افت سرمایه (Drawdown) چیست؟


مفهوم دراو دان (Drawdown) در معاملات فارکس | آکادمی آینده

دراودان (Drawdown) افت سرمایه در فارکس چیست ؟

دراودان (Drawdown) افت سرمایه در فارکس چیست ؟

دراودان یا افت سرمایه یکی از مهمترین نکاتی است که هر معامله گر برای بررسی عملکرد خود در فارکس باید از آن استفاده کند. همچنین با شناخت Drawdown می‌توانید از اهمیت جلوگیری ضررهای بزرگ آگاه شده و مدیریت سرمایه را در معامله خود در فارکس رعایت کنید. در این مقاله به صورت کامل به مبحث دراودان در بازار فارکس خواهیم پرداخت.

دراودان Drawdown چیست؟

دراودان یا افت سرمایه در فارکس به میزان سرمایه گفته می‌شود که در بازار فارکس ضرر کرده اید. دراودان را می‌توان به میزان افت سرمایه در نظر گرفت که از موجود اولیه سرمایه شما کاهش پیدا کرده است. این افت سرمایه ممکن است در یک یا چند معامله صورت گرفته و مقدار آن را با درصد یا میزان دلار از دست رفته نمایش داده می‌شود.

دراودان Drawdown چیست؟

دلیل بررسی دراودان Drawdown در فارکس چیست؟

در فارکس یکی از مهمترین نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید، مدیریت سرمایه در فارکس می‌باشد. همان طور که می‌دانید هیچ استراتژی سودآوری در بازار فارکس وجود ندارد و در بازار پر نوسانی مانند فارکس که نیازمند داشتن مدیریت افت سرمایه (Drawdown) چیست؟ سرمایه درستی می‌باشد، باید به صورت مداوم بر روی افت سرمایه یا دراودان حساب خود توجه داشته باشید. همان طور که گفته شد، دراودان مقدار سرمایه است که شما از دست داده اید و حتما باید به آن توجه داشته باشید.

در دنیای معامله گری فارکس، در برخی اوقات معامله گر وارد چندین ضرر پشت سر هم می‌شود که در این شرایط تنها با بررسی دراودان است که می‌توان بر روی افت سرمایه خود مدیریت درستی داشته باشید. دلیل اهمیت این موضوع این است که در صورت کاهش 50 درصدی سرمایه خود، برای برگشت به سرمایه قبلی خود، باید اینبار 100 درصد سود کنید تا به سرمایه قبلی خود برسید.

دلیل دیگر بررسی دراودان در فارکس، برای بررسی عملکرد حساب بوده و معیار خوبی برای سنجش عملکرد ما در فارکس می‌باشد. با بررسی دراودان حساب های معاملاتی، به این موضوع دست پیدا خواهیم کرد که استراتژی ما پرخطر بوده و ریسک آن بسیار بالا است. با همین معیار نیز می‌توانید حساب های سرمایه گذاری فارکس را نیز بررسی کرده و سرمایه گذاری در حساب های که از دراودان بالایی برخوردار هستند، جلوگیری کنید.

نحوه کار دراودان Drawdown در فارکس چگونه است؟

فرض کنید شما دارای یک حساب 1000 دلاری در فارکس هستید. شما با شروع به فعالیت در فارکس و انجام معاملات، دچار ضرر شده و 100 دلار خود را از دست می‌دهید. در این شرایط حساب شما 900 دلار شده و شما 10 درصد ضرر می‌کنید. در این حالت شما حساب شما 10 درصد افت کرده و دراودان حساب معاملاتی فارکس شما 10 درصد می‌باشد. معمولا دراودان را با درصد نمایش می‌دهند اما به صورت مقدار دلار از دست رفته نیز می‌توان نمایش داد.

حداکثر افت سرمایه (دراودان) چیست؟

حداکثر دراودان همان طور که از اسم آن مشخص می‌باشد، به حداکثر افت سرمایه حساب معاملاتی شما در فارکس گفته می‌شود. این حداکثر افت سرمایه را از تمام عمر حساب معاملاتی شما محاسبه شده و از فاصله بین بیشترین افت سرمایه و کمترین افت سرمایه محاسبه می‌شود.

برگشت از دراودان Drawdown

اولین چیزی که در برگشت از افت سرمایه حتما به آن باید توجه داشته باشید این است که به طور مثال با افت سرمایه 50 درصدی، باید 100 درصد سود کنید تا این ضرر جبران شود. در چنین شرایطی با توجه به اینکه سرمایه شما به 50 درصد کاهش پیدا کرده است. از این سرمایه جهت افزایش سرمایه خود باید استفاده کنید. قطعا برگشت با این سرمایه خیلی سخت تر بوده و باید دو برابر قبل سود کرده و کاهش سرمایه خود را جبران کنید.

دراودان (Drawdown)؛ کابوس تریدرهای فارکس!

دراودان (Drawdown) چیست | آکادمی آینده

دراودان (Drawdown) بالا، باعث وداع معامله گران فارکس با بازار می‌شود یا در اثر آن فقط از سرمایه آن‌ها کاسته خواهد شد؟!

قطعا برای همه تریدرهای بازار مالی، درباره این موضوع فکر کرده‌اند که ضرر و شکست در معاملات همیشه متعلق به آن‌ها می‌باشد و کابوسی را از این شکست‌ها در ذهن خود ساخته‌اند. اما حقیقت این است که ضرر و شکست در معاملات برای همه تریدرها وجود دارد. فقط این مقدار آن است که برای تریدرهای بازار متفاوت می‌باشد.

ما در این مقاله قصد داریم دراودان DRAWDOWN را معرفی کنیم که مقدار درصد آن، نشان‌دهنده وجه تمایز بین تریدرهای بازار می‌باشد. اهمیت دراودان دقیقا در جایی بیشتر مشخص می‌شود که بدانید، معامله گرانی که در بازار دراودان بالایی دارند، قطعا این دراودان بالا برای آن‌ها تبعاتی را نیز به همراه خواهد داشت.

شما نیز اگر علاقه‌مند به یادگیری مفهوم دراودان هستید تا از طبعات قابل توجه آن بر سرمایه خود اطلاع بیابید مقاله دراودان چیست آکادمی آینده را از دست ندهید.

