تعریف سود و سود تقسیمی هر سهم در بورس
اگر کل سودي را که شرکت در پايان سال مالي خود، بدست مي آورد، بر تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت تقسيم کنيم، عدد حاصل بيانگر سود هر سهم است. براي مثال، اگر براساس اطلاعات مندرج در صورت سود و زيان، کل سود خالص شرکت در پايان سال مالي 500 ميليون تومان و تعداد سهام شرکت هم يک ميليون سهم باشد، سود هر سهم 500 تومان خواهد بود:
سود تقسيمي هر سهـم (DPS)
اگر به خاطر داشته باشيد، گفتيم که شرکت ها، لزوما همه سودي را که در پايان سال مالي بدست مي آورند، بين سهامداران توزيع نمي کنند و بخشي از آن را براي اجراي برنامه هاي توسعه اي شرکت، نگه مي دارند. ميزان سودي که به ازاي هر سهـم، بين سهامداران توزيع مي شود، سود تقسيمي هر سهم يا اصطلاحا DPS مي گويند. اگر در مثال قبل، شرکت به ازاي هر سهم، 300 تومان از 500 تومان سود را توزيع کند، DPS شرکت 300 تومان خواهد بود. تصميم گيري درخصوص ميزان تقسيم سود، در مجمع عادي ساليانه و با رأي گيري از سهامداران انجام مي شود. پس از تصويب مبلغ سود تقسيمي، شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 8 ماه، اين مبلغ را به سهامداران بپردازد. البته معمولا شرکت ها سود سهامداران خرد را زودتر از اين موعد، پرداخت مي کنند. منظور از سهامداران خرد، سهامداراني است که در مقايسه با سهمداران عمده، تعداد کمي از سهام شرکت را در اختيار دارند. سود تقسيمي هر سهم، به افرادي تعلق مي گيرد که در زمان برگزاري مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختيار داشته باشنـد. لازم به ذکر است که شرکتها، سياستهاي متفاوتي درخصوص تقسيم سود دارند، برخي ترجيح ميدهند بيشتر سود سهام را بين سهامداران تقسيم کنند، اما برخي ديگر درصد کمي از سود را تقسيم کرده و بخش عمده آن را به تأمين نقدينگي مورد نياز براي انجام طرحهاي توسعهاي، اختصاص ميدهند. سرمايهگذاران بايد هنگام انتخاب سهام، به سياست شرکت در توزيع سود توجه داشته باشند، براي مثال، افرادي که دريافت سود مستمر براي آنها مطلوبيت دارد، ترجيح ميدهند سهام شرکتهايي را بخرند که سود تقسيمي آنها بيشتر است، اما افرادي که ديد بلندمدتتري دارند، بيشتر به سراغ شرکتهايي ميروند که بجاي درصد تقسيم سود زياد، بخش عمده سود ساليانه را صرف توسعه فعاليتهاي شرکت ميکنند.
مقالات مرتبط
همکاری منطقه ای پیش نیاز توسعه اقتصادی بیشتر
تفاوت EPS و DPS در سود سهام
هرگونه اجتماع صاحبان سهام و مدیران به منظور بررسی شرایط شرکت و تصمیمگیریهای کلان مربوطه، «مجمع عمومی» نامیده میشود. در واقع بالاترین رکن قانونگذاری در یک شرکت سهامی عام، مجمع عمومی است؛ که تصمیمات آن برای تیم مدیریتی مجموعه لازمالاجرا است. مجامع عمومی شرکتها به دلایلی نظیر بررسی صورتهای مالی، افزایش سرمایه، تصویب سود نقدی و. تشکیل میشوند.
هرگونه تمام صاحبان سهام، حق رأی و حضور در مجمع عمومی شرکت را دارند. بنابراین سهامداران میتوانند با در دست داشتن برگه سهام خود، به بخش امور سهامداران شرکت مراجعه نموده و مجوز حضور در مجمع را دریافت کنند. همچنین آنها میتوانند؛ از طریق ارائه وکالتنامه معتبر، نماینده قانونی خود را برای شرکت در مجمع اعزام کنند. علاوه بر سهامداران، حضور ناظران قانونی و اعضای هیئت مدیره نیز برای تشکیل مجمع الزامی است.
