرچه این نسبت بالاتر باشد، عملکرد آن نسبت به ریسک موجود بهتر خواهد بود. اگر Sharp Ratio منفی به دست آوردید، بهتر است در نحوه سرمایه‌گذاری خود تجدیدنظر کنید.

مقایسه عملکرد دارایی‌های مختلف

شاخص شارپ می‌تواند به‌عنوان ابزار مقایسه دو سرمایه‌گذاری مختلف در یک بازار به کار گرفته شود. برای مثال، شما می‌توانید این شاخص را برای مقایسه میزان بازده و ریسک بیت کوین و اتریوم محاسبه کنید. با این کار دو رمزارز مختلف که ریسک‌های مشابهی دارند را با میزان بازده احتمالی آ‌نها مقایسه خواهید کرد.

مقایسه عملکرد دارایی در برابر معیار بازدهی

نسبت شارپ می‌تواند به شما بگوید رمزارزی که انتخاب کردید، آینده بهتری نسبت به ارزهای مشابه در همان دسته‌بندی دارد یا خیر. در واقع به شما کمک می‌کند افق دید بازتری پیدا کرده و وضعیت دارایی خود را بهتر بررسی کنید. فرض کنید که شاخص شارپ معیار در بازار رمزارزها، حداقل ۱.۵ است. با محاسبه این شاخص برای دارایی خودتان می‌توانید بفهمید این رمزارز نسبت به کل بازار عملکرد خوبی دارد یا خیر.

چطور ریسک سرمایه‌گذاری را با Sharp Ratio کاهش دهیم؟

شاخص شارپ یکی از قدرتمندترین ابزارهای مورد استفاده برای انتخاب بهترین رمزارز دیجیتال است تا بتوان بازدهی و سود‌دهی مناسبی از آن رمزارز به دست آورد. Sharp Ratio تا حد زیادی ریسک و بازده یک سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد. معنی شارپ در ارز دیجیتال به این صورت است که سرمایه‌گذار با متنوع کردن سبد دارایی‌های خود می‌تواند ریسک کل سرمایه را تا حد قابل‌قبولی کاهش دهد.

در واقع با سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف که نسبتاً از همدیگر مستقل عمل می‌کنند، می‌توانید نسبت سود و ریسک سرمایه‌گذاری‌های خود را در حد تعادل نگه داشته و امنیت ارزش دارایی خود را تضمین کنید.

ازآنجایی‌که اعداد و اطلاعاتی که به دست می‌آید، به واقعیت بسیار نزدیک هستند، می‌تواند بازخوردی کارآمد و عینی در مورد عملکرد ارزهای دیجیتالی ارائه دهد. با نگاه‌کردن به شاخص شارپ می‌توان میزان ریسکی را که دو رمزارز با بازدهی اضافی نسبت به نرخ بدون ریسک مواجه شده‌اند، ارزیابی کنید.

این یک ابزار بسیار قدرتمند، اثرگذار و همچنین استاندارد برای مقایسه وجوهی است که از استراتژی‌های مختلفی مانند رشد یا ارزش یا ترکیب استفاده می‌کنند.در حالت ایده‌آل، ممکن است رمز ارزی را که نسبت شارپ بالاتری دارد، گزینه بهتری برای سرمایه‌گذاری باشد. بااین‌حال، اگر رمزارز نوسانات زیادی داشته باشد، این نوع تصور وجود دارد که نمی‌توان به‌عنوان یک رمزارز مورد اعتماد به آن نگاه کرد. این بدان معناست که قیمت ارزهای دیجیتال و یا به طور خاص، رمزارزی که با نوسانات متوسط ​​به بازدهی ۷ درصدی شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ می‌رسد، همیشه بهتر از صندوقی است که بازدهی ۸ درصدی با فراز و نشیب‌های زیاد دارد. بنابراین، شارپ بالاتر به این معنی است که رابطه بین ریسک و بازده رمزارز ایده آل است و مارک کپ ثابت‌تری دارد. این دو ویژگی می‌تواند سرمایه‌گذار را به آینده پربازده رمزارز خوش‌بین‌تر کند.

انواع نسبت شارپ

شاخص شارپ به‌طورکلی دو نوع دارد: نسبت ترینور و سورتینو. این نسبت‌ها برای معامله‌گران خرد دید بهتری از بازار فراهم می‌کنند.

۱. نسبت ترینور

در سال ۱۹۶۵، فردی به نام جک ترینور، فرمول ترینور را توسعه داد. در این فرمول به‌جای استفاده از انحراف معیار در مخرج، از بتا استفاده می‌شود. معیار ترینور میزان پولی که یک سبد دارایی کسب خواهد کرد را نسبت به ریسک آن در بازار محاسبه خواهد کرد. به‌عبارت‌دیگر، این معیار فقط از یک ریسک سیستماتیک یا بتا استفاده می‌کند، درحالی‌که نسبت شارپ از ریسک کل استفاده می‌کند.

ضریب بتای پرتفوی در واقع تغییرات بازده رمزارز یا سهام نسبت به تغییرات بازده کل بازار را بیان می‌کند. ممکن است یک رمزارز حرکتی شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ مشابه با بازار داشته باشد، در این حالت ضریب بتای آن ۱ است. در حالتی که این ضریب کمتر از یک باشد، رمزارز یا دارایی رفتاری تدافعی دارد و نسبت به تغییرات بازار کمتر واکنش نشان می‌دهد. بتای ۰ نیز نشان می‌دهد که رمزارز یا سهام رفتاری مستقل از کل بازار دارد.