در این مقاله چه می‌آموزید؟

  1. دراودان (Drawdown) چیست؟
  2. درصد دراودان پایین و بالا چه طبعاتی برای تریدر به همراه خواهد داشت؟
  3. چه استراتژی می‌تواند Drawdown پایینی را داشته باشد؟

این مقاله برای چه کسانی مناسب است؟

  1. افرادی که در بازار فارکس مشغول به کار هستند.
  2. کسانی که به دنبال استراتژی هستند که دراودان پایینی را داشته باشد.
  3. افرادی که معمولاً دراودان Drawdown بالایی در معاملات خود دارند.

مفهوم دراودان (Drawdown) در معاملات فارکس چیست؟

مفهوم دراودان بیشتر برای معامله گر های فعال در بازار فارکس به کار برده می‌شود. به طور کلی دراودان در فارکس به معنی میزان افت سرمایه یک تریدر در بازار فارکس پس از انجام معاملات متوالی است. این میزان افت سرمایه معمولا به صورت درصدی بیان می‌شود. بیایید توضیح آسان این مفهوم را با مثالی ساده شروع کنیم:

فرض کنید تریدری در بازار فارکس با سرمایه 1000 دلاری، چندین معامله را انجام می‌دهد و پس از آن سرمایه او به 500 دلار تبدیل می‌شود. او در این بین، معاملات سودآوری را نیز داشته است. اما نکته اصلی این‌جاست که برآیند این معاملات، در محاسبه دراودان مهم می‌باشد. در این صورت زمانی که سرمایه این تریدر از 1000 به 500 دلار تبدیل شود می‌توان گفت دراو دان این تریدر 50 درصد می‌باشد.

حال اجازه دهید دراودان را به صورت کاربردی در بازار فارکس توضیح دهیم. Drawdown در فارکس میزان کاهش سرمایه اصلی شما می‌باشد. تخصصی‌تر این جمله در فارکس عبارت است از: تفریق موجودی بین Balances با Equity. مطابق با فرمول زیر قادر خواهید بود Equity را به دست بیاورید.

Equity = بالانس + لوریج + (سود شناور – ضرر شناور)

در فرمول بالا همان‌طور که مشاهده می‌کنید Equity به دلیل برخی از معامله های باز شما قابل تغییر می‌باشد. حال به نکته مهمی که در فرمول فوق وجود دارد می‌پردازیم.

زمانی که Equity شما از میزان Balances کمتر بشود به این معناست که برایند معاملات شما ضررده بوده است و این همان دراودان است.

2 3

مفهوم دراو دان (Drawdown) در معاملات فارکس | آکادمی آینده

شاخص دراودان (Drawdown) چه کمکی به معامله گر می‌کند؟

برای تریدرهای بازار، Drawdown می‌تواند نمایش دهد استراتژی تریدر چه میزان کارایی داشته و ادامه این استراتژی آیا منطقی خواهد بود یا خیر.

همچنین تریدرها می‌توانند به کمک این شاخص حداکثر ریسک مدیریت سرمایه یا صندوق را تخمین بزنند. به طور مثال فرض کنید تریدری در حساب معاملاتی خود مبلغ 2000 دلار موجودی دارد. در این شرایط اگر ضرر 1000 دلاری به حساب معاملاتی او تحمیل شود مقیاس دراو دان حساب معاملاتی‌اش برابر 50 درصد خواهد بود. به نوعی شناسه دراودان به تریدرها اعلام می‌کند که حساب معاملاتی شما توانایی چه مقدار ریسک را خواهد داشت.

استراتژی مناسب از نظر دراودان (Drawdown)

تصور کنید تریدری با اجرای یک استراتژی یا سیستم معاملاتی توانسته سود 20 درصدی را کسب کند. و این میزان کسب سود در حالی است که شاخص Drawdown این تریدر 45 درصد می‌باشد. و این جمله یعنی ریسک ضرر این استراتژی برابر با 45 درصد می‌باشد.

به نظر می‌رسد چنین استراتژی که ریسک از دست دادن سرمایه در آن بیشتر از احتمال سوددهی آن است استراتژی چندان قابل اعتمادی نیست. با این حال اکثر تریدرهای بازار سعی بر این دارند سیستم معاملاتی را انتخاب کنند که Drawdown پایینی را داشته باشد. یا حداقل احتمال سوددهی آن بیشتر از احتمال ریسک از دست دادن سرمایه در آن باشد. زیرا به طور کلی احتمال شکست در هر سیستم معاملاتی اجتناب ناپذیر می‌باشد.

استراتژی مناسب از نظر دراودان (Drawdown) | آکادمی آینده

استراتژی مناسب از نظر دراو دان (Drawdown) | آکادمی آینده

جنبه عمومی کمک‌ رسانی دراودان به تریدرها

خب در پاراگراف قبل تخصصی بیان کردیم که چگونه در یک پلتفرم معاملاتی دراو دان می‌تواند به معامله‌گر کمک کند. اما به طور کلی جنبه عمومی که شاخص دراودان برای تریدرها خواهد داشت برجسته‌تر می‌باشد.

شاخص دراو دان به تریدرهای بازار کمک می‌کند تا سیستم معاملاتی خود را محک بزنند و برآوردی داشته باشند تا متوجه شوند آیا سیستم معاملاتی که، آن‌ها اجرا می‌کنند سودآوری خوبی خواهد داشت؟ این شاخص می‌تواند به شما بگوید باتوجه به برآیند معاملاتی که اخیرا دشته‌اید آیا نیازی هست که سیستم معاملاتی خود را بازبینی کرده و آن را تغییر دهید؟

بله قطعا این شاخص به شما کمک خواهد کرد با توجه به برآیند معاملات خود در بازار، متوجه شوید که چه زمانی می‌بایستی سیستم معاملاتی خود را تغییر داده و مشکلات آن را برطرف کنید. همچنین همانطور که می‌دانید ممکن است یک سیستم معاملاتی در برهه زمانی خاصی از بازار بازدهی لازم را نداشته باشد و نیاز به تغییر در آن وجود داشته باشد. در چنین شرایطی نیز بررسی و استفاده از شاخص Drawdown برای معامله‌گر احساس می‌شود.

عملکرد شاخص دراودان (Drawdown) چگونه می‌باشد؟

عملکرد شاخص دراودان به گونه‌ای است که هرچه ریسک استراتژی کمتر باشد میزان مقیاس دراودان و سود دهی آن کمتر خواهد بود. و برعکس هر چه ریسک استراتژی معاملاتی بیشتر باشد Drawdown و سود دهی استراتژی شما نیز بیشتر خواهد بود.

پیشنهاد می‌کنیم برای انتخاب استراتژی که ریسک معاملات بیشتری داشته باشد یا انتخاب استراتژی که ریسک معاملاتی کمتری را داشته باشد به خود معامله‌گر درونتان مراجعه کنید.

