صندوق‌های کالایی قابل معامله

تجزیه و تحلیل کارکرد کشف قیمت صندوقهای قابل معامله طلا در ایران

یکی از ابزارهای مالی جدیدی که به تازگی وارد بازار سرمایه کشور شده است، صندوق‌های قابل معامله کالایی (ETF) با دارایی پایه طلا می‌باشد. هدف از نگارش مقاله حاضر پاسخ به این سؤال است که آیا ETF صندوق‌های کالایی قابل معامله های طلا در ایران به یکی از کارکردهای اصلی خود، یعنی کشف قیمت صحیح دست یافته است یا خیر؛ برای بررسی این موضوع، از اطلاعات مربوط به قیمت‌های روزانه سکه تمام بهار آزادی طرح امام خمینی (ره) و یکی از صندوق طلای فعال از تاریخ 20/03/1396 تا 27/06/1398 استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که علیت از بازار نقدی به سمت بازار ETF طلا بوده و 64 درصد کشف قیمت در بازار نقدی صورت می‌گیرد و این ابزار صرفاً پیرو بازار نقدی می‌باشد. معیار خطای ردیابی نشان از عملکرد بهتر بازار نقدی داشته و رهیافت انحراف قیمت‌گذاری نیز بیانگر این است که ETF طلا نسبت به بازار نقدی کمتر مورد اقبال عمومی بوده است. بنابراین کارکرد کشف قیمت مورد انتظار برای ETF های طلا در ایران محقق نشده است که البته با توجه به عمر کوتاه ETF های طلا و حجم کوچک بازار آن نسبت به بازار نقدی سکه، نتایج به دست آمده با واقعیت‌های اقتصادی ایران تطابق دارد.

کلیدواژه‌ها

• صندوقهای قابل معامله طلا
• کشف قیمت
• خطای ردیابی
• انحراف قیمت گذاری

20.1001.1.22519165.1399.11.44.19.4

عنوان مقاله [English]

Gold Exchange Traded Fund : Price Discovery and Performance Analysis

نویسندگان [English]

• mahdi shaerattar
• akbar mirzapourbabajan

Department of Economics, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, iran

چکیده [English]

The paper aims to examine the price discovery process and the performance of Gold Exchange Traded Funds (ETF) in Iran Mercantile Exchange (IME) for the period 2017/06/10 – 2019/09/18.
The study has employed Johansen cointegration and Johansen’s Vector Error Correction Model (VECM) for the price discovery analysis. The results show that the spot prices lead the Gold ETF price during the study period and ETF is only following the spot prices. Also Tracking Error analysis shows that, Gold ETF have neither outperformed nor underperformed the spot price. Price Deviation analysis indicates that Gold ETF is trading lower than the spot price of gold. The entire analysis reveals that although the price discovery takes place in the spot market, Gold ETF have performed as well as physical gold and the slight difference in price with that of Gold is only because of certain fees, which are applicable in the management of Gold ETF. Therefore, the expected price discovery for gold ETF in IME has not been realized.

مقایسه صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری قابل معامله / صعود صندوق‌ های کالایی در هفته افت دیگر صندوق‌ ها

در هفته چهارم مهر ماه، صندوق‌های ETF سهامی به طور متوسط، افت ۳.۴درصدی را ثبت کردند و صندوق‌های مبتنی بر طلا، با افزایش قیمت ۱.۶درصدی همراه شدند.

برای آگاهی از آخرین اخبار بورس اوراق بهادار تهران اینجا کلیک کنید

اقتصاد آنلاین – سهیل بانی ؛ صندوق‌های معامله‌پذیر سرمایه‌گذاری در سهام، در هفته‌ای که گذشت، به طور متوسط ۳.۴درصد افت قیمت را تجربه کردند و خالص ارزش دارایی‌های آن‌ها نیز به همین مقدار کاهش یافت.. همچنین شاخص کل بورس، افت سه درصدی را به ثبت رساند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام (سهامی، مختلط و شاخصی)

بیشترین سقوط قیمت صندوق‌های قابل معامله در این هفته، به صندوق امین تدبیرگران فردا اختصاص داشت؛ صندوق « الماس» هم‌جهت با تنزل ۵.۲درصدی ارزش دارایی‌های تحت تملکش با افت ۵.۷ درصدی قیمت مواجه شد. گفتنی است در این هفته‌، هیچ صندوقی بازدهی قیمتی مثبت و رشد ارزش خالص دارایی‌ها را ثبت نکرد.

صندوق سپهر اندیشه نوین (صنوین) را می‌توان ارزان‌ترین صندوق در شروع هفته بعد نام برد. زیرا قیمت آن روی تابلو ۱۵.۵درصد زیرNAV ابطال قرار دارد. صندوق فراز داریک نیز به عنوان گران‌ترین صندوق، با انحراف ۱۲.۵درصدی قیمت، به استقبال هفته بعد رفت.

