سهام جایزه چیست؟
یکی از راه‌های رایجی که شرکت‌ها برای تامین منابع مالی خود از آن استفاده می‌کنند، افزایش سرمایه است. در بازار بورس، افزایش سرمایه شرکت‌ها، غالبا به ۴ روش انجام می‌شود. عموما در فرآیند افزایش سرمایه، از محل سود انباشته و تجدید ارزیابی دارایی‌ها، به سرمایه‌گذاران سهام جایزه تعلق می‌گیرد.
در این مقاله به بررسی سهام جایزه، افزایش سرمایه و روش‌های آن خواهیم پرداخت:
تعریف سهام جایزه
به طور کلی به سهامی که در اثر افزایش سرمایه و به صورت رایگان، در بین سهامداران یک شرکت توزیع می‌شود، سهام جایزه می‌گویند. این سهام بعد از فرآیند افزایش سرمایه به پرتفو سهامداران شرکت اضافه می‌شود و بسیاری از سرمایه‌گذاران طرفدار دریافت این گونه از سهام هستند. نماد شرکت، 48 ساعت قبل از برگزاری مجمع افزایش سرمایه، متوقف می‌شود و بعد از انتشار گزارش مجمع در سایت کدال، می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد.
افزایش سرمایه و انواع روش‌های آن
تامین منابع مالی، برای توسعه فعالیت‌های شرکت یا اصلاح ساختار مالی آن، موجب می‌شود تا شرکت‌ها اقدام به افزایش سرمایه کنند. تغییر میزان سرمایه شرکت و افزایش سرمایه، به روش‌های مختلفی اتفاق می‌افتد. در ادامه به توضیح و بررسی ۴ روش موجود برای افزایش سرمایه شرکت‌ها خواهیم پرداخت:
1- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی در قالب حق تقدم
زمانی که شرکت قصد داشته باشد منابع مالی جدید وارد شرکت کند یا سود مناسب و انباشته‌ای نداشته باشد، از محل آورده نقدی سهامداران، اقدام به افزایش سرمایه می‌کند. افزایش سرمایه در این روش از طریق تامین منابع مالی از سوی سهامداران انجام می‌شود. به همین خاطر شرکت ابتدا آن‌را با نام حق تقدم نماد، در اختیار سهامداران فعلی‌اش قرار می‌دهد. در این روش سهامداران به مدت دو ماه (مهلت پذیره‌نویسی)، فرصت دارند تا یا حق تقدم سهام خود را بفروشند یا با پرداخت مبلغ اسمی، آن‌را تبدیل به سهم و وارد پرتفو خود کنند.
2- افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم
صرف سهام در واقع نمایان‌گر تفاوت قیمت اسمی و قیمت فروش یک سهم است. در این روش، شرکت سهام خود را با تفاوت سهام جایزه و حق تقدم مبلغی بیش از ارزش اسمی آن و از طریق پذیره‌نویسی به فروش می‌رساند و تفاوت قیمت اسمی و فروش را یا به عنوان سهام جدید به سهام‌دارانش می‌دهد یا آن‌را به حساب انباشته شرکت منتقل می‌کند.
3- افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت
در این سبک، شرکت دارایی‌های خود مانند زمین، ساختمان و … را مورد ارزیابی ارزشی قرار می‌دهد و سعی در به‌روزرسانی ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه دارد. معادله حسابداری موجود در ترازنامه باید برقرار باشد و به دلیل اینکه بدهی‌های شرکت تغییر نکرده‌اند، باید سرمایه شرکت افزایش پیدا کند تا معادله به درستی برقرار باشد. ضمنا در این روش پولی وارد شرکت نمی‌شود و صرفا عملیات حسابداری در صورت‌های مالی شرکت رخ داده و تعداد سهام زیاد نمی‌شود، لذا قیمت سهام کاهش پیدا می‌کند. این کاهش قیمت سبب می‌شود تا شرکت تفاوت سهام جایزه و حق تقدم با افزایش تقاضا برای خرید سهام خود مواجه شود.
4- افزایش سرمایه از محل سود انباشته در قالب سهام جایزه
در این روش، شرکت به سهامداران خود سهام جدیدی می‌دهد که در اثر افزایش سرمایه اتفاق افتاده است و شرکت به دلیل اینکه سود انباشته و قابل توجهی داشته، از محل سود انباشته خود اقدام به افزایش سرمایه می‌کند. در واقع پس از افزایش سرمایه، شرکت به سهامداران خود سودی در قالب سهام جایزه پرداخت می‌کند.
روش محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه
پس از اعمال افزایش سرمایه، قیمت سهم به گونه‌ای تغییر می‌کند که دارایی افراد تحت تاثیر قرار نگیرد و با استفاده از فرمول زیر، امکان محاسبه آن وجود دارد.
زمان اضافه شدن سهام جایزه به پرتفو و بازگشایی نماد
به طور کلی و بر اساس میزان افزایش سرمایه، دو حالت زیر اتفاق می‌افتد:
1- میزان افزایش سرمایه کمتر از 200 درصد باشد
در این صورت حداکثر 2 روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمع افزایش سرمایه، نماد بازگشایی می‌شود. سهام جایزه هنگام بازگشایی در پرتفو قرار نخواهد گرفت. این سهام پس از طی‌شدن کلیه مراحل افزایش سرمایه و ثبت نزد سازمان ثبت شرکت‌ها، به پرتفو اضافه خواهد شد. این فرآیند ممکن است چندین ماه به طول بینجامد. این زمان توسط شرکت اعلام می‌شود و راه دیگر تخمین زمانی، این است که پس از انتشار آگهی ثبت افزاش سرمایه شرکت‌ها در سایت کدال، سهام جایزه به پرتفو اضافه می‌شود.
2- میزان افزایش سرمایه بیش از 200 درصد باشد
در این صورت تا زمانی که فرآیند افزایش سرمایه تکمیل نشده باشد و سهام جایزه به پرتفو سهامداران اضافه نشود، سهم مجاز نمی‌شود و ممکن است این شرایط چندین ماه به طول بیانجامد.
لازم است در نظر داشته باشید که اگر بعد از مجمع افزایش سرمایه، تمام دارایی خود را فروخته باشید، امکان اضافه نشدن سهام جایزه برای شما وجود دارد. به همین خاطر باید از درج آگهی ثبت افزایش سرمایه سهام خود که در سایت کدال قابل مشاهده است، اطمینان حاصل کنید. سپس از درگاه یکپارچه ذینفعان، امکان مشاهده سهام جایزه برای شما وجود دارد. این سهام در ابتدا با پسوند حرف (ج) و در آخر اسم نماد نمایش داده می‌شود و بعد از آن به حالت عادی به سهام شما اضافه خواهد شد.