برای شناخت بهتر شخصیت معامله‌گری خود می‌توانید از مطالب روانشناسی معامله‌گری که در مقاله ساخت پرتفوی فارکس به آن اشاره کردیم استفاده کنید.

4 2

عملکرد شاخص Drawdown | آکادمی آینده

وجود دراودان Drawdown در یک حساب معاملاتی به چه معناست؟

در حساب کارگزاری یا بروکر فارکس خود مقدار Drawdown برای شما نمایش داده شده است. نشان دادن این شاخص به معنای این است که حساب معاملاتی شما در این کارگزاری، قادر به تحمل چه میزان ضرر و زیان می‌باشد. پس در نتیجه باید به این مقدار که معمولا به صورت پیپ یا درصد نمایش داده می‌شود توجه داشته باشید.

در صورتی که به این موضوع توجهی نداشته باشید احتمالا از سمت کارگزاری خود دچار مشکل خواهید شد.

چگونه مشکل شاخص دراو دان در صرافی را حل کنیم؟

هر تریدری که در بازار فارکس مشغول به کار است باید به شاخص Drawdown که در صرافی مشخص شده است توجه ویژه‌ای داشته باشد. زیرا در صورتی که تریدر مقدار مشخص شده دراودان را رعایت نکند ممکن است حساب کاربری وی از سوی صرافی بسته یا کال شود.

برای جلوگیری از این اتفاق شما باید استراتژی را انتخاب کنید که همیشه مقدار بسیار کمتری نسبت به دراودان مشخص شده را برای شما به همراه داشته باشد. البته توجه داشته باشید که ضرر کردن و عدم پیش‌بینی درست در معاملات، متعلق به همه استراتژی‌ها می‌باشد و ممکن است برای هر کدام از استراتژی‌های بازار این مشکل به وجود بیاید.

اما اگر مقدار دراودان بسیار زیاد شود علاوه‌بر اینکه دچار ضرر و زیان در سرمایه خود خواهید شد، بلکه ممکن است در ترید و معاملات خود نیز دچار مشکلاتی بشوید.

کلام پایانی

در این مقاله در خصوص دراودان سخن گفته شد. دقت داشته باشید که قطعا همه تریدرها در همه بازارهای مالی با هر نوع استراتژی، به نوعی دراو دان را تجربه خواهند کرد و این موضوع اجتناب ناپذیر می‌باشد. اما موضوع مهمی که معامله‌گران بازار را از یکدیگر متمایز می‌سازد مقدار یا درصد دراو دان است.

شما باید به گونه ای سرمایه خود را مدیریت کرده و استراتژی را اتخاذ کنید که بتوانید از دراودان (Drawdown) های بالا جلوگیری کنید. به نظر می‌رسد مهم‌ترین نکته نیز در بین تریدرهای بازار انتخاب یک استراتژی مناسب است.

همان‌طور که گفته شد برای اینکه بتوانید در بازار درصد دراو دان پایینی را داشته باشید نیازمند استراتژی حرفه‌ای هستید. افراد علاقه‌مند به بازار فارکس می‌توانند برای آموزش استراتژی تخصصی بازار فارکس، در دوره آموزش فارکس آکادمی آینده شرکت کنند.

دوره آموزش فارکس آکادمی آینده به صورت آموزش آنلاین فارکس، آموزش خصوصی فارکس و آموزش حضوری فارکس برگزار می‌شود. برای اطلاعات بیشتر درخصوص دوره با همکاران ما در واحد پشتیبانی در ارتباط باشید.

چگونه دراو داون یا افت سرمایه در فارکس را کنترل کنیم؟

چگونه دراو داون یا افت سرمایه در فارکس را کنترل کنیم؟

اگر به اندازه کافی در بازار فارکس ترید کرده باشید، حتماً تجربه ضرر کردن هم دارید. نحوه کنار آمدن با این تجربه، نشان می‌دهد که آیا توانایی سودآوری مداوم را دارید یا نه. در این نوشته سعی داریم درباره روش‌های کنترل دراو داون یا افت سرمایه صحبت کنیم.

بهترین تریدرها اتفاقاً کسانی هستند که می‌دانند چه زمانی باید کوتاه بیایند. در حالی‌که تریدرهایی که شکست کامل را تجربه می‌کنند غالباً کسانی هستند که نمی‌دانند چه وقت باید پا پس بکشند. شاید به‌نظر سخت بیاید که چطور باید از ورشکستگی و افت سرمایه جلوگیری کرد، اما به مراتب راحت‌تر از این حرف‌ها ست. یکی از دلایل دراو داون (DrawDown) درگیری احساسی با فرآیند ترید است.

اگر علاقه‌مند هستید درباره شکست‌، افت سرمایه و نحوه برخورد بهترین تریدرها با آن‌ها اطلاعات داشته باشید، جای درستی آمده‌اید. در این نوشته یک فرآیند ساده 4 مرحله‌ای را توضیح می‌دهیم که در آن دراو داون (DrawDown) در فارکس را کنترل کنید.

دراو داون (Drawdown) چیست؟

به بیان ساده، دراو داون بیشترین افت سرمایه ترید فرد است که از اختلاف بالاترین مقدار سرمایه تا پایین‌ترین مقدار آن در حساب تریدر محسابه می‌شود. بنابراین اگر حساب خود را تا 100,000 شارژ کنید و 20,000 دلار از دست بدهید، دراو داون حساب افت سرمایه (Drawdown) چیست؟ شما 20٪ است.

یکی از مسائلی که باعث می‌شود تریدرها در این زمینه اشتباه کنند این است که گمان می‌کنند، کافیست ضررها متوالی نباشد. در صورتی که خیلی وقت‌ها شما دارید سود می‌کنید ولی همچنان دچار افت سرمایه هستید.

چگونه دراو داون یا افت سرمایه در فارکس را کنترل کنیم؟

فرآیند 4 مرحله‌ای برای کنترل افت سرمایه یا دراو داون (Drawdown)

ضروری است که یک فرآیند تعریف‌شده برای کنترل افت سرمایه داشته باشید. می‌شود به عنوان پلن پیشگیری از ضرر معاملاتی در ترید کردن هم به آن نگاه کرد. در اینجا خلاصه‌ای از نحوه مدیریت Drawdown هنگام ترید در فارکس آورده شده است.

1. ریسک را تا جایی که می‌شود کم کنید.

