ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای

ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای

چکیده: سابقه‌ی تاسیس بورس کالا در ایران به یک دهه نمی‌رسد در حالی که در کشورهای دیگر بورس‌های کالا، بیش از 100 سال سابقه‌ی فعالیت دارند. طبق مطالعه‌ای که در کتاب سرمایه گذاری کالا(Dunsby, Eckstein, Gaspar, & Mulholland, 2008a)گزارش شده است انتخاب کالا برای سرمایه گذاری انتخابی جدید به حساب می‌آید و به همین علت آنالیز و تحلیل بر روی این بازار‌ها با وجود قدمت آن‌ها امری نوین است. از طرفی بکارگیری کالا به عنوان یک گزینه سرمایه‌گذاری و آنالیز این بازار نیازمند داشتن اطلاعات شاخص بازار بورس کالا است. در هر بازار بورس، می‌توان بنا بر احتیاج و کارایی شاخص‌های زیادی را تعریف و محاسبه نمود. در تمام بورس‌های دنیا نیز شاخص‌های زیادی محاسبه می شود، لکن با وجود گذشت 8 سال از تاسیس بورس کالا هنوز شاخصی رسمی برای این بورس تعریف نشده است. در پژوهش حاضر سعی شده است در ابتدا با استفاده از تجربه‌ی بازار بورس کالای آمریکا، به عنوان قدیمی‌ترین بازار بورس کالا، شاخصی برای این بازار طراحی شود. این شاخص به صورتی طراحی شده است که هیچ کالایی نمی‌تواند بر شاخص غالب باشد و میزان نقدشوندگی و حجم تولیدات کالاها در این شاخص به صورت همزمان مورد نظر قرار گرفته است. در بخش دوم از این پژوهش، اثر متغیرهای اقتصاد کلان بر روی شاخص طراحی شده برای بازار بورس کالا، مطالعه شده است. این مطالعه از آن جهت اهمیت دارد که قواعد سر انگشتی سرمایه‌گذاری و پوشش ریسک در بازار کالا را با توجه به شرایط اقتصادی به دست می‌دهد و نمایی از چارچوب کلی بازار را که مبتنی بر اقتصاد کلان است، به دست می‌دهد. در این مطالعه با توجه با کوتاه مدت بودن اطلاعات از متغیرهای کوتاه مدت در اقتصاد کلان بهره گرفته شده است و برای مطالعات و شناسایی ساختار بلند مدت بازار نیاز به گذر زمان است تا اطلاعات بازار شکل بگیرد و بازار به بلوغ نسبی برسد. در بخش سوم این پژوهش مدلی عصبی-فازی برای پیش‌بینی قیمت در بازار سکه آتی طراحی شده است. این مدل بر خلاف مدل‌‌های قدیمی از داده‌های تحلیل تکنیکال برای آموزش سیستم استفاده می‌کند. هدف از این طراحی، ارائه استراتژی مناسب برای فعالیت سرمایه‌گذاری در بازار سکه آتی است. در بسیاری از مطالعاتی که پیش از این بر روی مدل‌های پیش‌بینی انجام شده است ورودی‌های مدل‌ها بیشتر متغیرهای اقتصادی و یا به عبارت بهتر مبتنی بر تحلیل‌های بنیادی و فاندمنتال بوده است. لکن مدل طراحی شده در این بخش این هدف را دارد که اولا مشاهده نماید آیا تحلیل تکنیکال می‌تواند قابل اتکا در تصمیمات سرمایه‌گذاری باشد و اگر آری ضریب اطمینان آن چقدر است. با توجه به نتایج این پروژه ضریب اطمینان مدل طراحی شده معادل ۷۱ درصد است.

#مدل عصبی- فازی #بازار بورس کالای آمریکا #تحلیل های بنیادی و فاندمنتال #تحلیل تکنیکال #ضریب اطمینان

دانلود نسخه تمام متن (رایگان)
محل نگهداری: کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شاهرود
یادداشت: حقوق مادی و معنوی متعلق به دانشگاه صنعتی شاهرود می باشد.
تعداد بازدید کننده:

[کلیدواژه ها: رتبه بندی، شاخص های بنیادی، مطلوبیت، سرمایه گذاری، ارزیابی نسبت تجمعی (ARAS)، یوتاستار(UTAASTAR)، بورس اوراق بهادار تهران.]

[کلیدواژه ها: مدل
سازی، ساختار گراف،
مدل
سازی فازی گراف، درخت فازی، گراف اویلری فازی، گراف همیلتونی فازی، گراف مسطح فازی، گراف دوبخشی فازی، شبکه
های فازی، رنگ
آمیزی فازی، پوشش راسی فازی، مجموعه
ی مستقل فازی]

[کلیدواژه ها: بورس اوراق بهادار، بازار های مالی، ریسک، ارزش در معرض ریسک، ریزش مورد انتظار، نظریه ارزش فرین، مدل های گارچ و مدل های کاپیولا]

[کلیدواژه ها: طبقه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، شباهت فازی، عدم اطمینان، اطلاعات ناقص]

[کلیدواژه ها: مدیریت و بهینه سازی پورتفوی (سبد سهام)، تئوری مدرن پورتفوی، بهینه سازی ابتکاری و تکاملی، الگوریتم ژنتیک، الگوریتم ترکیبی ژنتیک و نلدر-مید، الگوریتم گروه ذرات (PSO)، الگوریتم رقابت استعماری، خبرگان بورس، تازه کارهای بورس.]

[کلیدواژه ها: بهینه سازی، عضو غیر منشوری، قاب شیبدار، الگوریتم ژنتیک، سازه های فولادی، آیین نامه فولاد آمریکا]

مهم‌ترین دستاورد کمیته فقهی بورس: تطبیق ساختار بازار سرمایه با شرع

رئیس سازمان بورس اوراق بهادار ضمن تشریح تاریخچه فعالیت کمیته فقهی بورس مهم‌ترین دستاورد این کمیته را تطبیق ساختار بازار سرمایه با شرع دانست.

به گزراش پایگاه خبری با اقتصاد، دکتر شاپور محمدی، رییس سازمان بورس اوراق بهادار با اشاره به تاریخچه تشکیل کمیته فقهی گفت: سال ۸۴ و زمانی که قانون جدید بازار اوراق بهادار مصوب شد، حجت الاسلام مصباحی مقدم، دکتر صالح آبادی و حجت الاسلام موسویان، با تدبیر کمیته تخصصی فقهی بازار سرمایه را راه اندازی کردند. اکنون نیز ریاست کمیته فقهی بر عهده حجت الاسلام مصباحی مقدم است و جلسات آن هر دو هفته یک بار برگزار می شود.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: آیت الله تسخیری، یکی از اعضای کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار هستند که با توجه به سابقه طولانی که در این حوزه دارند، نظرات ارزشمندی را ارایه می دهند. آقایان رضایی و نظری هم از دیگر اعضای کمیته فقهی هستند. به علاوه، آقایان فهیمی و محسنی هم به عنوان اعضای اقتصادی و مالی در کمیته فقهی سازمان بورس حضور دارند. با توجه به موضوع هر جلسه، مدیران و کارشناسان واحدهای مختلف سازمان نیز در جلسه حاضر می شوند.

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه دبیرخانه کمیته فقهی بسیار فعال است، افزود: مرکز پژوهش سازمان بورس نیز همکاری گسترده ای با این کمیته دارد. همچنین سه سال پیش مقرر شد تا یک کارگروه فرعی در قم داشته باشیم. از همین رو دفتری در قم برای این کار در نظر گرفته شد. قبل از ارجاع مسایل به کمیته فقهی بازار سرمایه، موضوع در کارگروه قم بررسی می شود تا اگر ابهاماتی باشد، با مراجعه سریع به علما، موضوع پیگیری شود.

دکتر محمدی ادامه داد: حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمدتقی علوی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر مجید حبیبیان، حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامعلی معصومی نیا و دکتر محمود حکمت نیا اعضای کارگروه بازار سرمایه اسلامی (کمیته فقهی فرعی) هستند. بعد از اینکه کمیته فقهی قم فعال شد به دنبال امضای تفاهم نامه با حوزه بودیم که خوشبختانه این تفاهم نامه با حضرت آیه الله اعرافی امضا شد.