سهام جایزه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
این سهام صرفا مختص افرادی است که در زمان برگزاری مجمع افزایش سرمایه، سهامدار شرکت بوده باشند. به همین خاطر در زمان فروش، توصیه می‌شود تا حداقل یک سهم را در پرتفو خود نگه دارید تا سهام جایزه در صورت اعمال، به شما تعلق گیرد.
نحوه تبدیل سهام جایزه به سهام عادی و فروش آن
همان‌طور که ذکر کردیم، سهام جایزه در ابتدا با پسوند حرف (ج) مشخص می‌شود و پس از آن، اگر در زمان برگزاری مجمع افزایش سرمایه، سهامدار شرکت بوده باشید، بدون نیاز به هیچ اقدام خاصی و به صورت خودکار، این سهام به پرتفو شما اضافه خواهد شد.
البته زمان اضافه‌شدن سهام به پرتفو، به میزان افزایش سرمایه بستگی دارد که بالاتر ذکر کردیم و برای فروش نیز ممکن است چند ماه نیاز به انتظار باشد. دلیل آن هم این است که انجام و ثبت فرآیند افزایش سرمایه، زمان‌بر است. عموما بین 2 الی 4 ماه زمان لازم است تا سهام جایزه به پرتفو اضافه شود و پس از آن حدودا 2 یا 3 هفته بعد، امکان فروش میسر خواهد شد.
کلام آخر
شرکت‌ها، برای تامین منابع مالی خود یا اصلاح ساختار آن‌ها، اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. بعد از اعمال افزایش سرمایه، شرکت‌ها به سهامداران خود در زمان افزایش سرمایه، سهام جایزه می‌دهند. این سهام به صورت رایگان و بدون نیاز به انجام کاری، به پرتفو سرمایه‌گذاران اضافه خواهد شد.
افزایش سرمایه، روش‌های مختلفی دارد و بر اساس میزان آن، زمان بازگشایی و نحوه دریافت سهام جایزه متفاوت خواهد بود. دریافت سهام جایزه برای بسیاری از سرمایه‌گذاران دلچسب است و سبب محبوبیت بیشتر شرکت خواهد شد.
سهام جایزه چیست؟
سهام جایزه سهامی محسوب می‌شود که شرکت بعد از تصویب افزایش سرمایه به شیوه‌های مختلفی از جمله افزایش سرمایه از محل سود انباشته، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها در مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، به سهامداران فعلی خود اختصاص می‌دهد.
درواقع به دلیل این که سهامداران بدون این که هزینه‌ای را پرداخت نمایند، سهام جدید اختصاص داده می‌شود که به آن سهام جایزه می‌گویند. افزایش سرمایه یک فرآیند مهم و خوشایند برای سهامداران است و برخی از شرکت‌ها به جای این که سود را به شکل پول نقد به سهامداران خود پرداخت نمایند سود سهمی یا سهام جایزه به سهامداران خود اختصاص می‌دهند.
سهام جایزه سهامی است که از طریق یک شرکت، به سهامداران کنونی سهم از جمله حقیقی و حقوقی تعلق دارد. این سهام در حقیقت سهامی است که برای کسب آن و افزوده شدن آن به سبد معاملات شما، پولی پرداخت نمی‌شود و به صورت رایگان در اختیار شما قرار می‌گیرد.
همچنین بخوانید : تفاوت شخص حقیقی و حقوقی
سهام جایزه در بورس چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم در بعضی از شرکت‌ها سیاست تقسیم سود آن‌ها به روشی است که به جای پرداخت پول نقد به عنوان سود سهام، اقدام به پخش سهام جایزه می‌کنند. این نکته را در نظر داشته باشید که سهامدارانی که این سهم را دریافت می‌کنند نباید هیچ نوع وجهی را پرداخت نمایند.
به عنوان مثال ممکن است یک شرکت به سهامداران خود اعلام کند که در پایان یک سال اموالی را به مالکان سهام عادی ۲۰ درصد سهام جایزه بدهد. بنابراین در این صورت شرکت مورد نظر می‌خواهد به هر فردی که ۴ سهم عادی دارد به جای سود سالانه یک سهم جدید پرداخت نماید.
شرکت ها چرا سهام جایزه می دهند؟
ممکن است برخی از شرکت‌ها براساس عوامل مختلفی تعدادی سهام پاداش به سهامداران خود اختصاص دهند. یکی از عواملی که شرکت تصمیم به پخش سهام جایزه به سهامداران خود می‌کند سرمایه‌گذاری درآمدهای ناپایدار و بازسازی ذخایر شرکت است.
از دیگر عواملی که شرکت تصمیم به پخش سهام جایزه به سهامداران می‌کند این مسئله است که زمانی یک شرکت پول کمتری داشته باشد، امکان دارد سهام جایزه را بدهد تا سهامداران بتوانند سهام خود را برای پول بفروشند.
بنابراین شرکت تصمیم به پخش سهام جایزه به سهامداران می‌کند این است که شرکت‌ها قادرند با پرداخت اوراق بهادار سهام به سهامداران، قیمت سهام را کاهش دهند و به این شیوه سرمایه‌گذاران جدید را برای خرید سهام ترغیب می‌کنند.
عوامل مؤثر در انتخاب سهام جايزه و تجزيه سهام
۱ – پخش سهام جایزه بر کل دارایی‌ها، تمام بدهی‌ها و حقوق مالکان سهام تاثیرگذار نیست ولی موجب تغییر ترکیب حساب‌های حقوق مالکان سهام خواهد شد. پخش سهام جایزه تجزیه سهام حساب‌های درج شده در ترازنامه را تغییر نمی‌دهد، تنها ارزش اسمی سهام عادی کاهش می‌یابد.
۲ – سهام جایزه و تجزیه سهام خود به خود ثروت سهامداران را نمی‌تواند تغییر دهند. قیمت بازار سهام عادی و میزان سود هر سهم مطابق با مقدار سهام جدید کاهش می‌یابد، اما درصد مالکیت سهامداران ثابت می‌ماند.
۳ – سهامی که به شکل جایزه یا در اثر تجزیه سهام به صاحبان سهام شرکت پخش می‌شود شامل مالیات نمی‌شود. این مسئله با این واقعیت که پخش سهام جایزه یا تجزیه سهم موجب افزایش ثروت سهامداران نخواهد منافات ندارد.