برگزاری و دعوت به مجامع برعهده هیات مدیره شرکتها است که از ضوابط قانونی خاصی نیز برخوردار است. بر این اساس، هیئت مدیره موظف است که حداکثر 40 روز و حداقل 10 روز قبل از مجمع، زمان، مکان و دلیل برگزاری آن را در یکی از روزنامههای کثیرالانتشار به اطلاع عموم سهامداران برساند. همچنین از طریق سامانه کدال یا وبسایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (آیکون زرد رنگ اطلاعیه جدید کدال در صفحه مربوط به هر نماد)، آخرین آگهی مجامع شرکتها قابل مشاهده است.
بر اساس قانون تجارت، مجامع عمومی شرکتهای سهامی عام به چند دسته کلی تقسیم میشوند که هر کدام وظایف خاصی را برعهده دارند. در ادامه به شرح موارد مربوط به هر یک از آنها میپردازیم.
اولین مجمع صاحبان سهام شرکت، که توسط مؤسسین و پذیرهنویسان اولیه فقط برای یکبار تشکیل شده و یکی از الزامات ابتدایی تأسیس شرکتهای سهامی عام است. بر اساس ماده 74 قانون تجارت، وظایف عمومی مجمع مؤسس به شرح موارد زیر است:
- رسیدگی به گزارش مؤسسین و تصویب آن و همچنین، احراز پذیرهنویسی کلیه سهام شرکت و تادیه مبالغ لازم
- تصویب طرح اساسنامه شرکت و در صورت لزوم اصلاح آن
- انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت
- تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که هر گونه دعوت و اطلاعیه بعدی برای سهامداران، تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی در آن منتشر خواهد شد.
تبصره: گزارش مؤسسین باید حداقل پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی مؤسس در محلی که در آگهی دعوت مجمع تعیین شده است، برای مراجعه پذیرهنویسان سهام آماده باشد.
در مجمع عمومی مؤسس حضور عدهای از پذیرهنویسان که حداقل نصف سرمایه شرکت را تعهد نموده باشند، ضروری است. اگر در اولین دعوت اکثریت مذکور حاصل نشد، مجامع عمومی جدید فقط تا دو نوبت توسط مؤسسین دعوت میشوند؛ مشروط بر این که لااقل بیست روز قبل از انعقاد آن مجمع، آگهی دعوت آن با قید دستور جلسه قبل و نتیجه آن در روزنامه کثیرالانتشاری که در اعلامیه پذیرهنویسی معین شده است، منتشر گردد. مجمع عمومی جدید زمانی قانونی است، که صاحبان لااقل یک سوم سرمایه شرکت در آن حاضر باشند. در هر یک از دو مجمع فوق کلیه تصمیمات باید به اکثریت دو سوم آراء حاضرین برسد. در صورتی که در مجمع عمومی یک سوم اکثریت لازم حاضر نشد، مؤسسین عدم تشکیل شرکت را اعلام میدارند!
این مجمع سالانه یکبار تشکیل شده و به منظور رسمیت بخشیدن به آن، حضور دارندگان حداقل 50 درصد سهام شرکت الزامی است. در صورت عدم حضور صاحبان سهام، مجمع برای دومین بار با دارندگان هر تعداد سهم (بیش از 15 درصد سهام) برگزار خواهد شد. تصیمات «مجمع عمومی عادی سالیانه» با آراء نصف + 1 حاضرین معتبر خواهد بود؛ اما در مواردی نظیر انتخاب مدیران و بازرسان، کسب اکثریت نسبی بر اساس روشهای متفرقه اکتفا میکند.
بر اساس قانون، تمامی شرکتهای سهامی عام موظفند تا حداکثر پس از گذشت 4 ماه از پایان سالی مالی خود، مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت را برگزار کنند؛ اما مجامع عمومی عادی که خارج از چهارچوب زمانی مجامع سالیانه و به اهداف خاصی نظیر تعیین اعضای هیئت مدیره در هر زمان لازم و ممکن تشکیل شوند، «مجمع عمومی عادی فوقالعاده» نامیده میشوند. وظایف اصلی مجمع عمومی عادی عبارت است از:
- بررسی صورتهای مالی شرکت
- رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره کلیه امور جاری شرکت، غیر از آنچه که در صلاحیت مجامع عمومی مؤسس یا تفاوت EPS و DPS در سود سهام فوقالعاده است.
- رسیدگی به ترازنامه، حساب سود و زیان سال مالی قبل، صورت دارایی و مطالبات و دیون شرکت، صورتحساب دوره عملکرد و سالانه شرکت متعاقب استماع گزارش مدیران و بازرس یا بازرسان.