به گفته رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ابزارهای مالی جدید حتما باید پیش از معرفی و ورود به بازار سرمایه مصوبه کمیته فقهی را اخذ کنند و پس از آن دستورالعمل های اجرایی تدوین می شود.

ساختار بازار سرمایه منطبق با شرع است

دکتر محمدی مهمترین دستاورد کمیته فقهی را تطبیق بازار سرمایه با شرع دانست و گفت: باید افتخار کنیم که امروز ساختار بازار سرمایه کشور و ابزارهای مالی موجود منطبق با شرع است و هیج شبهه ای در بازار سرمایه ایران اسلامی وجود ندارد. همچنین تمام ابزارهای بازار سرمایه اعم از اوراق مشارکت، مرابحه، منفعت، جعاله، وکالت و .. یا ابزارهایی مانند وارانت، آتی سبد سهام، فروش استقراضی یا اوراق بیمه اتکایی در کمیته فقهی مورد بررسی قرار گرفته و کاملا شرعی هستند.

وی ضمن اشاره برنامه های آتی این کمیته عنوان کرد: یکی از تصمیماتی که گرفته شد و اکنون در حال اجراست، این است که تمام ابزارهای مالی اسلامی را به زبان عربی و انگلیسی ترجمه کنیم و مستندات آن را در اختیار کشورهای اسلامی بگذاریم. اگر این کشورها پیشنهاد یا نکاتی برای تصحیح مسیر دارند، به کمیته فقهی منتقل می کنند و امیدوارم با این اقدام ابزارهای مالی اسلامی کشور ما در دنیا به صورت گسترده استفاده شود.

محمدی افزود: بحث ارتباط با کمیته های فقهی در سایر بورس های جهان، از طریق ترجمه متون ابزارهای مالی اسلامی و ابزارهای پیشنهادی در پیش گرفته شده است و دستاوردهای خود را به کمیته های شریعت آنها ارسال می کنیم.

رییس سازمان بورس به تفاهم نامه مشترک سازمان و حوزه اشاره کرد و افزود: در خصوص انتشار نشریه تخصصی، برگزاری همایش ها و سمینارها در قم و تهران، پروژه های تحقیقاتی میان بازار سرمایه و حوزه علمیه قم، برگزاری نشست های علمی تفاهم نامه مشترکی به امضا رسیده و مقرر شده بخشی از کارها را سازمان بورس و بخشی را حوزه انجام دهد.

وی ادامه داد: اکنون اعضای هیات تحریریه مجله مشترک هم انتخاب شده اند. البته تفاهم نامه ما ظرفیت و قابلیت بیشتری دارد. برای مثال اگر دانشجویان اقتصاد یا مالی بخواهند با مباحث فقهی بازار سرمایه آشنا شوند از توان و ظرفیتی که حوزه می تواند در اختیار بگذارد، استفاده می کنیم. متقابلا می توانیم در خصوص معرفی ابزارهای بازار سرمایه با حوزه همفکری و مشورت کنیم.

توسعه ابزار های مالی اسلامی راه سالم سازی اقتصاد

سخنگوی سازمان بورس با بیان اینکه معتقدیم که توسعه ابزارهای مالی اسلامی به سالم تر شدن اقتصاد کمک می کند، گفت: اسلام عمدتا توصیه می کند منابع در پروژه های مشخص به کار گرفته شود و ابزارها با همین رویکرد طراحی شده اند.

به گفته دبیر شورایعالی بورس زمانی که پروژه مشخصی برای سرمایه گذاری وجوه انتخاب شود، ریسک آن پروژه و حدود و مرز آن مشخصی است. بنابراین سرمایه گذار می داند که سرمایه اش دقیقا در چه پروژه ای صرف شده و نتایج حاصل شده قابل ارزیابی است. در حالی که اوراق قرضه در سایر کشورها چنین خاصیتی ندارند و دارنده ورقه نمی داند که سرمایه دقیقا کجا هزینه شده است. از این حیث ابزارهای مالی اسلامی از نظر پوشش ریسک، ابزارهای بهتری هستند و دنیا هم صرف نظر از اعتقاداتش از این ابزارها استفاده می کند.

دکتر شاپور محمدی با تاکید بر اینکه روال این است که هیچ ابزاری را وارد بازار سرمایه نکنیم مگر اینکه ابتدا بحث های نظری در کمیته فقهی مطرح شود، افزود: بعد از تایید کمیته، ‌دستورالعمل ها نوشته می شود. اگر در مراحل تدوین دستورالعمل ها برای یک بند یا ماده ای نیاز به تایید دوباره کمیته فقهی باشد این کار صورت می گیرد. زیرا معتقدیم درست بودن ابزارهای مالی به لحاظ شرعی، اصل اول است. ابزارهای پیشنهادی ابتدا در کمیته فقهی مورد بررسی قرار می گیرد. پس از تایید، دستورالعمل ها نوشته می شود. پس از تصویب هم اجرا آغاز می شود.

همزمان با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار در سال ۸۴ دغدغه سازمان بورس همواره این بوده که هرگونه طراحی و ابزارسازی جدید بازار سرمایه، منطبق بر مبانی شرع مقدس اسلام باشد و از این رو، شورای عالی بورس نیز تصویب کرد تمامی ابزارهای جدید مالی که برای تصویب به شورا ارائه می شود، باید مصوبه کمیته فقهی را داشته باشد. همچنین جامعه سهامداری فعال ایران با آزادسازی سهام عدالت، به بیش از ۵۰ میلیون نفر خواهد رسید و از این رو، ضروری است سؤالات شرعی جامعه پیرامون ابعاد مختلف فعالیت در بورس پاسخ داده شود. از سوی دیگر مدیران فعلی بازار سرمایه نیز همواره رهنمودها و ارشادات مراجع عظام تقلید را در راستای ایجاد بازار سرمایه اسلامی و مبتنی بر مبانی شرع مقدس اسلام، سرلوحه فعالیت های خود قرار داده اند و به این موضوع اعتقاد دارنـد. همین موضوع بهانه ای شد تا با دکتر شاپور محمدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص فعالیت کمیته تخصصی فقهی بازار سرمایه گفتگو کنیم.

دکتر شاپور محمدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به تاریخچه تشکیل کمیته فقهی گفت: سال ۸۴ و زمانی که قانون جدید بازار اوراق بهادار مصوب شد، حجت الاسلام مصباحی مقدم، دکتر صالح آبادی و حجت الاسلام موسویان، با تدبیر کمیته تخصصی فقهی بازار سرمایه را راه اندازی کردند. اکنون نیز ریاست کمیته فقهی بر عهده حجت الاسلام مصباحی مقدم است و جلسات آن هر دو هفته یک بار برگزار می شود.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: آیت الله تسخیری، یکی از اعضای کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار هستند که با توجه به سابقه طولانی که در این حوزه دارند، نظرات ارزشمندی را ارایه می دهند. آقایان رضایی و نظری هم از دیگر اعضای کمیته فقهی هستند. به علاوه، آقایان فهیمی و محسنی هم به عنوان اعضای اقتصادی و مالی در کمیته فقهی سازمان بورس حضور دارند. با توجه به موضوع هر جلسه، مدیران و کارشناسان واحدهای مختلف سازمان نیز در جلسه حاضر می شوند.

سخنگوی سازمان بورس و اوارق بهادار با تاکید بر اینکه دبیر خانه کمیته فقهی بسیار فعال است، افزود: مرکز پژوهش سازمان نیز همکاری گسترده ای با این کمیته دارد. همچنین سه سال پیش مقرر شد تا یک کارگروه فرعی در قم داشته باشیم. از همین رو دفتری در قم برای این کار اجاره شد. قبل از ارجاع مسایل به کمیته فقهی بازار سرمایه، موضوع در کارگروه قم بررسی می شود تا اگر ابهاماتی باشد، با مراجعه سریع به علما، موضوع پیگیری شود.

دکتر محمدی ادامه داد: حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمدتقی علوی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر مجید حبیبیان، حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامعلی معصومی نیا و دکتر محمود حکمت نیا اعضای کارگروه بازار سرمایه اسلامی (کمیته فقهی فرعی) هستند. بعد از اینکه کمیته فقهی قم فعال شد به دنبال امضای تفاهم نامه با حوزه بودیم که خوشبختانه این تفاهم نامه با حضرت آیه الله اعرافی امضا شد.