صندوق‌های دولتی

در طول هفته، صندوق واسطه‌گری مالی یکم ۶.۸درصد کاهش قیمت داشت و ارزش سبد بانکی و بیمه‌ای آن ۶.۶درصد نزول یافت. دومین صندوق دولتی، یعنی صندوق پالایشی یکم، ۲.۴درصد افت قیمت داشت. همچنین از ارزش سبد دارایی‌های پالایشگاهی آن ۵.۷درصد کاسته شد. بدین ترتیب قیمت «دارا یکم» ۲۴.۹درصد و «پالایش» ۲۴.۴درصد زیر NAV ابطال بسته شد.

صندوق‌های کالایی (طلا و زعفران)

در این هفته، صندوق‌های مبتنی بر سکه طلا به طور میانگین بازده ۱.۶درصدی برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آوردند. به موازات آن گواهی سپرده یک روزه سکه طلای بانک رفاه ۱.۲درصد رشد قیمت داشت و ۰.۶درصد زیر قیمت سکه بازار آزاد به معاملات این هفته خود پایان داد.

از میان صندوق‌های کالایی، صندوق ETF گروه زعفران سحرخیز بهترین بازدهی (۲۱.۹درصد) را به نام خود ثبت کرد و حباب منفی این صندوق به ۱۴.۳درصد رسید.

همه چیز درباره صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله بورسی(ETF)

صندوق های سرمایه گذاری در میان مردم جامعه از متدوال ترین راه ها برای سرمایه گذاری غیر مستقیم است ، به ویژه برای کسانی که از دانش و مهارت کافی برای سرمایه گذاری مستقیم برخوردار نیستند. صندوق های قابل معامله (ETF) نوعی از صندوق های سرمایه گذاری هستند که واحدهای آن در طول روز همانند سهام در بازار سرمایه مبادله میشود و ساختاری شبیه به صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارند.در این مقاله میخواهیم به بررسی کامل و جامعی از صندوق های قابل معامله بوررسی بپردازیم ، پس تا پایان این نوشتار همراه مدرسه بورس باشید. در پایان نیز ویدیو اموزشی همه چیز درباره صندوق های قابل معامله بورسی را نیز ببینید.

صندوقETF چیست؟

ETF کوتاه شده عبارت (Exchange Traded Fund) است، که به معنای صندوق هایی است که در بازار سرمایه میتوان واحد های سرمایه گذاری آنهار را مبادله کرد که در کشور ما به آنها صندوق های قابل معامله در بورس میگویند. از آنجایی که با سرمایه های خیلی کم میتوان در این صندوق ها اقدام به سرمایه گذاری کرد، از محبوبیت والایی برخوردار هستند.

تفاوت صندوق های سرمایه گذاری مشترک با صندوق های ETF

این دو صندوق مختلف علاوه بر اینکه شباهت های بسیاری دارند ، تفاوت هایی هم دارند. مهمترین تفاوت این دو ، نحوه و روش معامله آنهاست.به این صورت که صندوق های ETF همانند سهام با داشتن کد بورس ، از طریق کارگزاری ها قابل خرید و فروش هستند، اما برای معامله دیگر صندوق ها باید به مراجع و مراکز آنها مراجعه کنید.اینکه صندوق های ETF را میتوان در بورس معامله کرد باعث میشود که از مزیت دیگری هم برخوردار باشند که آن هم نقدشوندگی بالای آنها با بهره گیری از پتانسیل بازار سهام است.لازم به ذکر است که کنترل عرضه و تقاضا و نقدشوندگی این صندوق ها را بازارگزدان ها برعهده دارند.
تفاوت دیگر این صندوق ها به مالیات مربوط است ؛ به این صورت که معامله صندوق های ETF شامل مالیات نمیشود اما مبادله سایر صندوق ها مشمول مالیات است.

ویژگی‌های صندوق‌های قابل معامله(ETF)

ملموس ترین ویژگی این دسته از صندوق ها قابلیت داد و ستد آنها در بازاری با نقدشوندگی بالا چون بازار بورس است که در مدت و ساعت معینی به طور روزانه انجام میشود.از دیگر ویژگی های صندوق های قابل معامله در بورس میتوان به ایجاد سبد دارایی متنوع ( انواع اوراق بهادار و کالاهای فیزیکی) ،انعطاف پذیری بالا،صرفه جویی مالیاتی و تسهیل سرمایه گذاری برای عامه مردم اشاره کرد.
به روزرسانی NAV (Net Asset Value) که همان خالص ارزش دارایی‌ها است ،در این دسته از صندوق ها به صورت شفاف و منظم ،هر 2 دقیقه یک بار انجام می‌شود و با انتشار در سایت رسمی صندوق مربوطه در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌گیرد و لازم نیست مانند سایر صندوق ها یک روز کامل منتظر بمانید تا NAV یا خالص ارزش دارایی اعلام شود.