بتای بیشتر از یک، رفتار تهاجمی رمزارز را نشان می‌دهد. یعنی با تغییرات کوچک در بازار، قیمت ارز رفتار شدیدتری نشان می‌دهد. این نوع از دارایی‌ها ریسک سیستماتیک بالاتری دارند. بتای منفی نیز نشان می‌دهد که رفتار قیمتی رمزارز با بازار معکوس است و با کاهش شاخص کل بازار، قیمت آن افزایش می‌یابد یا برعکس. دقت کنید بتای منفی و صفر در نسبت ترینور باعث می‌شود عدد به‌دست‌آمده در بازار معنی‌دار نباشد.

۲. نسبت سورتینو

در مقابل نسبت ترینور، نسبت سورتینو قرار دارد. سورتینو برای ارزیابی بازده یک سرمایه در برابر ریسک نامطلوب آن استفاده می‌شود. این نسبت با کم‌کردن بازده بدون ریسک از بازده مورد انتظار و تقسیم نتیجه آن به انحراف معیار نامطلوب سبد سرمایه‌گذاری به دست می‌آید.

نحوه محاسبه‌ نسبت سورتینو:

در واقع نسبت سورتینو محاسبه‎‌ی نسبت شارپ است، با این تفاوت که در شارپ هر دو ریسک مثبت و منفی در نظر گرفته می‌شود، اما در نسبت سورتینو فقط ریسک نامطلوب و بخش‌های نزولی بازار در نظر گرفته می‌شود. درست مانند شاخص شارپ هرچه نسبت سورتینو عدد بالاتری باشد، سرمایه‌گذاری در آن سبد سرمایه مناسب‌تر خواهد بود.

نسبت سورتینو برای سرمایه‌گذاران خردی که قصد دارند در بازه زمانی کوتاه‌مدت سود مشخصی کسب کنند، مفید است.

نسبت شارپ و ریسک به چه صورت است؟

درک رابطه بین این دو اغلب ما را به اندازه‌گیری انحراف استاندارد می‌رساند. انحراف استاندارد را می‌توان همان ریسک کل دانست. مربع انحراف معیار واریانسی است که به طور گسترده توسط برنده جایزه نوبل، هری مارکوویتز، پیش‌گام نظریه پورتفولیو مدرن استفاده شد. باتوجه‌به این موضوع، اکنون این سؤال پیش می‌آید که چرا شارپ انحراف استاندارد را برای تنظیم بازده اضافی برای ریسک انتخاب کرد و چرا باید به آن اهمیت دهیم؟

ما می‌دانیم که مارکویتز تحت واریانس ایستاده معیاری از پراکندگی آماری یا نشانه‌ای برای تعیین مقدار فاصله رمزارز با مقدار مورد انتظار معرفی کرد. در یک نگاه کلی می‌توان متوجه شد که این اطلاعات آینده نامطلوبی را برای رمزارز و سرمایه‌گذار پیش‌بینی می‌کند. پس هر چه ریسک بالاتر باشد، نسبت شارپ کمتر و سرمایه‌گذاری روی رمزارز غیرمنطقی‌تر است و هر چه واریانس این نسبت بالاتر برود، می‌توان به آینده رمزارز و میزان ریسکی که برای خرید و سرمایه‌گذاری روی آن باید در نظر گرفت امیدوارتر بود.

اعداد موردنیاز برای محاسبه این فرمول‌ها را چطور به دست بیاوریم؟

اگر تا اینجای مطلب همراه ما بوده باشید، مطمئناً حالا به این فکر می‌کنید که چطور می‌توان اعداد موردنیاز برای محاسبه این فرمول‌ها را پیدا کرد و با استفاده از شاخص شارپ، ریسک مالی خرید و هولد کردن رمزارزها را هم کاهش داد؟ دنبال‌کردن اخبار بازار و جست‌وجو در اینترنت، بهترین راه برای به‌دست‌آوردن نرخ‌های بازده و نرخ سود بدون ریسک و انحراف معیار برای هر بازار مالی است. با دنبال‌کردن اخبار بازار و نمودارهای مالی و زمانی می‌توانید اعداد موردنیاز خود را پیدا کرده و فرمول نسبت شارپ را اجرا کنید.

برای مثال، شما ۴۵ میلیون تومان در بیت کوین سرمایه‌گذاری کرده‌اید. نرخ بازگشت سود دارایی شما ۱۲% درصد و نوسان آن ۱۰% بوده است. بازدهی مؤثر سبد سرمایه‌گذاری ۱۷% و با بازده مورد انتظار ۱۲% درصد بوده است، درحالی‌که نرخ سود بدون ریسک ۵% محاسبه شده است. همه ارقام فرضی هستند. نسبت شارپ برابر است با:

در این محاسبه، نسبت شارپ کمتر از یک است و نرخ بازدهی سود قابل‌قبول نیست. حال شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ در نظر بگیریم بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاری ۳۵% درصد باشد، در این صورت محاسبه نسبت شارپ به شکل زیر است:

در این حالت سرمایه‌گذاری در این رمزارز بسیار پربازده خواهد بود.

محدودیت‌های نسبت شارپ

هرچقدر که شاخص شارپ می‌تواند یک ابزار بسیار موفق و اثرگذار برای سرمایه‌گذاری با چشم باز در بازار ارزهای دیجیتالی باشد، این ابزار همچنان ممکن است محدودیت‌ها و نقص‌هایی هم داشته باشد. هنگام استفاده از آن، اقدامات احتیاطی خاصی وجود دارد که باید رعایت کنید.

اول اینکه نتیجه‌ای که به دست می‌آورید فقط یک عدد است و به‌تنهایی نمی‌تواند تمام اتفاق‌ها، جریانات و تأثیرهایی که ممکن است برای بازدهی و قیمت نهایی یک ارز مشخص کند را پیش‌بینی کند.

شما باید شاخص شارپ دو رمزارز را مقایسه کنید تا معنای دقیق آن را به دست آورید.