۴ – سیاست تقسیم سود برخی از شرکت‌ها به این روش است که هم سهام جایزه پخش کنند و هم مقداری از سود سالانه شرکت را به شکل نقد پرداخت نمایند.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته و توزیع سهام جایزه
بخشی از سود سالیانه شرکت‌ها که در سال‌های گذشته در میان سهامداران دسته‌بندی نشده است در حساب سود انباشته آن‌ها ذخیره خواهد شود. سود انباشته به هدف جبران مخارج مورد نیاز برای سرمایه گذاری‌های جدید و دیگر عملیات شرکت استفاده می‌شود و جریان نقدینگی جدیدی عملا به شرکت وارد نمی‌شود. چرا که در این حالت سهامداران هزینه‌ای را برای خرید اوراق جدید انتشار شده پرداخت نمی‌کنند، به سهام تعلق گرفته به سهامداران سهام جایزه گفته می‌شود.
اما سهام جایزه به چه کسانی تعلق می گیرد؟
سهام جایزه به تمام سهامداران تعلق می‌گیرد و سهامداران بدون اینکه هزینه‌ای را پرداخت نمایند، مالک سهام جایزه هستند به صورتی که میزان مالکیت سهامداران پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته تغییری نخواهد کرد.
توجه داشته باشید که هدف از این که مالکیت سهامداران پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته تغییری نخواهد کرد این است که تغییری در دارایی‌های سهامداران اتفاق نمی‌افتد. بنابراین در این صورت پس از افزایش سرمایه که تعداد سهام افراد زیاد شد، قیمت سهام جدید به شیوه‌ای تغییر می‌کند که دارایی سهامداران تغییری نکند ولی تعداد سهام آن‌ها افزایش پیدا کند.
سهام جایزه کی به پرتفوی افزوده می‌شود؟
روش افزوده شدن سهام جایزه در پرتفو به این صورت است که چنان‌چه این افزایش کمتر از ۱۰۰% باشد، به صورت تقریبی ۲ هفته طول خواهد کشید تا در پرتفو قرار گیرد و چنان‌چه بیشتر از ۱۰۰% باشد، قرار گیری آن در پرتفو بیشتر از ۲ ماه طول خواهد کشید.
چه زمانی سهام جایزه در عملکرد قرار می‌گیرد؟
در رابطه با کارکرد نیز اغلب بلافاصله پس از تصویب افزایش سرمایه به شیوه تجدید ارزیابی دارایی‌ها یا سود انباشته، سهام جایزه به آن افزوده می‌شود. ولی تا زمانی که رویداد افزایش سرمایه تکمیل نشود، سهام جایزه به پرتفوی شما افزوده نمی‌شود و قابلیت فروش نیز ندارد.
چنان‌چه سهام جایزه به کارکرد شما افزوده نشده است، می‌توانید توسط ایزی تریدر نسخه دسکتاپ آن را اصلاح نمایید. بدین ترتیب، وارد کارکرد خود شده و گزینه افزودن تراکنشی دستی را انتخاب نمایید. سپس تعداد سهام جایزه‌ای که شما تعلق دارد را با قیمت حداقلی «یک ریال» ثبت نمایید.
برای حذف یک تراکنش از عملکرد کافی است توسط ایزی‌تریدر وارد کارکرد خود شوید. سپس از طریق فلش سمت راست نماد موردنظر را انتخاب نمایید تا فهرست تراکنش‌های نماد نمایش داده شود. برای حذف هر تراکنش نیز کافی است علامت سطل زباله مرتب به آن سطر را انتخاب و تایید نمایید.
چنان‌چه با این روش سهام جایزه شما در کارکرد حذف نشد باید تمام سهام خود را پاک کنید. سپس تمام سهام خود را از بخش افزودن تراکنش دستی و به تاریخی بعد از تاریخ مجمع فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، اضافه کنید.
چگونه سهام جایزه را دریافت کنیم؟
برای دریافت سهام جایزه نیازی به انجام کار خاصی نیست، تنها بایستی صبر کنید تا سهام جایزه به پرتفو شما افزوده شود. برای دریافت سهام جایزه نباید کاری کنید. یعنی پس از ۲ الی ۴ ماه به صورت اتوماتیک سهم جایزه به پرتفو شما افزوده می‌شود. در صورتی که پس از این مدت سهم جایزه به پرتفو شما افزوده نشد پس از بررسی سایت کدال و اطمینان از این موارد با کارگزاری خود تماس بگیرید.
آیا سهام جایزه را می توان فروخت؟
بله، پس از انجام رویداد افزایش سرمایه و اعمال سهام جایزه در پرتفو شما می‌توانید مانند دیگر سهام آن را به بفروشید. البته بین ۲ الی ۴ ماه زمان می‌خواهد که بتوانید سهام خود را بفروشید.
چرا شرکت ها افزایش سرمایه می دهند؟
یک اصل کلی در بورس وجود دارد که سهامی که قیمت پایین‌تری دارند، مشتری بیشتری دارند. یعنی سهامداران فولاد ۲۵۰ تومانی را راحت‌تر از فولاد هزار تومانی خریداری می‌کنند و این یکی از بزرگترین مزایای افزایش سرمایه است.
همچنین بخوانید : حسابداری شرکت ها چیست؟
از دیگر عوامل افزایش سرمایه شرکت‌ها می‌توان به کوچک شدن اعداد و در نتیجه محاسبات راحت‌تر اشاره کرد. علاوه‌بر این بروز دارایی‌ها و صورت‌های مالی کمک بسیاری به تحلیل‌گران برای تحلیل واقعی سهم خواهد کرد که این نیز یکی از عوامل اصلی افزایش سرمایه شرکت‌ها به حساب می‌آید.
۴ روش افزایش سرمایه در سهام جایزه
۱ – افزایش سرمایه از محل آورده نقدی در قالب حق تقدم
در زمانی که شرکت سود انباشته مناسبی ندارد و یا قصد دارد منابع مالی جدیدی به شرکت وارد کند، از محل آورده نقدی سهامداران اقدام به افزایش سرمایه می‌کند. به این دلیل که افزایش سرمایه از این شیوه نیازمند تامین مالی و منابع جدید از سمت سهامداران فعلی شرکت است، شرکت حق استفاده آن را ابتدا به شکل اوراقی تحت عنوان «حق تقدم سهام» در اختیار سهامداران شرکت می‌دهد.
بنابراین در این صورت سهامداران در مدت زمان مجاز و مشخص شده برای معامله این اوراق که اغلب ۲ ماه است و به آن مهلت پذیره نویسی می‌گویند، می‌توانند اقدام به پرداخت مبلغ اسمی سهام یا فروش حقد تقدم کند.
۲ – افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم
صرف سهام به معنای تفاوت قیمت اسمی و قیمت فروش یک سهم است. این روش در بازار ایران کمتر از دیگر شیوه‌ها رایج است. در این شیوه، شرکت سهام را به مبلغی بیشتر از قیمت اسمی و توسط پذیره نویسی به فروش می‌رساند و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را به حساب انباشته انتقال داده یا در ازای ان سهام جدیدی به سهامداران قبلی می‌دهد.