به گفته رییس سازمان بورس ابزارهای مالی جدید حتما باید پیش از معرفی و وورد به بازار سرمایه مصوبه کمیته فقهی را اخذ کنند و پس از آن دستورالعمل های اجرایی تدوین می شود.

ساختار بازار سرمایه منطبق با شرع است

دکتر محمدی مهمترین دستاورد کمیته فقهی را تطبیق بازار سرمایه با شرع دانست و گفت: باید افتخار کنیم که امروز ساختار بازار سرمایه کشور و ابزارهای مالی موجود منطبق با شرع است و هیج شبهه ای در بازار سرمایه ایران اسلامی وجود ندارد. همچنین تمام ابزارهای بازار سرمایه اعم از اوراق مشارکت، مرابحه، منفعت، جعاله، وکالت و .. یا ابزارهایی مانند وارانت، آتی سبد سهام، فروش استقراضی یا اوراق بیمه اتکایی در کمیته فقهی مورد بررسی قرار گرفته و کاملا شرعی هستند.

وی ضمن اشاره برتامه های آتی این کمیته عنوان کرد : یکی از تصمیماتی که گرفته شد و اکنون در حال اجراست، این است که تمام ابزارهای مالی اسلامی را به زبان عربی و انگلیسی ترجمه کنیم و مستندات آن را در اختیار کشورهای اسلامی بگذاریم. اگر این کشورها پیشنهاد یا نکاتی برای تصحیح مسیر دارند، به کمیته فقهی منتقل می کنند و امیدوارم با این اقدام ابزارهای مالی اسلامی کشور ما در دنیا به صورت گسترده استفاده شود.

محمدی افزود: بحث ارتباط با کمیته های فقهی در سایر بورس های جهان، از طریق ترجمه متون ابزارهای مالی اسلامی و ابزارهای پیشنهادی در پیش گرفته شده است و دستاوردهای خود را به کمیته های شریعت آنها ارسال می کنیم.

رییس سازمان بورس به تفاهم نامه مشترک سازمان و حوزه اشاره کرد و افزود: در خصوص انتشار نشریه تخصصی، برگزاری همایش ها و سمینارها در قم و تهران، پروژه های تحقیقاتی میان بازار سرمایه و حوزه علمیه قم، برگزاری نشست های علمی تفاهم نامه مشترکی به امضا رسیده و مقرر شده بخشی از کارها را سازمان بورس و بخشی را حوزه انجام دهد.

وی ادامه داد: اکنون اعضای هیات تحریریه مجله مشترک هم انتخاب شده اند. البته تفاهم نامه ما ظرفیت و قابلیت بیشتری دارد. برای مثال اگر دانشجویان اقتصاد یا مالی بخواهند با مباحث فقهی بازار سرمایه آشنا شوند از توان و ظرفیتی که حوزه می تواند در اختیار بگذارد، استفاده می کنیم. متقابلا می توانیم در خصوص معرفی ابزارهای بازار سرمایه با حوزه همفکری و مشورت کنیم.

توسعه ابزار های مالی اسلامی راه سالم سازی اقتصاد

سخنگوی سازمان بورس با بیان اینکه معتقدیم که توسعه ابزارهای مالی اسلامی به سالم تر شدن اقتصاد کمک می کند، گفت: اسلام عمدتا توصیه می کند منابع در پروژه های مشخص به کار گرفته شود و ابزار ها با همین رویکرد طراحی شده اند.

به گفته دبیر شورایعالی بورس زمانی که پروژه مشخصی برای سرمایه گذاری وجوه انتخاب شود، ریسک آن پروژه و حدود و مرز آن مشخصی است. بنابراین سرمایه گذار می داند که سرمایه اش دقیقا در چه پروژه ای صرف شده و نتایج حاصل شده قابل ارزیابی است. در حالی که اوراق قرضه در سایر کشورها چنین خاصیتی ندارند و دارنده ورقه نمی داند که سرمایه دقیقا کجا هزینه شده است. از این حیث ابزارهای مالی اسلامی از نظر پوشش ریسک، ابزارهای بهتری هستند و دنیا هم صرف نظر از اعتقاداتش از این ابزارها استفاده می کند.

دکتر شاپور محمدی با تاکید بر اینکه روال این است که هیچ ابزاری را وارد بازار سرمایه نکنیم مگر اینکه ابتدا بحث های نظری در کمیته فقهی مطرح شود، افزود: بعد از تایید کمیته، ‌دستورالعمل ها نوشته می شود. اگر در مراحل تدوین دستورالعمل ها برای یک بند یا ماده ای نیاز به تایید دوباره کمیته فقهی باشد این کار صورت می گیرد. زیرا معتقدیم درست بودن ابزارهای مالی به لحاظ شرعی، اصل اول است. ابزارهای پیشنهادی ابتدا در کمیته فقهی مورد بررسی قرار می گیرد. پس از تایید، دستورالعمل ها نوشته می شود. پس از تصویب هم اجرا آغاز می شود.

مقاله ارتباط ابزارهای مهندسی مالی و مدیریتریسک

شرکت مگ ایرانز ضمانت می کند تا 48 ساعت ،اگر به هر دلیلی از خرید خود ناراضی بودید ، مبلغ آن به صورت کامل و بدون چون و چرا، برگشت داده شود .جهت درخواست برگشت وجه ، با پشتیبانی تماس بگیرید .

بخشی از مقاله

ارتباط ابزارهاي مهندسی مالی و مدیریتریسک

امروزه اهمیت سرمایهگذاري در دستیابی به توسعه پایدار در سطح کلان و نقش آن جهت افزایش اشتغال و کاهش بیکاري در سطح خرد، بیش از گذشته آشکار شده است. در حال حاضر دو سوم این سرمایهگذاري در حوزه سرمایهگذاري مخاطره پذیر صورت میگیرد. اگر چه سرمایه گذاريهاي مخاطرهپذیر (VC) نقش کلیدي در تجاري سازي ایدههاي نو دارد اما تنوع پیچیدگی بازارهاي مالی و از میان برداشته شدن مرزهاي جغرافیایی در اقتصاد و چالشهاي محیطی ایجاد شده مرتبط با سرمایهگذاري مدیران مالی و خزانهداران مؤسسات بزرگ جهان و همچنین در سطوح بالاتر سرمایهگذاران را به فکر واداشته که چگونه میتوانند بهترین استفاده را از سرمایه خود داشته باشند.راهحل مناسب مهندسی مالی بوده است. مهندسی مالی با بکارگیري اصول علمی بر پایه مفروضات عملی ریاضی توانسته در حل مسایل مربوطه، در تصمیمگیري مؤثر افتد. در این نوشتار، ضمن تبیین و توضیح مفهومی ابزارهاي مالی مهندسی مالی در دنیاي سرمایهگذاري به بررسی ارتباط این ابزارها با ریسک ایجاد شده در بازار سرمایه گذاري علی الخصوص بازارهاي نوظهورونوپا پرداخته شده و بر پایه آن، روشهاي پیشنهادي ارائه گردیده است.

واژگان کلیدي: مهندسی مالی"سرمایه گذاري مخاطره پذیر" ابزارهاي مالی "بازارهاي نوظهور.

بازارهاي پول و سرمایه به عنوان ارکان اصلی اقتصاد کشورها، همواره با تغییرات و نوسانات و در یک کلام عدم اطمینان نسبت به آینده مواجهاند. فعالان این بازاراها با دیدگاهی آیندهپژوهانه به کمک مطالعات اقتصادي و بنیادي سعی در شناخت رویدادهاي آینده دارند تا به نوعی از نوسانات مساعد آینده بهره برده و خود را ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای در برابر نوسانات نامساعد آینده بیمه سازند. توجه به نقش بازارهاي مالی علی الخصوص انواع بورس اهمیت توجه به مهندسی مالی را بیش از گذشته مشهود ساخت.ینابراین موضوع تاثیرات بازارها و جهانی شدن اقتصاد موجب گردید که مهندسی مالی به عنوان یک تخصص جهانی کمک کند تا ریسک ناشی از نوسانات کنترل شود.علاوه بر این مهندسی مالی امکان کاهش نوسانات اقتصادي را از طریق خلق ابزارهاي مالی نوین در کلیه فعالیتهاي مربوط به طرحها، از طراحی گرفته تا راهاندازي و مدیریت آن فراهم ساخته است.