همچنین شارپ ریسک پرتفوی را در نظر نمی‌گیرد. اعداد به‌دست‌آمده به سرمایه‌گذار نشان نمی‌دهد که آیا پرتفوی در یک بخش متمرکز است یا خیر. فرض کنید یک کیف پول یک سرمایه‌گذاری از چندین رمزارز بزرگ بازار تشکیل شده باشد که در کنار هم عملکرد خوبی خواهند داشت، پس برای این تعداد رمزارز، نسبت بالا خواهد بود. بااین‌وجود، وقتی هم‌زمان چند رمزارز دیگر را به کیف پول اضافه می‌کند که ریسک متوسطی دارد، شاخص شارپ نمی‌تواند عملکرد آینده و کلی پرتفوی را در نظر بگیرد.

برای تصمیم‌گیری آگاهانه می‌توانید از معیارهای کیفی دیگری در کنار این نسبت استفاده کنید. در نهایت همیشه بهتر است که شاخص شارپ را ابزاری برای تمرکز روی افق سرمایه‌گذاری بلندمدت خود بدانید و در همین راستا از آن استفاده کنید. معمولاً شارپ را می‌بینید که نشان‌دهنده عملکرد تعدیل‌شده ریسک سه‌ساله است. اما اگر افق سرمایه‌گذاری بلندمدت دارید، چنین نسبتی ممکن است کارساز و موفق نباشد.

در کنار همه این موارد، نسبت شارپ از انحراف معیار سود به‌عنوان میانگین ریسک کل در مخرج کسر استفاده می‌کند. این انحراف معیار معمولاً نشان می‌دهد که توزیع سود نرمال است. در بازارهایی مانند بازار کریپتوکارنسی که توزیع سود در آن نه‌تنها نرمال نیست، بلکه نوسانات شدید بازار را تا حد زیادی غیرقابل‌پیش‌بینی می‌کنند، کارایی این نسبت کاهش پیدا می‌کند.

به همین دلیل در بازار کریپتوکارنسی توصیه می‌شود که این نسبت را برای مدت‌زمان محدود محاسبه کرده و برای بازه‌های طولانی از آن استفاده نکنید. در ضمن در هر بار محاسبه، بازه زمانی مشخص و ثابتی را در نظر بگیرید که کار محاسبات پیچیده و پراکنده نشود.

شاخص شارپ، ابزاری برای روشن‌کردن مسیر

تمام شاخص‌هایی که برای محاسبه نرخ سود احتمالی، امکان‌های سرمایه‌گذاری و همچنین محاسبات مربوط به حد سود و ضرر وجود دارند، صرفاً بخشی از کاری است که شما به‌عنوان یک معامله‌گر در بازار ارزهای دیجیتال باید انجام دهید. نسبت شارپ مانند شاخص‌های دیگر همچون نرخ بازگشت سرمایه یا مارک کپ، محدودیت‌هایی دارد که باید هنگام محاسبه و برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری آن‌ها را در نظر بگیرید.

یک نسبت ریسک است که به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا میانگین بازده سرمایه‌گذاری را در مقایسه با ریسک‌های احتمالی آن تخمین بزند.

نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران برای کسب بازدهی بالاتر است. این بازدهی را می‌توان توسط ابزارهایی مشخص کرد که ریسک یک سرمایه‌گذاری را تا بیشترین حد ممکن کم می‌کنند. همچنین نسبت شارپ بر اساس انحراف استاندارد است و به نوبه خود معیاری از کل ریسک ذاتی یک سرمایه‌گذاری است.

این فرمول را ویلیام شارپ در سال ۱۹۶۶ طراحی کرده و توسعه داده است. شارپ در سال ۱۹۹۰ برنده جایزه نوبل در علوم اقتصادی شد.

اخبار بورس و اقتصادی، آموزش و تحلیل سهام - نبض‌بورس

شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس است.

برای بررسی و تحلیل وضعیت بورس نیاز به شاخص های مختلفی داریم تا شرایط آن را در بازه های زمانی مختلف بررسی کنیم. شاخص کل بورس، عددی است که وضعیت کلی بورس و روند رشد یا افت این بازار را نشان می‌دهد. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است و تغییرات این شاخص بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس می باشد. شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سود سالیانه ای که شرکت ها پرداخت می کنند را محاسبه می کند. به عبارت دیگر تغییرات ‌شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. طبق فرمول محاسبه ‌شاخص کل، هر چه شرکت‌ها بزرگتر باشند و سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی شاخص کل خواهند داشت.

درست است که شاخص، عملکرد و وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه به معنی مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست. بلکه شاخص، وضعیت کلی بورس را به ما نشان می‌دهد. به بیان دیگر و برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.

اخبار شاخص کل بورس

پیش بینی بورس سه شنبه ۱۷ آبان |عوامل تداوم صعود شاخص بورس کدامند؟

بورس امروز توانست برای هشتمین روز متوالی به روند صعودی خود ادامه دهد و بازدهی مثبت قابل توجهی را به ثبت برساند. شاخص کل بورس طی معاملات امروز با افزایش ۳.۳۵ درصدی همراه شد. آیا فردا شاخص بورس کانال ۱.۴ میلیون واحدی را فتح خواهد کرد؟

عامل رشد بورس در روزهای اخیر چه بود؟

همزمان با تداوم روند صعودی بورس در مبادلات دیروز، مدیر صندوق توسعه بازارسرمایه اعلام کرد: اگر بازار سرمایه نیازمند حمایت‌های بیشتری باشد، میزان خریدهای خود را افزایش می‌دهیم.