۳ – افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی های شرکت
در این بخش شرکت بخشی از دارایی‌های خود را که ثابت است را مرد بررسی قرار می‌دهد؛ این دارایی‌ها شامل زمین، تجهیزات، ساختمان و ابزارآلات مختلف است. با این کار ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه آپدیت می‌شود. بنابراین با توجه به این که معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار بماند و بدهی‌های شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش پیدا کند تا این معادله برقرار شود.
در این صورت پولی به شرکت وارد نمی‌شود و تنها یک عملیات حسابداری در صورت‌های مالی شرکت اتفاق می‌افتد و تعداد سهام نیز افزایش نمی‌یابد. این کاهش قیمت بر جذابیت سهم اضافه می‌کند و در نتیجه افزایش تقاضای سهم را به همراه خواهد داشت.
۴ – افزایش سرمایه از محل سود انباشته و اندوخته طرح و توسعه در قالب سهام جایزه (حق تقدم)
در این بخش شرکت به دلیل این که سود انباشته قابل توجهی دارد، تصمیم می‌گیرد از محل انباشته دارایی خود، سرمایه خود را افزایش دهد. سرانجام شرکت بعد از افزایش سرمایه، سودی به سهامداران خود می‌دهد که در این بخش سود ارائه شده تحت عنوان سهام جایزه شناخته می‌شود.
همچنین، مانند حالت قبل، شکسته شدن قیمت‌ها برجذابیت سهم اضافه می‌کند و افزایش سودی را برای سهم در دراز مدت خواهد داشت. علاوه‌براین، سهام جایزه شامل مالیات نیست و به سهامدارانی تعلق دارد که در روز برگزاری مجمع فوق‌العاده افزایش سرمایه، سهامدار شرکت باشند.
نکات مرتبط با سهام جایزه
در صورتی که در زمان برگزاری مجمع در رابطه با افزایش سرمایه، شما سهام شرکت رو داشته باشید به عنوان سهامدار شناخته خواهید شد و افزایش سرمایه و سهام جایزه به شما تعلق می‌گیرد.
زمان افزوده شدن سهام جایزه به پرتفوی و زمان فروش جایزه
سهام جایزه برای ثبت شدن به صورت میانگین ۳ تا ۴ ماه زمان نیاز دارد، شما پس از این مدت، می‌توانید آن را به فروش برسانید. افزایش سرمایه‌های بالای ۱۰۰ درصد بایستی پیش از بازگشایی نماد به ثبت برسد و قابلیت معامله شود. در صورتی که در حدود قیمت تئوریک بازگشایی شود ضرری را برای کسی به دنبال نخواهد داشت.
سهام جایزه؛ پاداش افزایش سرمایه شرکت به سهامداران
کلمه «جایزه» برای همه ما با حس شوق و هیجان همراه است. اما جایزه گرفتن تنها به دوران مدرسه محدود نمی‌شود. در بازار سرمایه، سهامداران می‌توانند از شرکتی که سهام آن را خریداری کرده‌اند، سهم جایزه بگیرند. تفاوتی هم ندارد که سهامدار حقیقی باشید یا حقوقی؛ شرکت این سهام را میان همه سهامداران توزیع می‌کند.
در این مقاله بیان می‌کنیم که سهام جایزه چه مفهومی دارد و در چه مواقعی به سهامداران ارائه می‌شود.
تعریف سهام جایزه در بورس
افزایش سرمایه شیوه‌های مختلفی دارد که یکی از آن‌ها به توزیع سهام جایزه منجر می‌شود. شرکت‌های حاضر در بورس به دو دلیل افزایش سرمایه انجام می‌دهند:
- تامین مالی
- اصلاح ساختار مالی
افزایش سرمایه به چهار روش انجام می‌شود که در ادامه به توضیح مختصر آن‌ها خواهیم پرداخت. اگر به دنبال اطلاعات دقیق‌تری درباره افزایش سرمایه، دلایل و روش‌های آن می‌گردید اما مقاله «افزایش سرمایه چیست و چه انواعی دارد؟» را مطالعه کنید.
شیوه‌های افزایش سرمایه در بورس
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی از طریق حق تقدم
زمانی که شرکت از سود انباشته مناسبی برخوردار نباشد یا بخواهد از منابع مالی جدیدی برای پیشبرد اهداف خود استفاده کند، برای افزایش سرمایه به آورده نقدی سهامداران مراجعه می‌کند. افزایش سرمایه به این شیوه به تامین مالی و منابع جدید از جانب سهامداران فعلی نیاز دارد. به این ترتیب شرکت حق استفاده از آن را در اختیار سهامداران قرار می‌دهد.
این حق استفاده در قالب اوراقی به نام حق تقدم عرضه می‌شود. پس از این مرحله سهامداران در بازه زمانی معینی فرصت دارند تا این اوراق را معامله کنند. زمان معین‌شده معمولا دو ماه است و از آن با نام پذیره نویسی یاد می‌شود. در این تاریخ سهامداران قادر خواهند بود حق تقدم را بفروشند یا مبلغ اسمی آن را پرداخت کنند.
افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم
تفاوت میان قیمت اسمی و قیمت فروش یک سهم را صرف سهام می‌نامند. در بازار بورس ایران این روش کمتر از سایر شیوه‌ها متداول است.
ساز و کار این شیوه به این صورت است که شرکت سهام خود را در مبلغی بالاتر از قیمت اسمی سهم و از طریق فرایند پذیره‌نویسی عرضه می‌کند. سپس تفاوت ناشی از اختلاف قیمت فروش و قیمت اسمی را به حساب انباشته منتقل می‌کند. همچنین می‌تواند در ازای این کار، سهام جدیدی را به سهامداران قبلی شرکت ارائه کند.
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت
در این شیوه از افزایش سرمایه، شرکت دارایی ثابت خود را مجددا مورد ارزیابی قرار می‌دهد تا ارزش آن را تعیین کند. این دارایی‌ها می‌تواند شامل زمین، ساختمان، ماشین‌آلات، تجهیزات، سرمایه‌گذاری‌ها و دارایی‌های دیگر باشد.
چنین عملی به روز شدن ارزش دارایی‌های شرکت را در ترازنامه در پی دارد. اما معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار بماند. یعنی با توجه به افزایش ارزش دارایی‌ها – در حالی که تغییری در بدهی‌های شرکت صورت نگرفته است – طبیعی است که باید سرمایه شرکت افزایش پیدا کند تا این توازن و تعادل بر هم نخورد.