اگر 20 معامله متوالی را از دست بدهید چه اتفاقی می‌افتد؟ لحظه‌ای به آن فکر کنید. درصدی را که در هر معامله ریسک کرده‌اید،در نظر بگیرید. این درصد را در 20 ضرب کنید و ببینید چه چیزی به دست می‌آورید. اگر عدد نهایی بالای 100 باشد، با یک مشکل جدی روبرو هستید.

به احتمال زیاد در مقطعی از حرفه ترید در فارکس، یک دوره دراو داون (افت سرمایه) را تجربه خواهید کرد. اگر به اندازه‌ای که باید، طولانی ترید کرده باشید، این افت سرمایه بسیار شدید خواهد بود. پس چه میزان از موجودی حسابم را باید در هر معامله ریسک کنم؟

هیچ پاسخ همگانی وجود ندارد. جواب به میزان تاب‌آوری شما برای ریسک بستگی دارد که فقط خودتان می‌توانید آن را تعیین کنید. البته کمتر از 1٪ بالانس حسابتان ایده خوبی است. با این حال ممکن است استراتژی شما باعث شود تا 2 – 3 درصد هم انتخاب مناسبی باشد.

2. اگر ضررتان ادامه داشت، سود را کم کند.

وقتی خود را در یک افت معاملاتی می‌بینید، سه انتخاب دارید. اولین مورد این است که مثل سابق به ریسک کردن ادامه دهید. اگرچه این گزینه بدترین گزینه در بین سه گزینه نیست. همچنان به شما بابت تغییر اوضاع کمکی نمی‌کند.

گزینه شماره دو بدترین اشتباه است. از قضا، این همان کاری است که اکثر تریدرهای فارکس انجام می‌دهند، آن هم درست وقتی که دچار دراو داون هستند. به عبارت دیگر به جای این که با همان سطح ریسک قبلی به ترید ادامه بدهند، سعی می‌کنند با افزایش ریسک، چیزی را که از دست داده‌اند برگردانند.

در دنیای ترید به این واکنش «ترید انتقامی» می‌گوییم. این تریدرها ریسک خود را از 2% به 4% (یا حتی بیشتر) افزایش می‌دهند و تلاشی ناامیدانه برای بازیابی سرمایه ازدست‌رفته خود دارند. اگر این کار را می‌کنید بدانید که به‌زودی حساب خود را منفجر خواهید کرد.

سومین و بهترین گزینه این است که وقتی ضرر می‌کنید، در ترید بعدی میزان ریسک را کم کنید. این کار باعث می‌شود به آرامی عقب‌نشینی کنید پیش از آن که بخواهید اشتباهات بزرگی انجام دهید. وقتی دوباره اعتماد بنفس خود را به دست آوردید، می‌توانید در تریدهای بعدی ریسک کار را به سطح قبلی برگردانید. معمولاً پس از 3 الی 4 معامله برنده به این مرحله می‌رسید.

3. یک سقف افت سرمایه تعیین کنید.

یکی از راه‌هایی که باعث می‌شوید انباشت ضرر نداشته باشید تعیین سقف هفتگی یا ماهانه برای دراو داون است. درست همان‌طور که میزان ریسک خود را در هر معامله تعیین می‌کنید، می‌توانید یک سقف افت سرمایه نیز مشخص کنید.

برای مثال شما برای هر معامله روی 1٪ از موجودی حساب خود ریسک می‌کنید. با استفاده از این رقم، می‌توانید سقفی برای ترید نکردن درنظر بگیرید. به این صورت که اگر در یک ماه کاهش 5 درصدی سرمایه داشتید، تا شروع ماه بعد ترید نکنید. این مثال می‌تواند بسته به پارامترهای شما در دنیای فارکس متفاوت شود. این که چقدر ریسک می‌کنید، تکنیک شما چیست، چقدر تجربه دارید و عوامل بسیار دیگری در این تصمیم موثر هستند.

4. اگر به شکست کامل نزدیک شدید، عقب‌نشینی کنید.

بازار و قیمت ارزها و ابزار معاملاتی خیلی وقت‌‌ها از دست ما خارج است. چیزی که هربار و همیشه بر عهده ماست، این است که هربار که ترید خوب پیش نرفت می‌توانید از معامله کردن پا پس بکشید و استراحت کنید.

بسیاری از تریدرها هنگامی که با افت سرمایه مواجه می‌شوند، احساس می‌کنند که باید بیشتر تلاش کنند. آن‌ها می‌خواهند آن‌چه را که به تازگی از دست داده‌اند، در سریع‌ترین زمان ممکن برگردانند.

اگر حتی بعد از این که ریسک و تعداد معاملات خود را کم کردید، باز هم دچار ضرر شدید فقط دوری کنید. زمانی را با خانواده بگذرانید یا ورزش مورد علاقه‌تان را انجام دهید. هرچیزی را که انتخاب می‌کنید فقط مطمئن شوید که از نمودارها دور می‌مانید. پس از چند روز یا حتی یک هفته، به نمودارهای خود برگردید. تعجب خواهید کرد که چگونه یک وقفه کوتاه در معاملات می‌تواند به شما کمک کند تا از ریسک بیشتر و احساس باخت جلوگیری کنید.

درنهایت ضرر و زیان بخشی از ترید کردن است. در حقیقت یک هزینه مالی ضروری است که برای یافتن ایده های سودآور باید متحمل شوید. با این 4 روش می‌توانید ضرر خود را کم کنید.

افت سرمایه (Drawdown) چیست؟

منظور از افت سرمایه / Drawdown، کاهش ارزش سبد سرمایه گذاری یا پرتفولیو یک سرمایه گذار نسبت به ماکزیمم مقدار آن در یک دوره زمانی مشخص است که به صورت درصد اندازه گیری می شود.

افت سرمایه (Drawdown) چیست؟

تمام معامله گران دوست دارند که تمام معاملات آن ها موفق باشد. با این حال، این اتفاق همیشه ممکن نیست. ضرر کردن یک امر بسیار رایج در معامله گری است. حتی معامله گرانی که سود سرشاری از معاملات خود کسب می کنند نیز گاهی در دوره هایی کاهش زیادی در سرمایه خود تجربه می کنند. در این میان درک افت سرمایه / Drawdown و نحوه مدیریت آن بسیار مهم است. به خصوص اینکه در شرایط ناپایدار اقتصادی ممکن است حتی بهترین سیستم های معاملاتی نیز دچار مشکل شوند!