اینکه مهندسی مالی چگونه معامله را به کمک ابزارهاي مالی آنگونه که مطلوب فعالان در بازار بخصوص بازارهاي نوظهور باشد شکل میدهد سؤالی است که ما با بیان کارکرد ابزارهاي مهندسی مالی سعی به پاسخگویی به آن در این نوشتار هستیم.

تاریخچه مهندسی مالی

اصطلاح مهندسی مالی براي اولین بار توسط بانکهاي لندن در اواسط دهه 1980 به منظور راهاندازي دپارتمان مدیریت ریسک بهوجود آمد.(جواد پور،.(1379اما رویکرد علمی به مهندسی ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای مالیعملاً از سال 1980 در امریکا و نیمه دوم دههي 80 میلادي همزمان با کاهش نظارت دولت بر سیستم بانک امریکا در بانکهاي بزرگ سرمایهگذار جهان به صورت جدي به کار گرفته شد .شروع و نظریههاي مهم درباره آن از سال 1985 طرح گردید. به طوري که طی دهه 1980 به علت آزادسازي مالی
در کشور آمریکا، تمامی نظامهاي مالی با شوك بزرگی روبرو شدند. لذا سازمانها بدنبال مدیران لایقی بودند تا بتوانند وقوع این شوکها را بهتر در سازمان مدیریت نمایند. سالها بعد گروهی با نام مهندسان موشک شکل گرفت که خدمات وسیعی را در
امر مسایل مالی براي سازمانها ارائه میکردند. در راستاي قانونمند نمودن این تخصص، سازمان جهانی به نام انجمن بینالمللی مهندسان مالی تشکیل گردید که هدف آن آشنایی افراد با مهندسی مالی و ترویج این رشته در دنیا بوده است این سازمان را
فیزیکدانی به نام فیشر بلک بنیان گذاري نمود.با گذشت یک دهه در سال 1990 کمکم واژه جدیدي با نام "مهندسی مالی"
ابداع شد و به مرور توسعه و گسترش یافت. طی سالهاي 1990 تا 1994 دانشگاهها نیز رشته مهندسی مالی را پذیرفته و به
عنوان یک تخصص که تلفیقی از مالی و ریاضی میباشد شروع به تدریس آن کردندو از سال 1994 تا به امروز انقلابی در
سرمایهگذاري بوجود آورده است.هرچند که براي فروپاشی مالی در سالهاي 2008-2007 مهندسان مالی تا حد زیادي مورد

سرزنش قرار گرفتند.اما به طور کلی موضوع مهندسی مالی در جهان کنونی فراگیر شده است. موضوع مهندسی مالی در کشورهاي در حال توسعه همزمان با خصوصیسازي از سال 1988 با طراحی ابزارهاي مالی و استفاده از دانش ریاضی توسعه یافت.در کشور ما، نیز از سال 1370 همزمان با بحث خصوصیسازي به عنوان یک موضوع قابل بحث مطرح شد.

تعریف مفهومی مهندسی مالی

پایه و اساس دانش مهندسی مالی، اقتصاد مالی یا کاربرد اصول اقتصاد در پویایی بازار اوراق بهادار، بهخصوص طراحی، قیمتگذاري و مدیریت ریسک قراردادهاي مالی است و شاید بتوان تفاوت عمده رشته مهندسی مالی با رشته مدیریت مالی را تاکید و تمرکز این رشته بر تحلیلهاي ریاضی دانست.در واقع رشته مهندسی مالی را میتوان ترکیبی از علومی به حساب آورد که در شکل شماره (1) نشان داده شده است. بر این اساس تعاریف زیر را می توانیم از مهندسی مالی ارائه کنیم: مهندسی مالی یا مالیه محاسباتی یک حوزه میان رشتهاي است که بر بینش محاسباتی، روشهاي عددي و شبیهسازي کامپیوتري تکیه میکند و بر اساس آن تصمیماتی جهت معامله، این تصمیمات را تسهیل میکند.همچنین مهندسی مالی شامل طراحی، توسعه، استقرار ابزارها و فرایند مالی و همچنین طراحی مجدد راهحلهاي خلاقانه براي مسائل موجود در مالی است.(السویلم، (1386 به عبارت دیگر مهندسی مالی عبارت از بهکارگیري ابزارهاي مالی براي ساختاربندي مجدد پرتفوي (سبد سهام).و جامعترین تعریف استفاده از ابزارهاي مالی نظیر اوراق مشتقه (قرارداد آتی) که مجموعهاي از مشخصههاي ریسک بازده را دارد و به شکل گسترده تحت عنوان فنآوري مالی جهت حل مسائل مالی و استفاده ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای از فرصتهاي مالی به عنوان، ابزار مدیریت ریسک مالی تعریف شده است.

شکل شماره -1علوم به کار رفته در مهندسی مالی

وظایف اصلی مهندسان مالی

سه نقش اصلی تعریف شده براي مهندسان مالی می تواند در حوزه به وجود آوردن بازار؛ ابداع وپیدا کردن روزنه قانونی براي

استفاده بهتر از قوانین باشد.سازندگان بازار معاملهاي را ترتیب میدهند که نیازهاي مشتري را برآورده سازد و سپس براساس ایده مشتري، به او فروش میکنند. یک معامله تنها زمانی بهترین است که با حداقل هزینه، اهداف مشتري را تأمین کند.منظور از ابداع این است که اوراق بهادار و فرایندهاي جدید معرفی شوند، آنها اغلب روي اوراق جدید کار میکنند؛ اوراقی که نیازهاي مشتري را برآورده سازد.علاوه بر این مهندسان مالی همواره در پی یافتن روزنهاي براي بهرهبرداري از قوانین موجود هستند، مثلا با استفاده از قوانین مالیاتی و آربیتراژ سعی میکنند سود را افزایش دهند.مهندسان مالی موفق خیلی سریع ایدهها را به چنگ میآورند و بهآسانی اجزاي ترکیبدهنده آنرا مییابند.(جوادپور، (1379

حوزه فعالیت مهندسی مالی و کاربرد هاي آن

بر اساس انچه که در تعریف مفهومی مهندسی مالی بیان شد این دانش با طراحی، توسعه، ابداع فرایندها و ابزار مالی و فرمولهاي پدیدآورنده راهحلهاي مسائل مالی، سروکار دارد. بنابراین ابداع و خلّاقیت، دو ابزار بسیار مهم در مهندسی مالی قلمداد میشوند. ابداع سوآپ، اورق بهادار سازمانهاي دولتی با پشتوانه اقساط ناشی از وامهاي رهنی، اوراق قرضه بدون بهره،
همگی از فعالیتهاي مهندسی مالی بهشمار میروند. معرفی سوآپ و صندوقهاي مشترك سرمایهگذاري به شکلی جدید، از فعالیتهاي دیگر مهندسی مالی است که به ان خواهیم پرداخت.اما استفاده از روشهاي موجود به منظور کاهش ریسک مالی شرکتها، کاهش هزینه تأمین مالی، افزایش سود حسابداري و افزایش کارآیی بازار از دیگر فعالیتهاي بسیار مفید مهندسی

مالی به شمار میرود. حوزه فعالیت مهندسان مالی، تنها به شرکتها محدود نمیشود. بسیاري از ابداعات مالی خلاق، در سطح فردي نیز به وجود آمده است که گاهی با عنوان سطح مشتري معرفی میشوند. در این ارتباط، میتوان از حساب بازنشستگی فردي، طرحهاي بازنشستگی انفرادي و انواع بیمههاي عمر نام برد.(جوادپور، (1379 بر این اساس کاربردهاي مهندسی مالی را میتوانیم تحت 5 عنوان اساسی زیر خلاصه کنیم:

1. سفتهبازي:سفتهبازي عبارت است از خرید کالا یا اوراقی که انتظار افزایش قیمت آن میرود یا فروش کالا یا اوراقی که انتظار کاهش قیمت میرود.(گلریز، (1380بنابراین همراه با سفتهبازي طبعاً خطر (ریسکی) متوجه شخص میگردد؛ که این خطر (ریسک) قبل از سفته بازي وجود نداشته است.(معصومی نیا، (1387
2. پوشش خطر:اصطلاح پوشش خطر، عنوان میکند که هرگاه یک شخصیت (حقیقی یا حقوقی) در معرض خطر قرار گیرد، با استفاده از ابزارهاي پوشش خطر، درصدد حذف یا کاهش آن خطر برمیآید. یک مثال ساده مربوط به وامگیرندهاي است که توافقنامههاي نرخ قرارداد آتی خاص را به عنوان یک پوشش در مقابل آثار نرخهاي بهره متغیر خریداري میکند. حال در این مثال، پوشش زمانی رخ میدهد که ابزار اولیه بتواند خطر را با تمام جزئیات آن از بین ببرد.