مزایای صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله

کارمزد کم : از مهمترین مزایای این صندوق ها میزان کارمزد آنهاست که در مقایسه با سهام بسیار کمتر است.
تسهیل فرایند سرمایه گذاری : همانطور که از نام این صندوق ها پیداست، قابل معامله در بورس هستند و همین امر موجب میشود که فرایند سرمایه گذاری در آن برای متقاضیان بسیار آسان، روان و پرسرعت انجام شود.
تنوع در تعداد صندوق ها : خوشبختانه در حال حاضر تعداد کثیری از صندوق های صندوق‌های کالایی قابل معامله قابل معامله در بورس فعالیت میکنند و این تنوع باعث میشود که سرمایه گذاران با توجه به معیار ها و تحلیل های خود بتوانند از میان گزینه های متعدد بهترین را انتخاب کنند.
شفافیت : از آنجایی که این صندوق ها تحت نظارت سازمان بورس هستند، از شفافیت اطلاعاتی بالایی برخوردار هستند؛ از این رو سرمایه گذاران میتوانند با اطمینان بیشتری اقدام به سرمایه گذاری در آن کنند.
محاسبه آنی NAV : میزان (NAV)یا ارزش خالص دارایی های سایر صندوق ها اصولا برای روز کاری بعد محاسبه میشوند ولی در صندوق های ETF، میزان ارزش خالص دارایی ها هر دو دقیقه یک بار محاسبه میشود و در خرید آنلاین و محاسبه قیمت واحد های صندوق مشکلی وجود ندارد.

انواع صندوق‌های قابل معامله (ETF)

صندوق های درآمد ثابت : بخش اعظمی از پرتفوی این صندوق ها از اوراق با درآمد ثابت تشکیل شده و به همین دلیل سرمایه گذاری در این صندوق ها بدون ریسک بوده. بازدهی سالانه این صندوق ها در بیشتر مواقع چند درصد بیشتر از بازدهی سپرده های بانکی است. در صندوق‌ درآمد ثابت حداقل 70 درصد از دارایی‌ها متشکل از اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی و سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه هستند.

صندوق‌های سهامی

صندوق های سهامی، همان‌طور که از نامشان پیداست پورتفویی با تعداد و وزن بالایی از سهام دارند و ریسک این صندوق ها به مراتب بیشتر از صندوق های درآمد ثابت بوده و متناسب با این ریسک میزان بازدهی بالاتری هم نسبت به این صندوق ها خواهد داشت. بدیهی صندوق‌های کالایی قابل معامله است که احتمال تحقق زیان و کم شدن قیمت واحد های این صندوق ها متناسب با سهام پورتفوی آن ها وجود دارد و میتوانند سرمایه گذاران خود را متضرر کنند. 70 درصد دارایی این صندوق‌ها از سهام تشکیل می‌شود.

صندوق‌های مختلط

صندوق های مختلط، مخلوطی از دو نوع صندوق قبلی یعنی درامد ثابت و سهامی هستند. در واقع حداقل 40 درصد از دارایی این صندوق‌ها را سهام، 40 درصد را اوراق با درآمد ثابت و 20 درصد باقی‌مانده را از بین سهام یا اوراق برمیگزینند. در نتیجه میزان ریسک این صندوق ها از صندوق های درآمد ثابت بیشتر و از صندوق های سهامی ، کمتر است.

صندوق های کالایی

صندوق‌ کالایی یکی از ابزارهای نوین در بورس کالای ایران است که در آن کالایی معین با سازوکار خاص معامله می‌شود و سرمایه‌گذار به جای خرید و فروش کالای فیزیکی، به خرید و فروش واحدهای صندوق آن کالا را میپزدازد. در واقع سبد دارایی‌های صندوق کالایی به جای سهام و انواع اوراق از کالا تشکیل می‌شود.
شناخته شده ترین صندوق های کالایی قابل معامله در بورس ایران صندوق های طلا و زعفران هستند که بخش بزرگی از دارایی آن ها شامل گواهی های طلا و زعفران است.

صندوق های قابل معامله(ETF) دولتی

صندوق های قابل معامله دولتی نوعی از صندوق های سهامی قابل معامله در بورس هستند که تمام دارایی آن ها متشکل از سهام یک صنعت است. به عنوان مثال صندوق های دارایکم و پالایش یکم دو صندوق دولتی قابل معامله در بورس هستند که دارایی صندوق دارایکم شامل سهام چند بانک و شرکت بیمه ای است و دارایی صندوق پالایش یکم شامل چند شرکت پالایشگاهی است. دواقع دولت برای فروش سهام خود در این شرکت ها از این صندوق ها استفاده کرده است.

میزان بازدهی صندوق های قابل معامله (ETF)

با توجه به دارایی های گوناگون این صندوق ها و ماهیت آنها ،میزان بازدهی شان متفاوت است.بازدهی صندوق های درآمد ثابت نزدیک یا حتی کمی بیشتر از سپرده بانکی ؛بازدهی صندوق های سهامی نزدیک به شاخص کل و سهام ؛بازدهی صندوق های مختلط هم عددی بین بازدهی صندوق های درآمد ثابت و سهامی است. میزان بازدهی صندوق های کالایی هم باتوجه به نوسانات قیمت کالایی که در سبد صندوق ها می باشد ، متغیر است.به عنوان مثال قیمت واحد های صندوق زعفران از نوسانات قیمت زعفران در بازار تاثیر می پذیرد.