در این شیوه نیز مبلغی به شرکت تزریق نمی‌شود. در حقیقت تنها یک عملیات حسابداری در سطح صورت‌های مالی شرکت انجام می‌شود. تعداد سهام زیاد نمی‌شود اما قیمت آن کم می‌شود. همین کاهش قیمت موجب جذابیت سهم می‌شود و شاهد افزایش تقاضا در چنین سهمی خواهیم بود.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته در قالب سهام جایزه (حق تقدم)
در این شیوه، شرکت در نتیجه افزایش سرمایه، سهامی با نام سهام جایزه را در اختیار سهامداران قرار می‌دهد. با انجام این عمل نیازی به آن نیست که سهامداران وجهی بابت این سهام پرداخت کنند. در چنین حالتی شرکت افزایش سرمایه را از محل سود انباشته انجام می‌دهد. پس از انجام افزایش سرمایه، شرکت اقدام به پرداخت سود می‌کند که به شکل سهام جایزه در بورس است.
روش محاسبه قیمت سهام جایزه
قیمت و تعداد سهام جایزه از طریق فرمول زیر محاسبه می‌شود:
فرمول قیمت سهام جایزه
قیمت جدید هر سهم = قیمت پایانی هر سهم قبل از انجام افزایش سرمایه / (A+۱)
که در این رابطه A برابر است با درصد افزایش سرمایه تقسیم بر ۱۰۰.
مثلا فرض کنید شخصی ۵۰۰ عدد سهم سه هزار تومانی داشته باشد. شرکت مذکور از محل سود انباشته افزایش سرمایه ۵۰ درصدی می‌دهد. یعنی A برابر است با ۰.۵. با این تفاسیر تعداد سهام جایزه برابر است با:
۲۰۰۰ = ۳۰۰۰/۱.۵ = قیمت سهم
یعنی فرد تعداد ۷۵۰ سهم دو هزار تومانی خواهد داشت. در این روش نیز مانند روش سوم افزایش سرمایه، شاهد کاهش قیمت خواهیم بود. اما تفاوت در این است که در این شیوه، به تعداد سهامی که سرمایه‌گذاران در اختیار دارند، و با توجه به درصد افزایش سرمایه، سهامی در قالب سهام جایزه به سهامداران تعلق می‌گیرد.
از سویی دیگر کم شدن قیمت سهم، موجب افزایش جذابیت آن خواهد شد و در نتیجه سود سهام در بلندمدت افزایش خواهد یافت. به علاوه سهام جایزه در بورس مشمول مالیات هم نیست. این سهام تنها به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که در زمان برگزاری مجمع فوق‌العاده افزایش سرمایه، هم‌چنان سهامدار شرکت باشند.
اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی
اما چه زمانی طول می‌کشد تا سهام جایزه به پرتفوی شما منتقل شود؟ اگر افزایش سرمایه کمتر از ۱۰۰ درصد باشد، این امر حدود دو هفته به طول می‌انجامد. اما اگر درصد افزایش سرمایه بیشتر از ۱۰۰ باشد، انتقال آن به سبد سهام چیزی بیش از دو ماه زمان می‌خواهد.
باید به یاد داشت که نماد مربوط به هر شرکت بورسی هنگام افزایش سرمایه از محل سود انباشته دو روز قبل از برگزاری مجمع متوقف می‌شود. پس از اینکه گزارش مجمع در سامانه کدال منتشر شد، نماد مذکور مجددا در سایت بورس اوراق بهادار تهران قابل معامله می‌شود.
جمع‌بندی
شرکت‌هایی که از محل سود انباشته افزایش سرمایه می‌دهند، سهام خود را ارزان‌تر اما تعداد آن را بیشتر می‌کنند. این شرکت‌ها برای جبران ارزش سهام سهامداران فعلی خود، به آن‌ها تعداد بیشتری سهام ارائه می‌کنند که به آن سهام جایزه گفته می‌شود.
شرکت‌ها با این روش قیمت سهام خود را کاهش می‌دهند که موجب جذابیت آن برای خریداران می‌شود. به دنبال استقبال از این سهام، ارزش آن نیز افزایش می‌یابد و برای شرکت و سهامداران آن سود به همراه خواهد داشت.
سهام جایزه چیست؟
یکی از راه‌های رایجی که شرکت‌ها برای تامین منابع مالی خود از آن استفاده می‌کنند، افزایش سرمایه است. در بازار بورس، افزایش سرمایه شرکت‌ها، غالبا به ۴ روش انجام می‌شود. عموما در فرآیند افزایش سرمایه، از محل سود انباشته و تجدید ارزیابی دارایی‌ها، به سرمایه‌گذاران سهام جایزه تعلق می‌گیرد.
در این مقاله به بررسی سهام جایزه، افزایش سرمایه و روش‌های آن خواهیم پرداخت:
تعریف سهام جایزه
به طور کلی به سهامی که در اثر افزایش سرمایه و به صورت رایگان، در بین سهامداران یک شرکت توزیع می‌شود، سهام جایزه می‌گویند. این سهام بعد از فرآیند افزایش سرمایه به پرتفو سهامداران شرکت اضافه می‌شود و بسیاری از سرمایه‌گذاران طرفدار دریافت این گونه از سهام هستند. نماد شرکت، 48 ساعت قبل از برگزاری مجمع افزایش سرمایه، متوقف می‌شود و بعد از انتشار گزارش مجمع در سایت کدال، می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد.
افزایش سرمایه و انواع روش‌های آن
تامین منابع مالی، برای توسعه فعالیت‌های شرکت یا اصلاح ساختار مالی آن، موجب می‌شود تا شرکت‌ها اقدام به افزایش سرمایه کنند. تغییر میزان سرمایه شرکت و افزایش سرمایه، به روش‌های مختلفی اتفاق می‌افتد. در ادامه به توضیح و بررسی ۴ روش موجود برای افزایش سرمایه شرکت‌ها خواهیم پرداخت:
1- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی در قالب حق تقدم
زمانی که شرکت قصد داشته باشد منابع مالی جدید وارد شرکت کند یا سود مناسب و انباشته‌ای نداشته باشد، از محل آورده نقدی سهامداران، اقدام به افزایش سرمایه می‌کند. افزایش سرمایه در این روش از طریق تامین منابع مالی از سوی سهامداران انجام می‌شود. به همین خاطر شرکت ابتدا آن‌را با نام حق تقدم نماد، در اختیار سهامداران فعلی‌اش قرار می‌دهد. در این روش سهامداران به مدت دو ماه (مهلت پذیره‌نویسی)، فرصت دارند تا یا حق تقدم سهام خود را بفروشند یا با پرداخت مبلغ اسمی، آن‌را تبدیل به سهم و وارد پرتفو خود کنند.
2- افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم
صرف سهام در واقع نمایان‌گر تفاوت قیمت اسمی و قیمت فروش یک سهم است. در این روش، شرکت سهام خود را با مبلغی بیش از ارزش اسمی آن و از طریق پذیره‌نویسی به فروش می‌رساند و تفاوت قیمت اسمی و فروش را یا به عنوان سهام جدید به سهام‌دارانش می‌دهد یا آن‌را به حساب انباشته شرکت منتقل می‌کند.
3- افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت
در این سبک، شرکت دارایی‌های خود مانند زمین، ساختمان و … را مورد ارزیابی ارزشی قرار می‌دهد و سعی در به‌روزرسانی ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه دارد. معادله حسابداری موجود در ترازنامه باید برقرار باشد و به دلیل اینکه بدهی‌های شرکت تغییر نکرده‌اند، باید سرمایه شرکت افزایش پیدا کند تا معادله به درستی برقرار باشد. ضمنا در این روش پولی وارد شرکت نمی‌شود و صرفا عملیات حسابداری در صورت‌های مالی شرکت رخ داده و تعداد سهام زیاد نمی‌شود، لذا قیمت سهام کاهش پیدا می‌کند. این کاهش قیمت سبب می‌شود تا شرکت با افزایش تقاضا برای خرید سهام خود مواجه شود.
4- افزایش سرمایه از محل سود انباشته در قالب سهام جایزه
در این روش، شرکت به سهامداران خود سهام جدیدی می‌دهد که در اثر افزایش سرمایه اتفاق افتاده است و شرکت به دلیل اینکه سود انباشته و قابل توجهی داشته، از محل سود انباشته خود اقدام به افزایش سرمایه می‌کند. در واقع پس از افزایش سرمایه، شرکت به سهامداران خود سودی در قالب سهام جایزه پرداخت می‌کند.
روش محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه
پس از اعمال افزایش سرمایه، قیمت سهم به گونه‌ای تغییر می‌کند که دارایی افراد تحت تاثیر قرار نگیرد و با استفاده از فرمول زیر، امکان محاسبه آن وجود دارد.
زمان اضافه شدن سهام جایزه به پرتفو و بازگشایی نماد
به طور کلی و بر اساس میزان افزایش سرمایه، دو حالت زیر اتفاق می‌افتد:
1- میزان افزایش سرمایه کمتر از 200 درصد باشد
در این صورت حداکثر 2 روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمع افزایش سرمایه، نماد بازگشایی می‌شود. سهام جایزه هنگام بازگشایی در پرتفو قرار نخواهد گرفت. این سهام پس از طی‌شدن تفاوت سهام جایزه و حق تقدم کلیه مراحل افزایش سرمایه و ثبت نزد سازمان ثبت شرکت‌ها، به پرتفو اضافه خواهد شد. این فرآیند ممکن است چندین ماه به طول بینجامد. این زمان توسط شرکت اعلام می‌شود و راه دیگر تخمین زمانی، این است که پس از انتشار آگهی ثبت افزاش سرمایه شرکت‌ها در سایت کدال، سهام جایزه به پرتفو اضافه می‌شود.
2- میزان افزایش سرمایه بیش از 200 درصد باشد
در این صورت تا زمانی که فرآیند افزایش سرمایه تکمیل نشده باشد و سهام جایزه به پرتفو سهامداران اضافه نشود، سهم مجاز نمی‌شود و ممکن است این شرایط چندین ماه به طول بیانجامد.
لازم است در نظر داشته باشید که اگر بعد از مجمع افزایش سرمایه، تمام دارایی خود را فروخته باشید، امکان اضافه نشدن سهام جایزه برای شما وجود دارد. به همین خاطر باید از درج آگهی ثبت افزایش سرمایه سهام خود که در سایت کدال قابل مشاهده است، اطمینان حاصل کنید. سپس از درگاه یکپارچه ذینفعان، امکان مشاهده سهام جایزه برای شما وجود دارد. این سهام در ابتدا با پسوند حرف (ج) و در آخر اسم نماد نمایش داده می‌شود و بعد از آن به حالت عادی به سهام شما اضافه خواهد شد.
سهام جایزه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
این سهام صرفا مختص افرادی است که در زمان برگزاری مجمع افزایش سرمایه، سهامدار شرکت بوده باشند. به همین خاطر در زمان فروش، توصیه می‌شود تا حداقل یک سهم را در پرتفو خود نگه دارید تا سهام جایزه در صورت اعمال، به شما تعلق گیرد.
نحوه تبدیل سهام جایزه به سهام عادی و فروش آن
همان‌طور که ذکر کردیم، سهام جایزه در ابتدا با پسوند حرف (ج) مشخص می‌شود و پس از آن، اگر در زمان برگزاری مجمع افزایش سرمایه، سهامدار شرکت بوده باشید، بدون نیاز به هیچ اقدام خاصی و به صورت خودکار، این سهام به پرتفو شما اضافه خواهد شد.
البته زمان اضافه‌شدن سهام به پرتفو، به میزان افزایش سرمایه بستگی دارد که بالاتر ذکر کردیم و برای فروش نیز ممکن است چند ماه نیاز به انتظار باشد. دلیل آن هم این است که انجام و ثبت فرآیند افزایش سرمایه، زمان‌بر است. عموما بین 2 الی 4 ماه زمان لازم است تا سهام جایزه به پرتفو اضافه شود و پس از آن حدودا 2 یا 3 هفته بعد، امکان فروش میسر خواهد شد.
کلام آخر
شرکت‌ها، برای تامین منابع مالی خود یا اصلاح ساختار آن‌ها، اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. بعد از اعمال افزایش سرمایه، شرکت‌ها به سهامداران خود در زمان افزایش سرمایه، سهام جایزه می‌دهند. این سهام به صورت رایگان و بدون نیاز به انجام کاری، به پرتفو سرمایه‌گذاران اضافه خواهد شد.
افزایش سرمایه، روش‌های مختلفی دارد و بر اساس میزان آن، زمان بازگشایی و نحوه دریافت سهام جایزه متفاوت خواهد بود. دریافت سهام جایزه برای بسیاری از سرمایه‌گذاران دلچسب است و سبب محبوبیت بیشتر شرکت خواهد شد.
سهام جایزه چیست؟
سهام جایزه سهامی محسوب می‌شود که شرکت بعد از تصویب افزایش سرمایه به شیوه‌های مختلفی از جمله افزایش سرمایه از محل سود انباشته، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها در مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، به سهامداران فعلی خود اختصاص می‌دهد.
درواقع به دلیل این که سهامداران بدون این که هزینه‌ای را پرداخت نمایند، سهام جدید اختصاص داده می‌شود که به آن سهام جایزه می‌گویند. افزایش سرمایه یک فرآیند مهم و خوشایند برای سهامداران است و برخی از شرکت‌ها به جای این که سود را به شکل پول نقد به سهامداران خود پرداخت نمایند سود سهمی یا سهام جایزه به سهامداران خود اختصاص می‌دهند.