پیش ‌بینی بورس فردا ۱۶ آبان ۱۴۰۱| فردا بورس ریزشی می شود؟

در جریان معاملات امروز یکشنبه، شاخص کل برای هفتمین روز معاملاتی متوالی مثبت بود و با افزایش بیش از ۱۶ هزار و ۳۵۰ واحدی به سطح یک میلیون و ۳۴۴ هزار واحد بازگشت. فردا وضعیت بورس چگونه خواهد بود؟

پیش بینی بورس فردا ۱۵ آبان ۱۴۰۱ | پیش بینی بورس از نظر تکنیکالی

بورس امروز پس از مدت‌ها توانست معاملات بسیار پررونقی را پشت سر بگذارد و نقشه یک دست سبزرنگی را به سهامداران تقدیم کند. شاخص کل بورس طی معاملات امروز ۳.۴۹ درصد افزایش یافت و بار دیگر خود را به بالای مرز ۱.۳ میلیون واحدی رساند. فردا وضعیت بورس چگونه است؟

بورس امروز چرا سبزپوش شد؟

امروز شنبه ۱۴ آبان ماه نیز روند حرکت بازار سرمایه صعودی بود؛ به طوری که هر سه شاخص بورس، شاخص کل با معیار هم‌وزن و شاخص فرابورس سبزپوش شدند و پس از مدت ها شاخص کل ارتفاع یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار واحد را پس گرفت. دلیل سبزپوشی امروز بازار سرمایه چه بود؟

پیش‌بینی بورس شنبه ۱۴ آبان | معاملات به چه سمتی می‌رود؟

شاخص کل بورس تهران در تمامی روزهای معاملاتی هفته اخیر رشد کرد و طی روز چهارشنبه ۰.۲۴ درصد افزایش یافت و شاخص هم‌وزن نیز بازدهی مثبت ۰.۱۹ درصدی را به ثبت رساند تا روند صعودی بازار تداوم یابد. آیا فردا شنبه ۱۴ آبان ماه نیز این روند ادامه دار است؟

گامی موثر برای رضایت مالی سهامداران

محمدرضا اعلمی گفت: اقدام اخیر دولت در مصوبه‌ی ۱۰ بندی حمایت از بورس می‌تواند گامی موثر در جهت ایجاد حس آرامش در بین سرمایه‌گذاران بازار سرمایه باشد. یکی از مسائل مهم روانشناختی در بورس، رضایت مالی سرمایه‌گذاران است، پس شناخت سوگیری‌های روانی تاثیرگذار بر رضایت مالی آن‌ها و استفاده‌ مناسب از ابزارهای مالی برای ایجاد حس آرامش در بین فعالان بازار سرمایه می‌تواند کمک شایانی به منطقی‌تر شدن رفتار کلی بازار بورس کند.

ارزش سهام عدالت در آخرین روز معاملاتی هفته رشد کرد

شاخص کل در پایان معاملات با افزایش ۲۷۹۳ واحد نسبت به روز قبل، به رقم یک میلیون و ۲۸۳ هزار و ۲۵۰ واحد رسید و ارزش سهام عدالت نیز همراستا با آن افزایش یافت.

شرط رشد بورس چیست؟

یک کارشناس بازار سرمایه، اجرایی شدن همه ۱۰ بند مصوبه حمایت از این بازار را شرط مهمی برای ثبات و رشد بازار سرمایه دانست.

پیش بینی بورس فردا ۱۱ آبان ۱۴۰۱ | آیا صعود ادامه دارد؟

معاملات روز سه شنبه هم سبز به پایان رسید و شاخص کل برای چهارمین روز متوالی سبز پوش باقی ماند. آیا فردا در آخرین روز معاملاتی هفته نیز بورس سبزپوش خواهد ماند؟

ارزش سهام عدالت سه شنبه ۱۰ آبان چقدر شد؟

امروز شاخص کل بورس در حدود ۰٫ ۹ درصد رشد کرد و در سطح یک میلیون و ۲۸۰ هزار واحدی به کار خود خاتمه دارد. ارزش سهام عدالت نیز همسو با رشد شاخص، افزایش ۰.۹ درصدی را شاهد بود.

پیش‌ بینی بورس فردا ۱۰ آبان ۱۴۰۱ | چند پیش بینی جذاب برای بورس

تالار شیشه‌ای امروز شاهد رشد به نسبت قدرتمند شاخص کل بود. نماگر هم‌وزن بازار نیز هم‌سو با شاخص اصلی رشد ۱٫۲ درصدی را تجربه کرد. با این وجود معاملات فردا به چه شکل پیش خواهد رفت؟

ارزش سهام عدالت چقدر شد؟

پیش بینی بورس فردا ۹ آبان | آیا شاخص کل بورس به زیر یک میلیون واحد، سقوط خواهد کرد؟

بورس تهران در روز یکشنبه ۸ آبان ماه با رشد بیش از ۹ هزار واحدی همراه شد تا دومین روز کاری هفته جاری را با مثبت به اتمام برساند و به محدوده یک میلیون و ۲۵۴ هزار واحدی رسید. بورس فردا دوشنبه نیز به روند صعودی ادامه می‌دهد؟

گزارش بورس امروز یکشنبه ۸ آبان ۱۴۰۱ | پرسودترین نماد شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ امروز؟

شاخص کل بورس شنبه ۷ آبان ۱۴۰۱ در نهایت با افزایش ۳۵۵۷ واحدی بر روی کانال یک میلیون و ۲۴۴ هزار و ۶۲۴ واحد آرام گرفت. گزارش بورس امروز یکشنبه ۸ آبان ۱۴۰۱ را بخوانید.