.3 آربیتراژ :وابستگی نزدیک بین ابزارهاي مالی این امکان را فراهم آورده است که در بسیاري از موارد یک ابزار را با مجموعهاي از ابزارهاي دیگر ترکیب نماییم. افرادي که به عمل آربیتراژ دست میزنند، به سرعت وارد صحنه شده و در بازاري که قیمتها پایین بوده خریداري میکنند و در بازاري که قیمتها در حال افزایش است، اقدام به فروش میکنند. هدف آنها سود بردن از اختلاف سطح قیمتهابدون تقبّل هیچگونه ریسکی است. با این همه، میتوان گفت عمل این افراد، در مجموع سودمند است؛ چون سبب میشود قیمتهاي بازار به سرعت به وضعیت تعادل خود برسند

.4 ساختاردهی:از مهندسی مالی جهت ساختاردهی مجدد یک معامله خاص نیز استفاده میشود. از تکنیکهاي سازمند
تأمین مالی که از گوناگونی ابزارهاي مهندسی مالی پدید آمده اند می توان به منظور تبدیل جریانهاي نقدي و وضعیتهاي ریسکی مطابق با خواستههاي استفادهکننده بهره گرفت.(ریاضت، (1377

.5 مدیریت داراییها و بدهیها: از کاربردهاي مهندسی مالی میتوان به چگونگی ساختاربندي داراییهاي یک بنگاه اقتصادي اشاره کرد. این شاخه که در پارهاي از موارد، تحت عنوان مدیریت ترازنامه مطرح شود،می عموماً به ساختاربندي داراییها و بدهیهاي یک بنگاه اقتصادي میپردازد و میکوشد تا سررسید بدهیها را با توجه به ساختار داراییها تعیین کند.
(ریاضت، (1377

ابزارهاي مهندسی مالی

در یک تقسیمبندي ابزارهاي مهندسی مالی، به طور کلی به چهار دسته تقسیم میشوند:

ابزارهاي مالکیت: ابزارهاي مالکیت نماینده مالکیت بخشی از یک سازمان و مربوط به حقوق صاحبان سهام است. متداولترین

نوع این ابزارها سهام عادي شرکتها است. تمام قراردادها نیز در این دسته قرار میگیرند.

ابزارهاي بدهی: نشاندهنده وامی است که صاحبان سازمان از اشخاص حقیقی یا حقوقی میگیرند؛ همانند وامهاي عادي و

اوراق قرضه که خود شامل اوراق بهادار با درآمد ثابت (اوراق قرضه) و اوراق بهادار با درآمد متغیر (اوراق مشارکت) است.(اکبریان وهمکاران، (1385

ابزارهاي مشتقه: این ابزارها بیشتر براي از بین بردن ریسک بازار طراحی شدهاند و با استفاده از ارزش دیگر اوراق بهادار در بازار، مشتق میشوند که بطور مفصل به آن خواهیم پرداخت.(فبوزي وهمکاران، (1376

ابزارهاي ترکیبی: ترکیبی از موارد پیشگفته هستند که میتوان به اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام ترکیبی از ابزارهاي مالکیت و بدهی) و اختیار خرید سهام (ترکیبی از ابزارهاي بدهی و مشتقه) به صورت مثالهایی از این نوع ابزارها اشاره کرد.(راعی وسعیدي، .(1383

اما در تقسیمبندي دیگر، ابزارهاي موجود در بازارهاي تجاري به دو دسته کلی تقسیم میگردند:

ابزارهاي فیزیکی: محصولات یا تولیدات فیزیکی که در بازار کالا خرید و فروش میشوند، محصولاتی هستند که ارزش آنها ذاتی در خود آنهاست. مثل ماشینآلات و تجهیزات، مواد غذایی، نفت و . .
ابزارهاي مالی: محصولات یا تولیدات مالی که در بازارهاي مالی معامله میشوند، عبارتند از محصولاتی که ارزش آنها ذاتی در خود آنها نیست؛ بلکه وابسته به جریانات نقدي است که در آینده براي دارندگان خود ایجاد میکنند.(بقایی حسین ابادي،
(1378

کارکردهاي مهندسی مالی در فرآیند مالی

گفتیم جهت تبیین و درك کارکردهاي مهندسی مالی در فرآیند مالی، توجه به ابزارهاي مهندسی مالی ضروري است، ابزارهاي مهندسی مالی همان ابزارهاي مشتقه است. ابزارهاي مشتقه یک ابزار مالی است که ارزش آن از بسیاري از ابزارهاي مالی اولیه مشتق میشود. ابزار مشتقه میتواند براي تعیین افزایش یا کاهش خطر استفاده شود. ابزار مشتقه یک اصطلاح براي توصیف تنوع سطوح استانداردشده ابزارهاي مالی معاملات فهرست شده داراییها بر اساس خواسته مشتري و یا شناسایی ابزارهاي مالی که ارزش آن وابسته به ابزار دیگر است و قیمت یا ارزش آن از دارایی اولیه بیشتر است و شامل شاخصها، نرخ مبادلات، نرخ بهره یا قیمت اتحادیهاي است. ابزارهاي مشتقه، به چند دسته اصلی طبقهبندي میشود:قرارداد تحویل آتی .قرارداد پیمان آتی.قرارداد اختیار معامله وقرارداد معاوضه.

وجود انواع موضوعات اساسی مالی که در فرآیند مالی مطرح میشود و از تنوع کمی و کیفی بالایی برخوردار است، موجب گردید که کارکردهاي مهندسی مالی متنوع شود. تنوع کارکرد مهندسی مالی در فرآیند مالی را میتوان با تنوع ابزارهاي مهندسی مالی مرتبط دانست.

الف- توافقنامه نرخ قرارداد آتی خاص: نرخ قرارداد آتی خاص عبارت از قیمتی که بازار جهت ابزاري که امروزه معامله شده

ولی نتیجه معامله به زمانی در آینده (غالباً دور) محول شده است، تعیین میکند.این توافقنامه معمولا از بازارهاي پول منشأ گرفته و به عنوان یک ابزار انعطاف پذیر جهت پوشش خطر و سفته بازي روي جریانات یک نرخ بهره خاص تعریف میگرددو در بازار خارج بورس و معمولا توسط بانکها ارائه میشود، مانند بازار ارز.

ب- توافق ترکیبی براي معاملات سلف: معاملات سلف سواپ عبارتند از این که دو پول مختلف که در تاریخ مشخص به

صورت نقدي با یکدیگر مبادله شده و در تاریخ دیگري در آینده به صورت نسیه (سلف) مجددا با یکدیگر معاوضه میگردد. با این تفاوت که نرخ معاملات نقدي و سلف با یکدیگر اختلاف داشته باشد.
ج- قراردادهاي آتی مالی: قراردادي است که در آن دو طرف تعهد میکنند که در یک تاریخ مشخص (تعیینشده طبق ضوابط سازمان بورس) و با یک قیمت مشخص (تعیینشده طبق ضوابط بورس) یک کالا با کیفیت مشخص (تعیینشده طبق ضوابط بورس) را مبادله نمایند.

د- سواپ پولی و سواپ نرخ بهره: سواپ نرخ بهره در واقع توافق بین دو نفر در معامله جریانات نقدي است که بر پایه یک

نوع ارز و بر مبناي مختلف محاسبه میشود.سواپ پولی پایین ارزي در واقع عبارت است از توافق بین دو نفر در مبادله

جریانات نقدي که بر پایه یک نوع ارز نبوده ولی بر اساس مبناي یکسان یا متفاوت محاسبه میشود. در بازار سواپ نرخ ثابتی پرداخته و جریانی است نقدي با همان نرخ متغیر دریافت شده که بدین ترتیب هزینه سرمایه را ثابت نگه میدارد.این قراردادها به صورت غیررسمی (خارج از بورس) انجام میگیرند در بعضی از مواقع سواپ به پشتوانه یکدیگر مورد مبادله قرار میگیرند.