سهام جایزه سهامی است که از طریق یک شرکت، به سهامداران کنونی سهم از جمله حقیقی و حقوقی تعلق دارد. این سهام در حقیقت سهامی است که برای کسب آن و افزوده شدن آن به سبد معاملات شما، پولی پرداخت نمی‌شود و به صورت رایگان در اختیار شما قرار می‌گیرد.
همچنین بخوانید : تفاوت شخص حقیقی و حقوقی
سهام جایزه در بورس چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم در بعضی از شرکت‌ها سیاست تقسیم سود آن‌ها به روشی است که به جای پرداخت پول نقد به عنوان سود سهام، اقدام به پخش سهام جایزه می‌کنند. این نکته را در نظر داشته باشید که سهامدارانی که این سهم را دریافت می‌کنند نباید هیچ نوع وجهی را پرداخت نمایند.
به عنوان مثال ممکن است یک شرکت به سهامداران خود اعلام کند که در پایان یک سال اموالی را به مالکان سهام عادی ۲۰ درصد سهام جایزه بدهد. بنابراین در این صورت شرکت مورد نظر می‌خواهد به هر فردی که ۴ سهم عادی دارد به جای سود سالانه یک سهم جدید پرداخت نماید.
شرکت ها چرا سهام جایزه می دهند؟
ممکن است برخی از شرکت‌ها براساس عوامل مختلفی تعدادی سهام پاداش به سهامداران خود اختصاص دهند. یکی از عواملی که شرکت تصمیم به پخش سهام جایزه به سهامداران خود می‌کند سرمایه‌گذاری درآمدهای ناپایدار و بازسازی ذخایر شرکت است.
از دیگر عواملی که شرکت تصمیم به پخش سهام جایزه به سهامداران می‌کند این مسئله است که زمانی یک شرکت پول کمتری داشته باشد، امکان دارد سهام جایزه را بدهد تا سهامداران بتوانند سهام خود را برای پول بفروشند.
بنابراین شرکت تصمیم به پخش سهام جایزه به سهامداران می‌کند این است که شرکت‌ها قادرند با پرداخت اوراق بهادار سهام به سهامداران، قیمت سهام را کاهش دهند و به این شیوه سرمایه‌گذاران جدید را برای خرید سهام ترغیب می‌کنند.
عوامل مؤثر در انتخاب سهام جايزه و تجزيه سهام
۱ – پخش سهام جایزه بر کل دارایی‌ها، تمام بدهی‌ها و حقوق مالکان سهام تاثیرگذار نیست ولی موجب تغییر ترکیب حساب‌های حقوق مالکان سهام خواهد شد. پخش سهام جایزه تجزیه سهام حساب‌های درج شده در ترازنامه را تغییر نمی‌دهد، تنها ارزش اسمی سهام عادی کاهش می‌یابد.
۲ – سهام جایزه و تجزیه سهام خود به خود ثروت سهامداران را نمی‌تواند تغییر دهند. قیمت بازار سهام عادی و میزان سود هر سهم مطابق با مقدار سهام جدید کاهش می‌یابد، اما درصد مالکیت سهامداران ثابت می‌ماند.
۳ – سهامی که به شکل جایزه یا در اثر تجزیه سهام به صاحبان سهام شرکت پخش می‌شود شامل مالیات نمی‌شود. این مسئله با این واقعیت که پخش سهام جایزه یا تجزیه سهم موجب افزایش ثروت سهامداران نخواهد منافات ندارد.
۴ – سیاست تقسیم سود برخی از شرکت‌ها به این روش است که هم سهام جایزه پخش کنند و هم مقداری از سود سالانه شرکت را به شکل نقد پرداخت نمایند.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته و توزیع سهام جایزه
بخشی از سود سالیانه شرکت‌ها که در سال‌های گذشته در میان سهامداران دسته‌بندی نشده است در حساب سود انباشته آن‌ها ذخیره خواهد شود. سود انباشته به هدف جبران مخارج مورد نیاز برای سرمایه گذاری‌های جدید و دیگر عملیات شرکت استفاده می‌شود و جریان نقدینگی جدیدی عملا به شرکت وارد نمی‌شود. چرا که در این حالت سهامداران هزینه‌ای را برای خرید اوراق جدید انتشار شده پرداخت نمی‌کنند، به سهام تعلق گرفته به سهامداران سهام جایزه گفته می‌شود.
اما سهام جایزه به چه کسانی تعلق می گیرد؟
سهام جایزه به تمام سهامداران تعلق می‌گیرد و سهامداران بدون اینکه هزینه‌ای را پرداخت نمایند، مالک سهام جایزه هستند به صورتی که میزان مالکیت سهامداران پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته تغییری نخواهد کرد.
توجه داشته باشید که هدف از این که مالکیت سهامداران پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته تغییری نخواهد کرد این است که تغییری در دارایی‌های سهامداران اتفاق نمی‌افتد. بنابراین در این صورت پس از افزایش سرمایه که تعداد سهام افراد زیاد شد، قیمت سهام جدید به شیوه‌ای تغییر می‌کند که دارایی سهامداران تغییری نکند ولی تعداد سهام آن‌ها افزایش پیدا کند.
سهام جایزه کی به پرتفوی افزوده می‌شود؟
روش افزوده شدن سهام جایزه در پرتفو به این صورت است که چنان‌چه این افزایش کمتر از ۱۰۰% باشد، به صورت تقریبی ۲ هفته طول خواهد کشید تا در پرتفو قرار گیرد و چنان‌چه بیشتر از ۱۰۰% باشد، قرار گیری آن در پرتفو بیشتر از ۲ ماه طول خواهد کشید.
چه زمانی سهام جایزه در عملکرد قرار می‌گیرد؟
در رابطه با کارکرد نیز اغلب بلافاصله پس از تصویب افزایش سرمایه به شیوه تجدید ارزیابی دارایی‌ها یا سود انباشته، سهام جایزه به آن افزوده می‌شود. ولی تا زمانی که رویداد افزایش سرمایه تکمیل نشود، سهام جایزه به پرتفوی شما افزوده نمی‌شود و قابلیت فروش نیز ندارد.
چنان‌چه سهام جایزه به کارکرد شما افزوده نشده است، می‌توانید توسط ایزی تریدر نسخه دسکتاپ آن را اصلاح نمایید. بدین ترتیب، وارد کارکرد خود شده و گزینه افزودن تراکنشی دستی را انتخاب نمایید. سپس تعداد سهام جایزه‌ای که شما تعلق دارد را با قیمت حداقلی «یک ریال» ثبت نمایید.