شیوه خرید و فروش واحدهای صندوق های قابل معامله (ETF)

ابتدا باید با ثبت نام در سامانه سجام ،اقدام به دریافت کد بورسی کنید؛سپس با انتخاب کارگزاری موردنظر و دریافت نام کاربری و رمزعبور خود ،از طریق پنل معاملاتی خود اقدام به خرید و فروش واحد های صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) کنید.
برای اطلاع از مشخصات این صندوق ها اعم از میزان بازدهی گذشته،سایت صندوق،نوع آنها و … میتوانید به سایت www.fipiran.ir مراجعه کنید و اطلاعات مربوطه را کسب کنید.

ساعت معامله صندوق های قابل معامله (ETF)

• صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله از نوع سهامی و مختلط در زمان پیش گشایش 8:45 تا 9، گشایش ساعت صندوق‌های کالایی قابل معامله 9 و حراج پیوسته از 9 تا 12:30 انجام میگیرد.
• صندوق های درآمد ثابت در زمان پیش گشایش 8:45 تا 9، گشایش ساعت 9 و حراج پیوسته از 9 تا 15 انجام میگیرد.
• صندوق های کالایی در زمان پیش گشایش 8:45 تا 9، گشایش ساعت 9 و حراج پیوسته از 9 تا 15 انجام میگیرد.

میزان کارمزد صندوق های قابل معامله (ETF)

با توجه به این که معامله واحد های این صندوق ها قانون(توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی)،مشمول مالیات نمیشود؛ کارمزد معاملات صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) به شرح زیر است :

کارمزد معاملات صندوق های در سهام :

کارمزد خرید : 0.116 درصد
کارمزد فروش : 0.11875 درصد

کارمزد معاملات صندوق های مختلط :

کارمزد خرید : 0.06075 درصد
کارمزد فروش : 0.066125 درصد

کارمزد معاملات صندوق های درآمد ثابت :

کارمزد خرید : 0.01875 درصد
کارمزد فروش : 0.01875 درصد

ویدیو آموزشی همه چیز درباره صندوق‌های قابل معامله بورسی

سخن آخر

تا به اینجا تمام نکات لازم درباره صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) آموختیم و میدانیم که یکی از کم ریسک ترین و جذاب ترین گزینه ها برای افرادی است که از دانش و مهارت کمتری برای سرمایه گذاری مستقیم برخوردار هستند.پس به خوبی از این صندوق ها استفاده کنید.از همه شما ،همراهان گرامی مدرسه بورس سپاسگذاریم که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید. بسیار خوشحال میشویم اگر درخواست ها و پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش صندوق‌های کالایی قابل معامله نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
شما میتوانید با شرکت در دوره جامع نوابغ بورس و سرمایه گذاری هر انچه که برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار حرفه ای لازم دارید بدست آورید.

12 دیدگاه برای “ همه چیز درباره صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله بورسی(ETF) ”

ممنون عالی بود، سوال اینکه سود صندوق امين یکم کجا واریز میشه ؟ به پرتفو؟ و این صندوق ها با روند شاخص کل ممکنه یک ماه سود ندهند؟

سلام
سود صندوق امین یکم به حساب سجام شما واریز می شود و هیچ ارتباطی به شاخص کل ندارد. معمولا سود را پایان هر ماه واریز می کنند…و اگر سوال یا ابهامی داشته باشید می توانید با اطلاعات صندوق برای دریافت اطلاعات کامل تماس بگیرید.

سلام وقت شما بخیر ، ممنونم از آموزش های خوبتون ، یه سوال داشتم من اگه برای اولین بار بخوام یه صندوق etfبخرم باید حتما به صندوق حضوری مراجعه کنم یا بزای بار اولم هم میشه خودم اقدام به خرید کنم ؟

سلام و درود
در مورد etf لازم نیست شما به جایی مراجعه کنید . صندوق های مشترک فقط باید مراجعه به دفتر صندوق داشته باشید. در مورد etf باید کد بورسی داشته باشید و نمادهای آن را در بورس بشناسید و در بورس مانند سهم خرید و فروش کنید.

صندوق‌ سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF) چیست؟

برخی از سرمایه‌گذاران، صندوق‌های قابل معامله‌ در بورس را یکی از دارایی‌های اصلی پرتفوی خود قرار می‌دهند و بر آن تمرکز ویژه می‌کنند. برخی دیگر از سرمایه‌گذاران نیز روی ETF ها برای بهینه‌سازی سبد دارایی و اجرای راهبردهای پیچیده‌ی سرمایه‌گذاری تکیه می‌کنند.

صندوق‌ سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF) چیست؟

صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک به منظور مدیریت حرفه‌ای وجوه و کسب بازدهی مناسب با تجمیع سرمایه‌ها و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار تشکیل شدند. بنابراین عملکرد صندوق‌ها بستگی مستقیم به عملکرد دارایی‌ها و نحوه مدیریت آنها دارد. هر صندوق از واحدهای سرمایه گذاری تشکیل شده که ارزش آنها با NAV یا خالص ارزش دارایی های صندوق مشخص می‌شود.

صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF که مخفف exchange traded fund است) را می‌توان یک دارایی ارزشمندی در سبد دارایی هر سرمایه‌گذار (از مدیران مالی بزرگترین سازمان‌ها گرفته تا یک سرمایه‌گذار مبتدی که تازه کار خود را شروع کرده‌ است) قلمداد کرد.

نحوه کار اکثر صندوق‌های قابل معامله در بورس ساده است. یک ETF در بازار بورس مانند سهام معامله می‌شود و کارکرد آن شبیه صندوق سرمایه‌ گذاری مشترک است.

برخی از سرمایه‌گذاران، صندوق‌های قابل معامله‌ در بورس را یکی از دارایی‌های اصلی پرتفوی خود قرار می‌دهند و بر آن تمرکز ویژه می‌کنند. برخی دیگر از سرمایه‌گذاران نیز روی ETF ها برای بهینه‌سازی سبد دارایی و اجرای راهبردهای پیچیده‌ی سرمایه‌گذاری تکیه می‌کنند.

تفاوت ETF با دیگر صندوق ها چیست؟

مهمترین تفاوت صندوق‌های ETF با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک را می‌توان این ۴ مورد دانست:

۱ – سادگی و سهولت برای سرمایه‌گذاری

صندوق‌های ETF از تمام دفاتر کارگزاری‌ها و سامانه برخط معاملات قابل معامله است. بنابراین سرمایه‌گذاری در ETF و خروج از آن بسیار آسان است.

۲ – محاسبه لحظه‌‌ای ارزش خالص دارایی‌های آن

ارزش خالص دارایی‌های آن صندوق‌های کالایی قابل معامله به لحظه محاسبه و به اطلاع سرمایه‌گذاران می‌رسد. ( NAV آنها هر ۲ دقیقه یکبار بطور خودکار محاسبه می‌شود.)

۳ – ارزانتر بودن نسبت به سایر صندوق‌ها

از مزیت‌های “ETF” ارزان بودن آنها نسبت به سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است، زیرا خریداران “ETF” از طریق کارگزاران بورس، معاملات خود را انجام می‌دهند و بنابراین هزینه‌های بازاریابی برای صندوق وجود ندارد.ارزش مبنای هر واحد سرمایه گذاری در صندوق‌های قابل معامله فقط ۱۰,۰۰۰ ریال است.

۴ – عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش‌ها

همچنین به استناد مفاد تبصره ۱ ماده ۷ “قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی “بابت نقل و انتقال واحدهای سرمایه‌گذاری انواع صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله و صدور و ابطال آنها هیچگونه مالیاتی اخذ نمی‌گردد.

دوره فعالیت این صندوق‌ها نامحدود بوده و حداقل و حداکثری برای سرمایه گذاری افراد حقیقی و حقوقی در این صندوق‌ها در نظر گرفته نشده است. در این صندوق ها بازخرید واحدها در کوتاه مدت بدون پرداخت جریمه امکان پذیر است. همچنین دوره پرداخت وجه بازخرید واحدها حداکثر ۳ روز کاری است.

دارایی‌هایی صندوق‌های ETF

در یک صندوق ممکن است دارایی‌ها متفاوتی بگذارند. یک صندوق ETF ممکن است از چندین سهام، سپرده بانکی، شمش طلا، اوراق خزانه دولتی، مقداری پول نقد، سکه، ارز یا ترکیبی از تمامی این موارد تشکیل شده باشد. این که در صندوق چه می‌گذارند، نوع صندوق را تعیین می‌کند، که در مورد آن صحبت خواهیم کرد.

اگر شما ۱ درصد از یک صندوق ETF را بخرید، مالک ۱ درصد تمام این دارایی‌ها می‌شوید. یعنی اگر صندوق از ۱۰۰ کیلو طلا، ۱۰ میلیارد تومان سپرده، ۱۰ میلیارد تومان اوراق خزانه و ۲ میلیارد تومان سهام تشکیل شده باشد، شما مالک ۱ کیلوگرم طلا، ۱۰۰ میلیون تومان سپرده، ۱۰۰ میلیون تومان اوراق خزانه و ۲۰ میلیون تومان سهام خواهید شد.

البته شما به عنوان سهام‌دار این صندوق، نمی‌توانید به این ترکیب دارایی صندوق دست بزنید، یا اراده کنید که مثلا فقط ۱۰۰ گرم از طلا را برایتان بفروشند. بلکه اگر یک واحد از صندوق را بخرید، به اندازه سهم خود دارایی کسب می‌کنید و با فروختن آن، دارایی خود را نقد می‌کنید.

درست است که دارایی شما در صندوق باقی می‌ماند و نمی‌توانید آن را به صورت فیزیکی تحویل بگیرید، اما منافع حاصل از تغییرات قیمت این دارایی‌ها نصیب شما می‌شود.