ه- قرارداد اختیار معامله: این قراردادها بسیار متنوع هستند و به شکلهاي مختلف دستهبندي میشوند.

_اختیار خرید: قراردادي است که صاحب اختیار (خریدار) پس از پرداخت مبلغی مشخص (تعیینشده توسط بورس) به فروشنده اختیار این حق را پیدا میکند که تا زمانی مشخص دارایی مشخصی را با کیفیت مشخص با قیمتی مشخص، اگر
خواهد از فروشنده اختیار خریداري نماید.
_اختیار فروش: قراردادي است که صاحب اختیار (خریدار) پس از پرداخت مبلغی مشخص به فروشنده اختیار این حق را پیدا میکند که تا زمانی مشخص، دارایی مشخصی را به کیفیتی مشخص با قیمتی مشخص اگر بخواهد به فروشنده اختیار
بفروشد.این نوع قرارداد را میتوان از منظر دیگر نیز طبقهبندي نمود نظیر:

-حق اختیار نرخ بهره: چنانجه نرخ بهره در معرض نوسانات شدید باشد، سرمایهگذار میتواند با سرمایهگذاري بر روي هر دو
نوع اختیار خرید و فروش سهام امکان زیان (خطر) عمده را از بین ببرد.

-اختیار معامله برمودان: نوعی اختیار معامله قابل تمرین است که تغییرات زمانی در طول عمر اختیار معامله مجزا و

ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای

بیمه‌های مهندسی و انرژی راه‌کاری است برای واگذاری ریسک و زمینه‌ساز آرامش و امنیت خاطر برای سرمایه‌گذاری به‌ویژه در بخش ساخت و اجرای طرح‌های عمرانی و زیربنایی و پروژه­‌های انرژی (نفت، گاز و پتروشیمی) و همچنین به هنگام بهره‌برداری از پروژه‌هایی که دوره ساخت آن‌ها به پایان رسیده است. بیمه­‌نامه‌های مهندسی و انرژی متناسب با ساختار و چگونگی فعالیت‌های مهندسی طراحی شده و از استاندارد شناخته شده جهانی برخوردار است.

بیمه‌های مهندسی و انرژی را می‌توان در دو گروه دسته بندی کرد؛

گروه اول: بیمه‌نامه‌هایی‌ که طرح‌های عمرانی و صنعتی و کشاورزی و زیربنایی به‌ویژه طرح‌‌های نفت، گاز و پتروشیمی در هنگام ساخت و نصب و اجرای کار را دربر گرفته و تحت پوشش تمام‌خطر قرار می‌دهد. مدت این گروه از بیمه‌های مهندسی و انرژی بستگی به ویژگی سرمایه و بزرگی طرح و برنامه زمان‌بندی اجرایی بستگی دارد که معمولاً چند سال به درازا می‌کشد. این بیمه­‌نامه پروژه را از زمان تجهیز کارگاه، تا تحویل موقت کار و به دنبال آن در دوره راه اندازی و نگهداری تحت پوشش قرار می‌دهد.

گروه دوم: بیمه­‌نامه‌هایی را در بر می­‌گیرد که برای بهره‌­برداری از کارخانه­، پل، راه­، مترو، پالایشگاه، نیروگاه، سد، فرودگاه، سازه­‌هایی مهندسی، ماشین­‌آلات و تجهیزات راه‌سازی، ساختمانی، کشاورزی و دیگر ماشین­‌ها و تجهیزات پیمانکاران، شکست ماشین­‌آلات، رایانه و تجهیزات الکترونیکی و. طراحی شده‌اند. مدت این بیمه­‌نامه­‌ها سالانه است.

الف:بیمه‌نامه‌های دوره ساخت در رشته مهندسی

1. بیمه‌نامه‌های تمام خطر پیمانکاری

این بیمه خسارت‌­­های فیزیکی، ناگهانی و پیش‌بینی نشده، ناشی از حادثه در هنگام اجرای پروژه‌های عمرانی، زیربنایی و عملیات ساختمانی انواع سازه‌ها مانند: ساختمان‌های مسکونی، اداری، برج، کارخانه‌ها، سیلوها، راه‌ها، راه آهن، فرودگاه، سدها، ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای پروژه‌های آب‌رسانی و زه‌کشی، تونل‌ها، پل‌ها، لوله‌کشی آب و فاضلاب، مخازن آب، موج‌شکن‌ها و مانند آن‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد. عوامل زیادی از جمله آتش‌سوزی، صاعقه، انفجار، سیل، طغیان آب، طوفان، زمین‌لرزه، نشست، لغزش و رانش زمین، سرقت، سهل‌انگاری، فقدان مهارت و. باعث بروز حادثه و خسارت در انواع سازه‌های مهندسی می‌شود که افزون بر هدر رفتن سرمایه، آرامش جامعه را نیز به مخاطره می‌اندازد. در بیمه‌ خطر پیمانکاری، افزون بر پوشش خسارت‌های وارد به پروژه، خسارت ناشی از حمل و نقل مصالح و تجهیزات، برداشت ضایعات، اموال مجاور، مسئولیت مدنی در برابر اشخاص ثالث (جانی و مالی) و. نیز قابل بیمه‌شدن است. پوشش این بیمه‌نامه از زمان تجهیز کارگاه تا زمان تحویل موقت خواهد بود و در صورت درخواست بیمه‌گذار پس از تحویل موقت کار، پروژه در دوره نگهداری نیز زیر پوشش قرار می‌گیرد.

2. بیمه‌نامه‌های تمام خطر نصب

بیمه‌نامه خسارت‌های ناشی از بروز حوادث فیزیکی ناگهانی و پیش‌بینی نشده را که در هنگام اجرای عملیات ساخت و نصب طرح‌های گوناگون عمرانی و زیرساختی، مونتاژ انواع ماشین‌آلات و تجهیزات و نیز نصب هرگونه سازه با اسکلت فلزی در کارگاه‌های کوچک و بزرگ صنعتی، صنایع خودروسازی، شیمیایی، فولاد، خوراکی، چوب و کاغذ، چرم و کاشی‌سازی، صنایع وابسته به کشاورزی سیستم‌های مخابراتی، ابزارهای دقیق آزمایشگاهی، پروژه‌های آب‌رسانی را پوشش خواهد داد. خطرهای تحت پوشش در این بیمه مانند بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاری است. مسئولیت بیمه‌گر حتی اگر تاریخ مقدم دیگری در جدول مشخصات قید شده باشد، پس از شروع کار یا پس از آن که اقلام مذکور در جدول مشخصات در محل نصب تخلیه شد آغاز می‌شود و به محض تحویل کار یا انجام نخستین آزمایش سرد یا آزمایش با بار، بنابراین که کدامیک زودتر انجام می‌شود و حداکثر چهار هفته بعد از شروع آزمایش‌ها پایان می‌پذیرد، مگر آن که قبلاً به صورت کتبی توافق دیگری شده باشد.

ب: بیمه­‌نامه‌­های دوره بهره­‌برداری در رشته مهندسی

1. بیمه‌­نامه سازه­‌های تکمیل شده

این بیمه خسارت‌های وارد به انواع سازه‌های ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای ساخته شده و در حال بهره‌برداری مانند: جاده، راه‌آهن، فرودگاه، کانال آبیاری و زه‌کشی، پل، تونل، سد، موج‌شکن و اسکله، نیروگاه، پالایشگاه، خطوط لوله آب‌رسانی و فاضلاب، برق و نیز انبارها و معادن را در زیر پوشش قرار می‌دهد.

بیمه‌­نامه سازه‌های تکمیل شده از نوع بیمه با خطرات نام برده یا معین بوده و خسارت‌های ناشی از بروز سیل، طغیان آب، طوفان، زلزله، آتش‌سوزی و انفجار، سرما، بهمن، یخ‌بندان، خرابکاری، برخورد وسائل نقلیه زمینی، دریایی یا هوایی، آتش‌فشان، زمین‌لرزه دریایی، نشست، حرکت زمین، صاعقه و برخورد امواج را پوشش دهد.