پیش بینی بورس فردا یکشنبه ۸ آبان | شاخص بورس صعود را ادامه می دهد؟

بازاری که طی هفته‌های گذشته فقط در محدوده قرمز معامله می‌شد، اما امروز روند بهتری داشت و با رشد ۳۵۶۴ واحدی همراه شد و در محدوده یک میلیون و ۲۴۴ هزار واحد قرار گرفت. با وجود این معاملات فردا چگونه خواهد بود؟

ارزش سهام عدالت چقدر شد؟ | خبری خوش برای سهامداران سهام عدالت

در پایان معاملات امروز بازار سرمایه، شاخص کل با رشد ۳۵۶۰ واحدی معادل ۰.۲۹ درصد به رقم یک میلیون و ۲۴۴ هزار و ۶۲۸ واحد رسید و ارزش سهام عدالت پس از مدت ها ریزش شاهد صعود بود و به ۸ میلیون و ۵۰۲ هزار و ۹۵۵ تومان رسید

سنگین ترین اصلاح هفتگی از ابتدای سال تاکنون | کدام نمادها بیشترین سوددهی را داشتند؟

در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم ارزش معاملات نسبت به هفته گذشته رشد ۲۹ درصدی را تجربه کرد، اما شاخص کل و شاخص کل هموزن اُفت‌های عجیب و غریبی را تجربه کردند. در این مطلب معاملات هفته گذشته را به لحاظ آماری بررسی خواهیم کرد. کدام نماد‌ها بیشترین سود را به جیب سهامداران خود واریز کردند؟

گزارش بورس امروز شنبه ۷ آبان ۱۴۰۱ | شاخص کل سبزپوش ماند

شاخص کل بورس چهارشنبه ۴ آبان ۱۴۰۱ در نهایت با کاهش ۲۶۰۲۲ واحدی بر روی کانال یک میلیون و ۲۴۱ هزار و ۳۸ واحد آرام گرفت. گزارش بورس امروز شنبه ۷ آبان ۱۴۰۱ را بخوانید.

سقوط ارزش سهام عدالت | سهام عدالت چقدر افت کرد؟

در پایان معاملات امروز شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران ۲.۰۵ درصد افت داشت و ارزش سهام عدالت نیز افت ۱.۹ درصدی را شاهد بود

شاخص کل بازار بورس چیست؟

شاخص کل بورس نشان دهنده چیست و چگونه محاسبه می شود؟ در مورد شاخص کل بورس خیلی از افراد به ویژه تازه واردان بورسی سوالات زیادی دارند. مهم ترین و پرتکرارترین سوال این است که شاخص کل بازار بورس چیست و فرمول محاسبه آن از چه قرار است؟ یا این که شرکت های بورسی چگونه در عدد شاخص کل بازار بورس تاثیر می گذارند و آیا تاثیر همه شرکت ها یکسان است یا خیر؟ در این مطلب قصد داریم تمام ابهامات در مورد شاخص کل بازار بورس تهران را برطرف کنیم و به شما قول می دهم که در انتهای این مطلب مختصر و ساده، شما قادرید شاخص کل بورس را برای اطرافیان خود تعریف کنید و به اطلاعات بورسی خود اضافه کنید، پس همه چیز راجب شاخص کل بازار سرمایه رو در این مطلب بخونید.

شاخص کل بازار بورس

چنانچه شما هم پیگیر وضعیت بورس باشید، حتما کلمه شاخص بورس زیاد به گوشتان خورده است. در واقع این همان شاخصی است که بارها در تلویزیون، رادیو و دیگر رسانه‌ ها از رشد و افت آن صحبت به عمل می آید. در یک تعریف ساده، شاخص های بورس معیار سنجش بازار بورس ایران به حساب می آیند. بورس اوراق بهادار که در حال حاضر جایگاه خاصی در بین صاحبان سرمايه پیدا کرده است و دارای اصطلاحاتی است كه فعالان اين بازار بايد آگاهی كافی در اين زمينه داشته باشند و به ‌اصطلاح عاميانه با چم ‌و خم آن آشنا باشند.

به این شاخص، شاخص قیمت و بازده نقدی نیز گفته می شود که نشان دهنده سطح عمومی قیمت ‌ها و سود نقدی سهام شرکت‌ های بورسی است. در حقیقت این شاخص بیانگر میانگین بازدهی سرمایه ‌گذاران در بورس است. شاخص بورس از جمله معیارهای اصلی بازار بورس محسوب می شود كه آشنايی با آن و كاربردهايش در روند سرمايه‌ گذاری فعالان اين بازار اثرات زیادی دارد. در اين مطلب راهنما تلاش کرده ایم تا اطلاعات مورد نیاز برای اين كه بدانيد شاخص بورس یعنی چه و چطور بر مبنای نمودار شاخص بورس سرمايه‌ گذاری كنيد ارائه شود، پس تا انتها با وب سایت تخصصی سرمایه گذاری آنلاین مای مانی همراه بمانید.

شاخص کل بازار بورس چیست؟

اصطلاح شاخص یا Index نشان دهنده عددی است که با استفاده از آن می ‌توان تغییرات یک یا چند متغیر را در طول مدت ‌زمان معینی مورد ارزیابی قرار داد. در بازار بورس هم شاخص‌ های بسیاری برای نشان دادن وضعیت عمومی این بازار وجود دارند. هر شاخص از فرمول محاسباتی خاص خود داراست و هر کدام از آن ‌ها جنبه‌ های مختلفی از وضعیت گذشته و فعلی بازار بورس را نشان می‌ دهند.

به این منظور که بدانید شاخص بورس چیست ، با ید با مفهوم شاخص کل یا TEPIX آشنا شوید. شاخص کل یا شاخص قیمت پرکاربردترین شاخص بورس به حساب می آید و نشان دهنده میزان تغییرات قیمت سهام شرکت‌ های حاضر در بورس می باشد که می ‌تواند بازدهی این بازار را نشان دهد، لذا چنانچه شاخص کل بورس در ابتدای سال ۲۰ هزار واحد باشد و در پایان سال با ۱۰ هزار واحد افزایش به ۳۰ هزار واحد برسد، معنای آن این است که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت سهام شرکت‌ها در آن سال ۵۰ درصد بوده است.