انواع صندوق ETF

در دنیا انواع متنوعی از ETF وجود دارد که به آن‌ها خواهیم پرداخت. اما برخی از این صندوق‌ها در بازار ایران وجود ندارند. ممکن است رفته‌رفته این ETFها به بازار ما هم راه پیدا کنند. انتخاب نوع ETF به روحیه و انتظار شما بستگی دارد.

صندوق با درآمد ثابت

صندوق با درآمد ثابت قابل معامله در بورس نوعی از ETF است که در آن مقدار رشد صندوق مشخص شده است. یعنی اگر یک واحد از این صندوق‌ها را بخرید، مقدار مشخصی درآمد کسب خواهید کرد. اگر بخواهید واحد سرمایه‌گذاری خود را برای مدت‌زمانی کوتاه نگه‌دارید، بازدهی کوچک‌تر از بازدهی سالانه خواهد شد.

صندوق در این حالت ضامن اصل پول و سود شما است. حداقل ۷۰ درصد از دارایی این صندوق‌ها از اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه تشکیل می‌شود. برای مطلع شدن از دارایی‌های یک صندوق، بهتر است به امیدنامه آن مراجعه کنید.

در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری در ETF با درآمد ثابت، به عنوان یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک درک می‌شود.

صندوق سهام

یک ETF سهام از تعدادی سهم مختلف تشکیل می‌شود. در این حالت ممکن است شرکت اصل پول شما را تضمین می‌کند. اگر اصل پول تضمین شود، مدیریت صندوق ضامن زیان صندوق است و نه سود آن. یعنی اگر صندوق سود کرد، شما در سود سهیم هستید، اما در صورت زیان چیزی از پول شما کم نمی‌شود. در برخی صندوق‌های سهام شما هم در سود شریک هستید و هم در زیان. ۷۰ درصد دارایی این صندوق‌ها از سهام تشکیل می‌شود.

توجه کنید که حتی اگر از بازگشت اصل پول خود اطمینان داشته باشید، این صندوق بدون ریسک نیست. چرا که ممکن است هیچ سودی نصیب شما نشود. در حالی که اگر بر روی صندوق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کرده بودید، از درآمدی ثابت بهره می‌بردید.

صندوق مختلط

صندوق مختلط، همان‌طور که از اسمش بر می‌آید چیزی میان دو حالت قبلی است. در این نوع صندوق حداقل ۴۰ درصد از دارایی را سهام و حداقل ۴۰ درصد را اوراق با درآمد ثابت (مثل سپرده) تشکیل می‌دهد. ۲۰ درصد باقی‌مانده می‌تواند از بین سهام یا اوراق انتخاب شود.

صندوق بازار خارجی

به غیر از صندوق ETF بازار داخلی، در بسیاری از کشورها صندوق بازار خارجی هم وجود دارد. مثلا ممکن است به هر دلیل بخواهید در بازار ژاپن سرمایه‌گذاری کنید. اما چیزی از وضعیت بازار ژاپن ندانید و نتوانید صورت‌های مالی را که به زبان ژاپنی هستند بخوانید.

در این صورت بجای استخدام مترجم یا ثبت‌نام در کلاس زبان ژاپنی، می‌توانید از ETF بازار خارجی (Foreign Market) استفاده کنید.

صندوق ارز

ETF ارز از دیگر انواع این صندوق‌ها است. همان‌طور که حدس می‌زنید بیشتر دارایی این صندوق‌ها را ارز تشکیل می‌دهد. استفاده از ETF ارزی در بازار فارکس مرسوم است. سرمایه‌گذارانی که می‌خواهد ریسک نواسان‌های ارزی را پوشش بدهند به سراغ این صندوق‌ها می‌روند.

صندوق صنعتی

ETFهای گروه یا صنعتی، نوعی از صندوق هستند که تمامی سهم‌های آن از یک صنعت انتخاب می‌شوند. فرض کنید که می‌دانید صنعت فلزات رشد خواهد کرد. اما نمی‌دانید کدام شرکت‌ها از این رشد بهره‌مند می‌شوند. برای همین می‌توانید بر روی ETF صنعت فلزات سرمایه‌گذاری کنید. در این صندوق سهام شرکت‌هایی که در صندوق‌های کالایی قابل معامله صنعت فلزات فعالیت می‌کنند یافت می‌شود.

صندوق کالایی

ETF کالایی، به جای سهام و اوراق از کالا تشکیل می‌شود. صندوق طلا، صندوق فلزات گران‌بها شامل طلا، نقره و پلاتین، صندوق فلزات غیرگران‌بها شامل فولاد، آلومینیوم، مس و غیره و صندوق نفتی چند مثال از ETF کالایی هستند. مدیریت صندوق می‌تواند صندوق‌های کالایی قابل معامله با اوراق تبعی دارایی شما را بیمه کند، یا به کمک ابزارهای مختلف بازدهی بیشتری نسبت به تغییرات قیمت طلا در بازار به دست آورد.