2. بیمه‌نامه عیوب اساسی و پنهان ساختمان

این بیمه‌نامه خسارت‌های وارده در اثر طراحی غلط، به کارگیری مواد یا مصالح نامرغوب اجرای نادرست کار، به ساختمان‌های مسکونی و اداری در زمان بهره‌برداری را که ناشی از ساز­ه‌های اصلی ساختمان باشد برای مدت ده سال بیمه می‌کند. پوشش این بیمه پس از گواهی پایان کار و به هنگام تحویل واحدهای مسکونی و اداری جهت بهره‌برداری از آنها به شرح زیر آغاز می‌شود.

الف) سازه‌های ساختمانی شامل: پی، اسکلت، سقف و سفت‌کاری به مدت ده سال

ب) نمای ساختمان به مدت پنج سال

ج) تجهیزات و تأسیسات مکانیکی و برقی به مدت سه سال

انبوه‌سازان مسکن و ساختمان نیز در راستای بالابردن استانداردهای ساخت و ساز و همچنین برای فراهم آوردن زمینه آرامش خاطر بیشتر مردم و نیز حفظ سرمایه‌های ملی می‌توانند از این پوشش بیمه‌ای به خوبی بهره گیرند.

3. بیمه ماشین‌آلات و تجهیزات پیمانکاران

این بیمه‌نامه خسارت‌های فیزیکی وارد شده ناشی از بروز خطرات با منشاء بیرونی، به ماشین‌آلات و تجهیزات پیمانکاری و کشاورزی مانند: لودر، بولدوزر، گریدر، سایدبوم، لیفت تراک، کمباین، تراکتور، جرثقیل، دکلهای حفاری، دستگاه‌های جوشکاری، پمپ، کمپرسور، ژنراتور و مانند آنها را که ابزار کار پیمانکاران است، تحت پوشش قرار می‌دهد.

4. بیمه‌­نامه شکست ماشین آلات

این بیمه ماشین‌آلات و تأسیساتی را که نصب شده و درحال بهره‌برداری هستند، تحت پوشش قرار می‌دهد. کارگاه و کارخانه های درحال کار از جمله مواردی هستند که در بیمه شکست ماشین‌آلات بیمه می‌شوند. بیمه شکست ماشین‌آلات خسارت‌های فیزیکی پیش‌بینی نشده و ناگهانی وارد به انواع ماشین‌آلات را که ناشی از طراحی غلط، عیب و نقص مربوط به ساخت، اجرای نادرست کار، فقدان مهارت، بی‌دقتی، نوسان برق، انفجار فیزیکی و نیروی گریز از مرکز باشد، را بیمه می‌کند. خطرهایی مانند طوفان، سیل، زلزله، طغیان آب، لغزش و رانش زمین نیز با پرداخت حق بیمه اضافی در این بیمه قابل بیمه‌شدن است.

5. بیمه عدم‌النفع ناشی از شکست ماشین‌آلات

این بیمه کامل‌کننده بیمه شکست ماشین‌آلات است و چنانچه در اثر خطرات ناگهانی و خسارت وارد به ماشین‌آلات، وقفه‌ای در تولید کارخانه به وجود آید، زیان ناشی از توقف تولید را که شامل هزینه‌های جاری و حقوق و دستمزد کارکنان در طول دوره تعطیلی و سود از دست رفته خواهد بود، بیمه می‌کند. شایان توجه است، زیان ناشی از عدم تولید، به طور معمول به مراتب بیشتر از خسارت فیزیکی وارد به ماشین‌آلات خواهد بود.

6. بیمه فساد کالا در انبار سردخانه

این پوشش معمولاً به همراه بیمه شکست از سوی بیمه‌­گذار خریداری می شود. این نوع بیمه خسارت‌های وارد به کلیه کالاهای قابل نگهداری در سردخانه‌ها مانند: مواد پروتئینی، میوه‌ها، سبزیجات، فرآورده‌های لبنی و نیز مواد شیمیایی و دارویی ناشی از شکست ماشین‌آلات را زیر پوشش قرار می‌دهد. بیمه فساد کالا در سردخانه خطرهای ناشی از رعایت نشدن مسائل فنی، شکست مکانیکی یا الکتریکی تجهیزات سردخانه، نوسان‌های درجه برودت، نشت ناگهانی و پیش‌بینی نشده مبردها از مدار داخل سردخانه، نوسان برق، تغییر در ترکیب هوای داخل سردخانه و به طور کلی هرنوع نارسایی در سیستم سرمایش سردخانه را زیر پوشش قرار می‌دهد.

7. بیمه تجهیزات الکترونیکی

این بیمه‌نامه خسارت‌های وارد شده به انواع تجهیزات الکترونیکی مورد استفاده در کارگاه‌های صنعتی، صنایع، لوازم تحقیقاتی و آزمایشگاهی، لوازم اداری، سیستم‌های هشداردهنده، تجهیزات مهندسی، تجهیزات اندازه‌گیری، دستگاه‌های کنترل و عیب‌یاب، تجهیزات مربوط به سینما و فیلمبرداری، دستگاه‌های آزمایش مواد، تجهیزات رادیو تلویزیونی و مخابراتی، رایانه و سیستم‌های رایانه‌ای، تجهیزات پزشکی و مانند آن را تحت پوشش قرار می‌دهد. خطرات زیادی از جمله خطرهای ناشی از تمیز کردن دستگاه، بازدید دستگاه در هنگام کار، افتادن، برخورد جسم خارجی، نوسان برق داخل دستگاه، سرقت، سقوط، جابه جایی، واژگونی، آتش‌سوزی، صاعقه، انفجار، زلزله و طوفان، سیل و آب‌گرفتگی، این نوع تجهیزات را تهدید می‌کند که می‌تواند زیر پوشش این بیمه‌نامه قرار گیرد.

ج: بیمه نامه های انرژی (نفت، گاز و پتروشیمی) :

پروژه‌های بزرگ و گسترده (نفت، گاز و پتروشیمی) كه جهت استخراج، اكتشاف، حفاری، پالایش و. نفت، گاز و پتروشیمی در دریا و خشكی ساخته و اجرا می‌شوند چه هنگامی كه در حال ساخت و نصب هستند و چه هنگام بهره‌برداری به عنوان پروژه های انرژی تحت پوشش این بیمه‌نامه­‌ها قرار می‌گیرند. این بیمه‌نامه­‌ها كلیه پروژه‌های ساحلی و فراساحلی در خشكی و دریا را پوشش می‌دهد. بیمه نامه های انرژی در چارچوب شرایط استاندارد جهانی و بالحاظ وردینگ های مربوطه صادر می‌شوند كه پوشش‌های متنوع و گسترده در خواستی همراه با دوره های آزمایش و راه اندازی و دوره نگهداری را در بر می‌گیرند.

تفاوت پوشش‌های دوره نگهداری ساده و گسترده چیست؟

دوره نگهداری، زمانی شروع می‌شود که پروژه توسط پیمانکار به اتمام رسیده و به کارفرما تحویل داده شده است.
در دوره نگهداری، پیمانکار پروژه جهت رفع نقص‌های احتمالی لازم است که حضور داشته باشند.
1- اگر در دوره نگهداری و در زمان رفع نقص توسط پیمانکار، خسارت‌هایی از طرف وی به سایر موارد، وارد شود خسارت مزبور قابل پرداخت خواهد بود. بدیهی است بیمه‌نامه در دوره نگهداری تمام خطر نخواهد بود؛ لذا این نوع پوشش را دوره نگهداری ساده می نامند و کلوز 003 ارائه می شود.
2- اگر خسارتی مروبط به دوران قبل از دوره نگهداری باشد و کارفرما در زمان تحویل پروژه، متوجه آن نشده باشد و در دوران نگهداری این خسارت نمایان شود، بیمه‌گر باید نسبت به جبران چنین خسارتی اقدام نماید. این موضوع در قالب کلوز 004 است. بدیهی است در کلوز 004 موارد مربوط به بند 1 را نیز پوشش می‌دهد.

منظور از تعدیل در فرم پیشنهاد چیست؟

تعدیل به معنای به‌روز رسانی پروژه است.
بیمه‌گذار با خرید پوشش تعدیل و با در نظر گرفتن سرمایه مربوط به آن می‌خواهد پروژه به لحاظ سرمایه‌ای به‌روز باشد و در زمان وقوع خسارت احتمالی، دچار کم بیمه‌گی نشده باشد.