منظور از افت سرمایه / Drawdown، کاهش ارزش سبد سرمایه گذاری یا پرتفولیو یک سرمایه گذار نسبت به ماکزیمم مقدار آن در یک دوره زمانی مشخص است که به صورت درصد اندازه گیری می شود. با استفاده از این تعریف، تنها زمانی می توان افت سرمایه را محاسبه کرد که پورتفولیو پس از یک افت، مجدداً شروع به افزایش کند. از این رو برخی از مدیران سرمایه گذاری، از افق های زمانی مشخص برای اندازه گیری کاهش سرمایه هایی که در دوره های سالانه یا فصلی رخ داده، استفاده می کنند.

استفاده از روش محاسبه ۹۰ روزه یا سه ماهه برای افت سرمایه، معامله گران را قادر می سازد میزان کاهش سرمایه خود را در دوره های زمانی مختلف با یکدیگر مقایسه کنند. این نوع تجزیه و تحلیل یک تحلیل دوره ای است، که در آن دوره ها می توانند از یک روز معین در طول عمر صندوق سرمایه گذاری یا در ابتدای هر ماه شروع شوند. در این شرایط، یک مدیر سرمایه گذاری به دنبال بدترین افت سرمایه، در طول یک دوره مشخص مثلاً سه‌ ماهه است، که حداکثر افت سرمایه (Maximum Drawdown) نامیده می شود. برخی از مدیران سرمایه گذاری، حتی حداکثر افت سرمایه را در یک دوره خاص، از زمان شروع آن دوره در نظر می گیرند.

همچنین شما می‌توانید با استفاده از حداکثر افت سرمایه، میزان ریسک یک صندوق سرمایه گذاری را تعیین کنید. به عنوان مثال یک صندوق‌ پوشش ریسک (Hedge Found) که به طور معمول ماهانه یک درصد سود کسب می کند، اگر در یک دوره پنج ساله حداکثر افت سرمایه آن ۲۰ درصد باشد، پرچم قرمز دریافت کرده و به عنوان صندوق پر ریسک در نظر گرفته می شود. همچنین سرمایه گذاری در صندوق هایی که به طور کلی بی ثبات بوده و حداکثر افت سرمایه زیادی دارند، ریسک بالایی دارد.

البته از آنجایی‌که حداکثر افت سرمایه / Drawdown وابسته به زمان است، یک شاخص کامل برای اندازه‌گیری ریسک نیست. معامله گر برای تعیین میزان ریسک باید فرکانس و اندازه کاهش سرمایه را نیز در نظر بگیرد. بعلاوه، اگر چه افت سرمایه یک رویداد مربوط به گذشته است، اما می تواند به شما نشان دهد که مدیر سرمایه گذاری تا چه حد ریسک‌ پذیر است.

چرا افت سرمایه مهم است؟

فرض کنید یک سیستم معاملاتی دارید که ۷۰ درصد سود آور است. یعنی از هر ۱۰۰ معامله ۷۰ معامله سودآور خواهد بود. بنابراین شما سود خوبی خواهید کرد. اما اگر تمام ۳۰ معامله زیان ده در ابتدا رخ بدهد چه می شود؟ ممکن است بگویید در ادامه باز هم ۷۰ معامله سودآور خواهد داشت. اما آیا تا آن زمان هنوز سرمایه ای برای معامله دارید؟

حتی معامله گران حرفه ای نیز ممکن است با چنین شکست های وحشتناکی روبرو شوند. اما تفاوت این است که آن ها در نهایت به سود می رسند. دلیل آن است که معامله گران حرفه ای به خوبی مدیریت ریسک را انجام می دهند. بسیاری از معامله گران در درک صحیح افت سرمایه ناتوان هستند. آن ها تصور می کنند که اگر به عنوان مثال ۱۰ درصد ضرر کنند، می توانند با ۱۰ درصد سود به نقطه اولیه باز گردند. اما این گونه نیست. در جدول زیر رابطه بین مقدار سرمایه کاهش یافته در برابر میزان سرمایه مورد نیاز برای رسیدن به نقطه اولیه نشان داده شده است.

رابطه بین مقدار سرمایه کاهش یافته در برابر میزان سرمایه مورد نیاز برای رسیدن به نقطه اولیه

همانطور که می‌بینید، هر چقدر افت سرمایه بیشتر باشد، جبران آن سخت تر خواهد شد. هر چقدر پول بیشتری از دست بدهید، مجبورید تلاش بیشتری برای بازگرداندن آن انجام دهید، بنابراین بهترین کار این است که تا حد امکان افت سرمایه را کنترل کنید.

انواع افت‌سرمایه و نحوه محاسبه آن

در بازار های مالی چندین نوع افت سرمایه وجود دارد که در ادامه به برخی از مهم ترین آن ها می پردازیم.

در روش محاسبه افت سرمایه مطلق از مقدار اولیه سرمایه شما به عنوان نقطه مرجع استفاده می شود. فرض کنید ۵۰ هزار دلار سرمایه اولیه داشته باشید. پس از آن پورتفوی شما به ۶۰ هزار دلار افزایش یابد که به آن «اوج ارزش سهام» می گویند. سپس پورتفولیوی شما به ۴۰ هزار دلار کاهش یابد. به این نقطه «کمینه ارزش سهام» می گویند. در روش محاسبه افت سرمایه مطلق، تنها مقدار اولیه سرمایه در نظر گرفته می شود. در این مثال افت سرمایه مطلق شما ۱۰ هزار دلار خواهد بود.

در روش حداکثر افت سرمایه، بیشترین مقدار افت سرمایه در نظر گرفته می شود. در مثالی که گفته شد، سرمایه شما از اوج خود در ۶۰ هزار دلار به ۴۰ هزار دلار کاهش یافته است. در اینجا حداکثر افت سرمایه ۲۰ هزار دلار خواهد بود. وقتی شما افت سرمایه مطلق را محاسبه می کنید، متوجه می شوید که چقدر از سرمایه اصلی خود را از دست داده اید. اما حداکثر افت سرمایه به شما می گوید چقدر از پول نقدی را که می توانستید داشته باشید، از دست داده اید.

افت سرمایه نسبی به عنوان «درصد حداکثر افت سرمایه» نیز شناخته می شود. در این روش، حداکثر افت سرمایه را بر اوج ارزش سهام تقسیم کرده و نتیجه را در ۱۰۰ ضرب می کنیم. در مثال بالا، حداکثر افت سرمایه ۲۰ هزار و حداکثر ارزش سهام ۶۰ هزار دلار است. با تقسیم این دو عدد بر یکدیگر به عدد ۰.۳۳۳ می رسید. با ضرب در ۱۰۰ به عدد ۳۳.۳ درصد می رسیم. یعنی افت سرمایه ۳۳.۳ درصد از کل پورتفو هزینه داشته است.