- انتخاب مدیران و بازرس یا بازرسان
- تصویب ترازنامه و دستور تقسیم سود میان صاحبان سهام
- تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که آگهیها و اطلاعیههای شرکت تا مجمع عمومی عادی سال بعد در آن انتشار خواهد یافت.
- مجمع عمومی فوقالعاده
در موارد اضطراری که موضوعات خاصی پیرامون فعالیت شرکت مطرح باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت مجمع عمومی عادی نبوده و تصمیمگیری سریع لازم است، مجمع عمومی شرکت در اسرع وقت تشکیل جلسه خواهد داد و اصطلاحاً «مجمع عمومی فوقالعاده» نامیده میشود. به منظور تشکیل جلسه مجمع در اولین بار، حضور بیش از نیمی از دارندگان سهام الزامی است و در صورت به حد نصاب نرسیدن حضار طی دعوت اول، جلسه دوم با حضور بیش از یک سوم سهامداران (30 درصد سهام) نیز رسمیت خواهد یافت. تصمیمات مجمع عمومی فوقالعاده، با اکثریت دو سوم آراء شرکتکنندگان در مجمع معتبر است. مهمترین این وظایف عبارتند از:
- تغییر اساسنامه
- تغییر سرمایه
- انحلال قبل از موعد
- مجمع عمومی خاص
این نوع از مجامع عمومی بسیار پرکاربرد و معمول نبوده و صرفاً در مواردی که مجمع عمومی تصمیم به تغییر حقوق نوع خاصی از سهام شرکت داشته باشد، «مجمع عمومی خاص» برگزار میشود. مصوبات این مجمع زمانی به طور قطعی قابل اجرا است که دارندگان این سهام در جلسهای مشخص آن را تأیید کنند. حضور حداقل نیمی از مالکان سهام مذکور برای رسمیت جلسه مجمع عمومی خاص الزامی است و در صورت عدم حضور صاحبان سهام، جلسه دوم با وجود بیش از یک سوم سهامداران یاد شده تشکیل میشود و به واسطه آراء بیش از دو سوم حضار، تغییرات مذکور اعمال خواهند شد.
برگزاری مجامع عمومی شرکت نیازمند اطلاعرسانی عمومی قبلی است؛ که بر اساس فرآیند قانونی ویژهای انجام میشود تا همه سهامداران از این موضوع مطلع شوند. بر اساس قوانین معاملاتی بازار سرمایه، معاملات سهام شرکت حین برگزاری مجمع عمومی متوقف شده و اصطلاحاً نماد بسته میشود.
تمام تصمیمات و سیاستهای اتخاذ شده در مجمع عمومی شامل افرادی است که در زمان برگزاری مجمع سهامدار شرکت باشند و این امر، مستلزم آن است که قبل از بسته شدن نماد اقدام به خرید سهم کرده باشید. ذکر این نکته ضروری است که اگر در روز بازگشایی سهام خود را بفروشید، تمام مزایای مجمع از قبیل سود نقدی و. ، تفاوت EPS و DPS در سود سهام کماکان متعلق به شما است. به عبارت دیگر، استمرار سهامداری لزوم بهرهمندی از منافع مجامع عمومی قبلی نیست! همچنین سرمایهگذاران با بررسی دقیق مندرجات آگهی برگزاری مجمع میتوانند بر اساس مزایای احتمالی مجمع پیشرو، در مورد حضور یا عدم حضور در آن تصمیمگیری کنند و در صورت عدم تمایل پیش از بسته شدن نماد، سهام خود را بفروشند.
مقدار سود هر سهم (EPS) بستگی به عملکرد شرکت دارد و سود نقدی تقسیم شده در پایان سال مالی (DPS)، تابع تصمیمات اتخاذ شده در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت است. بر اساس قانون، شرکتها موظفند تا حداکثر 8 ماه پس از برگزاری مجمع، سود نقدی مصوب را به حساب صاحبان سهام واریز نمایند که بر حسب سیاستهای مالی و شرایط داخلی شرکت، دوره پرداخت سود در میان این شرکتها متفاوت است. لازم بهذکر است که بهموجب ماده 90 قانون تجارت، شرکتهای سهامی عام باید 10 درصد از سود سالیانه را خود میان صاحبان سهام تقسیم کنند.