تفاوت اموال مجاور و ثالث مالی چیست؟

اموال مجاور، اموال متعلق به کارفرما یا پیمانکار است و بیمه‌گذار این اموال را با مشخص نمودن حد غرامت مربوط به آن در بخش یک بیمه‌نامه تحت پوشش قرار می‌دهد؛ اما مسئولیت در قبال اشخاص ثالث جداگانه و با لحاظ غرامت مالی در بخش 2 بیمه نامه در نظر گرفته می شود.

آیا با خرید بخش 2 در بیمه‌نامه‌های مهندسی، نیازی به خرید بیمه‌نامه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان هم هست؟

بخش 2 در بیمه نامه‌های مهندسی، مربوط به مسئولیت بیمه‌گذار در قبال اشخاص ثالث است و ارتباطی به مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان ندارد.
به‌طور کلی در بیمه‌نامه‌های مهندسی، بخش مسئولیت، پوششی در ارتباط با کارکنان ندارد.

آیا پروژه در قالب بیمه نامه تمام خطر نصب است یا پیمانکاری؟

باتوجه به نوع عملیات تعیین می‌شود؛
اگر بیش از 50% از ارزش قرارداد مربوط به عملیات نصب باشد بیمه‌نامه از نوع تمام خطر نصب؛
و یا اگر بیش از 50% از ارزش قرارداد مربوط به عملیات سیویل (عمرانی) باشد، بیمه‌نامه از نوع تمام خطر پیمانکاری خواهد بود.

جدیدترین روش های تامین مالی پروژه های شهری/ دنیا برای تامین سرمایه توسعه شهری چه می کند!؟

رئیس گروه تحقیقات اقتصادی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به ابزارهای تامین مالی پروژه های شهری گفت: در این مورد می توان بازار صکوک و اوراق قرضه را نام برد که البته ابزارهایی با بازدهی متغیر است و همچنین در مورد ابزارهای با بازدهی ثابت نیز راهکارهایی با رعایت اسلامی و ابزارهای متعارف وجود دارد.

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، نشست «اقتصاد مقاومتی و تامین مالی پروژه های شهری» از سوی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در خانه اندیشمندان علوم انسانی و با حضور جمعی از مدیران مراکز تحقیقاتی حوزه اقتصادی کشور برگزار شد.

در این نشست دکتر علیرضا جلالی فراهانی، رئیس گروه تحقیقات اقتصادی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با بیان اینکه جمعیت شهری ایران از سال 1335 از 31 درصد به 71 درصد در سال 90 رسیده است، گفت: همچنین در این مدت تعداد شهرها از 199 به 1331 رسیده است.

وی با اشاره به دغدغه اصلی شهرها گفت:در کشورهای توسعه یافته شاهد استقلال و اختیارات وسیع شهرداری ها هستیم و این درحالی است که در کشورهای در حال توسعه دغدغه اصلی شهرداری ها عدم استقلال و اختیارات کافی است.

جلالی فراهانی با اشاره به منابع درآمدی شهرداری ها و تقسیم آن به منابع پایدار و ناپایدار ادامه داد: منابع پایدار نشان از استقلال و افزایش اختیارات شهرداری است و با هدف امکان دریافت ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای مالیات و افزایش سهم درآمدهای ثابت انجام می شود اما در مورد منابع ناپایدار می توان آنها را به دو بخش بازار پول و سرمایه تقسیم کرد .

به گفته جلالی تغییر قوانین و مقررات با هدف امکان تاسیس و ورود شرکت هایی با مالکیت شهرداری به بازار سرمایه میسر خواهد شد.

رئیس گروه تحقیقات اقتصادی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به ابزارهای تامین مالی پروژه های شهرداری ها گفت: در این مورد نیز می توان بازار صکوک و اوراق قرضه را نام برد که البته ابزارهایی با بازدهی متغیر است و همچنین در مورد ابزارهای با بازدهی ثابت نیز راهکارهایی با رعایت اسلامی و ابزارهای متعارف وجود دارد.

وی با اشاره به گفته رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر اینکه تامین مالی پروژه های شهری یکی از مهمترین چالشهای پیش روی شهرداری ها است، گفت: روش های رایج و مورد استفاده شهرداری ها در حال حاضر به 3 دسته تقسیم می شود.

جلالی ادامه داد: مشارکت بخش های عمومی خصوصی، استفاده از ظرفیت های موجود در بازار پول و سرمایه و روش های نوین تامین مالی مانند گرفتن مالیات و عوارض از ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های عمرانی شهری از جمله این روش ها است که البته روش های نوین به دلیل محدودیت اختیارات پیش روی شهرداری ها در ایران در حال حاضر از قابلیت اجرایی و کاربردی کمتری برخوردار است.

وی خاطر نشان کرد: مدل های گوناگونی برای بخش مشارکت عمومی خصوصی در اجرای پروژه های شهری وجود دارد که می توان از آن شرایط پروژه و مدیریت شهری استفاده کرد.

جلالی با اشاره به استفاده از ظرفیت های موجود در بازار پول و سرمایه گفت : بازارهای مالی وظیفه پشتیبانی از بخش واقعی اقتصاد را برعهده دارند تا شرایط لازم جهت توسعه و رشد پایدار اقتصادی را فراهم نمایند.

به گفته وی تامین مالی به معنای تهیه وجوه و منابع مالی برای ادامه فعالیت شرکت و ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای یا راه اندازی طرح های توسعه و درآمد زا است.

جلالی در مورد روش های تامین مالی بر مبنای حق رجوع نیز توضیح داد: تامین مالی شرکتی ، تامین مالی پروژه محور و تامین مالی ساختار یافته از جمله این روش ها است.

رئیس گروه تحقیقات اقتصادی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به روش های تامین مالی بر مبنای نحوه تامین وجوه گفت: از انواع این روش ها می توان تامین مالی مبتنی بر بدهی و تامین مالی مبتنی بر سرمایه را نام برد که از جمله نمونه های موردی که به این روش انجام شده می توان به پروژه قطار شهری تبریز –قم و شیراز اشاره کرد.

این کارشناس امور اقتصادی توضیح داد: برای مثال شهرداری تبریز در پروژه قطار شهری خود 2 هزار میلیارد ریال و شهرداری قم برای اجرای پروژه مشابه 3 هزار و 300 میلیارد ریال از این طریق تامین بودجه کرده است.

به گفته جلالی بر اساس آمار بانک جهانی در ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای سال 2012 شهر نیویورک از محل جذب فاینانس خارجی توانسته است در سال 2010 ، 10 هزار و 500 و در سال 2011 ، 12 میلیون و 870 میلیون دلار برای پروژه های شهری جذب سرمایه کند.

رئیس گروه تحقیقات اقتصادی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران ادامه داد: در زمینه تامین مالی پروژه های نوسازی کشور انگلیس نیز از محل معافیت های مالیاتی برای بخش خصوصی و تشکیل بیش از 50 شرکت نوسازی شهری توانست سرمایه تامین کند.

این کارشناس امور بانکی در مورد نمونه های پروژه هایی که در سایر کشورها در حوزه پروژه های شهری انجام گرفته است گفت: در شهرهای نیویورک لندن و استامبول پروژه های شهری وجود دارند که با استفاده از جذب فاینانس خارجی اجرا شده است.

جلالی با بیان اینکه افزایش تقاضا برای کالاهای عمومی و امکانات رفاهی به دلیل گسترش شهرها و برجسته شدن نقش آنها را امروزه شاهد هستیم گفت: از همین رو لزوم تامین مالی پروژه های شهری با روش های متنوع در راستای ارائه خدمات و امکانات با کیفیت بهتر به شهروندان روز به روز اهمیت خود را بیش از پیش نمایان می کنند.

وی مجددا متذکر شد: نیاز به تامین مالی و درآمدهای ناپایدار مهمترین دغدغه شهرداری ها با توجه به افزایش تقاضاست که این امر نیاز به درآمدهای ناپایدار به استفاده از ابزارهای تامین مالی از قبیل انواع صکوک ، اوراق مشارکت و صندوق های سرمایه گذاری متناسب با پروژه ها را سبب شده است.