ضرر در معامله و کاهش سرمایه قسمتی از مدیریت پورتفولیو است. هنگامی که یک سرمایه گذار اشتباه می کند، مدت زمانی طول می کشد تا پورتفولیوی وی ضررها را جبران کند. نکته این است که تا می توانید ضرر ها را محدود کرده و به سراغ یک معامله دیگر بروید. با توجه به این نکته، سرمایه گذار باید در مورد نتایج احتمالی ناشی از افت سرمایه و چگونگی مدیریت معاملات و ریسک ها فکر کند.

یکی از اولین مواردی که باید در مورد آن فکر کنید، حداکثر ضرر در مقابل سود مورد انتظار ( Risk-Reward Ratio ) است که مایلید قبل از توقف استراتژی معاملاتی و یا پایان معامله بپذیرید. این درصد باید بر اساس میزان درآمد شما باشد و بر اساس این فرآیند یک استراتژی مدیریت ریسک طراحی کنید.

افت سرمایه (Drawdown) چیست؟

Maximum Drawdown and Time under Water

یک سرمایه گذار باید کاهش سرمایه را به صورت سالانه و ماهانه، بررسی کرده و مدیریت نماید. در بررسی حداکثر کاهش سرمایه ماهانه، می‌توان انعطاف پذیر عمل کرد اما باید با سود مورد انتظار هماهنگ باشد. اگر استراتژی شما دستیابی به سود سالانه ۲۰ درصد است، سود ماهانه باید به طور متوسط ۱.۶۶ درصد باشد. برای مدیریت سرمایه، کاهش سرمایه شما به صورت سالانه نباید به بالای ۲۰ درصد برسد و افت سرمایه ماهانه نیز باید کمتر از ۱.۶۶ درصد باشد.

اما هنگامی که پرتفوی سرمایه گذار، بیش از مبلغ برنامه ریزی شده ماهانه ضرر می کند، یک مدیر باید چه عکس العملی نشان دهد؟ در چنین مواردی تعدادی تکنیک وجود دارد که شامل کاهش پرتفو (Winding Down)، پوشش ریسک (Hedging) پرتفو یا فروش (Unwinding) دارایی های پر ریسک پرتفو است.

درک مفهوم افت سرمایه پرتفولیو سرمایه گذاری در یک افق زمانی، برای ایجاد سودآوری مداوم، بسیار مهم است.

تمام استراتژی های سرمایه گذاری که قصد دارند بازدهی بالاتر از نرخ بهره بدست آورند باید ریسک ها را در پورتفولیوی خود لحاظ کنند. هر چه ریسک بیشتر باشد، سود مورد انتظار نیز بیشتر خواهد بود.

پنج مرحله برای کنترل افت‌سرمایه

۱- احساسات خود را کنترل کنید.

احتمالا این توصیه را هزاران بار شنیده اید. اما اگر هزار بار دیگر هم بر روی این موضوع تاکید شود، باز هم کم است. ضرر کردن دشوار است. هنگامی که ۲۰ درصد از سرمایه شما کاهش پیدا کرده است، آسان نیست که به احساسات خود مسلط باشید. اما اگر نتوانید این کار را انجام دهید، به سمت معاملات پر ریسک تر سوق داده می شوید. در این شرایط یک نفس عمیق بکشید. کمی قدم بزنید، مدیتیشن کنید، خاطرات خود را یادداشت کنید، حمام کنید. هیچ معامله ای انجام ندهید و قدری از بازار دور باشید. هنگامی که کاملا آرام شدید دوباره به معاملات باز گردید.

۲- ریسک ها را کاهش دهید.

افت سرمایه زمان بسیار خوبی برای تجزیه و تحلیل ریسک شما است. اگر ۲۰ بار معاملات شما زیان ده شود چه می شود؟ درصدی را که در هر معامله ریسک می کنید را در نظر بگیرید و آن را در ۲۰ ضرب کنید. اگر پاسخ شما بیش از ۱۰۰ باشد، به این معنی است که پس از ۲۰ معامله زیان ده کل پورتفوی شما از بین خواهد رفت. با بررسی میزان ریسک خود می توانید تصمیمات خود را بهینه تر کنید.

۳- در صورت ادامه زیان، باز هم ریسک را کاهش دهید.

برخی معامله گران برای جبران زیان های خود اقدام به افزایش ریسک می کنند. آن ها مقادیر غیر مسئولانه ای از اهرم را به کار می گیرند تا به نوعی از بازار «انتقام» بگیرند. این گونه معاملات تقریبا هرگز به درستی پیش نمی روند. برای کاهش افت سرمایه باید از هر گونه معامله احساسی و بدون منطق جلوگیری کرد. در عوض باید با کاهش ریسک و اهرم، کاری کنید که پورتفوی شما بیشتر کاهش نیابد. فراموش نکنید که بدون داشتن سرمایه معامله ای هم در کار نخواهد بود.

۴- یک سقف برای خود قرار دهید.

در نظر گرفتن یک سقف برای افت سرمایه به شما کمک می کند تا بر معاملات خود تسلط بیشتری داشته باشید. این استراتژی به این صورت است که اگر پورتفوی شما از مقدار معینی بیشتر کاهش یافت، موقتا از معامله خودداری کنید. به عنوان مثال فرض کنید که در هر معامله ۲ درصد از پورتفوی خود را ریسک می کنید، ممکن است در یک ماه زیان شما به ۱۰ درصد برسد. در اینجا بهتر است معامله کردن را متوقف کرده و به بهبود استراتژی خود بپردازید، دلایل اشتباه خود را یادداشت کنید و معاملات خود را عمیق تر بررسی کنید. همچنین این دور شدن از معامله به تسلط شما بر احساساتتان کمک می کند.

۵- از بازار دور شوید.

این سخت ترین مرحله است. زمانی که شما چندین معامله شکست خورده دارید و مقدار قابل توجهی از سرمایه خود را از دست داده اید، دو راهکار دارید یا با استرس بالا و نگرانی از پول از دست رفته، به سراغ معاملات بعدی بروید، یا از بازار دور شوید و اوضاع را بدتر نکنید. اگر چند روز یا یک هفته از بازار دور باشید، پس از بازگشت از اتفاقی که رخ می دهد، شگفت زده خواهید شد.