برای کسب اطلاعات دقیق در مورد زمان پرداخت سود نقدی سهام باید به اگهی مجمع شرکت در وبسایت کدال مراجعه کنید.
- مراجعه به وبسایت کدال https://www.codal.ir
- نماد یا اسم شرکت را در بخش «جستجوی اطلاعیه» تایپ کنید.
- در منوی کشویی «نوع اطلاعیه» گزینه «زمانبندی پرداخت سود» را انتخاب نموده و سپس روی دکمه «جستجو» کلیک کنید.
- در این مرحله فهرستی از اطلاعیههای جدید شرکت برای شما نمایش داده میشود که باید روی اولین گزینه (از بالا به پایین) کلیک کنید.
- زمان پرداخت سود مجمع در فایل اصلی گزارش فایلهای موجود در پیوست، ذکر شده است!
واریز سود مجمع از 3 روش کلی انجام میشود:
در این روش نیازی به پیگیری از طرف سهامدار نیست و سود سهام، به شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار در سامانه سجام واریز میشود. همه شرکتها سود سهام را از طریق سجام واریز نمیکنند و این فرآیند، تابع سیاستهای خود شرکت است.
- واریز به حساب سهامدار
در این روش نیازی به پیگیری از طرف سهامدار نیست و سود سهام، به شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار در سامانه سجام واریز میشود. همه شرکتها سود سهام را از طریق سجام واریز نمیکنند و این فرآیند، تابع سیاستهای خود شرکت است.
- مراجعه حضوری به بانک
در این روش سهامداران برای دریافت سود سهام خود، باید با در دست داشتن مدارک شناسایی و کد بورسی به یکی از شعب بانک طرف قرارداد شرکت مراجعه کنند. زمان مراجعه و بانک مربوطه، متعاقبا توسط خود شرکت اطلاعرسانی عمومی میشود.
در مورد نحوه قیمتگذاری سهام پس از برگزاری مجمع و حین بازگشایی نماد، همواره ابهامات زیادی برای سرمایهگذاران وجود دارد. اگر پرداخت سود نقدی در مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب شود، قیمت سهم در روز بازگشایی تابع فرمول و شرایط زیر است:
سود نقدی – قیمت پایانی قبل از برگزاری مجمع = قیمت سهم در زمان بازگشایی
حاصل فرمول بالا قیمت تابلویی اولیه سهم است و کشف قیمت، بدون محدودیت و بر اساس عرضه و تقاضا صورت میپذیرد. پس از انجام معامله در قیمت مورد توافق معاملهگران با حجم مشخص، قیمت تعیین شده و سهم به مدت کوتاهی بسته میشود. در نهایت معاملات سهم بر اساس قیمت کشف شده و محدوده نوسان مجاز آن، از سر گرفته میشود. به طور مثال فرض کنید، نماد خودرو با قیمت پایانی 500 تومان وارد مجمع شده است. در مجمع عمومی شرکت اقدام به تصویب سود نقدی 60 تومانی مینماید. قیمت تابلویی سهم در زمان بازگشایی عبارت است از:
سپس بر مبنای فرآیند کشف قیمت، اولین معامله سهم در قیمت 410 تومان ثبت میشود. در ادامه و پس از وقفهای کوتاه، خرید و فروش سهام بر مبنای این قیمت و محدوده نوسان روزانه آغاز میشود.
اگر به هر دلیلی نتوانستید در موعد مقرر (یعنی روشهای واریز به حساب سهامدار و مراجعه حضوری به بانک) برای دریافت سود سهام تفاوت EPS و DPS در سود سهام اقدام کنید، سود مذکور بهعنوان طلب شما از شرکت در حساب طلبکاری از شرکت ذخیره میشود و برای دریافت مبلغ، میتوانید با بخش امور سهام بگیرید تا از فرآیند دریافت سود مطلع شوید. در غیر این صورت، شما همچنان از شرکت طلبکار هستید و در زمان افزایش سرمایه، میتوانید برای پرداخت هزینه تبدیل حق تقدم به سهم از همین حساب طلبکاری استفاده کنید تا حق تقدمهایتان تبدیل به سهم شود.
متاسفانه دسترسی شما به این بخش امکان پذیر نیست ، ورود به این بخش تنها توسط مشتریان شرکت امکان پذیر است یا اگر مشتری شرکت هستید ممکن است به این بازار دسترسی نداشته باشید. از لینک زیر می توانید مشتری شرکت شوید
دیدگاه شما