البته نباید این نکته را از یاد برد که تاثیر شرکت ‌های بزرگ در افزایش یا کاهش شاخص کل بسیار زیاد است و این امر شاید یکی از نقاط ضعف این شاخص باشد. به عنوان مثال چنانچه اغلب سهام بازار با درصدهای منفی معامله شوند، چند معامله با درصد مثبت بر روی سهام شرکت ‌های بزرگ می ‌تواند شاخص کل بورس را مثبت کند و برعکس. البته برای رفع این مشکل از شاخص کل هم‌ وزن استفاده به عمل می آید که در ادامه به آن اشاره خواهیم داشت. در شاخص هم وزن، تاثیر معاملات و قیمت سهام های مختلف بازار بر روی شاخص یکسان است و شرکت بزرگ و کوچک معنایی ندارد.

شاخص کل بورس نشان دهنده چیست ؟

شاخص ‌ها عمدتا معیارهای رکود یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه هستند، از همین روی فعالان بازار سرمایه با بررسی اين شاخص‌ ها قادرند به وضعیت کلی بازار اشراف پیدا کرده و حتی تغییرات احتمالی قیمت ‌ها در آینده را پیش بینی نمایند، از طرفی سهامداران از طریق شاخص‌ ها، قادرند تغییرات یک پدیده را در دو زمان متفاوت با يكديگر مقايسه نمایند. برای مثال با استفاده از شاخص قیمت می ‌توان صنایع مختلف را با یکدیگر مورد مقایسه قرار داد و فهمید که در حال حاضر بهترین صنعت برای سرمایه گذاری و حتی نوسان گیری کدام است.

اما در نظر داشته باشید که شاخصی كه در اخبار راديو و تلويزيون از آن به‌ عنوان شاخص بورس نام می برند، شاخص كل است كه همه شركت‌ های بورس شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ را در برمی ‌گیرد. شاخص كل در حقیقت مهم‌ ترین شاخص بورس به شمار می رود. به بیان دیگر شاخص کل بیان کننده رفتار عمومی تمام فعالان بازار است. اگر سرمایه ‌گذاران به بازار سهام اقبال نشان دهند، سمت خریدار کمی سنگین‌ تر از سمت فروشنده خواهد شد.

می توان گفت که این عدم تعادل شاخص را به سمت بالا هدایت خواهد کرد، ولی خروج سرمایه‌ ها از بازار می‌ تواند شاخص را به سمت کاهش سوق دهد. در مجموع شاخص کل نشان می ‌دهد که سرمایه ‌دارها چقدر به بازار سرمایه امید دارند. حالا فرض کنید که قیمت هیچ سهمی تغییر نکند. آیا باز هم امکان دارد شاخص بورس تغییر کند؟ بله! با تغییر در مقدار سود شرکت ‌ها. البته در واقعیت هرگز شاهد همچین اتفاقی نخواهیم بود، به خاطر این که تغییر در سود هر سهم قطعا بر روی قیمت سهام تاثیر می گذارد.

تعریف شاخص کل بورس به زبان ساده

منظور از شاخص بورس عددی است که وضعیت کلی بورس و جریان رشد یا کاهش این بازار را نشان می دهد. ما در بورس شاخص های گوناگونی داریم که هریک از آن ها وضعیت بورس را از جنبه های مختلف به ما نشان می دهند، که محاسبه هر یک از این شاخص ها با فرمول های متفاوتی صورت می پذیرد. یعنی برای تحلیل آن ابتدا باید کارکرد آن شاخص را بدانیم. نکته حائز اهمیت دیگر در مورد شاخص بورس این است که مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه به معنی سودآوری یا ضرردهی بودن کل بورس نیست، بلکه شاخص وضعیت کلی بورس را مشخص می کند.

طریقه محاسبه شاخص شاخص کل بازار بورس

به منظور درک بهتر نحوه محاسبه شاخص کل ابتدا لازم است توضیح دهیم که بازدهی سرمایه گذاران که در بورس سرمایه گذاری کرده اند در بورس اوراق بهادار به دو روش محاسبه می ‌شود. در ابتدا بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال مالی شرکت است و دوم تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار.

یعنی فرض کنیم که شخصی سهامی را به ارزش هر سهم ۵۰۰ تومان در ابتدای یک سال خریداری کرده است، قیمت هر سهم این شرکت در پایان سال ۶۰۰ تومان شده و شرکتی که سهام آن خریداری شده است نیز در پایان سال ۵۰ تومان به ازای هر سهم سود نقدی تقسیم کرده است، لذا این سرمایه گذار روی سهام توانسته تا پایان این سال در مجموع ۱۵۰ تومان به ازای هر سهم سود کند و در حقیقت بازدهی این سرمایه گذار در پایان سال ۳۰ درصد بوده است، به خاطر این که سرمایه وی از ۵۰۰ تومان به ۶۵۰ تومان افزایش یافته است. حالا روش و فرمول محاسبه شاخص کل بورس نیز بر همین شکل است :

(ارزش جاری بازار در زمان مبدا/ ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه)* 100 = شاخص کل

به این معنی که شاخص کل افزایش قیمت کلیه سهام‌ های منتشر شده در بورس و همچنین تقسیم سود نقدی این شرکت ‌های سهامی را در نظر گرفته و بدین ترتیب بازدهی کلیه سهام ‌ها و در واقع بازدهی کل بورس را محاسبه می‌ کند که به آن شاخص کل بورس یا بازدهی نقدی بازار بورس گفته می شود.

ارزش جاری بازار، از مجموع ارزش جاری شرکت‌ های پذیرفته ‌شده در بورس حاصل می شود. خود ارزش جاری هر شرکت برابر است با حاصل ضرب تعداد سهام آن شرکت در قیمت هر سهم شرکت. ارزش جاری بازار در زمان مبدا نیز مربوط به مجموع ارزش جاری شرکت‌ های پذیرفته‌ شده در بورس در سال پایه می ‌شود. جالب است بدانید که در بورس اوراق بهادار تهران، سال ۱۳۶۹ به‌ عنوان سال پایه در نظر گرفته شده است.

تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن

برخی کارشناسان و تحلیل‌ گران بر این باورند که شاخص کل، معیار مناسبی برای سنجش وضعیت کلی بازار سهام نمی باشد. برای رفع این مشکل شاخص دیگری با نام “شاخص کل هم وزن” معرفی ‌شده است. در محاسبه شاخص کل هم وزن، تمام شرکت ‌های بورسی با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل حضور دارند، بنابراین نوسان شرکت ‌های کوچک و بزرگ به اندازه مساوی در تغییرات شاخص کل هم وزن سهیم هستند.

به علاوه شاخص کل، شاخص دیگری به نام شاخص هم‌ وزن وجود دارد که اندازه شرکت‌ ها در محاسبه آن اثری ندارد و وزن همه شرکت ‌ها در آن به صورت مساوری در نظر گرفته شده است. برای مثال در گروه شیمیایی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکتی با اندازه بزرگ و ارزش بازار بالاست و از طرف دیگر در همین گروه، نماد شکربن (شرکت کربن ایران) شرکتی بسیار کوچک ‌تر با ارزش بازار پایین ‌تر است. چنانچه شاخص کل بر مبنای هم‌ وزن محاسبه شود، معاملات این دو سهم در بازار تاثیر یکسانی روی شاخص هم ‌وزن دارد.

تفاسیر مهم هم ‌زمان از شاخص کل قیمت و شاخص کل هم‌ وزن

• 1) وقتی که شاخص کل صعودی است، ولی شاخص هم ‌وزن نزولی؛ بدین معنی است که بیشتر سهام بازار نزول داشته ‌اند در حالی که شاخص کل به دلیل رشد چند سهم مهم شاخص ساز مثبت شده است.
• 2) وقتی که شاخص کل نزولی است و شاخص هم ‌وزن صعودی؛ بدین معنی است که سهام شاخص ساز و بزرگ بازار به دلایل مختلف نزول کرده ‌اند و در نتیجه شاخص کل کاهش پیدا کرده است، ولی عموم سهام بازار افزایش قیمت را تجربه کرده ‌اند. اگر این حالت طی دو الی ۴ روز کاری اتفاق بیفتد به این معنی خواهد بود که سرمایه‌ گذاران برای کسب سود باید به سمت سهام کوچک و متوسط حرکت کنند.
• 3) اگر هر دو شاخص باهم نزول کنند؛ در این حالت عموم بازار با کاهش قیمت مواجه شده است و اگر این موضوع براتی چندین روز متوالی رخ دهد، بستگی به شرایط حاکم بر بازار امکان دارد شاهد این تفسیر باشیم که بازار به سمت رکود پیش می ‌رود.
• 4) اگر هر دو شاخص صعود کنند؛ در این حالت عموم سهام بازار بورس صعودی خواهند بود و رخداد این حالت در طی چند روز می ‌تواند حکم به صعودی بودن بازار طی روزها یا ماه‌ های آتی را بدهد.

نکات مهم در خصوص شاخص کل بازار بورس

• ** در نظر داشته باشید که افزایش شاخص کل، لزوما به معنای سودآوری سهام تمامی شرکت‌ های بورسی نیست، همان ‌طور که کاهش شاخص کل نیز لزوما به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ ها در بورس نیست، به خاطر این که همان طور که گفتیم، شاخص کل، نشان دهنده میانگین بازدهی بورس است و چه‌ بسا، در برخی موارد، علیرغم رشد چشم گیر شاخص کل بورس، برخی سهام با افت قیمت مواجه شده و سهامداران خود را با زیان مواجه سازند یا در شرایطی که شاخص کل با کاهش مواجه است، برخی سرمایه‌ گذاران که سهام ارزنده ‌ای را در سبد سهام خود دارند، سود قابل قبولی کسب نمایند.
• ** مورد بعدی ارتباط بین شاخص کل و سبد سهام است. یکی از اصول بسیار مهم سرمایه‌ گذاری در بورس، تشکیل سبد سهام متنوع است. هر اندازه سبد سهام یک سرمایه‌ گذار، متنوع ‌تر و به ترکیب سهام شرکت ‌های موجود در بورس نزدیک ‌تر باشد، بازدهی آن سرمایه‌ گذار نیز به متوسط بازدهی کل بورس که به وسیله شاخص کل نشان داده می‌ شود، نزدیک ‌تر می شود تا آنجا که اگر فردی بتواند ترکیب سهام موجود در سبد سهام خود را به صورت کامل، منطبق بر ترکیب تمامی سهام حاضر در بورس کند، بازدهی وی نیز به ‌صورت کامل منطبق بر نوسانات شاخص کل بورس خواهد بود و به عنوان مثال با رشد 30 درصدی شاخص، وی نیـز حدودا ۳۰ درصد سود کسب خواهد کرد.
• ** از آنجایی که شاخص کل از تعداد سهام شرکت‌ های مختلف اثر می گیرد، پس شرکت ‌های بزرگ ‌تر باعث تغییرات بزرگ‌تر شاخص بورس می ‌گردند نباید تنها تغییرات این شاخص را مبنا قرار داد و برای تحلیل و ارزیابی وضعیت کلی بازار بایستی از سایر شاخص‌ ها نیز کمک گرفت. یکی از اتفاقات رایج در بازار این هست که کلیت بازار نزولی اس، ولی به خاطر این که 3 الی 5 سهم بزرگ بازار صعود سنگین داشته‌ اند، شاخص کل رشد چشم گیری را ثبت می ‌کند که این امر موجب تعجب همگان می شود و دلیل آن همین موضوع تاثیر وزن شرکت در شاخص کل است که خیلی از افراد نمی دانند.