Draw Down و انواع آن و فرمول محاسبه آن چیست؟

همه تریدرها DRAW DOWN را تجربه کرده‌اند ; ولی تریدرهای حرفه‌ای در کنترل آن و محدود نگه داشتن آن مهارت دارند و می بایست به‌این نکته دقت داشت ; شرط بقاء مهم ترین اصل در بازار است پساعتنا به Draw Down بسیار اهمیت دارد ; به کاهش سرمایه از آخرین موجودی به موجودی فعلی Draw Down گویند ; ولی میتوانیم Draw Down بر حسب .

بالانس حساب Balance Drawdown
Equity که به آن Equity Drawdown
نسبت به سرمایه اولیه Absolute
نمایش داد; و فرمول: Draw Down

Draw Down= (Peak Value-Trough Value) / Peak Value

مثال: فرضا معامله گری در حساب ۱۰۰;۰۰۰;۰۰۰ تومان موجودی دارد و در دفعات مختلف به میزان ۸۰;۰۰۰;۰۰۰ تومان سهام خریده است; متاسفانه شاخص کل بورس; نزولی شده و معامله گر مجبور به فروش سهام خود در قیمت ۵۰;۰۰۰;۰۰۰ با ضرر شده است; میزان Draw Down ایشان؟

Draw Down= (Peak Value-Trough Value) / Peak Value

Draw Down= (80;000;000-50;000;000)/( 80;000;000)= 0;375

Draw Down= 0;375*100=37;5%

معامله گر ۳۷;۵% از کل سرمایه خود را از دست داده است.

معمولا در گزارش های مالی پلتفرم های معاملاتی مانند متاتریدر Meta Trader 5 به صورت های زیر نمایش داده می شود.

Balance Drawdown Absolute

میزان ضرر بالانس فعلی نسبت به سرمایه اولیه یا بالانس اولیه حساب; مثلا در تصویر بالا افت یا کاهش سرمایه ۶;۳۰ دلار از سرمایه اولیه بوده است که می تواند این مقدار در لحظه شروع کردن اکسپرت یا در موقعیت های دیگر معاملاتی اتفاق بیفتد.

Equity Drawdown Absolute

میزان ضرر سرمایه شناور فعلی نسبت به سرمایه شناور اولیه; مثلا در تصویر بالا افت یا کاهش سرمایه ۶;۴۸ دلار از سرمایه اولیه بوده است که می تواند این مقدار در لحظه شروع کردن اکسپرت یا در موقعیت های دیگر معاملاتی اتفاق بیفتد.

Maximum DrawDown

حداکثر مقدار DRAW DOWN عبارتست از بزرگترین درصد کاهش سرمایه در طول مدت ترید; با توجه به اینکه ضرر کردن در معامله جزء لاینفک ‌ترید می‌باشد; شما می‌بایست حداکثر مقدار کاهش سرمایه تان را محدود نگه دارید; شما می‌بایست بصورت روزانه; هفتگی و ماهانه; حساب خود را بررسی نموده و حداکثر مقدار کاهش سرمایه تان را محدود نمایید; استراتژی معاملاتی شما باید بگونه ای باشد که حداکثر میزان DRAW DOWN حساب شما از مقادیر جدول زیر تجاوز ننماید.

اگر میزان DRAW DOWN شما از مقادیر جدول فوق تجاوز نمود; شما باید ترید کردن را برای چند روز; چند هفته و یا چند ماه متوقف نموده و تریدهای خود را آنالیز نمایید و استراتژی معاملاتیتان را بهبود ببخشید; معمولا Max Draw Down در چرخش بازار اتفاق می افتد; مثلا چرخش شاخص کل سهام از صعودی به نزولی; فرضا اگر در ۵ تا سهم پوزیشن باز داشته باشید و شاخص کل نزولی شده و هر سهم هم ۱۰% از سرمایه شما درگیر بوده و فرضا هر ۵ ت ا سهم با ضرر بسته شوند و شما ۸% ضرر کرده باشید پس ۴۰%=۸*۵ ضرر کرده اید و این شاید در طول چند سال ترید شما بزرگترین ضرر در حساب شما بوده باشد; پس Max Draw Down شما از اولین روز ترید در حساب شما تا آن لحظه ۴۰% است.

چرا می‌بایست DRAW DOWN حساب معاملاتی محدود شود؟

کنترل کردن DRAW DOWN حساب معاملاتی و محدود کردن آن بسیار مهم است; چراکه هرچقدر که میزان DRAW DOWN افزایش پیدا کند; جبران خسارت ناشی از آن و بازگرداندن سرمایه مشکل‌تر می‌گردد; به جدول زیر توجه فرمایید.

تریدرهای حرفه‌ای می‌دانند که جبران کردن سرمایه از دست رفته چقدر کار مشکل و طاقت فرسایی است; همانطور که مشاهده می‌کنید وقتی میزان کاهش سرمایه کم است; جبران آن بسیار راحت‌تر است و هرچقدر که مقدار آن افزایش می‌یابد; جبران آن مشکل و مشکل‌تر می‌گردد; خیلی از ما داستان های زیادی شنیده‌اید که یک تریدر یک حساب ۱۰۰ دلاری را به یک میلیون دلار افزایش داده است; اما آنچه در این داستان ها ذکر نگردیده; این است که اکثر قریب به اتفاق این معامله گران در نهایت از طریق عدم مدیریت سرمایه; حساب خود را از بین برده‌اند.

مدیریت سرمایه نه تنها تجزیه و تحلیل نسبت سودها و ضررهای شما در هر ترید بصورت جداگانه است; بلکه بررسی و تجزیه و تحلیل همه تریدها با هم را نیز شامل می‌شود; خیلی از تریدرها بدون اصول مدیریت ریسک; در کوتاه مدت موفق عمل می‌کنند ولی اگر شما در زمان کوتاهی حساب خود را دو برابر کردید; مطمئن باشید که در زمان کمتر از آن; حساب خود را از بین خواهید برد; عدم پایبندی به اصول مدیریت سرمایه; مطمئناً زودتر از آنچه که فکرش را بکنید; حسابتان را نابود می‌کند.

کاهش نسبی یا این که کاهش نسبی بر طبق اکویتی Equity Drawdown Relative

کاهش نسبی به بالاترین میزان موجودی شناور ( Equity ) و پایینترین اندازه آن ( اختلاف عددی بالاترین و پایینترین میزان ( Equity تقسیم بر بالاترین موجودی شناور گفته می شود .