صندوق خرسی یا صندوق معکوس

یک نوع بسیار جالب ETF (که ارزش دارد برای آن یک مقاله جداگانه نوشته شود) ETF معکوس یا ETF خرسی (Inverse ETF or Bear ETF) است. معروف است که می‌گویند تعداد سهم‌های بد از سهم‌های خوب بیشتر است.

حالا فرض کنید می‌توانستید سهمی که ندارید را امروز بفروشید و وقتی سهم ارزان شد آن را بخرید. به این عمل در اصلاح شورت‌سل (Short Sell) می‌گویند. ETF خرسی از این سازوکار بهره می‌برد. به کمک این سازوکار، وقتی می‌دانید بازار منفی است، لازم نیست بورس را ترک کنید. در این وضعیت می‌توانید از ETFهای خرسی استفاده کنید.

راهنمای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله برای چه کسانی مناسب است؟

به طور کلی داشتن واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در سبد دارایی، تنوع‌بخشی بالایی در سبد ایجاد می‌کند و به همه توصیه می‌شود. و به دلیل همین تنوع‌بخشی بالا بسیار مناسب کسانی است که نمی‌خواهند ریسک سهام منفرد تحمل کنند و یا زمان مدیریت سبد دارایی خود را ندارند.

از نظر دیگر نیز می‌توان گفت این صندوق‌ها از آنجایی صندوق‌های کالایی قابل معامله که خاصیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری را دارند، اما به صورت سهام معامله‌ می‌شوند، برای افرادی مناسب هستند که روند معامله سهام را ترجیح داده و نمی‌خواهند در ازای به دست‌آوردن تنوع‌بخشی خود را وارد سازوکار صندوق‌های سرمایه‌گذاری کنند.

بنابراین این صندوق‌ها می‌توانند برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند سرمایه‌گذاری میان‌مدت یا بلندمدت هستند و در حقیقت قصد نگه‌داری سرمایه‌گذاری خود را دارند مناسب باشند.

چگونه از اعتبار صندوق مطمئن شویم؟

تا پیش از این افراد با مراجعه به مدیر صندوق، اقدام به واریز وجه به حساب مدیر کرده و واحد های صندوق را خریداری می کردند. در این روش، سرمایه گذار ناآشنا به بورس، ممکن بود در گام اول اطمینان کاملی به مدیر صندوق نداشته باشد. اما در ETF ها، از آنجا که معاملات آن در بورس انجام می شود، سازمان بورس و اوراق کنترل های لازم جهت ورود صندوق به بورس را انجام داده است و لذا بخش بزرگی از مشکل اعتماد افراد ناآشنا به بورس در این باره حل شده است.

آیا می توان در هر زمان از صندوق خارج شد؟

بله، در هر زمان شما می‌توانید واحدهای صندوق ETF را بفروشید تا مبلغ حاصله، طی ۴ روز کاری توسط کارگزاری به حساب شما واریز شود.

کسب سود از این صندو‌ها چگونه است؟ آیا ETF ها تقسیم سود دارند؟

صندوق‌های ETF در ایران هیچ سودی تقسیم نمی‌کنند و همه نتیجه سرمایه‌گذاری‌های صندوق در NAV آن خلاصه می‌شود.

در صورتی که صندوق در سرمایه‌گذاری‌های خود سود نماید، ارزش خالص دارایی‌های آن افزایش می‌یابد و در نتیجه قیمت هر واحد آن رشد می‌کند.

برای مثال یک سرمایه گذار با خرید ۱۰۰ واحد از صندوق X به ارزش هر واحد ۱۰,۰۰۰ ریال، یک میلیون ریال در آن سرمایه‌گذاری کرده است. در صورتی که ارزش هر واحد صندوق به ۱۰۵۰۰ ریال برسد، وی دارای یک میلیون و پنجاه هزار ریال دارایی خواهد بود و بنابراین وی ۵% سود کرده است. جهت کسب اطلاع از وضعیت سرمایه گذاری در طول عمر صندوق، سرمایه‌گذار باید NAV آن را دنبال کند.

مراحل سرمایه‌گذاری در ETF

۱ – از یک کارگزار کدبورسی دریافت کنید
۲ – با تحقیق و بررسی و دریافت مشاوره، صندوق ETF مناسب را در بورس شناسایی کنید
۳ – سفارش خودتان را در سامانه معاملات آنلاین درج نمایید و صندوق موردنظر را خریداری کنید.
۴ – در زمان مناسب، به دلخواه خودتان، بخش یا کل سرمایه‌گذاری‌تان را به فروش رسانید.

صندوق‌های کالایی قابل معامله

صندوق سرمایه گذاری کالایی طلای سرخ نوویرا

معرفی صندوق سرمایه­ گذاری طلای سرخ نوویرا

شرکت سبدگردان نوویرا، با اهتمام به رسالت اجتماعی خود در راستای توسعه ابزارهای مالی مفتخر است با همکاری شرکت طلای سرخ گلشید ایرانیان (زعفران مصطفوی)، اقدام به راه­ اندازی نخستین صندوق­ کالایی قابل­ معامله (ETC) با تمرکز ویژه بر روی بخش کشاورزی نماید. کمک به توسعه بازار محصولات کشاورزی و استفاده از فرصت­‌های سرمایه­‌گذاری موجود در این بازار، از دیگر مزایایی است که می‌­توان برای تشکیل این صندوق نام برد. توسعه ابزارهای مالی در تمامی بخش­های اقتصادی یک رسالت اجتماعی برای این شرکت می­‌باشد که این صندوق در همین راستا تاسیس شده است. از ویژگی­‌های این صندوق سرمایه­‌گذاری در فرصت­‌های موجود در بخش کشاورزی می­‌باشد که می­‌تواند به این بخش کمک شایان توجهی کند.