برای حذف یک تراکنش از عملکرد کافی است توسط ایزی‌تریدر وارد کارکرد خود شوید. سپس از طریق فلش سمت راست نماد موردنظر را انتخاب نمایید تا فهرست تراکنش‌های نماد نمایش داده شود. برای حذف هر تراکنش نیز کافی است علامت سطل زباله مرتب به آن سطر را انتخاب و تایید نمایید.
چنان‌چه با این روش سهام جایزه شما در کارکرد حذف نشد باید تمام سهام خود را پاک کنید. سپس تمام سهام خود را از بخش افزودن تراکنش دستی و به تاریخی بعد از تاریخ مجمع فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، اضافه کنید.
چگونه سهام جایزه را دریافت کنیم؟
برای دریافت سهام جایزه نیازی به انجام کار خاصی نیست، تنها بایستی صبر کنید تا سهام جایزه به پرتفو شما افزوده شود. برای دریافت سهام جایزه نباید کاری کنید. یعنی پس از ۲ الی ۴ ماه به صورت اتوماتیک سهم جایزه به پرتفو شما افزوده می‌شود. در صورتی که پس از این مدت سهم جایزه به پرتفو شما افزوده نشد پس از بررسی سایت کدال و اطمینان از این موارد با کارگزاری خود تماس بگیرید.
آیا سهام جایزه را می توان فروخت؟
بله، پس از انجام رویداد افزایش سرمایه و اعمال سهام جایزه در پرتفو شما می‌توانید مانند دیگر سهام آن را به بفروشید. البته بین ۲ الی ۴ ماه زمان می‌خواهد که بتوانید سهام خود را بفروشید.
چرا شرکت ها افزایش سرمایه می دهند؟
یک اصل کلی در بورس وجود دارد که سهامی که قیمت پایین‌تری دارند، مشتری بیشتری دارند. یعنی سهامداران فولاد ۲۵۰ تومانی را راحت‌تر از فولاد هزار تومانی خریداری می‌کنند و این یکی از بزرگترین مزایای افزایش سرمایه است.
همچنین بخوانید : حسابداری شرکت ها چیست؟
از دیگر عوامل افزایش سرمایه شرکت‌ها می‌توان به کوچک شدن اعداد و در نتیجه محاسبات راحت‌تر اشاره کرد. علاوه‌بر این بروز دارایی‌ها و صورت‌های مالی کمک بسیاری به تحلیل‌گران برای تحلیل واقعی سهم خواهد کرد که این نیز یکی از عوامل اصلی افزایش سرمایه شرکت‌ها به حساب می‌آید.
۴ روش افزایش سرمایه در سهام جایزه
۱ – افزایش سرمایه از محل آورده نقدی در قالب حق تقدم
در زمانی که شرکت سود انباشته مناسبی ندارد و یا قصد دارد منابع مالی جدیدی به شرکت وارد کند، از محل آورده نقدی سهامداران اقدام به افزایش سرمایه می‌کند. به این دلیل که افزایش سرمایه از این شیوه نیازمند تامین مالی و منابع جدید از سمت سهامداران فعلی شرکت است، شرکت حق استفاده آن را ابتدا به شکل اوراقی تحت عنوان «حق تقدم سهام» در اختیار سهامداران شرکت می‌دهد.
بنابراین در این صورت سهامداران در مدت زمان مجاز و مشخص شده برای معامله این اوراق که اغلب ۲ ماه است و به آن مهلت پذیره نویسی می‌گویند، می‌توانند اقدام به پرداخت مبلغ اسمی سهام یا فروش حقد تقدم کند.
۲ – افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم
صرف سهام به معنای تفاوت قیمت اسمی و قیمت فروش یک سهم است. این روش در بازار ایران کمتر از دیگر شیوه‌ها رایج است. در این شیوه، شرکت سهام را به مبلغی بیشتر از قیمت اسمی و توسط پذیره نویسی به فروش می‌رساند و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را به حساب انباشته انتقال داده یا در ازای ان سهام جدیدی به سهامداران قبلی می‌دهد.
۳ – افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی های شرکت
در این بخش شرکت بخشی از دارایی‌های خود را که ثابت است را مرد بررسی قرار می‌دهد؛ این دارایی‌ها شامل زمین، تجهیزات، ساختمان و ابزارآلات مختلف است. با این کار ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه آپدیت می‌شود. بنابراین با توجه به این که معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار بماند و بدهی‌های شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش پیدا تفاوت سهام جایزه و حق تقدم کند تا این معادله برقرار شود.
در این صورت پولی به شرکت وارد نمی‌شود و تنها یک عملیات حسابداری در صورت‌های مالی شرکت اتفاق می‌افتد و تعداد سهام نیز افزایش نمی‌یابد. این کاهش قیمت بر جذابیت سهم اضافه می‌کند و در نتیجه افزایش تقاضای سهم را به همراه خواهد داشت.
۴ – افزایش سرمایه از محل سود انباشته و اندوخته طرح و توسعه در قالب سهام جایزه (حق تقدم)
در این بخش شرکت به دلیل این که سود انباشته قابل توجهی دارد، تصمیم می‌گیرد از محل انباشته دارایی خود، سرمایه خود را افزایش دهد. سرانجام شرکت بعد از افزایش سرمایه، سودی به سهامداران خود می‌دهد که در این بخش سود ارائه شده تحت عنوان سهام جایزه شناخته می‌شود.
همچنین، مانند حالت قبل، شکسته شدن قیمت‌ها برجذابیت سهم اضافه می‌کند و افزایش سودی را برای سهم در دراز مدت خواهد داشت. علاوه‌براین، سهام جایزه شامل مالیات نیست و به سهامدارانی تعلق دارد که در روز برگزاری مجمع فوق‌العاده افزایش سرمایه، سهامدار شرکت باشند.
نکات مرتبط با سهام جایزه
در صورتی که در زمان برگزاری مجمع در رابطه با افزایش سرمایه، شما سهام شرکت رو داشته باشید به عنوان سهامدار شناخته خواهید شد و افزایش سرمایه و سهام جایزه به شما تعلق می‌گیرد.
زمان افزوده شدن سهام جایزه به پرتفوی و زمان فروش جایزه
سهام جایزه برای ثبت شدن به صورت میانگین ۳ تا ۴ ماه زمان نیاز دارد، شما پس از این مدت، می‌توانید آن را به فروش برسانید. افزایش سرمایه‌های بالای ۱۰۰ درصد بایستی پیش از بازگشایی نماد به ثبت برسد و قابلیت معامله شود. در صورتی که در حدود قیمت تئوریک بازگشایی شود ضرری را برای کسی به دنبال نخواهد داشت.
دیدگاه شما