نتیجه گیری و کلام پایانی

در مورد شاخص های بورسی و قیمتی باید گفت که نیازی به بررسی تمامی شاخص ‌هایی که در این زمینه وجود دارند نیست و از میان آن ها تنها باید شاخص کل و شاخص کل هم ‌وزن بورس را مورد بررسی داد و دلیل این موضوع که شاخص های قیمتی دیگر را اصلا عنوان نکردیم دقیقا همین موضوع است که دانستن و تجزیه و تحلیل آن ها شما را گیج خواهد کرد و در عین حال بررسی آن ها هم کمکی به روند انجام معاملات شما نخواهد داشت و از این جهت در این مقاله در مورد آن ها حرفی نزدیم.

همان طور که گفتیم، در خیلی از مواقع امکا ندارد چند شرکت بزرگ وزن زیاد و ارزش بازار بزرگی داشته باشند و با مثبت یا منفی شدنشان شاخص کل را مثبت یا منفی کنند و این در حالی است که وضعیت بسیاری از شرکت ‌های دیگر این چنین نباشد! در این جور مواقع، شاخص هم وزن قیمت یا شاخص کل هم وزن می‌تواند به شکل بهتری وضعیت کلی بازار را به ما نشان دهد. به این دلیل که در شاخص هم وزن، وزن تمام شرکت‌ های بورسی یکسان است و شرکت‌ های بزرگ نمی ‌توانند شاخص را به واسطه سرمایه زیادشان تحت تاثیر قرار دهند.

البته این نکته را باز هم عنوان می کنیم که خرید و فروش سهام شرکت‌ ها و سرمایه ‌گذاری در بورس نباید صرفا با توجه به تغییرات روزانه شاخص باشد و مواردی مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی ، آموزش تابلوخوانی در بورس ، روانشناسی بازار و رفتار شناسی معامله گران و … می تواند در روند یک سهم و حتی بازار موثر باشد.

در پایان امیدوارم از این مطلب که درباره شاخص کل بازار بورس بود، نهایت استفاده رو برده باشید.

هر سوال یا ابهامی در خصوص شاخص های بورسی و غیر بورسی داشتید، حتما در بخش دیدگاه ها شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ بنویسید تا تک تک پاسخ بدم.

شاخص بورس چیست و چگونه محاسبه میشود؟

اگر به سایت سهمیو و یا tsetmc.com سر بزنید و صفحه اول سایت را مشاهده کنید اطلاعاتی تحت عنوان شاخص کل، شاخص هم وزن و یا شاخص قیمت مشاهده میکنید.
در این مقاله قصد داریم مفاهیم هر کدام از این موارد را توضیح دهیم.
فرض کنید سبدی از سهام مختلف شرکت ها وجود دارد. که تعدادی از این شرکت ها در مقایسه با زمانی که وارد بازار سرمایه شده اند ارزش آنها افزایش و یا کاهش یافته است. با توجه به ارزش شرکت ها و یا بزرگ و کوچک بودن آن ها میدانیم این افزایش و کاهش به یک اندازه نیست.
شکل زیر را برای درک بهتر در نظر بگیرید:

حال اگر بخواهیم بررسی کنیم که برآیند کلی این افزایش و کاهش ارزش شرکت ها به چه صورتی بوده است، مفهومی تحت عنوان شاخص مطرح میشود.

تعریف شاخص بورس

محاسبه بازدهی کل سهام شرکت های بازار سرمایه یا به عبارتی تعیین وضعیت کلی بازار بورس و روند رشد یا افت این بازار.

عوامل تاثیرگذار

باید دو فاکتور مهم را در نظر بگیریم:
• بازده
• سیستم وزن دهی

بازده

فرض کنید سهمی به قیمت 200 تومان قیمت گذاری شده است و به قیمت 240 تومان رشد میکند. رشد قیمتی این سهم 20 درصد بوده است. در نظر بگیرید این شرکت به میزان 20 تومان یا 10 درصد هم سود نقدی تقسیم کند. می توان نتیجه گرفت این شرکت 20 درصد بازده قیمتی و 30 درصد بازده کل داشته است.

سیستم وزن دهی

• ارزش محور
• قیمت محور
• مساوی

سیستم وزن دهی ارزش محور:

شرکتی که ارزش بیشتری داشته باشد در محاسبه شاخص تاثیر بیشتری دارد.

سیستم وزن دهی قیمت محور:

هر چقدر قیمت سهام شرکتی بیشتر باشد آن شرکت تاثیر بیشتری در محاسبه شاخص دارد.

سیستم وزن دهی مساوی:

تفاوتی بین شرکت های بزرگ و کوچک در محاسبه شاخص وجود ندارد و همه ی شرکت ها به یک اندازه تاثیر دارند.

شاخص کل

بازدهی کل سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی ارزش محور.

شاخص کل (هم وزن)

بازدهی کل سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی مساوی.

شاخص قیمت (هم وزن)

بازدهی قیمتی سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی مساوی.

شاخص آزاد شناور

تاثیرگذاری هر سهم بر اساس میزان سهام شناوری شرکت است.

شاخص بازار اول

میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های تقسیم بندی شده در بازار اول بورس.

شاخص بازار دوم

میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های تقسیم بندی شده در بازار دوم بورس.

شاخص قیمت (وزنی-ارزشی)

بازدهی قیمتی سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی ارزش محور و قیمت محور.

مثال کاربردی

فرض کنید در شرایطی که شاخص کل مثبت ولیکن شاخص کل(هم وزن) منفی باشد
تحلیل از این شرایط چیست ؟
ارزش شرکت های بزرگ رشد ولیکن اکثریت مابقی شرکت ها افت داشته اند.

فرض کنید در شرایطی که شاخص کل منفی ولیکن شاخص کل(هم وزن) مثبت باشد
تحلیل از این شرایط چیست ؟
ارزش شرکت های بزرگ افت ولیکن اکثریت مابقی شرکت ها رشد داشته اند.