تاریخچه صندوق کالایی

بستر قانونی راه‌اندازی و فعالیت صندوق­های سرمایه ­گذاری کالایی (قابل معامله) از اواخر سال ۱۳۹۵ در بورس کالای ایران فراهم شده است، به طوری که اولین صندوق سرمایه­‌گذاری کالایی در بازار سرمایه کشور در خرداد ماه ۱۳۹۶ پذیره‌نویسی عمومی شد. با توجه به استقبال بالای فعالان بازار سرمایه از این صندوق پس از آن سه صندوق کالایی دیگر موفق به اخذ مجوز تأسیس شده و فعالیت خود را آغاز نموده‌اند. تمامی این چهار صندوق در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلا در حال فعالیت هستند. و اینک شرکت سبدگردان نوویرا موفق به ثبت پنجمین صندوق سرمایه‌گذاری کالایی شده که این صندوق اولین صندوق سرمایه‌گذاری کالای کشاورزی می‌باشد.

ویژگی­ های صندوق طلای سرخ نوویرا

سرمایه­ گذاری در محصولات کشاورزی با نگاه ویژه به زعفران

قابلیت معامله در بازار سرمایه

وجود بازارگردان اختصاصی به جهت افزایش نقدشوندگی واحدهای سرمایه ­گذاری

مزایای سرمایه­ گذاری در صندوق

• کاهش ریسک سرمایه­ گذاری به دلیل تنوع محصولات
• پوشش ریسک با استفاده از ابزارهای نوین مالی
• بهره ­مندی از فرصت­‌های سرمایه­ گذاری در بخش کشاورزی
• برخورداری از مدیریت حرفه ­ای
• امکان سرمایه­ گذاری با مبالغ پایین
• کاهش هزینه سرمایه ­گذاری به واسطه بهره ­مندی از مزایای سرمایه­ گذاری در صندوق­ های سرمایه ­گذاری
• قابلیت معامله در بازار سرمایه و داشتن بازار ثانویه شفاف
• شفافیت اطلاعاتی و دسترسی مداوم به اطلاعات صندوق
• نظارت مستقیم و مستمر نهادهای نظارتی نظیر متولی، حسابرس و صندوق‌های کالایی قابل معامله سازمان بورس و اوراق بهادار

ارکان صندوق

مدیر: شرکت سبدگردان نوویرا

متولی: موسسه حسابرسی هوشیار ممیز

بازارگردان: صندوق بازارگردانی امید لوتوس پارسیان

حسابرس: موسسه حسابرسی بهراد مشار

این صندوق به شما پیشنهاد می­‌شود اگر:

• علاقه­ مند به سرمایه­ گذاری در محصولات کشاورزی هستید.
• به نقدشوندگی سرمایه­ گذاری خود اهمیت می­ دهید.
• علاقه ­مند به پذیرش ریسک معقول و کارشناسی­ شده هستید.
• علاقه­ مند به سرمایه­ گذاری در اوراق مشتقه و استفاده از ویژگی­ های آن هستید.
• به تولید و حمایت از تولید داخلی به خصوص بخش کشاورزی اهمیت می­ دهید.

ترکیب دارایی ­های صندوق

ترکیب دارایی­ های در نظر گرفته شده برای این صندوق با توجه به الزامات مطرح شده در بند دوم امیدنامه صندوق‌­های سرمایه­ گذاری کالایی، که به تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده است، به شرح ذیل می ­باشد:

ردیف	موضوع سرمایه‌گذاری	توضیحات
۱	گواهی سپرده کالایی زعفران، زعفران پوشال، زیره سبز و پسته	حداقل ۷۰ درصد ارزش کل دارایی­ های صندوق
۲	اوراق مشتقه مبتنی بر زعفران، زعفران پوشال، زیره سبز و پسته	حداکثر ۲۰ درصد ارزش کل دارایی­ های صندوق
۳	تعهد خالص موقعیت­ های بدون پوشش در قراردادهای مشتقه مبتنی زعفران، زعفران پوشال، زیره سبز و پسته	حداکثر ۵۰ درصد ارزش کل دارایی­ های صندوق در زمان اتخاذ موقعیت
۴	موقعیت خرید در قرارداد اختیار معامله زعفران، زعفران پوشال، زیره سبز و پسته	حداکثر ۵ درصد ارزش کل دارایی­ های صندوق

*سرمایه ­گذاری در این صندوق از هر گونه مالیات معاف می ­باشد.