مثال : فرض نمایید موجودی اول اکانت شما یا این که بالانس اکانت شما ۱۰۰۰ دلار میباشد

یک پوزیشن باز میکنید و به ۱۰۰ دلار سود می رسد ; بالاترین موجودی شناور شما ( Equity ) در‌حالتی که هنوز پوزیشن بسته نشده باشد به صورت زیر می باشد .

Equity high = 1000$ + 100$ = 1100$

بعد پوزیشن شما از این سود بر می‌گردد و به ۲۰۰ دلار ضرر منجر می‌گردد; موجودی شناورپایین (Equity) شما عبارتست از:

Equity low = $ 1000 – $ 200 = $800

کاهش نسبی حساب شما (Relative drawdown) به این شکل محاسبه می‌شود.

Eaquity DrawDown Relative= (Equity high – Equity Low) / (Equity high * 100)

Eaquity DrawDown Relative= (۱۱۰۰-۸۰۰) / (۱۱۰۰*۱۰۰) = ۲۷;۲۷%

دقت داشته باشید با این محاسبات حتی اگر پوزیشن شما ضرر ده هم نشود و بعد از رفتن به سود در نقطه ورود بسته شود باز هم کاهش نسبی حساب شما زیاد خواهد بود; برای مشخص شدن این موضوع یک مثال می‌زنم.

فرض کنید با ۱۰۰۰ دلار موجودی اولیه یک پوزیشن باز کردید و به ۱۰۰ دلار سود رسیدید ولی نبستید و معامله در نقطه ورود و بدون سود و ضرر بسته شد; بر این اساس کاهش نسبی حساب شما به شکل زیر خواهد بود.

Eaquity DrawDown Relative= (Equity high – Equity Low) / (Equity high * 100)

Eaquity DrawDown Relative= (۱۱۰۰ – ۱۰۰۰) (۱۱۰۰ *۱۰۰) = ۹;۰۹%

یعنی حتی اگر شما ضرر هم نکنید ولی پوزیشن شما به سود بنشیند ولی روی صفر بسته شود برای حسابتان کاهش نسبی محاسبه خواهد شد;جالب اینجاست که در صورت رفتن پوزیشن به سود زیاد ولی برگشتن و بستن در ضرر کم هم; کاهش نسبی زیاد خواهد بود.

مثلاً اگر در یک حساب ۱۰۰۰ دلاری با یک پوزیشن حساب تا ۵۰۰۰ دلار سود برود ولی قیمت برگردد و در ۲۰۰ دلار ضرر که مقدار کمی افت سرمایه (Drawdown) چیست؟ هست بسته شود حساب شما DROW DOWN زیادی به شکل زیر خواهد داشت.

Equity high = 5000 +1000 = 6000

Equity low = 1000 – 200 = 800

Eaquity DrawDown Relative= (Equity high – Equity Low) / (Equity high * 100)

Eaquity DrawDown Relative= (۶۰۰۰ – ۸۰۰) (۶۰۰۰ *۱۰۰) = ۸۶;۶۷%

مفهوم کاهش نسبی بر اساس موجودی یا بالانس Balance Drawdown Relative

کاهش نسبی براساس موجودی فرمولی مشابه دارد ولی بجای در نظر گرفتن میزان افت بر اساس موجودی ماکزیمم شناور این افت براساس میزان موجودی حساب در نظر گرفته می‌شود; فرمول محاسبه‌اش به شکل زیر است.

Balance Relative DrawDown = (Pre trade balance – After trade balance) / (Balance * 100)

در این کاهش نسبی بر حساب بالانس میزان نرخ ماکزیمم موجودی شناور بعنوان ماخذ محاسبه در نظر گرفته نمی‌شود و مبنای محاسباتی افت سرمایه براساس میزان موجودی هست; با یک مثال شبیه مثال بالا توضیح بیشتر خواهیم داد.

اگر موجودی حساب شما ۱۰۰۰ دلار باشد و یک پوزیشن بگیرید که به پوزیشن شما به ۱۰۰ دلار سود برسد ولی قیمت برگردد و پوزیشن شما در نقطه ورود بسته شود کاهش نسبی حساب شما بر اساس موجودی به شکل زیر خواهد بود.

Balance Relative DrawDown = (Pre trade balance – After trade balance) / (Balance * 100)

Balance Relative DrawDown =(1000-1100) / (۱۰۰۰*۱۰۰) = ۰;۰۰۱%

مثال اخیر شبیه مثال بالا در محاسبه کاهش نسبی براساس اکوییتی بود ولی این بار بجای ۹;۰۹ درصد اینبار افت سرمایه تقریبا صفر محاسبه می‌شود.

نتیجه گیری

فرمول‌های بالا حاوی دو پیام بسیار مهم است :

الف : اهمیت نقطه خروج از داد و ستد : یعنی این‌که تا کی در یک پوزیشن باقی بمانیم و به ابلاغ ساده‌تر چه‌گونه حد سودمان را تعیین کنیم که بیشترین سود را داشته باشیم؟

این مقاله را با ذکر یک نمونه روشن‌تر میکنیم : فرض فرمائید که به قصد کسب درآمد به ماهیگیری رفته‌اید ; اقبال با شما یار بوده و کلی ماهی صید کرده‌اید البته به دلیل این که نتوانسته‌اید صیدهایتان را مراقبتنمایید خیلی از این ماهی‌ها به دریا بر میگردند ; به رغم این که در نهایت چند ماهی برایتان باقیمانده است البته چنانچه با یک ماهیگیر مشاوره نمائید به شما می گوید شما با این گونه ماهیگیری به هیچ جا نمی‌رسید .

ب : در خرید و فروش چیزی به نام این‌که از سود زیان کردم نیست ; هر مبلغی که از روش معامله بدست میاورید سرمایه شماست و هیچ فرقی با باقی پولهایتان ندارد و می‌بایست با به عبارتی وسواس از آنمراقبت نمایید .

بروکر فارکس , افتتاح حساب Exness , آموزش فارکس , کارگزار فارکس, Forex Broker , دانلود فارکس ریبیت

حساب فارکس , بروکر فارکس , Forex Broker , افتتاح حساب فارکس , آموزش فارکس , کارگزار فارکس , دانلود فارکس , ریبیت Rebate

حساب فارکس , بروکر فارکس , ریبیت فارکس , Forex Rebate , Forex Broker , افتتاح حساب فارکس اکسنس , آموزش فارکس , کارگزار فارکس , دانلود فارکس , ثبت نام فارکس



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.